Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, II. Dünya Savaşı'nın son dönemlerini anlatan bir belgesel formatındadır. Hitler, Rommel, Churchill, Roosevelt, Stalin, Mussolini gibi savaşın önemli figürleri ile John Houston, Ernst Hemingway ve Robert Capa gibi savaş muhabirleri ve fotoğrafçıların anlatımları yer almaktadır.
- Video, Müttefiklerin İtalya'ya çıkışı ve Monte Cassino cephesindeki çatışmalarla başlayıp, Normandiya çıkartması, Pasifik Okyanusu'ndaki savaşlar, Hitler'in 20 Temmuz suikast girişiminden sonra güç esesinin eline geçmesi, Doğu ve Batı cephesindeki gelişmeler, Yalta Konferansı, Berlin'in kuşatılması, Hitler'in intiharı ve Japonya'nın teslim olması sürecini kronolojik olarak anlatmaktadır.
- Belgesel, savaşın trajik sonuçlarını da ele almaktadır: yaklaşık 50 milyon insanın hayatını kaybetmesi, nükleer radyasyonun etkileri ve Nazi kamplarındaki vahşetler. Savaşın sona ermesiyle birlikte yeni bir dünya için umutlarla sonlanmaktadır.
- 00:11İtalya'da Müttefiklerin İlerlemesi
- Müttefikler, Almanlar tarafından işgal edilen İtalya'ya çıktılar ve Mussolini'nin hala kontrolü elinde bulundurduğu kuzeye doğru ilerlediler.
- Monte Cassino bölgesindeki Gustav hattında güçlü bir Alman savunmasıyla karşılaşıp geciktirildiler.
- Müttefikler, Almanların 1400 yıllık Venedik Manastırı'nı bir gözcü garnizonuna dönüştürdüğünü düşünerek 200'den fazla bombacıyla manastıra 500 tondan fazla bomba yağdırdılar.
- 01:37İtalya'daki Savaşın Devamı
- Müttefikler saldırılarını başlatırken Alman paraşütçü askerleri onları geri püskürttü ve Alman şok askerleri harabeye dönmüş manastıra siper almış durumdaydılar.
- Churchill İtalya'ya "Avrupa'nın zayıf göbeği" demişti ve amacı güneydeki İtalya'dan Avrupa'ya girerek Berlin'i Ruslardan önce ele geçirmekti.
- Kızıl Ordu kararlı bir şekilde doğudan yaklaşmaya devam ederken, Alman Verмахt ordusu Hitler'in sistematik bir şekilde her şeyi yok etme emrine uyarak Ukrayna'dan çekiliyordu.
- 04:09Normandiya Çıkartması Hazırlığı
- Aynı anda Güney İngiltere'de müttefiklerin savaş makinesi Normandiya çıkartmasına hazırlanıyordu.
- 5 Haziran gecesinde kendilerini cesur hissetmek için kızılderili savaş boyaları sürmüş ve saçlarını kestirmiş olan gerilla askerleri yola çıkmaya hazırlanıyordu.
- Müttefik kuvvetlerinin başkumandanı General Eisenhower, büyük bir sefere çıkmak üzere olduklarını ve Normandiya kıyısındaki 100 kilometrelik bir hat üzerindeki beş sahile çıkartma yapacaklarını açıkladı.
- 04:51Normandiya Çıkartması
- 5 Haziran'da gece yarısında İngiliz, Amerikalı ve Kanadalı paraşütçü birlikleri taşıyan İngiliz planörleri ve Dakota'lar gizlice Normandiya yöresinde iç kesimlere sokuluyordu.
- İsgal altındaki Fransa'ya ilk ayak basan paraşütçüler çıkartma bölgesinin kanatlarını güvence altına almak için yola çıkıyordu.
- Müttefik donanması o zamana kadar toplanmış en büyük donanma olup yaklaşık 5000 çıkartma gemisi ve saldırı aracı taşıyordu.
