Buradasın
İkinci Dünya Savaşı Sonrası Yumuşama Dönemi ve Ortadoğu Tarihi Dersi
- Tarih
- İkinci Dünya Savaşı
- Ortadoğu
- Necmettin Erbakan
- Turgut Özal
- İslam İşbirliği Teşkilatı
- Kıbrıs Meselesi
Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen tarafından sunulan tarih dersi formatında olup, İkinci Dünya Savaşı sonrası yumuşama dönemi ve Ortadoğu'daki önemli olayları ele almaktadır.
- Video, 1961'li yıllardan başlayarak yumuşama döneminin gelişimini, Pinpon Diplomasisi, Küba Bunalımı, Vietnam Savaşı gibi önemli olayları anlatmaktadır. Daha sonra İsrail-Arap ilişkileri, OPEC ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi uluslararası kuruluşların kuruluşları ve faaliyetleri ele alınmakta, son bölümde ise Kıbrıs meselesi, uzay yarışı ve Türkiye'deki darbeler (27 Mayıs, 12 Eylül, 15 Temmuz) gibi konular açıklanmaktadır.
- Ders içeriğinde Bülent Ecevit, Necmettin Erbakan, Turan Güneş, Turgut Özal gibi önemli siyasi figürlerin rolleri, Saddam Hüseyin, İran-Irak Savaşı, Halepçe Katliamı ve İran Gate olayı gibi tarihsel olaylar detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca Londra ve Zürih anlaşmaları, Akritas planı ve Kıbrıs'ın bölünmesi gibi konular da ele alınmaktadır.
- 00:10Yumuşama Dönemi'nin Başlangıcı
- İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra yaşanan gerilim dönemini bitirmek için bloklar arasında yumuşama dönemine geçildi.
- Yumuşama dönemi, 1961'li yıllardan itibaren Kuruşçev ve Kennedy'nin görüşmeleriyle başladı.
- Kırmızı telefon anlaşmaları yapılarak bloklar arasında doğrudan iletişim kuruldu.
- 01:18Pinpon Diplomasisi
- Pinpon diplomasisi, Çin ile ABD arasındaki ilişkilerin yumuşadığı bir diplomatik gelişmedir.
- Japonya'da düzenlenen masa tenisi turnuvasına katılmak isteyen Amerikan takımı, Çin tarafından misafir edildi.
- Çin'in Amerikan takımını misafir etmesi, iki ülke arasındaki ilişkilerin yumuşamasına işaret etti.
- 02:19Salt Bir ve Salt İki Görüşmeleri
- Füze bunalımının ardından Nixon ve Brejnev 1969'da Salt Bir görüşmelerine başladılar.
- 1972'de Moskova'da imzalanan Salt Bir anlaşması, stratejik silahların sınırlandırılması konusunu içeriyordu.
- Salt İki, uzun menzilli stratejik silahların sınırlandırılması anlaşmasıydı ancak 1979'da Sovyet Rusya'nın Afganistan'ı işgal etmesiyle yürürlüğe giremedi.
- 04:38Küba Buhranı
- Küba Buhranı, yumuşamanın başlangıcı olarak kabul edilir.
- Fidel Castro, Batista diktatörlüğünü ortadan kaldırarak Küba'ya lider olmuş ve yönünü Sovyet Rusya'ya döndürmüştü.
- Sovyetler Küba'ya Sputnik füzeleri getirmeye başlayınca, ABD ile Sovyetler arasında füzelerin sökülmesi karşılığında Jüpiter füzelerinin sökülmesi anlaşması yapıldı.
- 07:00Muhammed Ali ve Vietnam Savaşı
- Muhammed Ali, Vietnam Savaşı'na katılmayıp askere gitmeyi reddetti.
- Bu davranış nedeniyle Amerika'da yargılanarak beş yıl hapse atıldı ve lisansı iptal edildi.
- Muhammed Ali, "Viet Konglular bana hiçbir kötülük yapmadılar ki onlarla savaşayım" diyerek savaşa katılmayı reddetti.
- 08:34Bağlantısızlar Bloğu
- Bandung Konferansı, Endonezya'nın ilk devlet başkanı Ahmet Sukarno'nun ev sahipliğinde düzenlendi.
