Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun II. Abdülhamid Han dönemindeki siyasi gelişmeleri anlatan bir tarih anlatımıdır. Konuşmacı, II. Abdülhamid'in kurduğu hafiye teşkilatı, Ermeni ve Filistin meseleleri, İttihat Terakki Cemiyeti'nin kuruluşu ve II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesi sürecini kronolojik olarak aktarmaktadır.
- Video, II. Abdülhamid'in iç ve dış destekli darbe girişimlerine karşı kurduğu hafiye teşkilatından başlayarak, Ermeni terör örgütleriyle mücadelesini, Filistin meselesindeki politikalarını ve İttihat Terakki Cemiyeti'nin gelişimini anlatmaktadır. 1908'de II. Meşrutiyet'in ilanı, Balkan Savaşları'nın başlangıcı ve 31 Mart Vakası gibi önemli olaylar detaylı şekilde ele alınmaktadır. Video, II. Abdülhamid'in Selanik'te sürgün edilmesiyle sona ermektedir.
- 00:08II. Abdülhamid'in İstihbarat Teşkilatı
- II. Abdülhamid Han, Rus ordusunun Yeşilköy'de bulunduğu sıralarda Ali Suavi'nin Çırağan Baskını olarak bilinen başarısız darbe girişimiyle karşılaştı.
- Bu olaylar II. Abdülhamid'i bir istihbarat teşkilatı kurarak çeşitli tedbirler almaya mecbur etti.
- Hafiye teşkilatı, devletin resmi teşkilatında yeri olmayan, II. Abdülhamid'in güvendiği insanlardan oluşan gizli haber alma örgütüydü.
- 01:38Ermeni ve Filistin Meseleleri
- Berlin Kongresi sonrası Avrupalı devletler, Osmanlı Devleti'nden Doğu Anadolu'daki Ermenilerin durumunu düzeltmeye yönelik reformlar yapmasını talep etti.
- 1887'de Maraş'a bağlı Zeytun'da, 1891'de Siirt'e yakın Sason'da Ermeni terör örgütlerince tetiş faaliyetleri başlatıldı.
- Sultan Abdülhamid Han, Hamidiye Alaylarıyla bölgede asayişi temin ederek devlet hakimiyetini pekiştirdi.
- 02:30Filistin Meselesinin Gelişimi
- Sultan Abdülhamid devri'nin önemli gailelerinden biri Filistin meselesiydi.
- Theodor Herz, ilk Siyonist Kongresi'ni toplayarak II. Abdülhamid'i ikna ederek Yahudi göçünün Filistin'e gerçekleşmesini istedi.
- Sultan Abdülhamid, ileride doğabilecek tehlikeyi görerek tedbirler almaya başladı ve bölgedeki Müslüman nüfusu artırma yoluna gitti.
- 03:56Sultan Abdülhamid'e Karşı Muhalefet
- Ermeni ve Filistin meseleleri, Avrupa basınında Sultan Abdülhamid aleyhine şiddetli bir kampanya başlatılmasına sebep oldu.
- Ermeni asıllı Albert Vandal, ilk defa Fransa'da Abdülhamid hakkında "Kızıl Sultan" lakabını kullandı.
- Sultan Abdülhamid karşıtı muhalefet Jön Türkler vasıtasıyla hem yurtiçi hem yurt dışında hızla yayılmaya başladı.
- 04:24İttihat-ı Osmanî Cemiyeti'nin Kuruluşu
- Yurt içinde Sultan Abdülhamid'e karşı ilk teşkilatlı muhalefet 1889 yılında Jön Türkler tarafından İttihat-ı Osmanî Cemiyeti adıyla kuruldu.
- Cemiyetin maksadı Sultan II. Abdülhamid Han'ın idaresine karşı mücadele ederek meşrutiyetin yeniden tesisini sağlamaktı.
- 1895 darbe girişimi dahil 1895'e kadar olan gelişmelerde bu örgütün çok ciddi bir rol oynadığı söylenemez.
