Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, TRT Diyanet ekranlarında yayınlanan bir röportaj programıdır. Programda sunucu Tuğba Hanım ve Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız arasında Hoca Ahmet Yesevi'nin hayatı, eserleri ve İslam'ın yayılmasındaki rolü hakkında sohbet edilmektedir.
- Video, tarihte bilinen ilk Türk mutasavvıfı olarak tanınan Hoca Ahmet Yesevi'nin hayatını, eğitimi, Divan-ı Hikmet eserinin içeriği ve önemi üzerine odaklanmaktadır. Program boyunca Hoca Ahmet Yesevi'nin dörtlükleri okunarak yorumlanmakta, onun dini anlayışı, tevazu, mütevazı olma ve eleştiriye karşı hikmetle yaklaşım gibi değerleri vurgulanmaktadır.
- Programda ayrıca Hoca Ahmet Yesevi'nin Anadolu'ya yetiştirdiği kadrolar, İslam'ın yayılmasındaki rolü, Türkistan'daki tebliğ çalışmaları ve günümüzde Kazakistan, Özbekistan ve Türkmenistan'daki konumu hakkında bilgiler verilmektedir. Divan-ı Hikmet'in dört dilde (Türkçe, İngilizce, Kazakça, Rusça) ve Arapça olarak yayınlaması ve UNESCO Hoca Ahmet Yesevi Yılı kapsamında yapılan faaliyetler de ele alınmaktadır.
- 00:31Programın Tanıtımı
- Programda tarihte bilinen ilk Türk mutasavvıf ünvanını taşıyan Hoca Ahmet Yesevi ve Divan-ı Hikmet isimli kitabı konuşulacak.
- Programda Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız ile sohbet yapılacak.
- Programda iki hediyenin de verileceği duyuruluyor: Diyanet İlmi Dergi Hoca Ahmet Yesevi'ye özel sayısı ve Divan-ı Hikmet kitabı.
- 04:26Hoca Ahmet Yesevi'nin Önemi
- Türklerin Müslümanlaşmasında önemli bir rol oynayan Hoca Ahmet Yesevi, tarihimizdeki ilk Türk mutasavvıfıdır.
- Türklerin Müslüman olması 751 yılında Talas Savaşı ile başlamış, ancak 10. yüzyılda Hoca Ahmet Yesevi'nin gelmesiyle hız kazanmıştır.
- Hoca Ahmet Yesevi, Uluğ Türkistan'ın kalbindeki Yesi şehrinde ilk defa Türkçede İslamiyet'i anlatmıştır.
- 09:35Hoca Ahmet Yesevi'nin Hayatı
- Hoca Ahmet Yesevi, bugün Kazakistan'ın güneyindeki Çim kasabasında doğmuştur.
- İlk eğitimlerini babasından, ilk terbiyesini annesinden almıştır.
- Yedi yaşında önce annesini sonra babasını kaybeden Hoca Ahmet Yesevi, Türk dünyasında "Ahmet-i Sani" (ikinci Ahmet) olarak anılmaktadır.
- 10:31Hoca Ahmet Yesevi'nin Hayatı
- Hoca Ahmet Yesevi, Ulu Türkistan'ın kalbindeki Yes şehrinde doğmuş ve Aslan Baba'dan eğitim almıştır.
- Aslan Baba, Peygamber Efendimiz'in hurma emanetini Hoca Ahmet Yesevi'ye ulaştırmış, hurma ilminin sembolü olarak kabul edilir.
- Genç Ahmet, Aslan Babadan aldığı eğitimden etkilenerek ilim merkezi olan Buhara'ya gelmiş ve kaşık-kepçe yontma işini öğrenmiştir.
- 12:00Yusuf Ümeydani ile İlişkisi
- Buhara, İslam coğrafyasında önemli bir merkez olup, o dönemde 600 bin talebe ve baş müderrisi Yusuf Ümeydani bulunuyordu.
