Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir hukuk öğretmeninin KPSS sınavına hazırlanan öğrencilere yönelik verdiği ders formatındadır. Öğretmen, öğrencilere hitap ederek hukuk kurallarını ve yaptırımlarını anlatmaktadır.
- Videoda hukuk kurallarının yaptırımları (ceza, cebri icra ve tazminat), idari işlem kavramı ve hükümsüzlük (geçersizlik) konuları ele alınmaktadır. Öğretmen, her bir kavramı günlük hayattan örneklerle açıklamakta, özellikle butlan kavramını mutlak butlan ve nisbi butlan olarak detaylı şekilde incelemektedir.
- Ders boyunca öğretmen, kurucu unsur kavramını sandalye üretimi ve evlilik örneği üzerinden somutlaştırmakta, nisbi butlan (geçici irade sakatlığı) ve tek taraflı bağlamazlık (sözleşme yapma ehliyetinin olmaması) gibi kavramları günlük hayattan örneklerle anlatmaktadır. Dersin sonunda öğretmen, öğrencilerin ders notlarını düzelttireceğini ve soru çözme alıştırmalarına başlayacağını belirtmektedir.
- Hukuk Kurallarının Yaptırımları
- Ceza, kanunun açıkça suç saydığı fiillere uygulanan yaptırımdır ve hapis cezası, adli para cezası ve disiplin cezası olarak ayrılır.
- Cebri icra, borcunu kendi rızasıyla yerine getirmeyenlerin devlet zoruyla borcunu yerine getirmesinin sağlanmasıdır.
- Hukuktaki borç sadece para borcu demek değildir, sorumluluğa kaçan borçlar da borçtur (örneğin akşam yedi'de kahvede olmak).
- 01:36Cebri İcra Örnekleri
- Boşanma davasında çocuğun velayetinin haftada en az bir gün anneye verilmesi koşuluyla, annenin çocuğunu haftada bir gün göstermek borcu vardır.
- Ressam amcanın portre çizip teslim etmesi borcu, müşterinin ise iki bin euroyu vermesi borcudır.
- Ücret ödenmesine rağmen ders anlattırılmazsa, devlet zoruyla borcun yerine getirilmesi cebri icra olur.
- 03:37Tazminat
- Tazminatın diğer adı giderimdir ve hukuka aykırı davranışlarıyla bir kimsenin mal varlığı ya da haysiyetine zarar verenlerin bu zararı gidermeye mahkum edilmesidir.
- Tazminat bir ceza değildir, bir yaptırımdır ve hukuka aykırı fiilin neticesinde mal varlığında veya haysiyetinde zarar meydana gelmesi gerekir.
- Tazminat maddi veya manevi olabilir; maddi tazminat mal varlığında, manevi tazminat ise haysiyet, onur, gurur ve şerefte meydana gelen zararlarda uygulanır.
- 05:34Tazminat Davaları
- Tazminat davasının maddi mi yoksa manevi mi olacağı, talep edilen şeyin değil, hukuka aykırı davranışın nerede zarar meydana getirdiğine bakılarak belirlenir.
- Haysiyette meydana gelen zararlar manevi tazminat olarak değerlendirilir, örneğin hakaret sonrası açılan tazminat davası manevi tazminattır.
- Tazminat davalarında telefon konuşmaları, şahitler, mesajlar ve telekomünikasyonla iletişimin tespiti yolları gibi delillere bakılır.
- 07:48İdari İşlemde İptal
- İdari işlemde iptal, idarenin yaptığı işin iptal edilmesi anlamına gelir.
- İdare, sadece büyük kurumlar değil, üniversite öğrenci işleri, belediye, okul, vergi dairesi gibi tüm kurumlar da idaredir.
- İdari işlemde iptal, hukuka aykırı olarak yapılmış bir idari işleminin yargı kararıyla ortadan kaldırılmasıdır.
- 08:52İdari İşlemlerin İptali
- İdari işlemler hukuka aykırı olarak yapıldığında, yargı kararıyla ortadan kaldırılabilir ve iptal edilir.
