Buradasın
Hukukun Temel Kavramları: Hukuk Kurallarının Yaptırımı Dersi
youtube.com/watch?v=zE6fRwxLJTcYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında olup, bir eğitmen tarafından hukukun temel kavramları dersinin ikinci ünitesi olan "hukuk kurallarının yaptırımı" konusu anlatılmaktadır.
- Video, yaptırım kavramının tanımı ile başlayıp, yaptırımsız bir hukuk kuralı olup olamayacağı, ödülün yaptırım olup olamayacağı, yaptırımın işlevleri, işlevine etki eden nedenler, yaptırımın tarihsel gelişimi ve yaptırım türleri gibi konuları sırasıyla ele almaktadır. Eğitmen, her bir konuyu detaylı bir şekilde açıklamakta ve örneklerle desteklemektedir. Özellikle modern devlet sisteminde geçerli olan yaptırım türleri (ceza, hükümsüzlük, cebri icra ve tazminat) hakkında bilgiler verilmektedir.
- 00:01Hukuk Kurallarının Yaptırımı Ünitesinin İçeriği
- Hukukun temel kavramları dersinin ikinci ünitesi olan hukuk kurallarının yaptırımı konusu anlatılacaktır.
- Ünite içinde yaptırım kavramının tanımı, yaptırımsız hukuk kuralı olup olamayacağı, yaptırımın işlevi, işlevini yerine getirmesine etki eden nedenler, tarihsel gelişimi ve türleri ele alınacaktır.
- 00:57Yaptırım Kavramı
- Hukuki anlamda yaptırım, bir hukuk kuralının ihlali halinde ihlalde bulunan kişiye uygulanacak kamusal zorlamayı ifade eder.
- Yaptırım her şeyden önce bir devlet zorlamasıdır ve günümüzde devletler şiddet tekeline sahiptir.
- Bazı yazarlar zorla yaptırmama şeklinde hukuki yaptırımlar da söz konusu olabilir diye düşünerek "müeyyide" kelimesini tercih etmektedirler.
- 02:01Yaptırımsız Hukuk Kuralı ve Ödül
- Hukuk kurallarının ihlali halinde öngörülen yaptırımlar bu kuralların etkinliğini sağlar.
- Bazı görüşlere göre her hukuk kuralı emredicidir ve emre uygun davranmayanlar için bir yaptırım öngörür, ancak genel olarak yaptırım olsa da bazen yaptırımı söz konusu olamayabileceği savunulur.
- Ödüle dayalı bir yaptırım söz konusu olamaz, ancak bazı yaptırımların ödül olarak algılanması mümkündür.
- 03:11Yaptırımın İşlevi
- Yaptırım, hukuk düzeninin etkinliğinin sağlanmasında ve toplumsal düzenin devamlılığını teminat altına alınmasına hizmet eder.
- Pasif işlevde, yaptırımın sırf hukuk düzeninin içinde öngörülmüş olması dolayısıyla yerine getirdiği işlevi ifade eder.
- Aktif işlevde, bir kuralın ihlal edilmesi nedeniyle yaptırımın kuralı ihlal eden kişi veya kişilere uygulanması söz konusudur.
- 04:19Yaptırımın İşlevini Yerine Getirmesine Etki Eden Nedenler
- Yaptırımın türü ve içeriği, hukuk düzeninde öngören yaptırımların içeriği, kural ihlalinin kamusal düzene verdiği zararı ve yaptırımın amacına bağlı olarak değişebilir.
- Yaptırımın uygulanabilirliği de işlevini yerine getirmesine etki eden bir nedendir; bazı yaptırımlar adli uygulamalarda göz ardı edilebilmektedir.
- Tatbikatın etkinliği yaptırım uygulanabilirliği ile farklıdır; tatbikatın etkin olmadığı durumlarda ihlali gerçekleştirenler tespit edilemezken, yaptırım uygulanabilir olmadığı hallerde ihlali gerçekleştirenler bilinmekle birlikte yetkili organlar bunlar hakkında yaptırım uygulamak için harekete geçmemektedirler.
- 05:58Yaptırımın Tarihsel Gelişimi
- Yaptırımın tarihsel gelişimi devletin ortaya çıkışıyla paralel olarak düşünülmelidir.
- İlk devlet yapılarında kişisel üç alımına dayanan bir yaptırım sistemi vardı, daha sonra kısas sistemine geçilmiştir.
- 17. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Avrupa'da başlayıp tüm dünyayı etkisi altına alan değişimle birlikte modern devlette hukuki uyuşmazlıklarda kural olarak devlet tarafından çözülmeye başlanmış, yaptırımın belirlenmesi ve uygulanmasında bizzat devlet kendisi yapar hale gelmiştir.
- 07:31Yaptırım Türleri
- Ceza, suç karşılığında yaptırım olarak ceza ve güvenlik tedbirleri öngörülebilir.
- Hükümsüzlük, hukuki işlemlerin iradi ve şekli unsurlarından birisinin hukuka aykırılık göstermesi durumunda uygulanır.
- Cebri icra, herhangi bir borç ya da hukuki yükümlülüğün rıza ile yerine getirilmediği hallerde devlet gücü eliyle zor yerine getirilmesini ifade eden bir yaptırımdır.
- Tazminat, bir hukuk kuralını ihlal ederek bir başkasının zarara uğramasına neden olan kimsenin bu zararı gidermesini ifade eden yaptırım türüdür ve özel hukuk alanında sıklıkla uygulanır.