- Yusuf Ümeydani, Hoca Ahmet Yesevi'nin kabiliyetini fark edip onu yanından ayırmamış, gittiği her yere onu götürmüştür.
- Ümeydani vefat etmeden önce Hoca Ahmet Yesevi'yi kendisinden sonra yerine geçecek önemli isimler arasında belirtmiştir.
- 13:41Hoca Ahmet Yesevi'nin İrfan Mektebi
- Hoca Ahmet Yesevi, emaneti Abdulhalik Gucduvani'ye verip Yesi'ye dönmüş ve orada irfan mektebi kurmuştur.
- Hoca Ahmet Yesevi zamanını üçte birlik parçalara ayırmış: bir üçte ibadet, bir üçte öğrenci yetiştirme, bir üçte ise kaşık-kepçe yontarak geçimini sağlamıştır.
- Hacı Bektaş-ı Veli'nin ifadesine göre Hoca Ahmet Yesevi 99 bin talebe yetiştirmiştir.
- 15:51Hoca Ahmet Yesevi'nin Mesleği ve Örnekleri
- Hoca Ahmet Yesevi, medresesine gelen talebelerden mesleği olmayanlara "git meslek edin, öyle gel" demiştir.
- Kaşık-kepçe yontarak geçimini sağlayan Hoca Ahmet Yesevi'nin öküzü, kaşığı kepçeyi alan kişilere parayı ödemelerini hatırlatırdı.
- Hoca Ahmet Yesevi, gençlere meslek sahibi olmayı ve kanaatkar olmayı önermiştir.
- 18:14Zaman Değerlendirmesi
- Hoca Ahmet Yesevi'nin bize örnek alacağımız en önemli husus zamanı iyi değerlendirmektir.
- Divan-ı Hikmet, Hoca Ahmet Yesevi'nin kocaman, ağır ve yaldızlı işlemeli bir eseridir.
- TRT Diyanet'in Divan-ı Hikmet ve Hoca Ahmet Yesevi sayısı gibi kaynakları okumak önemlidir.
- 19:20Divan-ı Hikmet'in Önemi
- Divan-ı Hikmet'in iki önemli unsuru vardır: birincisi dini ve tasavvufi unsurlar, ikincisi ise halk edebiyatından aldığı milli unsurlar.
- Milli unsurlar İslamlaşmaya katkı sağlarken, dini unsurlar Kur'an ve hadisleri daha iyi anlamamıza vesile olmuştur.
- Divan-ı Hikmet, çocukların gelişimi, daha iyi bir Müslüman olması, psikolojisinin düzgün olması ve vatanına sadık olabilmesi için önemli bir eserdir.
- 20:40Çocukların Zihinlerinde Boşluğun Önemi
- Aristo'ya göre kainat boşluk kabul etmez, bu boşluğu başkaları dolduruyor ve çocuklarımızı kötü olarak kullanıyor.
- Çocuklarımızın zihinlerinde boşluk bırakmamak için tarihimizdeki önemli şahsiyetleri (Peygamber Efendimiz, alimler, Ahmet Yesevi gibi) iyi anlatmamız gerekiyor.
- Hoca Ahmet Yesevi, Divan-ı Hikmet'in küçük bir Kur'an tefsiri olduğunu ve Türklerin kendi dilleriyle ilk defa İslamiyet'i duyduğu bir eser olduğunu belirtmiştir.
- 22:05Divan-ı Hikmet'teki Kur'an ve Hadis Vurgusu
- Divan-ı Hikmet'teki hikmetlerde Kur'an ve hadis vurgusu çok fazla yapılmış, Peygamber Efendimiz'e saygı gösterim ve salavat getirme konularında birçok hikmet bulunmaktadır.
- Hoca Ahmet Yesevi, halvet ya da çile döneminde bile dünyevi işlerini kullanmaya devam etmiş ve öğrencileri hikmetlerini kaydetmiştir.