- Bağlantısızlar bloğu, iki nükleer güç karşısında ayakta durmak isteyen Asya ve Afrika devletleri tarafından kuruldu.
- Bağlantısızlar bloğunun kuruluşunu Hindistan lideri Nehru, Yugoslavya lideri Tito ve Mısır lideri Abdülnasır birlikte açıkladılar.
- 10:02Arap-İsrail Savaşları ve Mekik Diplomasisi
- 1948'de İsrail devleti kurulmasıyla başlayan savaşlar, 1956'da Süveyş Krizi, 1967'de Altı Gün Savaşı ve 1973'te Kippur Savaşı olarak devam etti.
- Mekik diplomasisi, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Henry Kissinger'in İsrail ve Mısır arasında gidip gelerek iki devlet arasında mekik dokması anlamına gelir.
- Camp David Antlaşması ile İsrail'i tanıyan ilk Arap devleti Mısır oldu.
- 11:42İsrail ve Arap Ülkeleri İlişkileri
- İsrail, işgal ettiği Filistin topraklarında meşruiyet kazandı ve Mısır'ı egale etti, batı sınırlarını güvence altına aldı.
- İsrail'in Kudüs'ü Yahudileştirme fırsatı doğdu, ancak Araplar bu anlaşmaya şiddetle karşı çıktılar ve Amerika'ya yöneldiler.
- 1967 Arap-İsrail Savaşı sonrasında Araplar OPEC'ten ayrılarak "Petrol İhraç Eden Arap Ülkeleri Birliği" (OAPEC) kurdu.
- 12:51Petrol Krizi ve İslam Konferansı Örgütü
- 1973'te Araplar petrolü batılı devletlere silah olarak kullanmak istediler ve her ay petrol üretimini %5 kısmaya başladılar.
- Mescid-i Aksa'ya saldırı planı içerisinde olan birileri yakalanınca Ürdün Kralı Hüseyin, Müslüman devletleri Fas'ta bir araya getirerek İslam Konferansı Örgütünü kurdu.
- İslam Konferansı Örgütü daha sonra İslam İşbirliği Teşkilatı olarak adını değiştirdi ve 2005-2014 yılları arasında Ekmelettin İhsanoğlu genel sekreterliğini yaptı.
- 14:15OPEC ve Baas Partisi
- OPEC, petrol ihraç eden ülkeler birliğidir ve kurucu üyeleri İran, Irak, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Venezuela'dır.
- OPEC'ten 2016'da Endonezya ve 2019'da Katar ayrıldı.
- Baas Partisi, Arap Sosyalizmi Yeniden Diriliş adıyla Suriye'de 1952-1963'te iktidarı ele geçirdi ve Irak bölgesinde de büyümeye başladı.
- 15:47İran-Irak Savaşı
- İran-İrak Savaşı, Saddam Hüseyin'in İran'dan dost olmaz diyerek Cezayir dostluk anlaşmasını feshetmesiyle başladı.
- İran'da Humeyni Devrimi sonrasında Humeyni, dünya üzerindeki bütün şiirlerin kendisinin koruması altındadır dedi.
- İran ve Irak birbirlerinin iç işlerine müdahale etmeleri ve sınır ihlalleri yapmaları iki devleti karşı karşıya getirdi.
- 17:01Halepçe Katliamı ve İran Gate Olayı
- Halepçe Katliamı, Irak'taki Kürt vatandaşlarının Saddam Hüseyin tarafından kimyasal silahlarla bastırılması sonucu binlerce kişinin katledilmesiyle gerçekleşti.
- İran Gate Olayı, Avrupalı devletlerin İran'a uyguladığı ambargoyu delerek Amerika'nın İsrail'li bir general vasıtasıyla İran'a silah satması olayıdır.
- ABD Başkanı Reagan hiçbir şeyden haberim olmadığını iddia ederken, Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Oliver North suçlu bulunup günah keçisi oldu.
- 18:38Kıbrıs Meselesi
- Kıbrıs'ta Yunanlılar tarafından "Enosis İdası" adı verilen iddiada Kıbrıs'ın Yunanistan'a bağlanması istendi.
- Rumlar tarafından kurulan EOKA terör örgütü, Enosis İdasını gerçekleştirmek için kanlı terör faaliyetlerine başladı.
