Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu hakkında kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Eğitimci, sınavlarda sıkça sorulan konuları özellikle vurgulayarak konuyu anlatmaktadır.
- Video, il idaresi konusunu beş ana bölüme ayırarak ele almaktadır: mülki idare bölümlerinin kuruluşları, valilerin görev ve yetkileri, kaymakamların yetkileri, il ve ilçe idare kurullarının yapısı ve yetkileri. Her bölümde ilgili konular detaylı şekilde açıklanmakta ve sınavlarda çıkabilecek önemli noktalar vurgulanmaktadır.
- Videoda ayrıca valilerin kanun neşir ve ilanını, uygulanmasını sağlamak, denetleme ve teftiş etmek, il içindeki idare ve müesseseleri yönetmek gibi görevleri; kaymakamların ilçe idare şube başkanlarını denetleme, memurları işten el çekme, ceza verme gibi yetkileri; il ve ilçe idare kurullarının yapısı, üyeleri ve karar türleri gibi konular da detaylı olarak anlatılmaktadır. Video, 2018 ve 2020 yıllarındaki değişikliklerle sonlanmaktadır.
- Giriş ve Videonun Amacı
- Bu video, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu'nun konu anlatımını içermektedir.
- Konu anlatımı sonrası soru çözümleri yapılacaktır.
- Videoda sınavlarda çıkmış ve çıkma ihtimali yüksek olan konular vurgulanmıştır.
- 00:47Mülki İdare Bölümünün Kuruluşları
- Türkiye, coğrafi duruma, iktisadi şartlara ve kamu hizmetlerinin gereksinimlerine göre illere, ilçelere ve bucaklara bölünmüştür.
- İl, ilçe ve bucak kurulması, kaldırılması, adlarının değiştirilmesi ve bağlılıklarının belirlenmesi kanunla yapılır.
- Bucak kurulması, kaldırılması ve sınırlarının belirlenmesi Cumhurbaşkanı onayıyla yapılır.
- 04:07İl İdaresi
- İllerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır; yetki genişliği, devletin kamu hizmet ve faaliyetlerinin görülmesine bir yer ve hizmetin başındaki görevliye esasen merkeze ait olan bazı kararları alma ve uygulama yetkisi tanınmasıdır.
- İllerde genel idare teşkilatı il, ilçe ve bucak bölümlerine uygun olarak düzenlenir.
- Bölge müdürlükleri (devlet su isleri, karayolları gibi) birden çok ili içine alan, belirli hizmetler için yetki genişliğine sahip kuruluşlar olarak meydana getirilebilir.
- 05:10İl Genel İdaresinin Yapısı
- İl genel idaresinin başı ve mercii validir.
- Bakanlıkların kuruluş ve mevzuatına göre illerde lüzumu kadar teşkilat bulunur ve bu teşkilatların başında bulunanlar il idare şube başkanlarıdır.
- İl idare şube başkanlarının emri altında çalışanlar valinin ikinci derecede memurlarıdır.
- 07:07İl Memurlarının Tayin Usulleri
- Meslek, fen ve uzmanlık kadrolarına dahil görevlerden ilçe idare şube başkanı sıfatına haiz olanlar ve bazı diğer görevler bakanlıklar veya tüzel kişiliğe haiz genel müdürlükler tarafından tayin edilir.
- Diğer memurlar bakanlıklar ve tüzel kişiliğe haiz genel müdürlükler tarafından valilik emrine verilir ve il idare şube başkanının inhası üzerine valiler tarafından istihdam yerleri tespit edilir.
- Memurların nakil ve tahvilleri il idare şube başkanının inhası üzerine valiler tarafından icra edilir ve sebepleriyle bakanlıklere bildirilir.
- 09:43Valilerin Hukuki Durumları, Görev ve Yetkileri
- Vali, ilde Cumhurbaşkanı temsilcisi ve idari yürütme vasıtasıdır.
- Valiler, ilin genel idaresinden Cumhurbaşkanı'na karşı sorumludur.
- Bakanlıklar ve tüzel kişiliğe haiz genel müdürlükler, il genel idaresi teşkilatına ait işleri doğrudan doğruya valiliklere yazarlar.
- Valiler hesabata ve teknik hususlara ait işlerde idare şube başkanlarına vali adına imza yetkisi verebilir.
- 11:19Valinin Görevleri ve Yetkileri
- Vali, kanun, cumhurbaşkanı kararnamesi ve diğer mevzuatın neşir, ilan ve uygulanmasını sağlamakla görevlidir.