- Divan-ı Hikmet'te "Mutu kable ente mutu" (Ölmeden önce ölünüz) hadisi vurgulanmış, Hoca Ahmet Yesevi bu hadisi birçok yerinde tekrarlamıştır.
- 24:24İlmin ve İrfanın Önemi
- Hoca Ahmet Yesevi "İlimsiz din olmaz" diyerek ilmin önemini vurgulamıştır.
- İlmin yanında irfanın da önemli olduğunu, sadece ilim verdiğiniz zaman insanı dengede götürmekle kalmaz, irfanla beslediğiniz zaman insanı oluşturabildiğinizi belirtmiştir.
- Divan-ı Hikmet'te "Kim garip olarak ölürse şehit olarak ölmüştür" hadisi vurgulanmış, bu hadis fakir ve garip olarak yaşayan insanların şehit olarak ölmelerini müjdelemektedir.
- 26:34Ahmet Yesevi'nin "Mana Sormak" Anlamı
- Ahmet Yesevi'nin "mana sormak" ifadesi, ayetlerin ve hadislerin hikmetlerini anlamak için sorgulama yapmayı vurgulayan özel bir ifadedir.
- Ahmet Yesevi, ibadetlerimizi yaparken ayetleri anlamını bilerek okumayı ve ibadetleri monologdan diyaloğa geçirmeyi önemsemektedir.
- Namaz surelerinin anlamlarını ezberlemek veya tefsirlerini okumak, ibadetlerimizi daha tatlı ve zevkli hale getirir.
- 28:33İslam'ın Doğası ve Toplumsal İlişkiler
- İslam'ın doğası, herkesin evinin önünü süpürdüğünde her tarafın temiz olduğu gibi, herkesin İslami değerleri yaşamasıyla güzel bir toplum oluşmasını sağlar.
- Asr-ı Saadet'te insanlar birbirlerine sevgiyle bakıyor, Ensar ve Muhacirler kardeşlik kuruyorlardı.
- Günümüzde de Suriyeli kardeşlerimize Ensar-Muhacir ilişkisi gibi yaklaşmalı, böylece İslam coğrafyasında kardeşlik ve dostluk hakim olur.
- 29:46Divan-ı Hikmet'in Reçetesi
- Divan-ı Hikmet'in ilk hikmetinde, "nerede görsen gönlü kırık, merhem olsan" ifadesiyle insanlara yardım etmeyi, mazlumlara yoldaş olmayı öğütlemektedir.
- Bir dörtlükte birçok problemimizin reçetesi bulunuyor: insani ilişkiler, sosyal ilişkiler ve egomuzda yaşadığımız sorunlar.
- Türkiye'nin TİKA gibi kuruluşları, mazlum insanlara yardım etmek için 6 milyar dolar harcamıştır.
- 31:08Ahmet Yesevi'nin Fakirnamesi ve Dört Kapı
- Ahmet Yesevi'nin dört eseri vardır: Divan-ı Hikmet, Fakirname ve iki Farsça risalesi.
- Fakirname'de, ebedi hayatta mutluluğu elde etmek için dört kapı ve kırk makam sistemi kurulmuştur.
- Şeriat kapısının on basamakları: iman, namaz, oruç, zekat, hac, ilim, mülayim söylemek, peygamberin sünnetini yerine getirmek, emri bil maruf ve nehy anil münker'dir.
- 33:17Tarikat, Marifet ve Hakikat Kapıları
- Şeriat kapısını geçtikten sonra tarikat kapısı açılır, bu da on makam içerir.
- Üçüncü kapı marifet kapısıdır ve on makam içerir.
- Dördüncü kapı hakikat kapısıdır, bu kapıya ulaşıldığında kamil insan olunur ve ebedi saadet elde edilir.
- 33:36Ahmet Yesevi Üniversitesi'nin Çalışmaları
- Ahmet Yesevi Üniversitesi'nin web sayfasında (ahmetyesevi.edu.tr) tüm eserler bedava olarak indirilebilir.
