Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan hadis ilmi dersidir. Eğitimci, hadis ilminin temel kavramlarını ve tarihsel gelişimini anlatmaktadır.
- Video, hadis ilminin tanımı ve amacı ile başlayıp, rivayetül hadis ve dirayetül hadis olmak üzere iki alt disiplini açıklamaktadır. Ardından hadis ilminin tarihsel gelişimi, hadis kavramı, hadis çeşitleri ve yapısı ele alınmaktadır. İkinci bölümde ise hadis kaynaklarının yazımı ve sahabelerin on bir farklı derecesine göre sıralanması detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca hadis tarihi dönemleri (mukaddi moon, tespit, tedvin, tabiin, tasnif ve müteahhireun dönemleri) hakkında bilgiler verilmekte ve Abdullah bin Amr el-Az'ın yazdığı "Sahife es-Sahi Fetüs Sadika" gibi önemli hadis kaynakları hakkında bilgiler sunulmaktadır.
- 00:28Hadis İlimi Hakkında Genel Bilgiler
- Hadis ilmi, Peygamberimiz ile ilgili rivayetleri senet ve metin yönüyle inceleyen, hadisleri değerlendiren ve bu değerlendirmenin usul ve kaidelerini belirleyen ilim dalıdır.
- Hadis ilminin amacı Hz. Peygamberin söz, fiil, hal ve vasıflarını bildirmektir ve ilmür rivaye, ilmü'l-ahbar ve ilmiml asar gibi isimlerle de anılmaktadır.
- Hadis ilmi, rivayet'l-hadis ve dirayet'l-hadis olmak üzere iki alt disiplinden oluşmaktadır.
- 01:33Hadis İliminin Alt Disiplinleri
- Rivayetül hadis ilmi, Hz. Peygamberin söz, fiil ve takrirleri ile ilgili rivayetlerin belirlenmesini ve sonraki nesillere aktarılmasını konu edinir.
- Dirayet'ül hadis ilmi ise hadisin senet ve metninin incelenmesi ile ilgili kuralları ortaya koyar ve hadisin gerçekten Peygamberimiz'e ait olup olmadığının ölçülerini belirler.
- Hadis usulü olarak da bilinen bu ilim dalının amacı, rivayetin şartları ve çeşitlerini, ravilerin taşıması gereken özellikleri belirlemek ve hadis metinlerini incelemektir.
- 03:15Hadis İliminin Tarihsel Gelişimi
- Peygamberimiz zamanında hadis yazmayı yasaklamış, daha sonra bazı sahabelere izin verilmiş, hadis usulü ile ilgili müstakil ve kapsamlı eserlerin yazılması ise hicri dört asrın başlarına denk gelmektedir.
- İslam alimleri, öne sürülen hadislerin Peygamberimize ait olup olmadığını belirlemek amacıyla bazı kurallar belirlemişler ve bu kurallara uymayan hadisleri kabul etmemişlerdir.
- Hadis ilmi tarihsel olarak ilk ortaya çıkan İslami ilimdir ve bütün İslami ilimlerin kaynağıdır.
- 04:52Peygamberin Görevleri
- Peygamberin görevleri arasında tebliğ (Allah'tan aldığı vahyi insanlara eksiksiz olarak iletmek), tebn (beyan etmek, açıklamak) ve tezkiye (dinen yanlışta olanları doğruya getirmeye çalışmak) bulunmaktadır.
- Peygamberin görevleri arasında tebşir (müjdeler) ve uyarır (cehenneme gönderme uyarısı) da yer almaktadır.
- Peygamberin son görevi teşri (kanun koyar, şeriati belirler) olup, bu görev günümüzde de Osmanlı zamanında da kullanılmıştır.
- 06:18Hadis İliminin Temel Kavramları
- Hadis sözlükte yeni olan, sonradan meydana gelen söz ve haber anlamına gelir ve Kur'an'da Allah'ın sözü manasında da kullanılmıştır.
- İstılahi olarak hadis terimi iki anlamı vardır: Hz. Peygamberin söz, fiil ve takrirleridir ve hadis kaynaklarında yer alan senet ve metinleri incelemektir.
- Hadis çeşitleri sözlü hadis, fiili hadis, takriri hadis, hulki hadis (ahlaki ve davranış özelliği) ve hilki hadis (fiziksel özellikleri) olarak sınıflandırılır.
- 07:43Hadisin Yapısı
- Hadisin yapısında önemli olan iki unsur vardır: isnad (raviler zinciri) ve metin (senetten sonra yer alan Peygamberimizin sözünün yazılı halidir).
- Hadis ilminde senedi olmayan hadislere muallak hadis denir ve isnadın kullanılma mecburiyetinin en önemli sebebi sahabi döneminde ortaya çıkan siyasi ayrılıklardır.
