Buradasın
Haritalar ve İşaretler Kullanarak Arkeolojik Araştırmalar Eğitimi
youtube.com/watch?v=9CmAoFIJN0kYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan, haritalar ve işaretler kullanarak arazi yüzey araştırmalarında nasıl çalışılacağını anlatan kapsamlı bir eğitim içeriğidir.
- Video, haritaların dağ ve tepe konumlarında nasıl kullanılacağını, Google Earth gibi ücretsiz haritaların faydalarını ve işaretçi sistemlerinin nasıl yorumlanacağını adım adım göstermektedir. İçerik, tarihi yapıları, antik yolları, su kaynaklarını ve mezar işaretlerini bulma tekniklerini içermektedir.
- Eğitimde ayrıca ayak izleri, çukur teknikleri, murç izleri, yön işaretleri ve sıvı dökme işaretleri gibi farklı işaret türlerinin anlamları detaylı şekilde açıklanmaktadır. Video, arkeolojik araştırmalarda dikkat edilmesi gereken yasal sınırlamalar ve kaçak kazılardan uzak durma uyarısıyla sonlanmaktadır.
- 00:02Haritaların Arazi Yüzey Araştırmalarında Kullanımı
- Video, haritaların arazi yüzey araştırmalarında yardımcı bir unsur olarak nasıl kullanılacağını göstermektedir.
- Önceki videoda haritaların ova ve tarla konumlarında faydalı olduğu gösterilmişti, bu videoda dağ ve tepe konumlarında da nasıl kullanılacağı anlatılacaktır.
- Google Earth programı ile ücretsiz haritalar kullanılabilir ve bu programlar yüzey araştırmasına geçmeden önce muhakkak bakılması gerekenlerin başında gelmektedir.
- 01:51Haritaların Dağ ve Tepe Konumlarında Kullanımı
- Haritalar sayesinde dağ zirveleri, tepe noktaları ve uç kesimler rahatlıkla görülebilir.
- Görüntü kalitesi çok yaklaşınca düşebilir ancak genel hatlarıyla arazi yapısını bildiğinizden dolayı yakınlaştırdığınızda farklılık arz eden durumlar incelenebilir.
- Araştırmada öncelikle suya yakın noktadaki tepeler, kayalık alanlar ve tarlalar gibi öncelikli konumlar incelenmelidir.
- 03:22Harita Üzerinde Önemli Noktaların Tespiti
- Nehir yatağının kemer kısmındaki tarla noktalarında renk farklılığı arz eden bölgeler şüphe uyandırabilir.
- Tepe noktalarında yapı kalıntıları tespit edildiğinde, bu alanlar araştırma yapılacak yerlerin başında gelecektir.
- Ova konumunda tepe ve tepecik yapan alanlar (höyük ve tümülüs) kontrol edilmelidir.
- 05:43Su Kaynağı ve Yüzey Araştırması
- Tepe noktasındaki yaşam kalıntısının olduğu alanın etek kısımlarında dere yatağı ve su kaynağı bulunabilir.
- Dere tarzındaki alanın su gözesi oluşturan yerinin olup olmadığına bakılmalıdır.
- Yüzey araştırması yaparken, yaşantı alan bölgesi ile derenin en yakın noktasını birleştiren çizgi üzerinde yürümek gerekir.
- 07:11İşaretleme Sistemi ve Araştırma İpuçları
- Yakın dönemde hayvan figürlü, eski dönemlerde geometrik şekillerle işaretlemeler yapılmıştır.
- İlk işaret genellikle su kaynağını, ikinci işaret ise asıl araştırma yapılacak noktayı tarif eder.
- İkinci işaretin konumu ve şekli (ok işaretlemesi gibi) araştırma yapılacak mesafeyi ve yönünü belirler.
- 10:35Harita Analizi ve Araştırma Noktaları
- Haritalar üzerindeki bilgilerin aktarılması öncelikli olup, daha sonra sorular cevaplanacaktır.
- Zirvelik noktalar ve çevre çevrelerinde farklılık arz eden herhangi bir nokta araştırma için kıymetlidir.
- Haritada renk farklılıkları şüphe uyandırabilir ve bu noktalarda yüzey araştırması yapılabilir.
- 12:20Dağ ve Yaşam Alanı Analizi
- Haritada dağların yüzeyleri ve etrafı net olarak görülebilir.
- Yaşam alanı olan alana gelen akar dere noktaları önemlidir.
- Kayalık alanlar ve su kaynaklarının üzerinde yaşam alanı olması şüphe uyandıracak hususlardır.
- 14:01Tarla ve Yüzey Araştırması
- Tarla noktasındaki renk farklılıkları ve çiftçilik izleri önemlidir.
- Yaşam kalıntısı olan bir noktada ve yanında geçen büyük bir nehir varsa, tarlanın yüzeyinde yapılan harita konumlandırması araştırmasında şüphe uyandıracak noktalar olabilir.