- Valiler, kanun ve diğer mevzuatın verdiği yetkiyi kullanmak ve yüklediği ödevleri yerine getirmek için genel emirler çıkarabilir ve bunları ilan edebilirler.
- Vali, adli ve askeri teşkilat dışında kalan bütün devlet daireleri, müesseseler, işletmeler, özel işyerleri, belediye ve köy idarelerini denetleyebilir.
- 12:37Valinin İdari Görevleri
- Vali, ilin genel idare ve gidişini düzenlemek ve denetlemekten sorumludur.
- Vali, ilde görevli memuru bulunmayan işlerin yürütülmesini, ilgili idarelerden isteyebilir ve bu işlerin yapılması mecburidir.
- Vali, il içindeki idarelerde çalışan uzman memurlardan, asli vazifelerini helal getirmemek şartıyla, ilin hizmetlerine yardımcı olmalarını isteyebilir.
- 13:32Valinin Ekonomik ve Mali Görevleri
- Vali, devlet gelirlerinin tahakkuk, tahsil ve ödeme işlerinin muntazam bir şekilde yapılmasını sağlamak için tedbirler alır.
- Vali, devlet, belediye ve köy mülklerinin korunmasını, iyi halde tutulmasını ve değerlenmesini sağlamak için tedbirler uygular.
- Vali, il merkezlerindeki devlet dairelerini mahallin hizmet şartlarına uygun şekilde bir veya birkaç binada toplamak için tedbirler alır.
- 14:43Valinin Sosyal ve Siyasi Görevleri
- Vali, Cumhuriyet Bayramı'nda ilde yapılacak resmi törenlerin başkanlığını yapar ve tebrikleri kabul eder.
- Vali, ceza ve tevkif evlerinin muhafazasını ve cumhuriyet savcısıyla birlikte hükümlü ve tutukluların sağlık şartlarını denetler.
- Vali, il sınırları içinde bulunan genel ve özel kolluk kuvvetlerinin amiridir ve suç işlenmesini önlemek için tedbirler alır.
- 16:20Valinin Güvenlik Görevleri
- Vali, kamu düzeni veya güvenliğini bozulacağına dair ciddi belirtilerin bulunduğu hallerde, onbeş günü geçmemek üzere belirli yerlere girişi ve çıkışı sınırlayabilir.
- Vali, belli yerlerde veya saatlerde kişilerin dolaşmalarını, toplanmalarını ve araçlarını düzenleyebilir veya kısıtlayabilir.
- Vali, silah ve mermi taşınmasını ve naklini yasaklayabilir.
- 17:36Valinin Yardım ve Denetim Yetkileri
- Vali, duruma göre İçişleri Bakanlığı'na, Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na veya diğer askeri birliklere yardım talep edebilir.
- Vali, devlet, özel idare, belediye ve köylerin gözetimi altında iş gören daire ve müesseseleri denetleyebilir.
- Vali, halkın askerlik muameleleri hakkında müracaat ve şikayetlerini kabul eder.
- 19:43Valinin Kullanıcı Yetkileri
- Vali, suç faillerinin bulunması için kulluk, amir ve memurlara emir verebilir.
- Vali, kamu düzen ve güvenliğini sağlamak amacıyla diğer kamu kurum ve kuruluşlarından araç ve gereçlerden yararlanabilir.
- Vali, kamu düzeni ve güvenliği korunması için meydan, karayolları ve park gibi alanlarda kurulacak sistemlerin yerlerini tespit eder ve kurulumu koordine eder.
- 21:54Askeri Personel ve Kamu Memurlarının Soruşturulması
- Askeri kişilerin soruşturulması, genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanları için Cumhurbaşkanı, diğer personel için Milli Savunma Bakanı, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik ile bu komutanlıklardaki diğer personel için İçişleri Bakanı iznine tabidir.
- İçişleri Bakanlığı ve bağlı kuruluşların merkez teşkilatlarında görevli memurların soruşturulması, İçişleri Bakanı, valiler için vali, bölge ve ilde görevli olanlar ile kaymakamlar için kaymakamın iznine tabidir.
- 23:16Valilerin Teftiş ve Denetleme Yetkileri
- Vali, bakanlıklar ve tüzel kişiliğe haiz genel müdürlükleri il teşkilatında çalışan bütün memur ve müstahdemlerin en büyük amiridir ve teşkilatın işletmesini denetler.
- Vali, memurlara uyarma, kınama ve 5 güne kadar aylıktan kesme cezası verebilir, daha ağır disiplin cezanın verilmesi için bakanlıktan ve genel müdürlükten teklif ve taleplerde bulunur.
- Valilerce resmen verilen cezalar kesindir ve tebliğ tarihinden itibaren sicile geçer.
