Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Hasankeyf'in tarihi ve kültürel mirasını anlatan bir belgesel formatındadır. Video, Hasankeyf'in milattan önce 8000 yıllarına dayanan geçmişini ve İlisu Barajı projesi kapsamında yaşanan değişimleri konu almaktadır.
- Video, Hasankeyf'in iç kale (yukarı şehir) ve dış kale (aşağı şehir) olarak adlandırılan iki bölümden oluştuğunu açıklamaktadır. İç kale, Artuklu, Eyyubi, Roma ve Osmanlı dönemi eserlerini barındırırken, dış kale İlisu Barajı ve HES projesi kapsamında su altında kalacaktır. Videoda Zeynel Bey Türbesi, Er-Rızk Camii, Süleyman Han Camii, Kızlar Camii, Artuklu Hamamı, İmam Abdullah Zaviyesi ve Koç Camii gibi önemli tarihi yapıların mimari özellikleri ve tarihleri detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca, barajın su tutmasıyla birlikte aşağı şehrin tamamen su altında kalacağı ve taşınabilecek eserlerin yeni Hasankeyf'e taşınacağı bilgisi de paylaşılmaktadır.
- 00:12Hasankeyf'in Tarihi ve Yapısı
- Hasankeyf, milattan önce sekizbin yıllarına dayanan geçmişiyle iç kale (yukarı şehir) ve dış kale (aşağı şehir) olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.
- İç kale, yüzotuzbeş metre yükseklikte yekpare kaya kütlesi üzerine kurulmuş olup, Artuklu, Eyyubi, Roma ve Osmanlı dönemi eserlerine sahiptir.
- İllısu Barajı ve HES projesi kapsamında aşağı şehrin tamamı su altında kalacağından, kültürel mirasın korunması için GAP İdaresi Başkanlığı ve Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün koordinasyonunda projeler yürütülmüştür.
- 01:20Barajın Etkileri ve Koruma Çalışmaları
- Barajın su tutmasıyla su yüksekliği yaklaşık altmışdört metre olacak ve yukarı şehir etkilenmese de aşağı şehir tamamen etkilenecektir.
- Aşağı şehirde yer alan taşınabilecek durumda eserler yeni yerleşim alanına taşınacaktır.
- 01:44Akkoyunlu Dönemi Eseri Zeynel Bey Türbesi
- Akkoyunlu dönemi eseri olan Zeynel Bey Türbesi, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın oğlu Zeynel Bey için yapılmıştır.
- Daire planlı mezar odasının üzerinden dıştan daire plan, içten de sekizgen plan devam ederek esas gövde yapısı yükseltilmiştir ve tavanı kubbe şeklinde konik bir külahla örtülüdür.
- Gövde kısmını çevreleyen üç sıra çinililerde Allah-Muhammed-Ali yazıları bulunmakta ve bu silindirik yapı üzerindeki çini süslemeler dikkat çekmektedir.
- 02:44Eyyubi Dönemi Eserleri
- Er-Rızk Camii, 1409 yılında yapılmış olup, kale ile Hasankey köprüsü arasında yer almaktadır.
- Caminin kuzeydoğu köşesine bitişik yüksek kare prizma kaydı üzerindeki silindirik gövdeli minare, renkli taşlar ve kakma tekniği ile bezenmiştir.
- Süleyman Han Camii, Sultan Süleyman tarafından yaptırılmış olup, yamaç külliyesi ile Dicle arasında yer almaktadır.
- Kızlar Camii, 1400-1500 yılları arasında yapılmış olup, kare şeklindeki orta avlunun dört köşesine kubbeli yapılar yerleştirilmiştir.
- 05:16Artuklu Dönemi Eserleri
- Artuklu Hamamı, ayakta kalan soğukluk bölümü Osmanlı döneminde yenilenmiştir ve zeynel bey türbesi ile Dicle arasında yer almaktadır.
- Artuklu dönemi eseri olan İmam Abdullah Zaviyesi 1200 yılında yapılmış olup, 1249-1294 tarihleri arasında yenilenmiştir.
- Koç Camii, 1200 büyük Selçuklu dönemi eseridir ve mimari özellikleri Selçuklu dönemini işaret etmektedir.
- 07:53Baraj Projesinin Sonuçları
- İllısu Barajı ve HES projesi sayesinde Hasankeyf'teki eserler gün yüzüne çıkarılmıştır.
- Aşağı şehirdeki eserler yeni Hasankeyf'te özgün konumlarına taşınacaktır.
- Yukarı şehir (iç kale) ise özgün haliyle ziyaretçilere açık olacaktır.