Buradasın

Göçler, Etnojenetik Değişim ve Türk Tarihi Üzerine Akademik Sohbet

youtube.com/watch?v=06zkJEdvDaI

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, İlber Ortaylı, Salih Hoca, Oya ve diğer akademisyenlerin yer aldığı bir akademik sohbet formatındadır. Konuşmacılar arasında "rahmetli lugal" olarak bahsedilen bir Türk bilgini de bulunmaktadır.
Video, tarihsel göçler ve bunların etnik, kültürel ve siyasi etkileri üzerine odaklanmaktadır. Anadolu Selçuklu Devleti, Roma İmparatorluğu, Bizans ve Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihi süreçleri ele alınırken, göçlerin farklı bölgelerdeki (Karaman, Sibirya, Çin, Balkanlar) etkileri incelenmektedir. Konuşmacılar, göçlerin asimilasyon süreçlerine, dillerin değişime katkısına ve toplumsal yapıya etkilerini detaylı şekilde tartışmaktadır.
Sohbette ayrıca Rusya'nın orijini, Norman teorisi, Türk göçlerinin Farsça ve Rusça gibi diller üzerindeki etkileri, Anadolu'nun coğrafi özellikleri ve Helenistik-Roma dönemlerindeki yerleşim yapısı gibi konular da ele alınmaktadır. Konuşmacılar, göçlerin askeri veya polisiyle önlenemeyeceğini, bunun iktisadi tedbirlerle kontrol edilebileceğini vurgulamaktadır.

Etnojenez Değişim ve Türklerin Göçü: Karaman bölgesinde Osmanlı ve halk arasında birbirlerini sevmezlik vardı.
Yüzleri ve Balkanlar'da bir türkleşme var ancak çok derin, hızlı veya yoğun değil.
Çar devrinde Rusya'nın işgal ettiği bölgelerde Rus yerleşmesi var ancak çok yoğun değil ve Ruslar birkaç nesil sonra yerel kültürle uyum sağlıyor.
01:19Sovyet Dönemi ve Etnojenez Değişimi: Sovyetler Birliği'nin endüstriyelasyonu sırasında yoğun bir göç ve karışık evlilikler artmasıyla etnik yapıda bir renklenme oluştu.
Bu değişime karşı kütleler arasında gerilim, baskı ve direnç yaratıldı.
Çarlık zamanında Sibirya'da tetkik yapan Alman coğrafyacılar (Radlof, Pallas, Sammelov, Schmidt, Müller) önemli rol oynadı.
03:53Etnojenez ve İmparatorluklar: Etnojenez (etnik yapı değişimi) imparatorlukta doğal bir gelişme halinde gider ve kolonyalizm devrinde (18-19. yüzyıl) yapılmıştır.
İngiltere bu konuda çok planlı bir yaklaşım sergiledi, Fransa ise Kuzey Afrika'da Arapça'yı yok etmek için Fransızca'yı zorla soktu.
Eski imparatorluklarda (Avusturya-Macaristan) böyle bir şey görülmezdi, Almanca kendiliğinden bir lingua franca olarak kullanılırdı.
06:18Türkiye'deki Göçler: Türkiye'deki göçler İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra artmıştır.
Doğu Anadolu'nun Ermenileri, bazı zanaatlarda öncelikleri olduğu için daha erken Batı taraflarına göç ettiler.
İç göçlerde dağlı, hayvancılıkla uğraşan nüfus İkinci Dünya Savaşı'nda göç etmiş ve bu süreç bugün de devam ediyor.
07:37Kentlere Göç ve Sosyal Etkileri: Türkiye'de kırsal nüfus dağılıyor ve yerine başka kırsal nüfus geliyor.
Günümüzde göçler daha çok kentlere yöneliyor, köylülükten insanlar nefret ediyor.
Göçle gelenler (Suriyeliler gibi) şehirlerde yaşar ve asgari ücretin altında çalışan insanlar merdiven altı sanayi yaratıyor.
09:53Göç ve Vatandaşlık Kanunu: Türkiye'nin göç, vatandaşlık ve iltica kanunlarında "Türk ırkından olmak" gerekçesi var, bu ırkçılık değil kültürel azınlık olarak kabul edilme kriteridir.