- Üniversite, UNESCO Ahmet Yesevi Yılı kapsamında iki Farsça risaleyi ilk defa Türkçe'ye çevirmiştir.
- Aynı kapsamda düzenledikleri beste yarışmasında 187 bestekarın müracaatı üzerine seçilen ilk yedi eser CD formatında toplanmıştır.
- 34:56Hoca Ahmet Yesevi'nin Eserleri ve Etkisi
- Divan-ı Hikmet'ten ve Tuba'nın Hoca Ahmet Yesevi konulu yarışmasından dereceye giren ilk yedi eser web sayfasından indirilebilir.
- Ahmet Yesevi'nin eserleri ve ondan esinlenerek yapılan tasavvuf müziği, modern dünyada bencillikten uzaklaşmamız ve kamil insan olma yolunda ilerlememiz için önemli.
- Hoca Ahmet Yesevi'nin Divan-ı Hikmetindeki "Aşkın kıldı şeyda beni, cümle alem bildi beni" ifadesi, Yunus Emre'nin "Aşkın aldı beni benden, bana seni gerek seni" dörtlüğüne benzer.
- 36:53Hoca Ahmet Yesevi'nin Benzerleri ve Etkisi
- Hoca Ahmet Yesevi, Müslüman olmasa da hiç kimseyi incitme, düşmanına iyilik et ve kendin muhtaçken başkalarına da ver ilkeleriyle hareket eden, farklı din gruplarını bir arada yaşayabilme ve ötekileştirmeden İslamlaştırmaya giden bir kişiliğidir.
- Hoca Ahmet Yesevi, Kur'an ve Hadis aşığı bir kişi olarak, Peygamber Efendimizin Mekke'den yaydığı İslam ışığını Uluğ Türkistan'ın kalbi Yesi'den bir ayna tutup Anadolu'ya yansıtmıştır.
- Anadolu'da Yunus Emre, Mevlana, Hacı Bektaş Veli ve Hacı Bayram Veli gibi büyükler, Balkanlarda Demirci Baba, Gül Baba ve Sari Saltuk gibi kişiler, Hoca Ahmet Yesevi'nin beslendiği aynı kaynaktan beslenmişlerdir.
- 39:03Hoca Ahmet Yesevi'nin Stratejisi ve Etkisi
- Hoca Ahmet Yesevi, Yesi'de öğrencileri yetiştirirken ideali olarak Diyar-ı Rum (Anadolu)'a nesiller ve kadrolar yetiştirmek olmuştur.
- Türk tarihinin gelecek stratejisi, Hoca Ahmet Yesevi'nin Yesi'deki irfan mektebinde hazırlanmıştır.
- Türk edebiyatında ilk mutasavvıflar konusunu Prof. Fuat Köprülü, "Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar" adlı eserinde Hoca Ahmet Yesevi'yi ve Yunus Emre Hazretleri'ni anlatmıştır.
- 40:30Evliya Çelebi'nin Hoca Ahmet Yesevi'yi Tanıtması
- Evliya Çelebi, Seyahatnamesinde gittiği her şehirde Hoca Ahmet Yesevi Hazretlerinin talebelerine işaret ederek "Ben Ahmet Yesevi Hazretlerinin soyundan geliyorum" diyerek kendisini tanıtmıştır.
- Evliya Çelebi, Tokat'ta Gıcı Gıcı, Merzifon'da Pir Baba, Yozgat'ta Emirci Sultan, Bursa'da Abdal Musa gibi birçok Yesevi talebelerini anlatmıştır.
- Anadolu'da bulunan dedeler ve babaların çoğu Hoca Ahmet Yesevi silsilesinden gelmiş, kaynakları bir olup ondan beslenmişlerdir.
- 41:54Hoca Ahmet Yesevi'nin Coğrafi Etkisi
- Hoca Ahmet Yesevi, Türk dünyasında "Medine'de Hazreti Muhammed, Türkistan'da Hoca Ahmet Yesevi Hazretleri" ifadesiyle belirtilen önemli bir konuma sahiptir.
