Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Hukukun Temel Kavramları dersinin bir bölümüdür ve bir eğitmen tarafından sunulmaktadır.
- Video, iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde sosyal düzen ve kurallar konusu ele alınarak, sosyal düzen kurallarının türleri (din, ahlak, görgü ve hukuk kuralları) incelenmekte ve hukuk kurallarının sosyal düzen içindeki yeri açıklanmaktadır. İkinci bölümde ise hukuki işlemlerin geçerlilik durumları detaylı şekilde ele alınmakta, yokluk, mutlak butlan, nisbi butlan, kısmi butlan, tek taraflı bağlamazdık ve iptal gibi kavramlar örneklerle anlatılmaktadır.
- Video, hukukta yaptırım konularını da kapsamakta olup, ceza, cebri icra, icra, tazminat, geçersizlik ve iptal gibi hukuki yaptırımların türlerini açıklamaktadır.
- 00:49Sosyal Düzen ve Kurallar
- İnsanlar çevredeki diğer insanlarla ve kurumlarla sosyal ilişkiler kurar ve bu ilişkilerin tabi olduğu düzen sosyal düzen olarak adlandırılır.
- Sosyal düzen herkese yükümlülükler ve ödevler getirir, bu kurallara uymamak birçok sorunu beraberinde getirir.
- Sosyal düzen kuralları, sosyal düzen içinde yaşayan insanların ödevleri, hak ve yetkilerini düzenleyen kurallardır.
- 02:19Sosyal Düzen Kurallarının Özellikleri
- Sosyal düzen kuralları genel nitelik taşır, süreklidir ve yaptırımlıdır.
- Sosyal düzen kuralları zaman içinde değişim gösterebilir ve bölgeden bölgeye farklılaşabilir.
- Bir davranış aynı zamanda birden çok sosyal düzen kuralını ihlal edebilir.
- 03:50Sosyal Düzen Kurallarının Türleri
- Sosyal düzen kuralları genel kabul gören bir yaklaşıma göre din kuralları, ahlak kuralları, görgü kuralları ve hukuk kuralları şeklinde sınıflandırılmaktadır.
- Din kuralları tanrı ile insanlar arasındaki ilişkileri düzenleyen, kutsal kitaplardan kaynaklanan ve dogmatik nitelikte kurallardır.
- Ahlak kuralları iyilik, kötülük, doğruluk gibi değer yargılarını içeren, nesnel ve öznel iki yönlü kurallardır.
- 08:06Görgü ve Hukuk Kuralları
- Görgü kuralları toplumsal düzeni sağlayan, bölgesel ve yöresel olan, yazılı olmayan ve manevi yaptırımla desteklenmiş kurallardır.
- Hukuk kuralları, toplum hayatında kişilerin ilişkilerini düzenleyen ve kamu gücüyle desteklenmiş sosyal kurallardır.
- Hukuk kurallarının temel özellikleri genel ve soyut olması, emir ve yaptırım içermesidir.
- 09:55Hukuk Kurallarının Sosyal Düzen Kuralları İçindeki Yeri
- Hukuk kuralları genel, soyut, sürekli ve yaptırıma bağlı kurallardır.
- Hukuk kuralları diğer sosyal düzen kurallarından tamamen bağımsız değildir, kesişen alanları vardır.
- Hukuk kuralları ile diğer sosyal düzen kurallarını birbirinden ayıran en sağlam ölçüt, yaptırımın niteliğidir.
- 12:58Adalet Kavramı ve Hukukta Yaptırım
- Hukukun temelini, idealini ve son amacını adalet kavramı oluşturur.
- Aristoya göre adalet ikiye ayrılır: şahsi durumlar görmezden gelerek aynı işleme tabi tutulmaya denkleştirici adalet, değerlerin herkesin yeteneğine göre dağıtılmasına ise dağıtıcı adalet denir.
- Yaptırımın tarihçesi kişisel öç, kısas uygulamalarından geçerek modern hukuk sistemlerinde devletin tekeline geçmiştir.
- 15:47Yaptırım Türleri
- Hukuki yaptırımlar ceza, cebril, icra, tazminat, geçersizlik ve iptal olmak üzere beş kategoride incelenebilir.
- Ceza, suçun işlenmesini önlemek, toplumsal düzeni kurmak ve suçluyu ıslah etmek amacıyla uygulanır.
- Cebri icra borçlunun devlet gücü aracılığıyla borcunu yerine getirmesini sağlayan, tazminat ise zararın ödettirilmesi, geçersizlik ise hukuka aykırı hukuki işleme uygulanan yaptırımdır.
- 19:17Hukuki İşlemlerin Butlanı
- Yokluk, kanunun öngördüğü kurucu unsurlardan en az birine uyulmadan yapılan hukuki işlemdir ve hiç oluşmamış sayılır.
- Mutlak butlan, kanunun emredici hükümlerine aykırı yapılan hukuki işlemlerin kesin hükümsüzlüğüdür.
- Mutlak butlan ve yokluk sonuçları benzer olsa da, yoklukta işlem hiç doğmamış kabul edilirken, mutlak butlanda işlem doğmuş ama geçersiz sayılmıştır.
- 20:22Nisbi ve Kısmi Butlan
- Nisbi butlan (iptal edilebilirlik), iradelerden birindeki sakatlık sebebiyle geçersiz sayılan işlemdir ve sakatlık ileri sürüne kadar geçerlidir.
- Kısmi butlan, hukuki işlemin tamamı değil, bir kısmının geçersizliği durumudur.
- Borçlar Kanunu'na göre, sözleşmenin içerdiği hükümlerden bir kısmının geçersizliği, sözleşmenin bütününe yol açmaz, ancak o hükümler olmadan sözleşme yapılamazsa, sözleşme bütünüyle geçersiz kabul edilir.
- 22:09Eksiklik ve İptal
- Eksiklik, kurucu unsurları ve geçerlilik gerekleri mevcut olan işlemin hukuki sonuçlarını doğurması için tamamlayıcı bir dış olgunun sonradan gerçekleşmesine bağlanmasıdır.
- Eksikliğin tamamlanması ile işlem baştan itibaren geçerli hale gelir.
- İptal, hukuk kurallarına aykırı yapılmış idari işlemlerin idari yargı organları tarafından ortadan kaldırılmasıdır.