- 05:58Omaha Sahili Çatışması
- Amerikan askerlerinin ilk hücum birliği, Omaha sahilindeki Alman savunmaları ile yüzleşmeye hazırlanırken, aralarında bir savaş muhabiri olarak bulunan Amerikan yazar Ernst Hemingway, tabut şeklindeki çelik teknelerin içinde omuz omuza sıkışmış duran miğferli askerlerin başına yeşil sular sıçradığını anlatıyor.
- Fotoğrafçı Robert Capa, tüm dünyadaki en çirkin kumsal olduğunu ve sudan ve korkudan bitap düşmüş bir halde, ıslak kumla dolu küçük bir alanda yüzüstü yatıldığını anlatıyor.
- 2000'den fazla Amerikan askeri burada hayatını kaybedecek ve sular yükselirken askerler deniz ve Alman sığınaklarından gelen yaylım ateşi arasında sıkışıp kalacaktı.
- 07:54Diğer Sahiller ve Çıkartma Stratejisi
- Aynı anda Kanadalı askerler Juno sahiline çıkıyor ve burada gerçekten pek az direniş var, sadece İngilizlere bir sonraki sahile doğru yollarından alıkoymayan seyrek ateşler açılıyor.
- İngiliz ve Fransız kumandanlar beşinci kumsala çıkıyor ve müttefikler 326 bin asker çıkartmayı planlıyor.
- Müttefikler çok iyi korunan büyük limandan uzak durmaya ve Normandiya'daki sahillere çıkartma yapmaya karar verdi, bunun yerine limanlarını yanlarında getirdiler.
- 09:21Amerika'nın Savaş Gücü
- Amerikan limanları her türlü gemilerden birini suya bırakıyordu ve üç yıldan kısa süre içinde savaş endüstrisi Birleşik Devletleri bir süper güce çevirdi.
- Ülke 11 milyondan fazla asker sevk etti ve orduları şu anda Fransa'da, İtalya'da, Kuzey Afrika'da ve Asya'da bulunuyor.
- Birleşik Devletler'in artık öyle bir gücü var ki, Avrupa'daki Normandiya çıkartmasından sadece birkaç gün sonra dünyanın öbür tarafındaki Pasifik Okyanusu'nda Japonların kontrolü altındaki Mariana Adaları'na saldırı düzenlemek üzere ikinci bir filo toplayabiliyordu.
- 09:55Mariana Adaları Saldırısı
- Bir yıl önce Tarava Adası'nı ele geçiren Amerikalılar, şimdi Saipan Adası Japonya'ya saldırı düzenleyecek bombacılar için bir üs olarak kullanmak istiyor.
- Üçte ikisi bahriyelilerden oluşan yaklaşık 127.500 asker savaşı hazırlanıyor ve 15 uçak gemisi ile 900 uçak, daha sonraları Büyük Mariana Sindiabı olarak bilinecek bir hava çatışmasında Japon hava kuvvetlerini yok edecek.
- Japonya'nın Sahihan'daki savunmaları yıpratılıyor, ancak askerler sadece 9 km genişliğindeki bu küçük adaya çıktıklarında savaşın en kanlı çatışmalarından biri başlıyor.
- 11:54V-1 Füzeleri ve Bombardımanlar
- Hitler müttefiklerin Normandiya'da tutmaya kararlı çünkü kuzey Fransa'dan Londra'ya fırlatacağı dehşet silahı olan V-1'in ateşleme rampalarını korumak istiyordu.
- V-1, kullanılan ilk uzun menzilli füze olup jet motora ve bir tonluk patlayıcı savaş başlığına sahip uçan bir bomba ve İngilizler onlara "vızıldayan bombalar" diyorlardı.
- V-1'ler İngilizlerin moralini bozmakta başarısız olsalar da, bir amaçları da Almanların moralini yükseltmekti ve İngiltere ve Avrupa kıtasına bu füzelerden yaklaşık 20.000 tane atıldı ve 11.000 insan öldü.