- Hoca Ahmet Yesevi, yaşadığı dönemde putperestlik ve mecusilik hakim olan coğrafyada Kur'an-ı Kerim ve Hadis kaynaklarını uzaklara taşıyarak tebliğ yapmıştır.
- Hoca Ahmet Yesevi, hem talebe yetiştirerek hem de yazdığı eserlerle, ilmiyle ve yaşayışıyla örnek bir şahsiyet olarak tebliğ yapmıştır.
- 43:32Hoca Ahmet Yesevi'nin Günümüzdeki Konumu
- Hoca Ahmet Yesevi, özellikle Türkistan şehrinde "Piri Türkistan" olarak anılmaktadır.
- Türkistan, tarihimizdeki Uluğ Türkistan'ın adıdır ve Hoca Ahmet Yesevi, o büyük coğrafyanın piri olarak kabul edilmektedir.
- Hoca Ahmet Yesevi Hazretleri'nin türbesi, Türkistan şehrinde önemli bir merkez olarak bulunmaktadır.
- 44:18Emir Timur ve Ahmet Yesevi Türbesi
- Emir Timur, rüyasında gördüğü Ahmet Yesevi'ye Buhara'nın fethi müjdelendiğini duyunca, Buhara'yı fethettikten sonra Yesevi'ye gitmiş.
- Türbesinin viran halde olduğunu görünce, İslam coğrafyasındaki en büyük türbe olarak bir külliye inşa ettirmiş.
- Bu külliye, on beşinci yüzyılda kurulan Kazakkanlının yönetim merkezi olmuş ve içinde üç Kazakkan'ın mezarı bulunuyor.
- 45:10Tay Kazan
- Emir Timur, Ahmet Yesevi'ye tay kazan yaptırmış ve bu kazan iki ton ağırlığında, üç ton sıvı alabiliyor.
- Kazan, bugünkü Türkistan'a yakın olan Karnak şehrinde Emir Timur'un emriyle dökülmüş ve üzerinde ayetlerden örnekler ve "El-mülkü lillah" (Mülk Allah'ındır) yazısı bulunuyor.
- Tay kazan, 1934'te Stalin döneminde Hermitaj Müzesi'ne götürülmüş, 1989'da Kazakistan'a geri dönmüş ve 1991'de Kazakistan bağımsızlığını ilan etmiş.
- 47:28Ahmet Yesevi'nin Anadolu İrfanı
- Ahmet Yesevi, Anadolu irfanının mayasını ilk atan kişi olarak tanınıyor ve kendisi meslek edinmeyle örnek olmuş.
- Yetiştiği talebeler Anadolu'yu mayalamış ve Osmanlı'nın kurulmasına katkı sağlamış, Osmanlı'nın manevi fatihlerinden biri olan Şeyh Edebali de Ahmet Yesevi silsilesinden.
- Ahmet Yesevi, yetiştirdiği talebeleri gittikleri her yerde donanımlı hizmetkarlar olarak yetiştiriyor, çoban, koruyucu veya hoca olarak insanlara hizmet etmelerini sağlıyordu.
- 48:47Emiri Çin Osman Hikayesi
- Ahmet Yesevi, bir sohbet halkasında Çin sınırından gelenlere, Çin'e musallat olan canavarı öldürmek için talebelerinden Osman'ı göndermiş.
- Osman canavarı öldürdükten sonra tekmil verilmiş ve "Emiri Çin Osman" olarak adlandırılmış.
- Osman, Yozgat yakınında bir dergah kurmuş, insanları yetiştirip İslam'a gönüllerini ısındırmış.
- 50:30Alimlik ve İrfan
- Ahmet Yesevi, alimleri can alimi ve beden alimi olmak üzere ikiye ayırıyor.
- İlmi ile amel etmeyen, helal haram duyarlılığı taşımayan beden alimlerini can yakıcı bir azabın beklediğini söylüyor.
- Ahmet Yesevi "aşk pazarında ticaret haramdır" diyerek ilahi aşkın değerini vurguluyor.