- 24:14Valilerin Memurların İzni ve Şikayetlerine İlişkin Yetkileri
- İl memurlarının yıllık izinleri valinin onayına bağlıdır ve mensup oldukları bakanlık veya tüzel kişiliğe haiz genel müdürlükçe verilir.
- Acele hallerde valiler memurlara 15 güne kadar izin verip ilgili makamlara bildirirler.
- Valiler, şikayet edenlerin müracaatlarını tetkik eder ve memurun haksız veya kanunsuz muamelelerini görürse hakkında kanuni muamelede muameleye başvurur.
- 25:02Valilerin Diğer Yetkileri
- Valiler, birkaç ile şamil memuriyetlerin kendi illerindeki işlerini gözetim ve denetleme yetkilidirler.
- Denetlemeleri sırasında iş başında kalmalarında mahsur gördükleri memurları işten el çektirebilirler ve hizmetin aksamaması için gereken tedbirleri aldırırlar.
- Valiler, vali muavini ile kaymakamların, il idare şube başkanlarının, genel ve özel kolluk amirlerinin birinci derecede, diğer memurların ikinci derecede sicil amirleridir.
- 26:35Vali ile İl İdare Şube Başkanları Münasebetleri
- İl idare şube başkanları, kendi şubelerine taalluk eden işlerin yürütülmesinden ve şubeleri memur ve müstahdemlerinin görevlerinin sürat ve insanla yapılmasından valiye karşı sorumludurlar.
- İl idare şube başkanları, valinin emirlerini yürüterek, aldıkları işler üzerinde incelemeler yaparak, bilgi ve düşüncelerini zamanında bildirmekle ödevlidirler.
- Vali tarafından verilen emirlerin mevzuata uygun olmadığı bildirildiğinde, vali emri mevzuata uygun bulunduğunda ısrar ederse yazılı olarak emir verir ve aynı zamanda işi ilgili merciye yazar.
- 27:57Valilerin Toplantı Yetkileri
- Valiler, yılda dört defadan az olmamak üzere idarede birliğin sağlanması için idare şube başkanları heyet halinde toplar ve bu toplantıya alınan kararların yürütülmesi bütün idare şubeleri için mecburidir.
- Valiler, ilin yönetimi, ekonomik, sağlık ve sosyal yardım, kültür ve bayındırlık işleri ile ilgili hizmetlerin ahenkli olarak yürütülmesi için kaymakamları yılda bir defa toplantıya çağırır.
- Valiler her yıl münasip gördükleri zamanlarda ilin bütün ilçe ve bucaklarını, sırasıyla programa alınan köylerini ve il içindeki teşkilatı teftiş ederler.
- 29:29İlçe İdaresi ve Kaymakamlar
- İlçe genel idaresinin başı ve merceği kaymakamdır, kaymakam ilçede Cumhurbaşkanı idari yürütme vasıtasıdır.
- Kaymakamlar, 2018'de Cumhurbaşkanı kararnamesi ile tayin sistemi değiştiğinde, Cumhurbaşkanı onayıyla atanmaktadır.
- Kaymakam, kanun, Cumhurbaşkanı kararnamesi ve diğer mevzuatın neşir ve ilanını, uygulanmasını sağlar ve bunların verdiği yetkileri kullanır.
- 31:47Kaymakamların Yetkileri
- Valiler, ilçeye ait bütün işleri doğrudan doğruya kaymakama yazarlar ve kaymakamlar da ilçenin işleri hakkında bağlı bulundukları valilerle muhaberede bulunurlar.
- Olağanüstü hallerde kaymakamlar İçişleri Bakanı ve diğer bakanlıklarla muhabere edebilirler ve bu muhaberelerden valiye bilgi verirler.
- Kaymakamlar, adli ve yargı dışındaki devlet daireleri, işletmeleri, özel işyerlerini, belediye ve köy idarelerini denetler ve teftiş ederler.
- 32:56Kaymakamın Yetkileri ve Sorumlulukları
- Kaymakam, ilçe idare şube başkanlarını valinin muvaffakiyeti ile, diğer memurları ise kendi yetkisiyle işten el çektirebilir.
- Kaymakam, ilçenin genel idare ve gidişini düzenlemek ve denetlemekten sorumludur.
- Kaymakam, ilçede teşkilatı ve görev memuru bulunmayan işlerin yürütülmesini, ilgili idare veya daire başkanlığından isteyebilir.
- 34:14Kaymakamın Disiplin Yetkileri
- Kaymakam, memurlardan uyardı ve kınama cezalarını verip uygulayabilir.
