Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ayşegül Hoca tarafından sunulan KPSS sınavına hazırlık amaçlı bir eğitim içeriğidir. Eğitmen, psikoloji kavramlarını günlük hayattan örneklerle açıklamaktadır.
- Videoda gölgeleme ve engelleme kavramları detaylı şekilde ele alınmaktadır. Gölgeleme, iki uyarıcı aynı anda geldiğinde baskın olan uyarıcıya tepki verilmesi ve diğer uyarıcıların gölgede kalması olarak tanımlanırken, engelleme kavramı da açıklanmaktadır. Eğitmen, Pavlov'un zil-et deneyi üzerinden kavramları anlatmakta ve kalem, sabun, telefon ve kitap gibi günlük hayattan çeşitli örneklerle konuyu pekiştirmektedir.
- Video, bu kavramların sınavlarda sıkça sorulduğu ve özellikle gölgeleme kavramının önemli olduğu vurgulanarak, şemaların kafanıza oturması için bölünmemiş bir şekilde sunulmuştur.
- 00:03Gölgeleme Kavramı
- Gölgeleme, ÖSYM'nin en çok sorduğu kavramlardan biridir ve eş zamanlı koşullanma ile aynı şeydir.
- İki uyarıcı aynı anda geldiğinde baskın olan uyarıcıya tepki verilir, diğer uyarıcılar baskın uyarıcının gölgesinde kalır.
- Pavlov'un klasik örneğinde hayvan eti fark ederken zili fark etmez çünkü iki uyarıcı aynı anda geldiğinde baskın olana tepki verilir.
- 01:46Gölgeleme Örnekleri
- 2014 senesinde bir soruda iki arkadaş konferansa gittiğinde, biri konuşmayı, diğeri kıyafeti fark etmesi gölgeleme örneğidir.
- Telefonda konuşurken birinin sesini duymamak da gölgelemedir çünkü aynı anda iki uyarıcı geldiğinde telefona odaklanıldığında diğerinin sesi duyulmaz.
- Evlilik yıldönümünde bir erkek eşine pırlanta ve çiçek hediye ederken, kızcağız yüzüğü görüp çiçeği görmemesi de gölgelemedir.
- 04:51Gölgeleme ve Engelleme Farkı
- Engelleme, bir uyarıcıya koşullandıktan sonra o uyarıcının arkasından gelen diğer uyarıcılara koşullanamamaktır.
- Pavlov'un deneyinde zile koşullandıktan sonra yeni bir uyarıcı zilin önüne eklenirse koşullanma oluşur, sonrasına eklenirse oluşmaz.
- Baskın uyarıcı geldikten sonra onun dışında kalan uyarıcılara koşullanma gerçekleşmez.
- 06:32Engelleme Örneği
- Konuşmacı, Bursa'da sevdiği iskender yemeğini sadece Bursa'da yiyebildiğini ve başka yerlerde yiyemeyeceğini belirtiyor.
- Bu durum engelleme örneğidir çünkü bir uyarıcıya koşullandıktan sonra (Bursa'daki iskender) diğer uyarıcılara (Ankara'daki iskender) koşullanamamaktadır.
- Eğer bir sürü yemek olsaydı ve konuşmacı sadece iskender yiyeceğini söyleyip diğerlerini fark etmeseydi, bu durum gölgeleme olurdu.
- 08:20Gölgeleme ve Engelleme Kavramları
- Konuşmacı, farklı şehirlerde yemek yemek konusunda yaşanan bir olayı anlatarak gölgeleme ve engelleme kavramlarını açıklıyor.
- İstanbul'da yaşamak konusunda yaşanan şikayetlerde, "İstanbul dışında yaşayamam" demenin engelleme olduğunu belirtiyor.
- Gölgeleme ve engelleme kavramlarını örneklerle açıklıyor: kalem, sabun, telefon ve kitap örnekleriyle.
- 10:18Gölgeleme ve Engelleme Örnekleri
- Üç farklı kalem arasında sadece kendi sevdiği kalemi görüp diğerlerini fark etmemenin gölgeleme olduğunu, "bu kalemden başkasıyla yazamam" demenin engelleme olduğunu açıklıyor.
- Annenin sadece güllü sabundan almasını istemesinin engelleme olduğunu, marketteki diğer sabunları fark etmemenin gölgeleme olduğunu belirtiyor.
- Esmerlerden hoşlanan birinin sadece esmer kızlara dikkat etmesi gölgeleme, "esmer dışında olmaz" demesi engelleme olduğunu örnekle açıklıyor.
- 12:37Gölgeleme ve Engelleme Kavramlarının Önemi
- Gölgeleme kavramının sınavlarda sıkça sorulduğunu ve 2014'ten sonra sık sık sorulmaya başlandığını belirtiyor.
- Engelleme kavramının o kadar ön planda olmadığını, gölgeleme kavramının daha önemli olduğunu vurguluyor.
- Kitap örneğiyle, "benim hocam çözerim" demenin engelleme, bir sürü KPSS kitabında sadece kendi hocasını fark etmek ve diğerlerinin fark etmemek gölgeleme olduğunu açıklıyor.