- 51:56Sahte Alimler ve İmtihan
- Günümüzde sahte alimler, şarlatanlar bulunmakta ve bu durum insanın dünyadaki imtihanı olarak değerlendirilmektedir.
- Her dönemde sahte alimler, sahte şeyhler ve sahte hocalar ortaya çıkmıştır ve bu mücadele kıyamete kadar devam edecektir.
- Hoca Ahmet Yesevi Hazretleri, aşık anlamında değil alışveriş anlamında "sevda" kavramını kullanarak aşıkların ticaretle uğraşmamasını, ilimle ve irfanla uğraşmalarını vurgulamıştır.
- 52:58İnsanın Derdi ve Davası
- Hoca Ahmet Yesevi Hazretleri, dertsiz insanın insan olmadığını, aşksız insanın hayvan cinsini olduğunu belirtmiştir.
- İnsanın bir derdi ve davası olması gerektiğini, bunun için güzel örneklerin Kur'an ve Sünnet olduğunu vurgulamıştır.
- İlim tahsil etmeden basamakları atlayıp birden tarikat, marifet veya hakikat aşamasına geçilemeyeceğini, bir emek ve bedel ödemesi gerektiğini ifade etmiştir.
- 54:38Hoca Ahmet Yesevi'nin Bedel Ödemesi
- Hoca Ahmet Yesevi Hazretleri'nin en önemli bedel ödemelerinden biri, Asya'nın bozkırlarında İslam'ı anlatırken kendi oğlu İbrahim'in katledilmesidir.
- Hoca Ahmet Yesevi, Peygamber Efendimizin düçar olduğu imtihanlara düçar olmuş, küçük yaşta anne babasını kaybetmiş ve öksüz yetim kalmıştır.
- Bedel ödemeden hiçbir yere varamayacağımız, herkesin gayret etmesi, çalışması ve kendini yetiştirmesi gerektiği vurgulanmıştır.
- 55:46Hayat ve Bedel Ödemesi
- Hayatta geldiğimizde çile, acı, gözyaşı ve sıkıntılar yaşayacağız ki insan-ı kamil olarak bu bedeni sahibimize emanet edebilelim.
- Hz. İbrahim'in duası okunarak, yarattıklarına hidayet bahşeden Allah'a yakarılmıştır.
- Ahmet Yesevi Üniversitesi'nin web sitesinden (Ayu.edu.tr) kitapların ücretsiz olarak PDF formatında indirilebileceği belirtilmiştir.
- 59:30Ahmet Yesevi'nin Özellikleri
- Ahmet Yesevi, Anadolu'da İslam'ın yayılmasında ve Türklerin Müslümanlaşması'nda etkili olmuş, ağır imtihanlardan geçmiş ve evlat acısını yaşamıştır.
- Allah aşkında erimiş ve bu erimeyle gönüllerde Allah aşkını içirmiş, padişahı sevmiş, köylüyü saymış, herkese irtibat kurmuştur.
- Mütevazi olması sayesinde insanların gönüllerini fethetmiş ve herkesin anlayabileceği sade bir dille dörtlükler halinde İslam'ı anlatmıştır.
- 1:02:00Gönülden Konuşma ve Dörtlükler
- Gönülden konuşmanın gönüle gittiği, kalpten mesajın kalbe ulaştığı belirtilmiştir.
- Ahmet Yesevi'nin başarısının arkasında gönüllere hitap edebilmesi temel neden olmuştur.
- Ahmet Yesevi Divan Hikmet'ten seçmeler kitabında fetih suresini anlamaya ve yaşamaya gayret ettiği belirtilmiştir.
- 1:03:08Hoca Ahmet Yesevi'nin Hikmetleri
- Konuşmacı, Hoca Ahmet Yesevi'nin divanından seçilen hikmetleri okuyarak seyircilerin kulaklarının pasını silmek istiyor.
