Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının idare hukuku dersi kapsamında hazırladığı eğitim içeriğidir.
- Video, idarenin sorumluluğu konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk bölümde sorumluluk ve idari sorumluluk kavramları, idarenin sorumluluğunun iki ana kısmı (kusura dayalı sorumluluk ve kusursuz sorumluluk) ve idarenin sorumluluğunun şartları (idari davranış, zarar, illiyet bağı) açıklanmaktadır. İkinci bölümde ise idarenin sorumluluğunu etkileyen haller ve zararın tazmini ilkeleri (nakden tazmin, sorumluluk nispetince tazmin, taleple bağlılık, tam tazmin ve denkleştirme) detaylandırılmaktadır.
- Video, idare hukuku dersi ile ilgili program dizisinin son bölümüdür ve idarenin sorumluluğundan söz edebilmek için gerekli şartları ve bu sorumluluğu etkileyen faktörleri anlamak isteyenler için kapsamlı bir kaynak niteliğindedir.
- 00:09İdare Hukuku ve Sorumluluk Kavramı
- İdare hukuku dersinde idarenin sorumluluğu üzerinde durulacak.
- İnsanların bir arada yaşamaları sosyal düzen kurallarına uymaları ile mümkündür ve bu kurallara hukuk kuralları denir.
- Hukuk kurallarının ihlal edilmesi durumunda sorumluluk kavramı ile karşılaşılır.
- 01:09Sorumluluk ve İdari Sorumluluk
- Hukuk biliminde sorumluluk kavramının siyasi, cezai, disiplin ve hukuki sorumluluk gibi çeşitleri vardır.
- Genel anlamda hukuki sorumluluk, bir kişinin haksız fiil veya sözleşmeye aykırı davranış ile başkasına verdiği zararı karşılaması demektir.
- İdari yetkilerin kullanımı, bilerek ya da bilmeyerek kusurlu veya kusursuz yapılan işlemler yoluyla çeşitli zararlara neden olabilir.
- 02:28İdarenin Sorumluluğunun Türleri
- İdarenin hukuki sorumluluğu kavramı geniş ve dar olmak üzere iki şekilde ele alınabilir.
- Geniş anlamda idari sorumluluk, devletin mali sorumluluğunu ifade eder.
- Dar anlamda idari sorumluluk, işlevsel anlamda idarenin kamu hukukuna tabi faaliyetlerinden doğan zararların tazminine yönelik kurallar ve ilkeleri ifade eder.
- 03:22Kusura Dayalı Sorumluluk
- İdare hukukunda kusura dayalı sorumluluk, idarenin kamu hizmeti ve faaliyetlerini yürütürken kusurlu bir davranışta bulunarak sebep olduğu zararı tazmin etme yükümlülüğünü ifade eder.
- Hizmet kusuru, hizmetin kurulmasında, düzenlenmesinde ya da işleyişindeki bir bozukluğu, aksaklığı ve eksikliği ifade eder.
- Hizmet kusurunun özelliklerinden biri kişilerden bağımsız, anonim, genel ve esnek olmasıdır.
- 04:10Hizmet Kusuru Halleri
- Hizmet kusuru halleri; hizmetin kötü işlemesi, hizmetin geç işlemesi ve hizmetin hiç işlememesi şeklinde sıralanabilir.
- Hizmetin kötü işlemesi, hizmetin gereği gibi, beklenildiği gibi yürütülmemesi sebebiyle bir zarar meydana gelmiş ise hizmet kötü işlemiş demektir.
- Hizmetin geç işlemesi, kamu hizmetinin olağan sayılamayacak bir gecikme ile yerine getirilmesi ve bu gecikmeden bir zarar meydana gelmesi hali hizmet kusuru oluşturur.
- 05:02Kusura Dayalı Sorumlulukta İspat
- Sıralanan kusur hallerinden birinin söz konusu olması durumunda, idarenin sorumluluğuna hükmedebilmek için idarenin kusurlu olduğunun kural olarak zarar gören tarafından ispatlanması gerekir.
- İdarenin kusurunun ispatlanması zordur, bu nedenle kusur karineleri kabul edilerek idarenin kusurlu olduğu varsayılır.
- İspat külfeti tersine çevrilerek idare kusursuzluğunu ispatlama yükümlülüğü altına sokulur.