- 13:29Almanya'nın Bombardımanları
- Gündüzleri Amerikan bombacıları ve geceleri İngiliz bombacıları Almanya'nın şehirlerini bir bomba yağmuruyla yerle bir ediyorlardı.
- Amerikan uçakları 1,40 milyon ton bomba attı ve müttefiklerin bombaları 600 bin zayiata ve 7 milyon kişinin evsiz kalmasına yol açtı.
- Almanya'nın savaş zamanındaki endüstri ve insan gücünü yok etmeyi hedefleyen bombalama stratejisinin sonuçları.
- 14:05Hitler'in Suikast Girişimi
- Hitler'in karargahı Kurt İni'nde, özellikle eski Prusya askeri aristokrat sınıfından subaylar büyük endişe içindeydi.
- Albay Claus von Stephenberg, Hitler'in masasının altına bomba yerleştirdi, ancak Hitler'i kurtaran ağır masa patlamanın etkisini hafifletti.
- Hitler sadece hafifçe yaralandı, ancak bu olay onda derin bir travma yarattı ve gaddarlığıyla paranoyasını daha da şiddetli hale getirdi.
- 15:26Suikast Sonrası Olaylar
- Başkomplocular mahkemeye çıkarıldı, beşbin şüpheli tutuklandı, ikiyüz tanesi asıldı ve aileleri sınır dışı edildi.
- Rommel, Hitler'in yerini alıp ordunun başına geçmeyi kabul ettiği için intihar etmeye zorlandı.
- Ruslar doğuda ilerlemeye devam ederken, Kızıl Ordu aniden iki tarafı da hayrete düşüren bir kuvvetle saldırmayı başarıyor.
- 16:22Doğu Cephesi Muharebeleri
- 1944 yazında Beyaz Rusya'daki taarruz, II. Dünya Savaşı'nın en büyük muharebelerinden biri oldu.
- Doğu cephesi bin kilometre genişliğinde olmasına rağmen Ruslar iki ay içinde yüzlerce kilometre ilerlemeyi başarıyor ve onyedi Alman ordu rumenini yok ediyor.
- Yakalanan yaklaşık ellibin Alman Moskova'da ibret olsun diye meydanda yürütülecek.
- 17:03Batı Cephesi Muharebeleri
- Batıda müttefikler üstünlüğü ele geçiriyor ve 50 bin Alman askeri Normandiya'daki Stalingrad'da esir alınıyor.
- Müttefikler Provansa yeni bir çıkartma yaparak kıskaçlarını daraltıyor ve Fransız ordusu bu çıkartma operasyonunda büyük rol oynuyor.
- Afrikalılar, Faslılar, Cezayirliler, Tunuslular ve Fransız kolonilerinden askerler Romandaki bağımsızlık hareketine katkıda bulunuyor.
- 18:13Paris'in Kurtuluşu
- Paris ayağa kalkıyor, tüm şehre barikatlar kuruluyor ve Alman ordusunun büyük kısmı doğuya çekildi.
- General von Schultz, Hitler'den emir alan 20 bin asker şehri yok etmek üzere geride kaldı.
- Fransız birliği General Leclerc'in ikinci zırhlı birliği Normandiya'dan geliyor ve başkent ertesi sabah bağımsızlığına kavuşuyor.
- 20:17Filipinler'in Kurtuluşu
- Amerikalı General MacArthur, üç yıl önce Japon kuşatmasından kaçtıktan sonra Filipinler'e dönüyor.
- Filipinler'i bağımsızlığına kavuşturmak dört ay sürecek ve başkent Manila, Varşova'dan sonra savaşta en feci yıkıma sahne olan ikinci şehir olacak.
- Pasifik Okyanusu'nun her yerinde bu gaddarlık savaşa damgasını vuruyor ve Japonlar teslim olmak en büyük şerefsizlik olarak görüyor.