- Tepeleme alanlarının kenar noktalarında dikkat çekici yerlerle karşılaşılabilir.
- 15:55Harita Kullanımının Önemi
- Haritalar, yüzeyde araştırma yapabileceğiniz alanları belirlemek için önemli yere sahiptir.
- Dağ yüzeyinde işçilik olan veya medeniyet kalıntısı olarak bilinen noktalarda araştırma yapılabilir.
- Harita yüzeyinde yapı kalıntısı dahil olmak üzere farklı amaçlar uğruna kullanılan noktalar görülebilir.
- 17:32Şüpheli Noktalar ve Uyarılar
- Harita konumundan bakıldığında iki tane görüntü yakalandığında şüphe uyandıracak noktadır.
- Uydudan yer bakma konusunda, maddi bir şey bekleyen kişilerden uzak durulmalıdır.
- 2021 haritası ücretsiz olarak sunulmakta ve herkes kendisi rahatlıkla bakabilir.
- 19:27Şüpheli Noktaların Değerlendirilmesi
- Arazi yüzeyinde buluntular ve yaşam kalıntısının olduğu herhangi bir noktada şüphe uyandıracak etmenler olabilir.
- Eğer noktalar tam bir halka, kare veya dikdörtgen şekliyle karşımıza çıkmış olsaydı, şüphe oranı yüzde elli'nin üzerinde olurdu.
- 20:05Harita Üzerinde Şüphe Uyandıracak Noktalar
- Bulunan ilk dağa doğru gidilerek, dağın üç boyutlu olarak görülebileceği bir bölge inceleniyor.
- Dağ bölgesinde tarım arazisi olarak kullanılan bölümler ve harita konumunda şüphe uyandıracak noktalar bulunuyor.
- Harita üzerinde benzer şekildeki yerlerle karşılaşma ihtimali, özellikle Hatay ve İç Anadolu bölgelerinde önemli geçitlerin olduğu noktalarda mevcut.
- 21:32Antik Yol Güzergahları ve Harita Kullanımı
- Antik Roma'nın kullanmış olduğu harita güzergahları ve Roma yolu haritaları paylaşılmış.
- Antik yol güzergahı üzerinde benzer şekildeki bir yüzeyle karşılaşıldığında, bu yüzde elli'nin üzerinde şüphe uyandıracak bir noktadır ve yüzey araştırmasına tabi bir alandır.
- Harita, pandemi sürecinde vakit geçirmek ve boşa geçirmemek için kullanılabilir, Google'ın ücretsiz bir hizmetidir.
- 23:38Konum Paylaşımı ve Harita Kullanımı
- Konum paylaşımı konusunda, bilgileri paylaşmak kimseye minnet etmek için değil, kendi konumunuzu bildiğiniz için harita üzerinde rahatlıkla bakabilirsiniz.
- Konumunuzu bildiğiniz için yüzeyde farklılık arz edebilecek bir durum varsa ya da yoksa rahatlıkla bunun keşfini harita üzerinde baktığınızda anlayabilirsiniz.
- Konum paylaşımı konusunda "konum atalım kullanıma bakın" tarzı isteklere gerek yoktur, kendiniz rahatlıkla bakabilirsiniz.
- 24:46Ayak İzi İşaretlemeleri ve Değerlendirme
- Parmaksız bir ayak izi işaretlemesi, hareketli tipte (iki-üç kişinin yerinden oynatabileceği) bir taş parçasının üzerinde ise, sabit bir kaya üzerindeki işaretlemeye göre değer durumu azalacak seviyededir.
- Normal bir yüzey araştırması alanında sabit kayalık noktası mevcutsa ve hareketli bir taşın üzerine yapılmış işaretlemeyle karşılaşıldığında, bu tip işaretlemeler genel itibariyle statü düşüklüğü ile orta sınıf ve altı ile alakalıdır.
- Taş ya da kayalığın olmadığı bir bölgede benzer şekilde bir işaretleme ile karşılaşıldığında ve yapılabilecek başka taş durumu yoksa, bu ender bir durum olup önemli bir yere haiz olabilir.
- 27:29Parmaksız Ayak İşaretlerinin Değerlendirilmesi
- Parmaksız ayak işaretlerinin iç kesiminde topuk kısmına dikkatli bakmak gerekiyor.
- Topuk kısmında yuvarlak oyma biçimi konik şekilli olabilir ve bu, arazi yüzeyinde zemin altına inen kuyu tipli bir giriş ve alanla karşılaşılabileceğini gösterir.
- Normal yuvarlak koyma tarzında oluşturulmuş taban noktası, sürü çukur tekniğinde değerlendirilebilir.
- 28:37Mezar İşaretlerinin Özellikleri
- Topuk kısmının sonu çukuru şeklinde kullanılmış modellemesi, mezar işaretçisi olarak görülebilir.
