Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İkinci Göktürk Kağanlığı'nın tarihini anlatan bir tarih anlatımıdır. Videoda İlters Kağan ve kardeşi Kapgan Kağan'ın hükümdarlıkları ele alınmaktadır.
- Video, İlters Kağan'ın hükümdarlığında Göktürk Kağanlığı'nın yükselişini ve Kapgan Kağan'ın tahta geçişini anlatarak başlar. Kapgan Kağan'ın Çin'i baskı altında tutma, Çin hakimiyetindeki Türkleri anayurda geri çekme ve Asya kıtasındaki tüm Türkleri Göktürk Kağanlığı çatısı altında toplama politikaları detaylandırılır. Video, Kapgan Kağan'ın Çin'e karşı düzenlediği büyük seferler, 704 yılında gerçekleşen büyük zafer ve 716 yılında Bayırku seferinden dönerken öldürülmesiyle sona erer.
- 00:01İlters Kağan'ın Hükümdarlığı
- İkinci Göktürk Kağanlığı İlters Kağan'ın hükümdarlığında yükseliyordu.
- İlters Kağan, Çin hakimiyetine girerek özgürlüğünü kaybetmiş olan Türkleri tekrar birleştirerek tek bayrak altında toplamıştı.
- 682 yılında tahta geçtikten sonraki on yıl içinde kırkyedi sefer düzenlemiş ve hepsinden başarıyla dönmüştü.
- 00:25Kapgan Kağan'ın Tahta Geçişi
- İlters Kağan'ın ölümünün ardından kardeşi Kapgan Kağan tahta geçti.
- Kapgan Kağan, ağabeyinin başlattığı politikaları uygulamaya devam edecekti.
- Çin kaynaklarında genç, haşin ve ihtiraslı olarak betimlenen Kapgan Kağan'ın tüm politikası üç temel etrafında kuruluydu: Çin'i baskı altında tutmak, Çin hakimiyetindeki Türkleri anayurda geri çekmek ve Asya kıtasındaki bütün Türkleri Göktürk Kağanlığı çatısı altında toplamaktı.
- 01:06Kapgan Kağan'ın Çin Politikası
- Kapgan Kağan, Çin'i baskı altında tutmak için ağabeyinin yaptığı gibi Çin'e çok sayıda akın düzenledi.
- Bu akınların ardından Çin'e elçi gönderip barış teklifinde bulundu.
- Çin, Moğol kökenli Kitanlarla anlaşmazlık içindeydi ve Kapgan Kağan bu mücadelede Çin'i desteklemeye karar vermişti.
- 01:28Kapgan Kağan'ın Stratejik Hareketleri
- Kitanlarla yapılan savaşı ezici bir üstünlükle kazanan Kapgan Kağan, karşılığında Çinlilerden tarım aletleri, tohum, demir ve tutsak olan Türklerin iadesini istedi.
- Çin, Kapgan Kağan'ın bu istekleri karşısında Göktürkleri baskı altında tutmak için Türk kökenli Türk İşler ve Kırgızlarla bağdaşma yoluna gidecekti.
- Kapgan Kağan, Çin'in eylemlerini fark edince hemen harekete geçti, önce Kırgızları ani bir baskınla yenilgiye uğrattı ve ardından Çin üzerine büyük bir sefer düzenledi.
- 02:14Göktürk Kağanlığı'nın Zirvesi
- Yaklaşık üç yıl süren ve 701 yılında tamamlanan akınla devletin sınırları İstemi Yabgu zamanda olduğu gibi Maveraünnehr'e kadar dayanmıştı.
- Asya'daki bütün Türk boyları yüz yıl sonra Göktürk hakimiyetinde birleştirilmişti.
- İkinci Göktürk Kağanlığı Kapgan Kağan önderliğinde yükselmeye devam ediyordu.
- 02:48704 Yılındaki Savaş
- 704 yılına gelindiğinde Çin'de iktidar değişmiş ve Zoo İmparatoriçesi'nin tahtı Çulsun'a devretmişti.
- Yeni Tang İmparatoru, önceki Zoo İmparatoriçesi'ne nazaran Göktürklere karşı olumsuz bir tutum içerisindeydi.
- Bu ani politika değişikliği Kapgan Kağan'ı kızdırmıştı ve tekrardan Çin üzerine sefer düzenlemeye karar verdi.
- 03:14Tang Hanedanlığı'nın Yenilgisi
- Kapgan Kağanın ordusunda kaç kişi olduğu kesin olmasa da kimi kaynaklara göre ordu üçyüz kişiden oluşuyordu.
- Tang Hanedanı ise Göktürklere karşı koymak için Çaça-Seg komutasında seksen bin kişilik bir ordu göndermişti.
- Çetin geçen savaş sonucunda Çin ağır bir yenilgiye uğradı, Çaça-Seg gün yenileceğini anlayınca savaş meydanından kaçmıştı.
- 03:59Göktürk Kağanlığı'nın Zirvesi
- Büyük zafer üzerine Kapgan Kağan komutasındaki Göktürk ordusu ileri harekatına devam etti, Yuan ve Hue eyaletleri basıldı, bölgesi yağmalandı ve on binden fazla at ele geçirildi.
- Bu savaşın sonucunda Tang Hanedanlığı uzun süre boyunca Göktürklere karşı güç kullanma cesareti gösteremeyecekti.
- İkinci Göktürkler artık Asya'da sarsılmaz bir güç haline gelmişlerdi.
- 04:33Göktürk Kağanlığı'nın Düşüşü
- Kapgan Kağanın aşırı sert tutumu ve Çin'in politikaları bazı Türk boylarının ayaklanmasına sebep oldu.
- Durmaksızın devam eden isyanlar ve Kapgan Kağan'ın bu isyanları sert bir şekilde bastırmasıyla geçen sürecin sonunda Kapgan Kağan, Bayırku seferinden dönerken aralarında Çinli bir casusunda bulunduğu Bayırkuların ani pususunda 716 yılında öldürüldü.