- 23:00Auschwitz ve Toplama Kampları
- Auschwitz, Ocak 1945'te Rus taarruzu ile kurtarılıyor ve Hitler'in göreviydi Yahudilerden nefret etmek ve onları yok etmek.
- Auschwitz'deki gaz odalarında bir milyon Yahudi öldürüldü, altı milyon açlıktan, kötü muameleden veya vurularak öldü.
- Ruslar hayatta kalan birkaç yüz kişiyi hayat boyu damgalanmış halde buluyor ve sınır dışı edilenlerle dolu trenlerin yollarını kesiyorlar.
- 24:42Atom Bombası ve Son Saldırılar
- V-2 füzeleri, bir tonluk patlayıcı başlığa sahip ilk balistik füze olup, Alman kıyısından Londra'ya 1500 ve Belçika'ya 2000 tanesi atıldı.
- Müttefiklerin en büyük korkusu bu füzelerin günün birinde nükleer başlık taşımasıydı.
- Müttefik bombacıları, doğu cephesinde Alman orduları için önemli bir iletişim merkezi olan Dresden'i yok ediyor ve şehir yedi gün boyunca alev alev parlamaya devam ediyor.
- 27:24Almanya'nın Son Saldırıları
- 20 Temmuz'daki suikast girişiminin ardından yapılan temizlikten sağ kurtulan generaller artık küfürlere karşı çıkmaya cüret edemiyor.
- Hitler, Antwerp limanını yeniden ele geçirmeyi umuyordu ve müttefiklerin malzemelerini karaya çıkarmasını engellemek istiyordu.
- Amerikan paraşütçü askerlerinin savunması, General Patton'ın tanklarının müdahalesi ve müttefik hava kuvvetlerinin üstünlüğü sebebiyle Almanya'nın Arden saldırısı başarısız oldu.
- 29:15Roosevelt ve Stalin'in Yalta Konferansı
- Roosevelt, Pasifik Okyanusu'ndaki kayıplardan endişelenen Stalin'e Japonya'ya karşı mücadeleye katılması için baskı yapmaya geldi.
- Roosevelt çok zayıf durumda, sigara içiyor ve birkaç hafta sonra hayata gözlerini yumacak.
- Churchill, Stalin'den Polonya'da seçim yapma sözü alıyor ve Yunanistan'dan çıkmaya ikna ediyor, bu da Yunan Komünist Partizanlar'ın isyan etmesine ve Stalin'in katledilmelerine izin vermesine yol açıyor.
- 30:38Birleşmiş Milletler ve Pasifik Savaşı
- Konferansın amaçlarından biri yakın zamanda San Francisco'da toplanacak olan Birleşmiş Milletler Örgütü'nün kurulması.
- Pasifik Okyanusu'ndaki savaş devam ediyor ve Bahriyeliler Iwo Jima adasına hakim olan Suribachi Dağı'nın zirvesine Amerikan bayrağı dikiyor.
- Savaş yedi bin Amerikalının ve yirmi bin Japonun hayatına mal oldu ve artık Iwo Jima ve Pasifik'teki diğer adalardan havalanan Oing-B-29 Superfortress bombacılarının Japonya'ya ulaşması mümkün.
- 31:43Napal Bombası ve Japonların Direnişi
- İnsanlık, Dresden'de kullanılan fosfor bombalarından bile daha acımasız bir şey keşfetti: Napal (yanıcı jel ile karışık bez, ahşap ve kağıttan oluşan küçük evler).
- Japonlar askeri liderlerinin fanatizmine kubay halkı bu cehennem ateşine mahkum bırakıyor ve Tokyo'ya düzenlenen hava saldırısı seksen bin kurban ve bir milyon evsizle sonuçlandığı halde savaşa devam etmek istiyorlar.