- Hoca Ahmet Yesevi'nin bir hikmetinde, Allah'ın kelamına ve Resul'ün sünnetine inanmayan kişiye "ümmet" denmez.
- Hoca Ahmet Yesevi'nin başka bir hikmetinde, Resul Allah garip fakir yetimlerin halini sorduğunda, Mirac'dan döndüğünde onların izinlerini izleyerek yola düştüğünü anlatıyor.
- 1:05:12Ötekileştirmeme Düşüncesi
- Hoca Ahmet Yesevi, "kafir de olsa zarar verme, incitme" diyerek ötekileştirmeme konusunda önemli bir mesaj veriyor.
- Anadolu, Horasan ve Balkanlar erenlerinin başarısı, ötekileştirmeme prensibine dayanıyor.
- Türkiye'de oynanan oyunların çoğu ötekileştirmeye yönelik olup, Kürt-Türk, Alevi-Sünni ve sağ-sol çatışmalarıyla birlikte bölme ve parçalama taktiği kullanılıyor.
- 1:06:35Kendi Kendini Eğitme Yöntemi
- Hoca Ahmet Yesevi'nin hikmetlerinde kendi kendini eğitmeye yönelik işaretler de bulunuyor.
- Hoca Ahmet Yesevi, "hak zikrini söyle, daima haktan korkup dinmeden ağla, boyuna namaz kılıp oruç tutup" diyerek kendi kendini eğittiğini belirtiyor.
- Eskiler, önce kendilerini terbiye ederek diğerlerini terbiye etmede faydalı bir kelam edebilmeyi hedeflemişlerdir.
- 1:07:42Hal Ehli Olma
- Hoca Ahmet Yesevi, Peygamber Efendimiz'in yolunu izleyerek kendini örnek olarak başarıyor.
- Hal ehli, yaşayarak tesir eden kişilerdir; bugünkü çocuklarımıza tesir edememenin sebebi, onlara örnek olamamızdır.
- İlk başta kendi evimizi süpürmek ve içten değişim yapmak gerekiyor; kendi içimize ulaşan ancak karşıdakine de yol olur.
- 1:09:10Modern Çağın Etkileri ve Alimlerle İlgili Eleştiriler
- Modern çağın körelttiği noktalardan uzaklaşmak ve önce kendimizi terbiye etmek gerekiyor.
- Hoca Ahmet Yesevi, alimlerle ilgili eleştirilerde bulunmuş; "Alim der kitap okur anlamaz hiç manasını, okur nice ayetleri asla bilmez manasını" diyerek kibri ve bencilliği dine uyduranları cahil olarak nitelendiriyor.
- 1:10:57Hoca Ahmet Yesevi'nin Dünyaya Dair Hikmetleri
- Hoca Ahmet Yesevi, dünya ile ilgili hikmetlerinde çok fazla dünyaya kapılmamamızı, dünyanın geçici bir yer olduğunu ve ebedi bir alem olduğunu vurgulamıştır.
- Peygamberimizin dediği gibi, dünya mezra ve ahiretin tarlasıdır; burada ne ekerseniz öbür dünyada onu biçersiniz.
- Hoca Ahmet Yesevi, dünyayı "dört ayaklı tahtadan at" benzetmesiyle tarif etmiş ve dünyaya güvenmememiz gerektiğini, çünkü malımız bir gün elden gideceğini belirtmiştir.
- 1:12:01Maneviyat Psikolojisi ve Divan-ı Hikmet
- Divan-ı Hikmet, maneviyat psikolojisinde çok büyük bir eser olarak değerlendirilmekte ve psikologlar, insanla çalışan herkesin okuyup feyz alması gereken eserlerden biridir.
- Maneviyat psikolojisinde maddeden manaya gitmek, işin özünü anlamak ve hayatın ve insanın özünü anlamaya yönelik çalışmalar yapılır.