Vatandaşlığın satışa sunulması uygun değil, Türkiye'nin fiziksel kapasitesi sınırlı olduğundan nüfus artışı büyük tahribat yaratıyor.
Afganistan'dan gelenler gibi bazı gruplar Türkiye'de atçılık yapabilir, ziraat terk ediliyor ve köylüler köye göre yetiştirilemiyor.
11:56Göçlerin Siyasi Sonuçları: 1. yüzyıldan başlayarak kuzeyden gelenler var ve doğu-batı hattında batıya doğru dağılıyorlar.
Bu göçlerin doğal sonucunda siyasi değişiklikler ve etno değişiklikler oluşuyor.
Çin, kuzeyden gelenleri asimile ediyor ve onlara rahat bir yaşam sunuyor, Roma ise çöküntüye girmiş vaziyetteydi.
14:15Çin ve Roma'nın Farklılıklar: Roma'nın büyük talihsizliği, göçler sırasında Hıristiyanlığın şahlanması ve ideolojik olarak Roma'yı kemirip çökertmesiydi.
Çin'de gelenler Konfüçyüs klasiği öğreniyor ve iyi performans gösterirse mandalin bile olabiliyor.
Çin'de gelenler başkaldırmıyor, Roma'da ise gelenler imparatorluğu satışa çıkarıyor ve kısa sürede öldürülmekten kurtuluyorlar.
16:23Anadolu Selçukluları ve Baycu'nun Etkisi: Anadolu Selçukluları yumuşak Türkler olarak tanımlanırken, Baycu (Cengiz Han'ın generali) tarafından dağıtılmıştır.
Köse Dağ Savaşı'nda Alaaddin Keykubad, Bizans'tan yardım alırken, Bitinya havzası (bugün Hudavendigar) kuvvetini toplayıp saldırmıştır.
Anadolu toprağı bereketli olduğu için küçük kuvvetler büyümüş, özellikle Bitinya'daki kuvvetler Bizans'tan öğrenerek medenileşmiştir.
18:18Evrenos ve Osmanlı Ordusunun Gelişimi: Evrenos (Tahrir Defterinde Viranos olarak yazılan) "Demir Ok" unvanıyla anılan ve askerler tarafından sevilen bir liderdir.
Osmanlı ordusu giderek Bizans (Roma) tarzına bürünmüş, yeniçeri sistemi lejyon düzenine benzetilebilir.
Roma orduları gibi Osmanlı askerleri de sefere giderken yanlarında tuz tüccarı gibi esnaflarla birlikte hareket ederdi.
23:04Ankara Meydan Savaşı ve Ortak Gelenekler: Ankara Meydan Savaşı'nda Roma gelenekli Osmanlı ordusu ile Orta Asya Türk gelenekli Timur ordusu karşı karşıya gelmiştir.
Timur, Anadolu'yu Bayezid'den daha iyi biliyordu ve istihbarat sistemi çok gelişmişti.
Timur, yeni silahlarla hızlı adaptasyon yapabilen bir liderdi; Hindistan'da fillerle karşılaştığında bunları zırhlı kulelerle donatıp "tank" haline getirmiştir.
25:06Roma ve Osmanlı İmparatorluğu: Anadolu'ya gelen Türkler Roma'yı yıkmamış, kendileri Roma haline gelmiştir.
Batı'da Osmanlı İmparatorluğu "Bizans'ın devamı iki buçuk" olarak tanımlanmaktadır.
Roma tarihi üç farklı dönemden oluşur: Klasik Roma, Bizans ve Osmanlı.
26:13Roma İmparatorluğu ve Devamı: Orduyu yenileme ve askeri üretim aracı haline getirme, Roma İmparatorluğu'nun üçüncü ve son hali olarak görülüyor.
Osmanlı tarihçilerinin Roma İmparatorluğu'nun tarihini iyi öğrenmesi gerekiyor.
Rusya'nın "üçüncü Roma" teorisi propaganda olarak görülüyor ve hiçbir ciddi tarihçi bu teoriye inanmıyor.
28:01Göç Sorunu ve Çözümleri: Geçmiş imparatorluklar göçleri desteklememiş, engelleyememişlerdir.
Göçü engellemek için askeri veya polis kuvvetleri yeterli değildir, bu bir iktisat ve plan meselesidir.