- Sünnet, adet niteliğinde devamlı, sürekli ve bilinçli davranışları ifade eder ve Kur'an'da yaşam tarzı, Allah'ın adeti, değişmeyen kanunu veya yasası şeklinde geçmektedir.
- 09:20Hadis İliminin Terimleri
- Hadis terimi olarak sünnete üç ayrı isim verilmektedir: eser (genelde Peygamberimizden gelenlere haber, sahabeden gelenlere eser denmiştir), haber (bir olayı gören birinin görmeyenlere bilgi vermesi şeklinde kullanılan dolaylı bilgidir) ve ravi (hadisi senedi ile beraber nakleden kişiye denir).
- Rivayet, Resulullah'tan gelen haberleri nakletmeye; merve ise nakledilen şeye denir.
- Tarik, senetteki ravilerin isimlerinin sırasıyla zincirleme zikredildiği kısma; tabaka ise aynı devirde yaşamış, yaşça birbirine yakın ravilerin oluşturduğu gruba denir.
- 10:46Hadis İliminin Tarihsel Devirleri
- Hadis tarihinde mukaddi moon dönemi (tespit dönemi), tedvin dönemi, tabiin dönemi, tasnif dönemi ve müteahhireun dönemi olmak üzere beş ana devir vardır.
- Tasnif dönemi üç aşamadan oluşur: birinci aşama tek konuluk tasnif eserler, ikinci aşama tasnif eserlerin mükemmel boyuta ulaşması (Kütübü Sitte örneğinde olduğu gibi) ve üçüncü aşama yeni hadis tertibi arayışları.
- Müteahhireun dönemi ise beş asırdan günümüze kadar olan devreye denir ve ilk Türkçe hadis tarihi eseri Talat Koçyt tarafından yazılmıştır.
- 12:19Hadislerin Korunması
- Hadis tarihi bir Rasulullah dönemi olarak başlar ve sözlü kültürün yaygınlığı nedeniyle ezber metodu kullanılmıştır.
- Hadislerin korunması önemli bir role sahip olmuştur ve ezber metodu bu dönemde hadisle ilgili en temel bilgi kur'anla karışabileceği endişesiyle Rasulullah'ın tebliğin ilk yıllarında hadislerin yazılmamasını, yazılanların ise imha edilmesini istemiş olmasıdır.
- Hadislerin yazılabilmesi ile ilgili Rasulullah'ın genel bir izni bulunmadığı kesin olmakla birlikte, sonraki dönemlerde Peygamberimizin hadislerin yazıyla kayıt altına alınmasına ilişkin kişiye özel bazı sözlerinde bizzat kendisi yazdırarak izin verdiği söylenmiş.
- 13:20Hadis Kaynaklarının Oluşumu
- Abdullah bin Amr el-Az hicri 65 yılında ölmüş ve hadislerin yazımı için izin istemiş, bu isteği Peygamberimiz tarafından uygun görülmüştür.
- Yemenli Ebu Şahh, Peygamberimizin bir hutbesinin yazılarak kendisine verilmesini istemiş ve Peygamberimiz de hutbenin yazılarak ona verilmesini emretmiştir.
- Hadis kaynaklarında Abdullah bin Amr'ın yazdığı sahife "es-Sahi fetüs sadika" olarak bilinir ve Ali bin Ebi Talip'in Amr bin Hazm'a ait sayfalarında Rasulullah tarafından kendilerine yazdırıldığı kabul edilmektedir.
- 14:10Sahabe Dönemindeki Sahabelerin Dereceleri
- Hadis ilminde sahabelerin dereceleri çok önemlidir ve birbiriyle çelişen hadisler olduğu zaman hadis alimleri sahabenin derecesine bakarlar.
- Mekke'de ilk Müslüman olanlar en üstün sahabe grubundan, Darül Erkam'a devam eden Müslümanlar ikinci sırada yer almaktadır.
- Habeşistan'a hicret eden sahabe üçüncü, Akabe'de Peygamber Aleyhisselam'a biat eden Medineli Müslümanlar dördüncü sırada yer almaktadır.
- 14:47Sahabelerin Diğer Dereceleri
- Medine'ye girmeden önce Peygamber Aleyhisselam'a Küba'da iken yetişenler ve ona iman edenler beşinci, Bedir Gazvesi'ne katılanlar altıncı sırada yer almaktadır.
- Bedir ile Hudeybiye arasında hicret eden sahabeler yedinci, Rıdvan Biatına katılanlar sekizinci sırada yer almaktadır.
- Hudeybiye ile Mekke'nin fethi arasında hicret eden sahabeler dokuzuncu, Mekke'nin fethinden sonra Müslüman olan bir grup Kureyşli, Mekkeli eski müşrik onuncu sırada yer almaktadır.
- Peygamber Aleyhisselam Mekke'nin fethi sırasında ve Veda Haccı'nda gören çocuklar en son sırada yer almaktadır.