Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun onuncu padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın nikahlı eşi ve oğlu Sultan II. Selim'in annesi Haseki Hürrem Sultan'ın hayatını anlatan bir tarih belgeselidir.
- Video, Hürrem Sultan'ın kökeni, saraya gelişinden başlayarak Kanuni Sultan Süleyman ile evliliği, saraydaki yükselişi ve siyasi etkisini kronolojik olarak anlatmaktadır. Hürrem Sultan'ın Osmanlı tarihinde kadınlar saltanatı denilen devri başlatması, devlet işlerine karışması, şehzade Mustafa'nın öldürülmesindeki rolü ve ölümünden sonra yaptırdığı hayır eserleri detaylı şekilde ele alınmaktadır.
- 00:01Haseki Hürrem Sultan'ın Hayatı ve Kökeni
- Osmanlı İmparatorluğu'nun onuncu padişahı Kanuni Sultan Süleyman'ın nikahlı eşi ve oğlu Sultan II. Selim'in annesi Haseki Hürrem Sultan, renkli hayatı, efsaneleşmiş entrikaları, zekası, cesareti ve ihtiraslarıyla ün salmış bir hanım sultan.
- Muhtemelen bugün Ukrayna sınırları içinde kalan Rutinya bölgesinde yaşamış fakir bir Katolik papazının kızı olup asıl adı Alexander Alsovska'dır.
- Batılı kaynaklarda Rosa veya daha yaygın olarak Rokselan, Osmanlı kaynaklarında ise Haseki Hürrem Sultan adıyla anılmıştır.
- 01:09Saraya Girişi ve İlk Yılları
- Yavuz Sultan Selim döneminde Kırımlıların Ukrayna ve Galiçya'ya kadar uzanan akınları esnasında esir alındı ve daha onyedi yaşlarında iken Valide Hafsa Sultan veya Makbul İbrahim Paşa tarafından henüz şehzade olan Kanuni'ye takdim edildi.
- Kendisine güler yüzlü olmasından dolayı Hürrem adı verildi ve sarayda aldığı eğitimle iyi bir terbiye gördü.
- Çok geçmeden zekası ve cazibesi sayesinde Kanuni'nin gözdesi haline geldi.
- 01:46Saraydaki Konumu ve Aile Hayatı
- Hürrem Sultan saraya getirildiğinde Kanuni'nin Manisa valisi iken birlikte olduğu Mahidevran Sultan'dan Mustafa isimli bir oğlu vardı.
- Sarayın en nüfuzlu kadını Padişahın annesi Valide Hafsa Sultan, ikinci derece nüfuzlu kadın ise Mahidevran Sultani idi.
- Hürrem saraya girdikten sonra 1521'de Şehzade Mehmet dünyaya geldi ve böylece saraydaki en nüfuzlu üçüncü kadın oldu.
- 02:36Mahidevran Sultan ile Mücadelesi
- Padişahın kendisine olan teveccühünden dolayı Kanuni'nin daha önceki hanımı ve en büyük şehzade Mustafa'nın annesi Mahidevran Sultan'la aralarında şiddetli bir mücadele başladı.
- Oğlu üzerinde büyük otoritesi bulunan Valide Hafsa Sultan, iki gelini arasında da denge kurmaya çalıştı fakat başaramadı.
- Valide Hafsa Sultan'ın ölümünden sonra Kanuni Mahidevran Sultan'ı Manisa'da vali olarak bulunan büyük oğlu Mustafa'nın yanına gönderdi, böylece haremde Hürrem Sultan'a rakip kalmamıştı.
- 03:16Padişahla Nikahı ve Saraydaki Pozisyonu
- Hürrem Sultan'ı diğer sultanlardan ayıran en önemli olay ise bir Osmanlı padişahı ile nikahlanan nadir cariyelerden olmasıdır.
- Padişahların cariyelerle nikah mecburiyeti olmamakla birlikte Hürrem Sultan bir ilki başararak dünyanın en güçlü imparatorunun nikahlı eşi olmuştur.