- 32:28Hitler'in Son Günleri
- Hitler, Bavyera Alplerindeki köşkünde, hiçbir insanı sevmediği kadar seviyormuş gibi göründüğü köpeği Brond ile birlikte otururken, bir sonraki savaşın bir dünya savaşı gibi bitmeyeceğini tahmin etmişti.
- Almanyası çöküşün eşiğinde, Sovyet kuvvetleri Berlin'i kuşattı ama Hitler yenilgiyi kabul etmeyi reddediyor ve Şansölyelik konutunun altındaki yeraltı sığınağında deliler gibi söylenip kendi kendine konuşuyor.
- Amerikalılar batıya doğru ilerlerken, öldürülen askerlerin yerine geçmek üzere cepheye yollanan Hitler Gençlerinden binlercesini yakalıyor ve Amerikalılar gördüklerine inanmakta güçlük çekiyor.
- 35:00Müttefiklerin Berlin'e Yaklaşması
- Amerikalılar Ruslarla Torgav Köprüsü'nün yakınlarında buluşuyor ve doğu batı ile buluşuyor, bu müttefiklerin son harekatı.
- Stalin'in portresi dev boyutta ama Roosevelt'in portresi karayas kepinin içinde bulunuyor çünkü Roosevelt 12 Nisan'da vefat etti.
- General Patton, Amerikalıların Berlin'e Ruslardan önce girmiş olması gerektiğini düşünüyor ve Eisenhower'a dokuzuncu kolordunun Berlin'den doksanbeş km uzakta olduğunu, oraya kadar gitmemek tarihi bir hata olacağını söylüyor.
- 36:21Toplama Kampı ve Berlin'in Fethi
- Eisenhower, yakınlardaki bir şehir olan Weimar sakinlerini toplama kampının dehşet verici görüntülerine tanık olmaları için kamyonlarla oraya götürüyor.
- Tanıklar, sınır dışı edilenlerin cesetlerinden alınan dövmeleri, insan derisinden yapılan abajurları, küçülmüş kafalardan yapılan kağıt ağırlıklarını gördüklerini söyleyecekler.
- Berlin'de Ruslar Führer'in yeraltı sığınağından üçyüz metre uzaktalar, Hitler kendini başından vuruyor, Eva Braun bir siyanür hapı yutuyor ve Göbels ile eşi de intihar ettiler.
- 39:00Savaşın Sonu ve Sonuçları
- Sovyetler Kızıl Bayraklarını Raş Taka dikecek, başlıca Nazi liderleri yakalanacak ve İtalya'da Mussolini partizanlar tarafından idam ediliyor.
- Avrupa'nın dört bir yanına herhangi bir şekilde şeytanlarla işbirliği yapmış olanlara karşı bir intikam dalgası yayılıyor.
- Nazi Almanyası'nı yenmek için Rusya büyük bir bedel ödedi, yirmi milyon sivil ve asker öldü, bu da Sovyetler Birliği'nin tüm nüfusunun yaklaşık yüzde onbeş'i demek.
- 41:29Japonya'nın Teslimi ve Savaşın Sonu
- Pasifik Okyanusu'nda Kamikaze adı verilen intihar pilotları uçaklarıyla Amerikan donanmasının üzerine çakılıyor.
- Birleşik Devletler, bir milyon kişinin hayatına mal olacağını düşündüğü için Japonya'yı işgal etmemeye karar veriyor ve bunun yerine atom cehennemini ateşliyor.
- Tokyo Körfezi'ndeki USS Miui uçak gemisinde müttefik milletlerin temsilcileri Japonların teslim olma anlaşmasına katılma ayrıcalığına erişiyorlar.
- 44:23Savaşın Etkileri
- Bu savaş katıksız bir şiddetle çoğu masum sivilden oluşan yaklaşık elli milyon insanın canını aldı.
- Binlerce kurban, nükleer radyasyonun korkunç etkilerini savaştan yıllar sonrasına kadar yaşadı.
- Ebeveynlerinin ve çocuklarının Nazi kamplarında katledilmesinin etkilerini de yaşadılar.