Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun ikinci Mahmut dönemindeki siyasi ve askeri gelişmeleri anlatan bir tarih anlatımıdır. Videoda II. Mahmut, III. Selim, Alemdar Mustafa ve diğer önemli tarihi karakterler yer almaktadır.
- Video, Osmanlı Devleti'nin çürümüş durumunu ve II. Mahmut'un bu duruma karşı aldığı önlemleri anlatmaktadır. Özellikle II. Mahmut'un 17 yıllık bir planla yeniçeri ocağını nasıl ortadan kaldırdığı detaylı olarak açıklanmaktadır. Padişahın önce kendi gücünü sağlama, ardından yeniçeri ocağını içini boşaltma ve sonunda 14 Haziran 1826'da eşkinci ocağı bahanesiyle yeniçerileri yenme süreci kronolojik olarak sunulmaktadır.
- Osmanlı Devleti'nin Durumu
- "Ya devlet başa, ya kuzgun deşe" sözü, İkinci Mahmut dönemi için vücut bulmuş bir ifadedir.
- Osmanlı Devleti'nin durumu çürümüş yelken bezi ile yüzmeye çalışan gemilere benziyordu, rüzgar esince yelkenler paramparça oluyordu.
- Padişahlar kötü gidişe dur demek için çırpınıyor, çoğu bu uğurda can veriyordu.
- 00:53Taht Mücadelesi
- Üçüncü Selim tahtından indirilip zindan atılınca, yenilik yanlıları Alemdar Mustafa'nın yanında toplanmış ve İstanbul'a gelerek isyancıları bertaraf etmişti.
- Alemdar Mustafa, Üçüncü Selim'i tekrar tahta çıkarmak istemiş ancak isyancılar onu öldürmüşlerdi.
- İkinci Mahmut can korkusuyla saklandığı yerden bulunarak tahtta oturtulmuş, isyancıların eline koz bırakmamak için Dördüncü Mustafa hemen öldürülmüştür.
- 01:34Osmanlı'nın Miras Sistemi
- Osmanlı Devleti mülk olarak kabul edildiği için Osmanlı ailenin her ferdi mirasta ortaktı.
- Tahtta oturan bir padişah için hayatta olan kardeşi her zaman tehditti, onu ortadan kaldırdığı takdirde artık ona hiçbir Allah'ın kulu ilişemezdi.
- Bu yüzden tahtı garantileyenlerin ilk işi kardeşlerini ya gözetim altında tutmak ya da ortadan kaldırmak olmuştur.
- 02:19İkinci Mahmut'un Yeniçeri Ocağı Planı
- İkinci Mahmut, yeniçerilerden kurtulmadan hiçbir iş yapılmayacağını anlamış ve onyedi sene boyunca sabırla yeniçeri ocağının içini boşaltmış, etkisini kırmıştır.
- Üçüncü Selim de acele etmemiş, tahtına oturduktan onyedi sene sonra işi kıvamı getirdiğini düşünerek nezaket ve mülayemetle yeniçerilere Nizam-ı Cedid olmalarını teklif etmişti.
- Üçüncü Selim'in bu tecrübesi İkinci Mahmut için büyük bir tecrübe olmuş, ancak o tecrübe Üçüncü Selim'in hayatıyla ödenmiş, İkinci Mahmut'un hayatını kurtarmıştır.
- 03:51İkinci Mahmut'un Yeniçeri Ocağı Kaldırma Stratejisi
- İkinci Mahmut önce kendi gücünü ve iktidarını sağlama alacak adımlar attı, eyaletlere valiler tayin edip onları merkeze bağladı.
- Sağlam adamlardan bir bürokrasi kurdu, merkezi otoriteyi zaafı uğratacak paralel yapıları tasfiye etti.
- Gün geçtikçe yeniçeri ocağının sayısını azalttı, içini boşalttı ve bu ocağın ortadan kaldırılması gerektiğine dair fikri altyapıyı her zeminde hazırladı.
- 04:25Yeniçeri Ocağı Kaldırma İşlemi
- İkinci Mahmut, Alemdar'ın denediği ve yeniçeri isyanı yüzünden başaramadığı sekbanı cedit ordusunun yerine eşkinci ocağı diye bir ordu kurdu.
- Çok geniş bir istişare halkası kurdu, toplum üzerinde söz ve etki sahibi olan ulemadan meşai ye kadar herkesi sarayı topladı ve onlarla istişare etti.
- 1826'da eşkinci ocağını bahane ederek ayaklanan yeniçeri ortaklarına 14 Haziran günü hücum başladı, binlercesi öldürüldü ve ocak kapandı.