- Divan-ı Hikmet'te Hoca Ahmet Yesevi, tevazu ile davranmanın önemini vurgulamış ve "Gördüğüm her kula hizmet edip onun kulu olsaydım, toprak gibi yolu üstünde, onun yolu olsaydım, aşıkların yanarak sönen küllü olsaydım" şeklinde ifadeler kullanmıştır.
- 1:14:06Hoca Ahmet Yesevi'nin Hayatı ve Eserleri
- Hoca Ahmet Yesevi, yedi yaşında Aslan Baba'yı bulmuş ve küçük yaşlardan beri özel bir donanımla yetişmiştir.
- Divan-ı Hikmet'in yazımı hakkında net bir delil bulunmamakta, bu sözlü bir gelenektir ve en eski kaynak on altıncı yüzyılda olan Çağatay Türkçesi'dir.
- Divan-ı Hikmet, on ikinci yüzyılın ilk tasavvuf eseri özelliğine sahiptir.
- 1:15:30Hoca Ahmet Yesevi'ye Dair Faaliyetler
- Diyanet Teşkilatı, Hoca Ahmet Yesevi özel sayısı çıkarmış ve Ahmet Yesevi Üniversitesi'nin Kutadgu Bilik dergisi de Hoca Ahmet Yesevi özel sayısı hazırlamıştır.
- 2016'da Ankara'da Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Sempozyumu yapılmış ve 25-26 Nisan 2016'da Ankara'da ikinci sempozyum düzenlenecektir.
- Hoca Ahmet Yesevi yılı kapsamında Divan ve Sohbetleri başlatılmış, ilk sohbeti Cumhurbaşkanı'nın sözcüsü Doçent Doktor İbrahim Kalın yapmıştır.
- 1:17:25Divan-ı Hikmet'in Dışa Yayılımı
- Divan-ı Hikmet'ten seçmeleri Türkçe, İngilizce, Kazakça ve Rusça olarak dört dilde yayınlamışlardır.
- İlk defa Hoca Ahmet Yesevi'nin Divan-ı Hikmet'i seçmeleri Arapça olarak yayınlamış ve Arap dünyasının kütüphanelerine yollamışlardır.
- Sudan'daki üniversitelerde ve Yunus Emre Kültür Merkezleri'nde Arapça olarak Hoca Ahmet Yesevi ile ilgili konferanslar verilecektir.
- 1:18:28Ahmet Yesevi'nin Dini Anlayışı
- Kainatta herkes fani (geçicidir), tek ebedi ve mutlak olan Yüce Allah'tır ve biz hiçbir zaman yalnız değiliz.
- Hoca Ahmet Yesevi Hazretleri'ne göre her şeyin karşılığında Yüce Allah'tan beklemek gerekir.
- Hoca Ahmet Yesevi Hazretleri, eleştirilere hikmetle cevap vermiş, tartışma yaşamamış ve ilmini devam ettirmiştir.
- 1:20:15İmtihan ve Sabır
- İmtihan Arapça mihnet kökünden gelir ve sıkıntı demektir, imtihan dünyası sıkıntı dünyasıdır.
- Bir musibet gelindiğinde "Aman Allah'ım" demek yerine "Allah'ım beni seviyor, sevdiği için bana bunları verdi" düşünmek gerekir.
- Kur'an-ı Kerim'de buyurulduğu gibi, sert dilli olmak yerine yumuşak sözle cevap vermek önemlidir.
- 1:21:37Gerçek Aşık Olmak
- Ebedi rahat isteyen kişi elemlerden zevk almalıdır.
- Gerçek aşık olmak için tekebbürü (kibirlenmeyi) bırakmak gerekir.
- Dünyanın geçiciliğini unutmamak ve birbirimize karşı üstünlük taslamamak önemlidir.
- 1:22:35Programın Kapanışı
- Program, Şeyh Edebali'den alınan bir nasihatla kapatılmıştır.
- Profesör Doktor Musa Yıldız, Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı olarak konuk olmuştur.
- Programda Derya Yücelen ve Saliha Alioğlu adlı iki hanımefendi hediyelendirilmiştir.