Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında olup, konuşmacı hızlı farmakoloji serisinin bir parçası olarak farmakokinetik konusunu anlatmaktadır.
- Video, ilaçların vücuttan atılma sürecini (eliminasyon) ve kararlı durum konsantrasyonunu detaylı şekilde ele almaktadır. İçerikte glomerler filtrasyonu, iyon tuzağı, enerji bağımlı atılım, diğer atılım organları ve kararlı durum konsantrasyonu formülü gibi konular grafiklerle desteklenerek açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca biyoyara alanı, doz, atılım ve verme aralığı gibi faktörlerin kararlı durum konsantrasyonuna etkisi formül üzerinden anlatılmakta ve entero-hepatik dolaşım gibi konular da ele alınmaktadır. Video, farmakokinetik dersinin sonu olarak sunulmuş olup, bir sonraki derste farmakodinamik konusuna geçileceği belirtilmiştir.
- Farmakokinetikte Atılım
- Atılım (eliminasyon), ilaçların vücuttan atılma sürecidir ve büyük oranda böbreklerden glomerler filtrasyon yoluyla gerçekleşir.
- Atılımın konuları arasında glomerler filtrasyonu, iyon tuzağı, enerji bağımlı atılım, diğer atılım organları ve kararlı durum konsantrasyonu bulunmaktadır.
- Böbrek fonksiyonlarını en iyi ölçen kreatinin klarensi, kaslardaki kreatin fosfatın metaboliti olan kreatininin ne kadar atıldığını gösterir.
- 01:46Böbreklerin Çalışma Prensibi
- Böbreklerde kan glomerler filtrasyon yoluyla tübüllere atılır ve bazı atıklar proksimal tübile aktif transportla (enerji harcanarak) atılabilir.
- İlaçların atılabilmesi için suda çözünür olması gerekir, yağda çözünür olanlar kana geri karışabilir.
- Daha polar ve iyonize olan ilaçlar tübüllerde kalarak idrar yoluyla atılır.
- 02:25İyon Tuzağı
- İyon tuzağı, idrar yoluyla atılmasını istediğimiz ilaçları daha iyonize hale getirmek için kullanılır.
- Bazik ilaçlar (morfin gibi) idrarın asitleştirilmesiyle, asidik ilaçlar (aspirin gibi) idrarı bazlaştırarak idrarda tutulur.
- İyon tuzağı, ilaçları suda çözünür hale getirerek yağda çözünürlüğü elde edememesi ve idrarda tuzaklanması prensibine dayanır.
- 03:32Enerji Bağımlı Aktif Salgılanma
- Bazı ilaçlar enerji bağımlı aktif salgılanma ile proksimal tübül içerisine atılabilir.
- Anyonik ve kronik taşıyıcılar iki farklı taşıyıcı sistemidir ve ilaçlar bu taşıyıcılara gidebilmesi için birbirleriyle yarışır.
- Aynı taşıyıcı ile atılan iki ilacı beraber verdiğimizde, birbirlerinin atılımını engelleyebilirler (örneğin penisilin ve probenisit, metformin ve simetridin).
- 04:38Diğer Atılım Organları
- Atılım sadece böbreklerden değil, meme bezleri, ter, tükürük ve gözyasi bezleri, akciğer ve karaciğerden de gerçekleşebilir.
- Meme bezlerinde atılım süt yoluyla olduğu için asidik ilaçlar atılır çünkü süt bazik bir ortamdır.
- Karaciğerde safra yoluyla ilaçlar atılımı mevcuttur ve entero-hepatik dolaşım söz konusudur.
- 06:23Kararlı Durum Konsantrasyonu
- Kararlı durum konsantrasyonu, belirli bir dozda ve aralıklarda aynı ilacı sürekli vererek alınan ilaçla atılan ilacın miktarının tam dengede olması anlamına gelir.
- Bir ilacın kararlı durum konsantrasyonuna ulaşması dört veya beş yarı ömürde gerçekleşir.
- Kararlı durum konsantrasyonunun yarısına ilk yarı ömürde, yüzde yetmişbeşine ikinci yarı ömürde, yüzde doksanına da üçüncü yarı ömürde gelir.
- 08:31Kara Durum Konsantrasyonu ve Etkileyen Faktörler
- F, ilacın biyoyara alanının bir formüldür ve ilacın biyoyara alımı ne kadar fazlaysa kara durum konsantrasyonu o kadar fazla olur.
- Dozun yüksekliği arttıkça kara durum konsantrasyonu da artar.
- Kara durum konsantrasyonu, belirli doz ve aralıklarda verildiğinde dört veya beş yarı ömür sonra kararlı duruma ulaşır.
- 09:45Atılım ve Farmakokinetik Özeti
- Atılım (eliminasyon), ilaçların vücuttan atılma sürecidir ve glomeller filtrasyonla pasif difüzyonlu veya anyonik/katyonik pompalar yardımıyla enerji bağımlı atılım olabilir.
- Bazik ilaçlar asidik ortamda, asidik ilaçlar bazik ortamda tuzaklanarak atılır.
- Bu dersle farmakokinetik tamamlanmış olup, bir sonraki derste farmakodinamiğe geçilecektir.
- 10:18Dersin Sonu ve Tekrar
- Farmakokinetik ile ilgili sorular çözülecek ve bu sayede kısa bir tekrar yapılacaktır.
- Soru çözmeye çalışarak beynin problem çözme becerisi geliştirilecektir.
- İzleyicilerden kanala abone olmaları ve hızlı izlemeleri için teşekkür edilmektedir.