- Mezar işaretlerinde erkek veya bayan gibi kesinlik bir olgusuyla yorum yapılmamalıdır.
- Parmaksız kısım itibariyle topuk kısmına dikkat edildiğinde, çıkıntı haliyle topuk kısmı aşağıda kalacak şekilde net veya hafif belirgin bir şekilde yapılmışsa, bunlar mezarın işaretçisi olarak görülebilir.
- 30:08Murç İşaretlerinin Değerlendirilmesi
- Ayak izinin içerisinde kalacak şekilde bir murç izi ile karşılaşıldığında, topuk kısmının oyup oyulmadığına bakılmalıdır.
- Topuk kısmında oyulmuşsa, murşlama ruh biçimine istinaden veya inanış biçiminden kaynaklı olarak oluşturulmuş ve ruha giden istikameti gösteren yol konumunda değerlendirilebilir.
- Taban kısmında çukurluk yoksa, dümdüz bir ayak izi şeklinde yapılmış durumda murç dışarıda görülür ve bu murcini istikametinde değer konumu artacak seviyede bir husus barındırıyorsa, ikinci bir işaretle karşılaşma ihtimali yüksektir.
- 31:29Yön İşaretlerinin Tanımlanması
- Kaya yüzeyinde, kayaç yüzeyindeki herhangi bir yan yüzeyinde, kayanın alnına oluşturulmuş bir oyma biçimi, dar istikameti yön olarak gösterir.
- Ayak izinin ucundaki murç (parmakların hizasına gelecek olan burç) birinci yön işaretidir.
- İkinci yön işareti olarak belirlenen daralan istikametinde giderek bir işaret sistemi araştırması yapılması gerekir.
- 33:01Kanal İşaretlerinin Değerlendirilmesi
- İşaretlemenin içerisinden dışarısına doğru bakıldığında, belirlenen istikamette kanal şeklinde bir nokta açılmışsa ve açılan noktanın uç kesimi kapatılmışsa, bu durum şüphe uyandırır.
- İşaretçi sistemlerinde karşılaşılan birçok yüzey noktasında işaretlemeler vardır ve yön durumu söz konusuysa, dar istikametin yön istikameti olarak karşımıza çıktığı %70-80 oranında görülmektedir.
- Mezar sistemlerini barındıracak işaret tiplemesinin görseldeki şekliyle alanda karşılaşılması durumunda, ön kısmına verilmiş kanal bitim noktası kapatılmış noktası için, dar istikametin yön istikameti olarak değerlendirilmesi gerekir.
- 35:52Sıvının Konulduğu Nokta ve Anlamı
- Sıvının konulduğu nokta, işaretleme sisteminde yön istikametinin başladığı noktadır ve bu noktada suyun taştığı nokta araştırılabilir.
- Sıvının konulduğu bölüm, mezarda yatan şahsiyetin ruhunun Tanrı'ya ulaşması anlamında bir inanış olgusunu temsil eder.
- Sıvının döküldüğü nokta, Hz. Yahya aleyhisselam ile ilişkilendirilen vaftizci Yahya ile ilgili bir işaret olarak değerlendirilebilir.
- 38:24Ayak İzi İçindeki Bulgular
- Ayak izi içerisinde farklı boyutlarda (büyük, orta, küçük) bulunan oymalar, sonuç çukuru modelini değerlendirebileceğimiz bir mezar işaretçisi olarak görülebilir.
- Ayak izi içerisindeki oymaların büyük-küçük olması, mezar olarak görülecek alanın bir aile mezarı olması ile ilişkilendirilebilir.
- Sıvının döküldüğü noktadaki oymaların da benzer şekilde değerlendirilmesi, mezar işaretinin aile mezarı olduğunu gösterir.
- 39:37İşaretleme Sisteminin Özellikleri
- Hareketli tipte kaya parçalarında geometrik işaretlemeler, özellikle haç işaretlemesi birinci planda olabilir.
- İşaretleme sisteminde, işaret iç kısımdan dış kısma doğru araştırılır ve hareketli taş parçalarının kendisi de önemlidir.
- Haç işareti olan bir taş parçası, üzerindeki haçın önemi değil, taşın kendisinin bir mezar olduğunu gösterir.
- 42:02Yasal Uyarılar
- Paylaşılan bilgiler arazi yüzeyindeki araştırmalar için önayak olmak ve işaret olarak hayvan figürleri ve geometrik işaretlemelerin anlamlarını anlamak için fikir edinmek içindir.
- Kaçak kazılardan uzak durulmalı, askeri bölgelerde ve sit alanı bölgelerinde yüzey araştırması yapılamaz.
- Geçmişten eser bırakılan her unsur ve taş parçası geleceğe armağan olarak kalsın, bunlar legal ve yasal çerçevede gün yüzüne çıkartılmalıdır.