- Bu nikahla Hürrem Sultan, Osmanlı tarihinde padişah tarafından uzun bir süre sonra nikahlanan ilk cariye oldu ve saraydaki pozisyonu arttı.
- 04:21Devlet İşlerine Katılması
- Padişahın büyük sevgisine mazhar olan Hürrem Sultan, kısa sürede onun üzerinde büyük nüfuz ve hakimiyet kurmayı başardı.
- Hürrem Sultan, o zamana kadar başka padişah işlerinde görülmemiş şekilde dış siyasetle ilgilenmiş, diplomatik yazışmalar yapmış ve devlet işlerine karışmıştır.
- Sultan Süleyman seferdeyken gönderdiği mektuplarla devletin durumu hakkında onu bilgilendiriyor, önerilerde bulunuyordu ve kendi mührünü bastırmış, divan toplantılarını tel örgülü bir pencereden izlemiş ve fikirlerini padişaha sunmuştur.
- 05:15Oğullarının Padişah Olması İçin Mücadelesi
- Sarayda tam bir otorite kuran Hürrem Sultan, kocasından sonra kendi oğullarından birinin padişah olması için mücadele etmeyi hayatının yegane gayesi haline getirmişti.
- Bu sırada oğulları için en büyük tehlike, saltanata aday gibi görülen Şehzade Mustafa'nın varlığı idi.
- Hürrem Sultan faaliyetlerine Şehzade Mustafa'ya taraftar olan devlet adamlarını ortadan kaldırmakla başladı ve Valide Hafsa Sultan'ın 1534'te ölümüyle işi büyük ölçüde kolaylaşmıştı.
- 06:13İbrahim Paşa'nın Ortadan Kaldırılması ve Devlet İşlerine Katılması
- Hürrem Sultan'ın önünde başka bir engel daha vardı: Padişahın en yakın arkadaşı ve Vezir-i Azam'ı İbrahim Paşa.
- Seraskerliği esnasında adı bazı olaylara karışan Makbul İbrahim Paşa'nın Irakeyn seferinden döndükten sonra padişahın gözünden düşmesinde ve kısa süre sonra da öldürülmesinde Hürrem Sultan önemli rol oynadı.
- Vezir-i Azam İbrahim Paşa'nın ortadan kaldırılmasından sonra devlet işlerine daha çok karışmaya başlayan Hürrem Sultan, eski sarayda çıkan bir yangının ardından haremi yeni saraya taşıdı ve harem protokolünü başlattı.
- 06:51Şehzade Mustafa'nın Öldürülmesi ve Sonrası
- Aynı yıl içinde Şehzade Mustafa'nın Manisa'dan alınarak İstanbul'a daha uzak mesafedeki Amasya'ya gönderilmesinde etkili oldu.
- Kızı Mihrimah Sultan'ın Rüstem Paşa ile izdivacından sonra ise onun kısa bir sürede vezir ve çok geçmeden Vezir-i Azam olmasında aktif rol oynadı.
- Şehzade Mustafa'nın öldürülmesinde de kızı Mihrimah Sultan ve damadı Rüstem Paşa ile birlikte Hürrem Sultan'ın büyük rolü olduğu düşünülmektedir.
- 07:41Hayır Eserleri ve Vefatı
- Şehzade Mustafa'nın öldürülmesinden birkaç ay sonra bu olaya çok üzülen Şehzade Cihangir'in Halep'te ölmesiyle Hürrem Sultan'ın hayatta sadece oğulları Bayezid ve Selim kalmıştı.
- Bu üzücü olaydan sonra kendisini hayır işlerine veren Hürrem Sultan, adından günümüze kadar söz ettirecek büyük eserler bırakmıştır.
- 15 Nisan 1558'de İstanbul'da ölen Hürrem Sultan Süleymaniye Camii haziresine defnedildi ve mezarının üzerinde daha sonra Kanuni tarafından büyük bir türbe yaptırıldı.