- Kaymakamlarca resmen verilen cezalar kesindir ve tebliğ tarihinden itibaren sicile geçer.
- Kaymakam, ilçe memurlarına takdirnamede verebilir.
- 34:50Kaymakamın İzin Yetkileri ve Törenler
- Kaymakam, ilçe idare şube başkanlarına acele hallerde sekiz güne kadar, tayini kendisine ait memurlara bir aya kadar izin verebilir.
- Kaymakam, ilçe sınırları içinde bulunan genel ve özel kulluk kuvvet ve teşkilatının amiridir.
- Kaymakam, Cumhuriyet Bayramı'nda ilçede yapılacak resmi törenler başkanlığı yapar ve tebrikleri kabul eder.
- 35:44Kaymakamın Güvenlik ve Gözetim Yetkileri
- Kaymakam, suç işlenmesini önlemek ve kamu düzenini korumak için gereken tedbirleri alır ve devletin genel ve özel kulluk kuvvetlerini istihdam eder.
- Kaymakam, valinin tasvibi ile ilçe genel ve özel kolluk kuvvetleri mensuplarının yerlerini değiştirebilir.
- Kaymakam, devlet ve özel işletmeler, ambarlar, depolar ve uzman personel barındıran yerlerin emniyet ve iş hayatının düzenlenmesi bakımından gözetim ve denetimi altındadır.
- 37:34Kaymakamın Diğer Sorumlulukları
- Kaymakam, ceza ve tevkif evlerinin muhafazasını ve hükümlü ve tutukluların sağlık şartlarını gözetim ve denetim altında bulundurur.
- Kaymakamlar, ilçe idare şube başkanlarının birinci derecede, diğer memurların ikinci derece sicil amiridir.
- İlçe belediyeleri ve köy muhtarları üst makamlara yazışmaları kaymakamlık vasıtasıyla yaparlar.
- 38:41Kaymakamın Teftiş Yetkisi ve İdare Şube Başkanları
- Kaymakam her yıl ilçenin bucak ve köylerinin en az yarısını ve ilçe içindeki teşkilatı teftiş eder.
- İlçe idare şube başkanları, kendi şubelerine taalluk eden kanun ve mevzuatı ile görevlerin görülmesinden doğrudan doğruya kaymakama karşı sorumludurlar.
- Kaymakam, lüzum gördüğü zamanlarda ilçe idare şube başkanları ile diğer memurları ve belediye başkanlarını heyet halinde toplar.
- 40:41Bucak İdare Teşkilatı
- Bucak, coğrafya, ekonomik, güvenlik ve mali hizmet bakımlarında aralarında münasebet bulunan kasaba ve köylerden meydana gelen bir idare bölümüdür.
- Bucak müdürünün gözetim ve teftişi altındadır.
- Bucak müdürü, her yıl bucağın bütün köy ve kasabaları dolaşarak halkın müracaat ve şikayetlerini dinler ve kaymakama bildirir.
- 42:03İl ve İlçe İdare Kurulları
- Bölüm 4, il ve ilçe idare kurulları konusu, sınavlarda en çok soru gelen önemli bölümlerden biridir.
- İl idare kurulu, valinin başkanlığında hukuk isleri müdürü, defterdar, milli eğitim, bayındırlık, sağlık ve sosyal yardım, tarım ve veteriner müdürlüklerinden teşekkül eder.
- İlçe idare kurulu, kaymakamın başkanlığında tahrirat katibi, mal müdürü, hükümet hekimi, milli eğitim memuru ve tarım memuru ile veterinerden teşekkül eder.
- 42:58İdare Kurullarının Yapısı ve İşleyişi
- İl ve ilçe idare kurullarında kuruma dahil olmayan idare şubelerinin başkanları, kendi idarelerine ait işlerde üye sıfatıyla çağrılıp oya katılır.
- İdare kurulları idari, istişare ve kazayı (yargısal) olmak üzere üç tür karar alabilirler.
- İdare kurulları görüşmeleri, mürettep üyenin yarısından bir fazlası hazır olmadıkça yapılamaz.
- 45:31İdare Kurullarının Yetkileri ve İtiraz Mekanizması
- İl idare kurulları, idare şubelerinin ve yerel yönetim kurumlarının kararlarına karşı açılan ibra davalarına birinci derecede bakarlar.
- İl idare kurullarının idari kaza işlerinde hukuk isleri müdürleri kanun sözcüsü vazifesini görürler.
- İdare kurullarının kararları aleyhine il idare kurumlarına itiraz olunabilir, ikinci dereceden itirazlar reddedilirse Danıştay kanunu gereği Danıştay'a itiraz edilebilir.