- Rauf Denktaş'ın öncülüğünü yaptığı Volkan ve TMT teşkilatı, EOKA'nın karşısında kuruldu.
- 19:52Kıbrıs Cumhuriyeti ve Akritas Planı
- İngiltere, Londra ve Zürih Anlaşmalarıyla 1959'da Kıbrıs'ı tek devlet haline getirerek Kıbrıs Cumhuriyeti'ni kurdu.
- Kıbrıs Cumhuriyeti'nin başkanlığına Makarios, yardımcılığına Dr. Fazıl Küçük getirildi.
- Akritas Planı, 1963'te Türkleri Kıbrıs'tan atmak için kanlı eylemlere başlamasını sağladı.
- 21:15Kıbrıs'taki Kanlı Olaylar
- Türkiye, Kıbrıs'taki olaylara müdahale ederken Cengiz Topel ihtar uçuşları yaparken uçağı arızalandı ve paraşütle atladığında Rum tarafına düşerek şehit edildi.
- Binbaşı Nihat İlhan'in ailesi, Rumlar tarafından küvette kurşuna dizilerek öldürüldü.
- İngiltere olaya müdahale ederek Kıbrıs'ı yeşil hatla böldü ve garantör ülkeler olarak İngiltere, Yunanistan ve Türkiye'yi belirledi.
- 22:53Kıbrıs Meselesi
- Kıbrıs Cumhuriyeti kurulduğunda İngiltere, Yunanistan ve Türkiye garantör ülkelerdi.
- Johnson mektubu İsmet İnönü'ye gönderilmiş ve hakaret içeren cümleler içeriyordu.
- 1974'te Kıbrıs çıkarması başlamış, Bülent Ecevit başbakan, Necmettin Erbakan yardımcısı ve Turan Güneş dışişleri bakanı olarak konferansa gönderilmiş.
- 25:13Uzay Yarışı
- Soğuk savaş döneminde Sovyet Rusya uzaya ilk uyduyu (Sputnik) gönderen ülke oldu.
- Amerika, Rusya'nın uydu göndermesine tepki olarak NASA'yı kurdu.
- Sovyet Rusya önce köpeği Layka'yı, sonra Yuri Gagarin'i uzaya gönderdi; Amerika ise Neil Armstrong'u ay'a ilk ayak basan adam olarak uzaya gönderdi.
- 26:49Türkiye'deki Darbeler
- Türkiye'de 27 Mayıs askeri darbesi, 12 Eylül ihtilali, 15 Temmuz Fetö darbe girişimi gibi darbeler yaşanmıştır.
- 27 Mayıs darbesi Milli Birlik Komitesi Başkanı Cemal Gürsel tarafından, 12 Eylül darbesi Milli Güvenlik Konseyi Başkanı Kenan Evren tarafından, 15 Temmuz Fetö darbe girişimi Yurtta Sulh Konseyi tarafından yapılmıştır.
- 27 Mayıs darbesinde Adnan Menderes, Fatin Üstün ve Hasan Polatkan idam edilmiş, Celal Bayar ise yaşından ötürü hapse çevrilmiştir.
- 28:53Turgut Özal ve Ekonomik Gelişmeler
- 1980 ihtilalinde ön plana çıkan Turgut Özal, Kenan Evren hükümeti döneminde ekonomi bakanlığı yapmış, Anavatan Partisi'ni kurmuş ve başbakanlığa gelmiştir.
- Turgut Özal'ı öne çıkaran en önemli bilgi 24 Ocak kararlarıdır, bu kararlar ekonomide mükemmel hamleler ve çağ atlamadır.
- Bülent Ecevit, Cumhuriyet Halk Partisi'nde 1973 seçimlerini kazanan ve ortanın solu olarak geçen önemli bir isimdir.
- 29:53Kültür ve Sanat
- Metin Erksan'ın yönetmenliğini yaptığı "Susuz Yaz" filmi Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı ödülünü almıştır.
- Altın Mikrofon yarışmasında Yıldırım Gürses'in "Gençliğe Veda" şarkısı birinci olmuştur.
- Bu dönemde Cahit ve diğer önemli sanatçılar, kameralar, tiyatrolar, Adile Naşit, Zeki Alasya, Metin Akpınar, Şener Şen ve Kemal Sunal ön plana çıkmıştır.