- ÖSYM'nin 2010'da yaptığı sınav, idari işlem olduğu için Danıştay İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir.
- Spor Bakanlığı'nın yaptığı açıktan alımda ciddi usulsüzlükler olduğu iddia edilerek Danıştay'a dava açılmış ve dava hala devam etmektedir.
- 10:02İdari İşlemlerde Yürütmeyi Durdurma
- Üniversitede sınav kağıdını görmek isteyen ancak gösterilmeyen bir öğrenci, idare mahkemesine başvurarak yürütmeyi durdurma kararı isteyebilir.
- Yürütmeyi durdurma kararı, idari işlem için inceleme yapma ve hukuka aykırılık tespit edildiğinde iptal kararı verme anlamına gelir.
- Güçler ayrılığının bir sonucu olarak, idari işlemler yargı mercileri tarafından çözülür.
- 11:23Hükümsüzlük (Geçersizlik)
- Hükümsüzlük (geçersizlik), hukuki işlemlerin kurucu unsurlara uygun olmadan veya kanuna aykırı olarak yapılması halinde ya baştan geçersiz sayılması ya da sonradan geçersiz hale getirilmesidir.
- Hükümsüzlük üç başlıkta incelenir: yokluk, butlan ve tek taraflı bağlamazlık.
- Butlan da kendi içerisinde mutlak butlan ve nisbi butlan olarak ikiye ayrılır.
- 13:36Yokluk
- Yokluk, hukuki işlemlerin kanunun öngördüğü kurucu unsurlardan en az birine uyulmadan yapılmış olması halinde, baştan itibaren hiç yapılmamış sayılması ve yok hükmünde olmasıdır.
- Kurucu unsurlar, hukuki işlemi hukuk aleminde var edecek unsurlardır; bu unsurlara uymazsanız o işlemi hiç kurmamış sayarsınız.
- Örneğin, sandalye için kurucu unsurlar dört ayağı, platform ve dengede durmaktır; bunlardan birine bile uymadan üretilen sandalye yok sayılır.
- 16:31Evlilik Örneği
- Evlenme için kurucu unsurlar: bir kadın, bir erkek, resmi evlendirme memuru (belediye başkanı veya yetkilendirdiği kişi) ve tarafların irade beyanıdır.
- Apartman yöneticisinin kıydığı nikah veya imam nikahı hukuk aleminde yoktur çünkü resmi evlendirme memuru unsuru yerine getirilmemiştir.
- Tarafların irade beyanı alınmadan yapılan evlilikte hiç yapılmamış sayılır ve iki erkeğin yaptığı evlilik de hukuk aleminde yok hükmündedir.
- 20:39Hukuki İşlemlerin Butlanları
- Danıştay incelemesinden geçirilmeden çıkarılan tüzükler yok hükmündedir çünkü tüzükler Danıştay görüşünü alma şartıyla Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır.
- Hukuki işlemler kanunun kurucu unsurlarına uygun olsa da, kanunun emredici hükümlerine, genel ahlaka, kamu düzenine aykırı olması veya konusunun objektif imkansız olması sebebiyle sonradan geçersiz hale getirilebilir.
- Mutlak butlan, hukuki işlemlerin kanunun öngördüğü kurucu unsurlara uygun olmasına rağmen, kanunun emredici hükümlerine aykırı olması durumunda sonradan geçersiz hale getirilmesidir.
- 23:15Mutlak Butlan Örnekleri
- Ayırt etme gücü olmayanların yaptıkları sözleşmeler geçersizdir, örneğin akıl hastası birinin yaptığı sözleşme kurucu unsurlara uygun olsa da kanunun emredici hükümlerine aykırı olduğu için sonradan geçersiz hale getirilir.
- Amca, hala, dayı, teyze ile yeğen arasında evlenme yasaktır, bu durumda evlilik kurucu unsurlara uygun olsa da kanunun emredici hükümlerine aykırı olduğu için sonradan geçersiz hale getirilir.
- Eğlence merkezi ruhsatı alan birinin, ruhsatına rağmen gerçek silah kullanarak havaya ateş etmesi, kurucu unsurlara uygun olsa da kamu düzenine aykırı olduğu için sonradan geçersiz hale getirilebilir.