- 05:37Kusursuz Sorumluluk
- İdare hukukunda kusursuz sorumluluk, idarenin davranışından bir zarar meydana geldiğinde, idarenin hiçbir kusuru olmasa da zarardan sorumlu tutulmasını ifade eder.
- Kusursuz sorumluluk halinde kusur aranmadığından, idarenin kusursuzluğunu ileri sürerek sorumluluktan kurtulması da söz konusu değildir.
- Kusursuz sorumluluk, tam hukuki sorumluluk olarak nitelendirilir.
- 06:08Kusursuz Sorumlulukun Özellikleri
- İdare hukukunda kusursuz sorumluluğun özellikleri; ikincil olma özelliği, mağdur için elverişlilik özelliği, zararın anormal ve özel oluşu özelliği ve orijinal olma özelliği şeklindedir.
- Özel hukukta kusursuz sorumluluk, kanunda çalıştıranın sorumluluğu, bina sahibinin sorumluluğu, araç işletenin sorumluluğu gibi tek tek sayılarak düzenlenmiştir.
- İdare hukukunda ise kanunla değil, içtihatla kabul edilmiştir.
- 07:17İdarenin Sorumluluğunun Şartları
- İdarenin sorumluluğunun söz konusu olabilmesi için idari davranış, zarar ve illiyet bağı şartlarının gerçekleşmiş olması gerekir.
- İdarenin sorumluluğunda ilk şart, ortada idareye atfı kabil zarar doğrucu bir davranış yani fiil bulunmasıdır.
- Zarar meydana gelmemişse sorumluluk da yoktur ve gerçekleşen zararla sorumluluğun bağlandığı davranış arasındaki sebep-sonuç ilişkisine illiyet bağı denir.
- 08:41İdarenin Sorumluluğunu Etkileyen Haller
- İdarenin sorumluluğunun azalmasına ya da ortadan kalkmasına neden olan haller: mücbir sebep, beklenilmeyen hal, zarar görenin davranışı ve üçüncü kişinin davranışıdır.
- Mücbir sebep, davalı idarenin yürüttüğü faaliyetin dışında cereyan eden, önceden öngörülmesi ve önlenmesi mümkün olmayan nitelikteki olaydır.
- Beklenilmeyen hal, idarenin faaliyetleri içinde ve sırasında meydana gelen, öngörülmesi ve önlenmesi kabil olmayan olaylardır.
- 10:29Zarar Görenin ve Üçüncü Kişinin Davranışı
- Zarar görenin davranışı, meydana gelen bir zararın idarenin yürüttüğü faaliyetle ilgili olmakla beraber, zarar görenin kendi davranışından kaynaklanmasıdır.
- Zarar tamamıyla zarar görenin davranışından meydana gelmiş ise, idarenin hem kusura dayanan hem de kusursuz sorumluluğu ortadan kalkar.
- Zarar tamamıyla üçüncü kişinin davranışından kaynaklanmış ise idarenin sorumluluğu tamamıyla ortadan kalkar, ancak zararı idarenin davranışı ile üçüncü kişinin davranışı birlikte gerçekleştirmiş ise, idarenin kusura dayalı sorumluluğu kusura oranında devam eder.
- 11:51İdarenin Sorumluluğu ve Zararın Tazmini
- İdari faaliyetlerden meydana gelen zarar durumunda, zarara uğrayan kişi idareden tazminat isteme hakkına sahiptir.
- Sorumlu kamu tüzel kişisi zararı tazmin etmezse, başvurulacak yol idari yargıda dava açmaktır.
- Tazminatın hesabında genel kural olarak zarar hangi idarenin davranışından kaynaklanmışsa o idarenin sorumlu olması prensibi uygulanır.
- 12:30Tazminat Hesaplaması ve Temerrüt Faizi
- Zarar nakden tazmin, sorumluluk nispetince tazmin, taleple bağlılık, tam tazmin ve denkleştirme ilkelerine göre hesaplanarak tazmin edilir.
- Davanın karara bağlanmasından itibaren tazminatın ödenmesine kadar geçen süre içinde idare borcunu yerine getirmede temerrüde düşmüş demektir ve temerrüt faizi ödenmesi gerekir.
- Programda sorumluluk ve idari sorumluluk kavramı, kusura dayalı sorumluluk, kusursuz sorumluluk, idarenin sorumluluğunun şartları, idarenin sorumluluğunu etkileyen haller ve zararın tazmini konuları ele alınmıştır.