Göçü kontrol etmek için arazi fiyatlarıyla oynanmalı, spekülasyon durumunda vergi koyulmalıdır.
30:56İstanbul'un Coğrafyası ve Doğal Afetler: İstanbul'un coğrafyası bilinmiyor ve bu bir sorun oluşturuyor.
Doğal afetlerde İstanbul'da çok az kişi ölüyor çünkü şehir taşkın ovası değil.
Coğrafyayı bilmeden yerleşim yapmak, tatlı su kaynaklarını kesmek gibi müdahaleler doğal afetlere yol açabilir.
44:57Develer ve Step Okyanusu: Osmanlı İmparatorluğu'nda Baktriya develeri ile diğer develerin ıslahı yapılmıştır çünkü taşıma için başka bir imkan yoktu.
Step okyanusu'nun gemileri olarak bilinen develer, kervanlarda kullanılmıştır.
Step güney kısmında ve Tibet'te yaşayan yak yak öküzleri, insanların hayatına en çok etki eden hayvandır; kürkleri, derileri, sütleri, boynuzları ve kemikleri kullanılmaktadır.
46:15Veba ve Roma İmparatorluğu: Tarla fareleri vebayı yaymakta ve veba buradan başlamaktadır.
Roma İmparatorluğu'nun en geniş zamanında kuzey sınırında Magnetos bir Ramboda kolonyası bulunmaktadır.
Bugünkü Türingen ormanları, Türklerin İsveç'ten geldikleri yerdir.
47:54Augusta Traveroum ve Demografik Değişim: Augusta Traveroum (bugünkü Trier şehri), Roma imparatorlarının yaşamış olduğu ve hipodromu, kolu gibi muazzam bir şehirdir.
Trier'in etrafında hala ayakta olan yaklaşık 2000 yaşındaki bir sur bulunmaktadır.
Arkeolojik kazılarda, şehir barışçı bir şekilde işgal edilmiş ve nüfusta yavaş yavaş değişiklik yaşandığı görülmüştür; Hunlar, Gotlar gibi doğudan gelenler buraya gelmiş, iş bulmuş ve demografik olarak değişim yaratmışlardır.
50:23Roma İmparatorluğu'nda Sosyal Sınıflar ve Göçler: Roma İmparatorluğu'nda patrisyenler (üst sınıf) ve krierde (alt sınıf) olarak adlandırılan iki temel sosyal sınıf bulunuyordu.
Beşinci yüzyılda Attila gibi liderlerle gelen göçler Roma İmparatorluğu'nu etkiledi.
Göçler sadece savaşla sınırlı değildi; göçmenler Roma ordusuna asker olarak katıldılar ve saray muhafızları olarak görev yaptılar.
52:17Rusya'nın Orijini Tartışması: Rusya'nın normanlaşması teorisi, Rusya'nın orijininin doğrudan doğruya İskandinav kökenli olan "Varang" (Vareg) kabilelerine bağlanmasıdır.
Bu teoriye karşı çıkanlar, Rus adının Dinyeper Nehri'nin bir kolundan gelmesini ve Nestor Kronik'indeki belgeleri delil gösteriyor.
Rus aristokratlarının "Kiev Çarlarından geliyoruz" iftihar etmeleri, Rusya'nın Slav kökenli olduğunu gösteren önemli bir delil olarak görülüyor.
56:08Rusya'daki Farklı Sosyal Gruplar: Baltık Almanları, Rusya'da toprak sahibi, tüccar ve general olarak görev yapan önemli bir aristokrasi grubuydu.
Rusya'da üç grup daha Bizans'tan kalan insanlardan oluşuyordu; bunlardan biri Arnavutlardı.
Altınordu'dan dönme insanlar da Rusya'da yer alıyordu; örneğin Şirinski Şah Ahmet gibi.
59:51Türk Göçleri ve Anadolu: Türklerin Anadolu'ya gelmesi 1071 tarihinden çok önce başlamış ve çok geç de devam etmiştir.
1071'de Alparslan'ın zaferi kazandığında, Anadolu'da büyük oranda türkleşme başlamıştı.
Tarihte etnojenes (etnik kökenin değişimine sebep olan göçler) en önemlisi ve en sonuncusudur.