- 26:13Diğer Mutlak Butlan Örnekleri
- Ankara'da doğal bitki örtüsü olan Kızılay'da, genel ahlaka aykırı bir ilişki kurulması, kurucu unsurlara uygun olsa da genel ahlaka aykırı olduğu için sonradan geçersiz hale getirilebilir.
- Cennetten lüks bir yer kiralama teklifi, kurucu unsurlara uygun olsa da konusu imkansız olduğu için sonradan geçersiz hale getirilebilir.
- Plüton'a gezi düzenleme teklifi, kurucu unsurlara uygun olsa da konusu imkansız olduğu için sonradan geçersiz hale getirilebilir.
- 29:57Nisbi Butlan
- Nisbi butlan, hukuki işlemi yapan taraflardan birinde sözleşmenin yapılması sırasında geçici irade sakatlığı olması halidir.
- Nisbi butlandaki temel mantık, hukuki işlemi yapan taraflardan birinde işlemin yapıldığı sırada geçici irade sakatlığı olmasıdır.
- Nisbi butlan, mutlak butlandan farklı olarak, hukuki işlemi yapan taraflardan birinde işlemin yapıldığı esnada geçici olarak irade sakatlığı olması halidir.
- 31:20Nisbi Buttan Örnekleri
- Konuşmacı, nişanlısıyla bir buluşma sırasında içeceğine bir şey karıştırıldığını ve nikah memuruna ayar verildiğini anlatıyor.
- Nisbi buttan durumunda, kişi irade sakatlığı nedeniyle yaptığı işlemi geçersiz hale getirmek istiyorsa kamera kaydı alması gerekiyor.
- Eğer kişi irade sakatlığı nedeniyle yaptığı işlemi geçerli olarak kabul etmek istiyorsa, bu durumda işlem geçerli olarak devam ediyor.
- 33:38Nisbi Buttan Örnekleri
- Konuşmacı, çocuğunu kaçıran birine yüz bin lira para gönderme anlaşması yaparken irade sakatlığı yarattığını ve bu durumda işlem geçerli olarak devam edeceğini anlatıyor.
- Kuyumcu dükkanında altın suyuna batırılmış bakır bilezik satışı örneğinde, kişinin iradesi normale döndüğünde işlemi geçersiz hale getirebileceğini belirtiyor.
- Nisbi buttan durumunda, kişi irade sakatlığı nedeniyle yaptığı işlemi geçersiz hale getirmek istiyorsa kamera kaydı alması gerekiyor.
- 36:41Tek Taraflı Bağlamazlık
- Tek taraflı bağlamazlık, hukuki işlemi yapan taraflardan birinde sözleşme yapma ehliyetinin olmaması durumudur.
- Genellikle fiil ehliyeti tam olmayan kişilerden bahsedilir, özellikle 18 yaşından küçükler.
- 15 yaşındaki İsmail, babasının eve bıraktığı 2000 TL ile bisiklet alır ve babasına söyler, babası onay verirse işlem geçersiz hale gelir, onay vermezse işlem İsmail'i bağlamaz.
- 38:33Hukuki İşlemlerin Hükümsüzlükleri
- Kanunda suç sayılan fiili işlendiğinde cezalandırılır, ancak kısas ve idam cezası yoktur.
- Borç kendi rızayla yerine getirilmezse devlet zorla yerine getirir, cebri icra olur.
- Hukuka aykırı davranışla mal varlığı veya haysiyete zarar verildiğinde tazminat (giderim) olur.
- 39:39Dersin Sonu ve Tavsiyeler
- Konuşmacı, dersin başında duracağını ve öğrencilerin ders notlarını isteyebileceklerini belirtiyor.
- Öğrencilere psikolojik olarak kendilerini yormamaları, KPSS'ye hazırlanmaları için motivasyon veriyor.
- Öğrencilere ders notlarını sağlayacağını ve soru çözmeye başlamadan önce başlıkları birkaç kere okumalarını tavsiye ediyor.