- 05:09İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin Gelişimi
- 1895 yılından sonlarından itibaren cemiyet adını değiştirerek Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne tahvil edildi.
- İttihat Terakki Cemiyeti, değişik fikirleri savunan entelektüeller ve bürokratlarla subayların da dahil olduğu bir örgüt olarak çalıştı.
- 1897 yılında merkezini Selanik'ten Cenevre'ye taşıyan örgüt, 1905 yılında Dr. Bahattin Şakir Bey ile Dr. Nazım Bey tarafından yeniden örgütlenerek Terakki ve İttihat Cemiyeti adı altında daha aktif bir siyaset güderek halkı ve subayları ayaklandırmaya yönelik propaganda faaliyetlerine girişti.
- 06:191908 İhtilali
- Cemiyetin yapısı 1907 yılında Paris'te bulunan Terakki ve İttihat Cemiyeti ile Selanik'te kurulmuş olan Hürriyet Cemiyeti'nin Eylül 1907 tarihinde birleşmesinden sonra bütünüyle değişti.
- İttihat Terakki Cemiyeti 1908 yılında güçlü bir askeri kanadı oluşturdu ve İnkılab-ı Azim olarak adlandırılan bir ihtilali başlattı.
- 1908 ihtilali ile İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin özellikle ordu içerisindeki örgütlenmesi Sultan Abdülhamid'i oldukça zor duruma soktu.
- 07:25Meşrutiyetin Yeniden İlanı
- Tüm bu gelişmeler neticesinde Sultan Abdülhamid Han, İttihatçıların talebi olan meşrutiyeti 24 Temmuz 1908'de ikinci defa ilan etmek zorunda kaldı.
- İttihat Terakki mensubu subaylar ikinci ve üçüncü orduları harekete geçirebilecek bir güce ulaşıyorlardı.
- Sultan Abdülhamid'in vermiş olduğu karar, Osmanlı ordularının iç harp ve imparatorluk için felaket olacağını düşünerek rasyonel bir karardı.
- 08:26Meşrutiyetin Sonrası
- İşler İttihatçıların umduğu gibi gitmiyordu; 5 Ekim'de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Bosna-Hersek'i ilhak etti, Bulgar Prensi bağımsızlığını ilan etti ve Girit Osmanlı'dan ayrılarak Yunanistan'a katıldı.
- Sultan Abdülhamid'in büyük hassasiyetle yürüttüğü dış politika, ikinci meşrutiyetle tarihe karışıyordu.
- Meşrutiyetin yeniden ilanının hemen ardından yapılan seçimler sonucu oluşturulan yeni meclis 17 Aralık 1908'de açıldı.
- 09:5531 Mart Vakası
- Bilinmeyen bir sebeple ordu içerisinde başlayan huzursuzluk kısa sürede halka yansıyarak başkentte bir anarşi sorun ortaya çıkardı.
- Ayasofya Meydanında başlayan protestolar nihayetinde bir isyana dönüşmüştü ve 13 gün sürdü.
- İstanbul'un birçok semti askerler tarafından talan edildi ve tarihe 31 Mart Vakası olarak geçen bu ayaklanma sebebiyle İttihat ve Terakki, Rumeli'den hareket ordusu denilen 15 bin kişilik bir kuvveti İstanbul üzerine sevk etti.
- 10:48II. Abdülhamid'in Tahttan İndirilmesi
- Hareket ordusu 23-24 Nisan gecesi İstanbul'a girerek ayaklanmayı bastırdı.
- 1908'de iktidardan indiremedikleri için bir yıl sonra II. Abdülhamid'i iktidardan indireceklerdir ama bunu da Abdülhamid'e mal edeceklerdir.
- II. Abdülhamid'e dokunamayacaklardır çünkü halkın gönlünde Abdülhamid sevgisi vardır ve onu yargılayamayacaklardır, sadece Selanik'te göz hapsinde tutacaklardır.