1:01:55Türk-Kipçak Etkisi ve Farsça'daki Türk Elemanları: Türk-Kipçak göçlerinin etkisi, daha sonraki Asya kavimlerinin Rusya'ya girmesinden daha güçlü olmuştur.
Farsça'da Türk ve Moğol kökenli kelimelerin sayısı 20.000'den fazladır ve bu kelimelerin etkisi medeniyet ve dil açısından hissedilmektedir.
Farsça'da yaklaşık %10 Rumca ve Slavca, %40 Arapça etkisi bulunmaktadır ve Türkler Arapçayı Farslardan öğrenmiştir.
1:02:47Türk Etkisi İran'da: İran'da Türk kalıntıları önemli olup, Türkler İran'la İslam'ın öncesi dönemlerde de etkileşim halinde olmuşlardır.
11. yüzyılda başlayan Türkler İran'da hüküm sürmüş ve "İran" adını kullanmaya başlayanlar onlardır.
İranlılar, Türk etkisini gizlemeden "Selçuklu Devri" veya "Türk Devri" olarak tanımlarlar ve kendilerini çok beğenmiş bir medeniyet olarak görürler.
1:03:45Farsça'nın Özellikleri ve Edebiyatı: Farsça "şirin" (tatlı) bir dile sahiptir ve Türkçede "hüner" kelimesi, Arapçada ise "zeba" (güzellik) kelimesi bu dile aittir.
İran'da iyi bir edebiyat tarihçisi Fahlevi metinlerini okur ve İstanbul'daki İranlılar arasında Fahlevi yazısı bilenler bulunmaktadır.
Yeni Türkler ve gençler henüz tam olarak eskiyi izlemesine rağmen, eskiyi takip etmeleri gerekir.
1:04:45Anadolu'ya Türk Göçleri: Alparslan'dan önce Anadolu'ya gelen ilk Türkler Peçeneklerdir ve bu Hıristiyanlaşmış, Doğu Ortodoks Kilisesi'ni kabul eden Türklerdir.
Peçeneklerin yerleşim nedenleri kesin olarak bilinmemekle birlikte, kiralık askerler oldukları için Orta Anadolu yaylalarında yer verilmiş olabilir.
İkinci olarak Danişmendliler ve Kutalmış zamanındaki bazı Türk birlikleri 1071'den önce Anadolu'ya sızmıştır.
1:06:30Anadolu Selçukluları'nın Kuruluşu: 1071, miladi ölçüde bir sıfır noktasıdır ve Alparslan'ın Diogenes ordularını dağıttığı anlamına gelmez.
Anadolu Selçukluları'nın Anadolu'yu tamamen ele geçirmesi 13. yüzyılın başlarında veya 12. yüzyılın sonunda gerçekleşmiştir.
1:07:07Helenistik ve Roma Dönemi Anadolu'da Yaşam: Helenistik ve Roma dönemlerinde Anadolu'da yaşayanlar, özellikle Helen zamanında, dağları sevmeyip Pamfilya, Likya ve Pisidia gibi kıyı bölgelerine yerleşmişlerdir.
Mevsimsel olarak Elmalı, Korkuteli gibi çevrelerde Termessos ve Sagalassos gibi şehirler gelişmiştir.
Bu bölgede güzel ovalar ve karstik ovalar bulunmakta, bu alanlar kaynayan metal kaynaması ile oluşmuş çukurlardır.
1:08:38Anadolu'nun Toprak Yapısı ve Bereketi: Anadolu'nun toprak yapısı, Yunanistan'daki Santorini gibi depremle oluşan çöküntü alanlarından oluşabilir.
Bu toprak yapısı, Anadolu'nun çok bereketli bir ova olmasını sağlamış, Roma İmparatorluğu'nda İtalya'dan bile daha zengin buluntular göstermiştir.
Çukurova, Akdeniz'in en zengin ovasıdır ve Kozmopolitik bir yapıya sahiptir.
1:10:13Çukurova'nın Özellikleri: Çukurova, Silifke'den başlayıp Mersin'in doğusundan Antakya sınırlarına kadar uzanan geniş bir delta bölgesidir.
Bu delta, İskenderiye deltasından daha zengin ve geniş olmasına rağmen, neden daha zengin olduğu tam olarak açıklanmamıştır.
