Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, PC Technoblog kanalında yayınlanan, navigasyon sistemleri hakkında bilgi veren eğitici bir içeriktir.
- Video, GPS'in çalışma prensibini detaylı şekilde açıklamaktadır. İlk olarak GPS uydularının özellikleri (24 adet, 18 aktif, 6 yedek, Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı'na ait) anlatılmakta, ardından GPS alıcısının konum bilgisini nasıl hesapladığı açıklanmaktadır. Son bölümde ise Einstein'ın görelilik kuramının GPS'in çalışmasındaki kritik rolü vurgulanmakta ve görelilik kuramının hesaba katılmaması durumunda GPS'in nasıl hatalı sonuçlar vereceği anlatılmaktadır.
- 00:01GPS Navigasyon Sistemleri
- Navigasyon sistemleri, GPS uydularıyla haberleşerek dünya üzerindeki anlık konum bilgisini verir ve bu bilgi kullanılarak önceden tanımlanmış haritalar sayesinde yollar bulunabilir.
- GPS uydularının çalışması için Einstein'ın görelilik kuramı hesaba katılmak zorundadır, aksi halde sistem işe yaramaz.
- 00:38GPS Uydularının Özellikleri
- Dünyanın çevresinde 24 adet GPS uydusu dolaşmaktadır; bunların 18'i çalışan, 6'sı yedek uydulardır ve hepsi Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı'na aittir.
- Uydular güneş enerjisi ile çalışır, enerji kesintilerine karşı yedek batarya ve yörüngeden sapma ihtimaline karşı küçük roketler bulundurmaktadır.
- Uydular dünya'dan 20.000 km uzaklıktaki yörüngelerinde saatte 11.265 km hızla hareket ederler.
- 01:22GPS Sisteminin Çalışma Prensibi
- GPS uyduları, GPS alıcısının nerede olduğu bilgisini vermez, kendi konum bilgisini alıcıya gönderir.
- GPS alıcısı, haberleştiği en az dört uydudan gelen bilgiler ışığında kendi konumunu hesaplar.
- Dünyanın üzerindeki konum X, Y ve Z üç boyutlu koordinat sistemi ile belirtilebilir ve en az dört uydu kullanıldığında konum hesaplaması tek bir noktaya tekabül eder.
- 02:54Görelilik Kuramı ve GPS
- GPS'in çalışabilmesi için Einstein'ın görelilik kuramı hesaba katılmak zorundadır, aksi halde sistem iki dakika sonra işe yaramaz olur.
- Görelilik kuramına göre, 20.000 km uzaklıktaki uydularda çekim etkisi daha az olduğu için zaman günde 45 mikro saniye daha hızlı akar.
- Uyduların yüksek hızı nedeniyle zaman günde 7 mikro saniye daha yavaş akar, bu iki etki birleştirildiğinde günde 38 mikro saniye fark oluşur.
- GPS uyduları nanosaniyelik hesaplarla çalıştığı için bu mikro saniye farkı önemli etki yaratır; görelilik hesaba katılmazsa sistem her gün 10 km hata yapar.