Buradasın
Haksız Zilyetten Geri Alma Davaları ve İade Yükümlülüğü Dersi
youtube.com/watch?v=ptlgGSZcHQoYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan hukuk dersi formatındadır.
- Ders, haksız zilyetten geri alma davaları konusunu iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde istihkak davası, taşınır davası ve zilyetlik davası arasındaki farklar, hangi durumlarda açılabileceği ve hangi mahkemelerde açıldığı açıklanmaktadır. İkinci bölümde ise haksız zilyetin iade yükümlülüğü detaylı şekilde ele alınmakta, iyi niyetli ve kötü niyetli haksız zilyetlerin iade yükümlülükleri karşılaştırılmaktadır.
- Ders boyunca bisiklet örneği üzerinden malik, iyi niyetli zilyet, kötü niyetli zilyet ve hırsız arasındaki ilişkiler ve hangi durumlarda hangi davaların açılabileceği adım adım gösterilmektedir. Ayrıca iyi niyetli haksız zilyetin malı elinde kalan kısmıyla iade etmesi ve kötü niyetli haksız zilyetin malı aynen ve tam değeriyle iade etmesi gibi önemli hususlar vurgulanmaktadır.
- 00:04Haksız Zilyet Davalarının Karşılaştırılması
- İstihkak davası mülkiyet hakkına dayanır ve sadece eşyaya malik olan kişi tarafından açılabilir.
- Taşınır davası, zilyetliğin gerisindeki hak karinesine dayanır ve iyi niyetli zilyet tarafından açılabilir.
- Zilyetlik davaları zilyetliği koruma amacı güden davalardır ve zilyetliğin haklı veya haksız olduğuna bakılmaz, kötü niyetli dahi olsa zilyet bu davayı açabilir.
- 01:23Davaların Süreleri ve Mahkeme Yönünden Farklılıkları
- İstihkak davası her zaman açılabilirken, taşınır davasında iyi niyetli zilyet için en geç elden çıkma anından itibaren beş yıllık hak düşürücü süre vardır.
- Zilyetlik davalarında saldırının ve saldırganın öğrenildiği andan itibaren iki ay ve en geç bir yıllık süre içerisinde dava açılabilir.
- İstihkak davası ve taşınır davası asliye hukuk mahkemesinde, zilyetlik davaları ise sulh hukuk mahkemesi'nde açılır.
- 02:49Davaların Kime Yöneltilmesi
- İstihkak davası haksız zilyede karşı malik'in açabileceği bir davadır ve ondan malını mülkiyetine konu eşyayı geri alma hakkını doğurur.
- Taşınır davası haksız zilyede karşı açılacak bir davadır ve önceki iyi niyetli zilyetin haksız olduğunu ispatlayarak ondan zilyetliğine konu eşyayı geri alma sonucunu doğurur.
- Zilyetlik davaları sadece ve sadece hırsız veya gasp yoluyla mevcut zilyetliğinizi sona erdiren kişiye karşı açılır.
- 04:12Örnek Durumlar
- A bisikletini B'ye ödünç veriyor, B'den de bu bisikleti C çalıyor; C hem B'nin hem de A'nın zilyetliğini sona erdiriyor.
- A, C'ye karşı zilyetliğinin iadesi, taşınır ve istihkak davası açabilirken, B sadece taşınır davası açabilir.
- C, D'ye karşı zilyetliğinin iadesi davası açabilir, ancak taşınır ve istihkak davası açamaz.
- 09:51Satış Durumu ve Mülkiyet Kazanımı
- D, çalınan bisikleti E'ye sattığında, E doğrudan doğruya zilyet ve malik sıfatıyla zilyet olur.
- E iyi niyetli olsa bile, rıza dışı bir elden çıkma olduğu için mülkiyeti ancak kendisine teslim edildiği andan itibaren beş yıllık iyi niyetli zilyetliğini sürdürebilirse kazanacaktır.
- E, C'ye karşı hiçbir dava açamaz, ancak B beş yıllık hak düşürücü süre geçmediyse taşınır davası açabilir.
- 13:42İyi Niyetli Haksız Zilyetin İade Yükü
- İyi niyetli haksız zilyet, malı elinde kalan kısmıyla iade edecektir.
- İyi niyetli zilyet, kendi kusuru olmadan mala meydana gelen zararlardan sorumlu değildir ve mevcut haliyle iade edecektir.
- İyi niyetli zilyet, malı elinden çıkarmış ve ikame bir değer eline geçmişse (örneğin sigorta bedeli), bu bedeli davayı kazanan kişiye iade etmekle yükümlüdür.
- 17:17İyi Niyetli Haksız Zilyetin Masrafları
- İyi niyetli haksız zilyet, mala yapmış olduğu zorunlu masrafları (aküs değiştirme, yem verme, lastik değiştirme) iade ile yükümlü olduğu kişiden talep edebilir.
- Faydalı masrafları (oto kuaför temizliği) de iade ile yükümlü olduğu kişiden talep edebilir.
- Lüks masrafları (jant değiştirme) talep edemez, ancak zarar vermeden sökülüp alınabilecek lüks masrafları söküp alabilir.
- 19:43İade ile Yükümlü Kişinin Hakları
- İade ile yükümlü kişi, masraflarını almak için malı icradan paraya çevirip alıp kalan kısmını iade edemez.
- Sadece ve sadece malı iadeden kaçınıp masrafları ödeninceye kadar faydalanmaya devam etme yetkisi vardır.
- Elde edilen semereler (süt, kira getirisi) iade ile yükümlü kişiye iade edilmelidir.
- 22:14Kötü Niyetli Haksız Zilyetin İade Yükü
- Kötü niyetli haksız zilyet, malı aynen ve tam değeriyle iade edecektir, kazalardan dahi sorumludur.
- Kötü niyetli haksız zilyet, elde ettiği semereleri (süt, kira getirisi) iade ile yükümlü olduğu kişiye iade etmelidir.
- Kötü niyetli haksız zilyet, mala yapmış olduğu zorunlu masrafları talep edebilir, faydalı ve lüks masraflarını talep edemez.
- 26:25Alacaklı ve Alacaklı Arasındaki Takas
- Kötü niyetli zilyet ve malik karşılıklı olarak birbirinden alacaklı olurlar.
- Taraflar takas beyanı etmek suretiyle her ikisinin de birbirine karşı olan borcunu azı oranında sona erdirirler.
- Takas sonucunda, malik'in zorunlu masrafı verme borcu ortadan kalkar ve haksız zilyetin borcu azalır.