Çukurova'da çok eski tarihlere dayanan yerleşimler bulunmaktadır.
1:11:26Türklerin Anadolu'ya Göçü: Türklerin Anadolu'ya göçü, şehirler, köylüler ve göçebelerin birlikte gelmesiyle gerçekleşmiştir.
Faruk Sümer'in "Oğuzlar" adlı eseri Türkiye tarihçiliğinin en önemli eserlerinden biridir ve özellikle Azerbaycan'da çok popülerdir.
Göçte kabileler ve aşiretler farklı bölgelere yerleşmiş, etnojenezik bir karışım meydana gelmiştir.
1:14:23Anadolu'nun Adları ve Nüfus Yapısı: Anadolu, Roma iddiasından dolayı "Türkiye" veya "Anatolia" adıyla anılmamış, "Rumi" olarak bilinmiştir.
1924-1922-1924 mübadelesi öncesinde Orta Anadolu'da (Konya) Karaman Eyaleti'nde Türk Hristiyan nüfusu bulunmaktaydı.
Bu nüfus Yunan harfleriyle Türkçe yazan, temiz bir Oğuz Türkçesi konuşuyordu.
1:17:53Helenistik Dönemdeki Kolonizasyon: Helenizm, Küçük Asya'ya sahip çıkarak bir süreç başlattı, bu süreç Yunanistan'ın klasik devrinde Pericles döneminde başladı.
Yunan kolonileri Sicilya, Miletos, Girit ve Marsilya'ya kadar uzanmıştır.
Roma hakimiyeti döneminde Yunanca her yerde konuşulacak bir dildi, Romalılar mabetlerde ve kitabelerde Yunanca yazarken yanlarına Latince eklerlerdi.
1:19:36Helenizm ve Kültürel Asimilasyon: Helenizm kültürel olarak ve günlük ilişkiler açısından kolay asimile eden bir kültürdür; dili kullanarak, konuşarak ve iş yaparak asimilasyon gerçekleşir.
Eski çağlarda asimilasyon farklı bir tarzda olmazdı; örneğin Efes'te önemli bir Roma kolonisi vardı ve zamanla Latince konuşanlar erimişti.
Ermeniler ve Süryaniler de benzer şekilde Helen unsurlarını kendilerine sahip çıkarak beraberinde tutmuşlardır.
1:20:29Etnik Yapı Değişimi ve Mübadele: Etnojenetik bir yapı değişimi gerçekleşmiştir, ancak bu değişimin tamamlanması yaklaşık 20 yüzyıla kadar sürmüştür.
Anadolu'da sadece Karaman Türkleri değil, Helenler de bulunmaktadır; örneğin Ürgüp'te Helenler yaşamaktaydı.
Bu süreç yaklaşık 8-9 asırlık bir süredir devam etmiştir.
1:21:26Türklerin Denizcilik Geleneği: Türkler denizci bir millet değildir, balık atları bile başka dillerdeydi.
Türk Bahriyesi bu açığı kapatmıştır ve bu durumun önemini son olaylarda bahriye karşıtı düşmanlık ve eritilmesiyle gösterebiliriz.
Doğu Akdeniz'de Türk donanması istenmemektedir, özellikle müttefiklerimiz bunu istememektedir.
1:22:00Küçük Asya'nın Türkleşmesi: Küçük Asya'nın Türkleşmesi kabul edilir bir hikaye değildir, özellikle Müslümanlaşması geniş halk katmanlarında soğukkanlı bir direnişle karşılanmaktadır.
Göç süreci denize değil, dağ ve yaylalara yönelmiştir.
Osmanlı İmparatorluğu'nun kurulma ve genişleme döneminde, özellikle Karaman bölgesinden gelen mecburi sürgünler büyük telefatlarla gerçekleşmiştir.
1:23:04Sürgünler ve Toplumsal Tepkiler: Sürgünlerde büyük telefatlar yaşanmıştır ve Balkanlar'a yerleştirilenlerin başlangıçta büyük reaksiyonları olmuştur.
Mahmutpaşa menkıbesinde, Mahmutpaşa sürgünü durdurmaya ve halkın sesini dinlemeye çalışmıştır.

Göçler, Etnojenetik Değişim ve Türk Tarihi Üzerine Akademik Sohbet

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir