Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının Gılgamış Destanı'nın tarihsel ve sembolik anlamını incelediği eğitici bir içeriktir.
- Video, M.Ö. 1800'lü yıllarda yazılmış olan Gılgamış Destanı'nın sadece bir yaratılış hikayesi olmadığını, aynı zamanda bir yılanın yaşamını da anlattığını vurgulamaktadır. İçerikte destanın sembolik dilini anlamak için mitoloji okuması gerektiği, "Şan Nakba İmuru" ifadesinin Enki (Hermes, Oğuz Kağan) ile ilişkisi ve destanın ilk tabletindeki yaratılış anlatımının su ve çamur üzerinden nasıl yorumlanabileceği ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca İTBARAK destanı ile Gılgamış destanı karşılaştırılmakta, İTBARAK destanındaki Oğuz Kağan'ın yenilmesi, insanlığın yok oluşu ve robotların egemenliği anlatılırken, Gılgamış destanındaki Nuh Aleyhisselam'a kadar olan dönem ve yaratılışın evreleri (ağaçlar, sürüngenler ve insan) hakkında bilgiler verilmektedir.
- 00:15Gılgamış Destanı'nın Önemi
- Gılgamış Destanı, şiirsel anlatımı ve büyülü havasıyla insanları kendine çekmiştir.
- Destan, günümüzden 3800 yıl önce MÖ 1800'lü yıllarda yazılmıştır.
- İçerik olarak kral Gılgamış'ın ölümsüzlük otunu aramaya çıkmasıyla başlayan destan, Gılgamış'ın maceraları şeklinde ilerler ve en sonunda ölümsüzlük otunu bulması ve yılana kaptırması ile sonlanır.
- 00:58Destanın Gerçek Anlamı
- Araştırmacılar Gılgamış'ın ölümsüzlük otunu yılana kaptırması neticesinde ölümlü duruma düştüğünü söylerler, ancak bu mantıkla bakıldığında otu yiyen yılanın ölümsüzlüğü almış olduğunu göremez.
- Destanı doğru okumak için mitoloji okuması yapmak gerekir, çünkü sembol Gılgamış mıdır yoksa yılan mı, bu hikaye Gılgamış'ın hikayesi mi yoksa yılanın mı soruları akla gelir.
- Gılgamış Destanı bir yaratılış destanı olmasının yanında ayrıca bir yılanın yaşamını anlatır.
- 02:25Destanın Felsefi Boyutu
- Kutsal kitapların özellikleri incelendiğinde dünyanın oluşumu ve evrenin oluşumunu incelediklerini, uzay ve dünyanın oluşumuyla insanların kaderini birbirine bağladıklarını görürüz.
- Bu anlayış doğa felsefesi ismiyle anlatılmaya çalışılmıştır ve Gılgamış Destanı da bundan farklı değildir.
- Gılgamış Destanı kainatın ve insanın oluşumunu yani yaratılışını inceler ve bu düşünce antik Yunan'da kendini bilmek ekollerinin temelini oluşturur.
- 03:01Destanın Sembolik İçeriği
- Delphi'deki Apollon tapınağı'nın girişinde yazan "Gnothi Suton" (kendini bil) sözü, Gılgamış Destanındaki "Şan Nakba İmuru" (her şeyi gören ve bilen) anlamıyla aynı şeydir.
- "Nakba" kelimesindeki N ve G harfleri Sümerlilerin veya Akadların Enki dedikleri En-Ok isminden gelir ve Yunanlıların Hermes dediği kültürdür.
- Sondaki bağ ise Mısır kültüründen bildiğimiz bütün varlığın sınırlarını gösterir ve genelde bir kap ile sembolize edilir.
- 04:42Destanın Çevirileri ve Okunması
- Gılgamış Destanı'nı gerçek manada okumak kolay değildir çünkü sembolik dil oldukça fazla kullanılmış ve anlatılmak istenen şeyler metaforlar kullanılarak söylenilmiş.
- Destanın Hitit, Ninova ve Hurri versiyonları olmak üzere parça parça üç versiyonu vardır.
- Çalışmada Jean Botero ve Muzaffer Ramazanoğlu'nun en az bozulmuş ve en ünlü olan Ninova versiyonunun çevirisinden faydalanılacaktır.
- 06:05Destanın Başlangıcı ve Anlamı
- Destan "Yerin dibindeki suyun kaynağını görenin öyküsünü dinle yurdum" şeklinde başlar ve dünyada her şeyi bilen adamın adını ünlendirmeye çalışır.
- Gılgamış Destanı'nı anlamak için imge ve metaforların ne manaya geldiğini bilmek ve semboller hakkında doğru bilgiye sahip olmak gerekir.
- Bütün kültürlerde yaratılış su ile başlar, fakat suyun nasıl oluştuğu ile ilgili herhangi bir veri yoktur.
- 08:10Yaratılışın İlk Evresi
- Muzaffer Ramazanoğlu'nun Gılgamış Destanı çevirisinin birinci tablette, yedinci sayfada Uruk halkının tanrıça Aura'ya hitap ederken Enkidu'nun yaratılmasının istendiği yer açıklanırken suyun ne olduğunu anlıyoruz.
- Halk Aura'ya "Ey Aura, sen büyük Anun yarattın, şimdi de onun rakibini yarat" diyerek Gılgamış'a karşı durabilecek bir varlık istiyor.
- Tanrıça Aura gök tanrısının rakibini kalbinde yarattı, ellerini yıkadı, bir parça çamur koparıp yazıya attı ve bu kızgın suyun çamura dönüşmesini anlatır.
- 11:00Gılgamış ve Oğuz Kağan
- Destanın bu bölümünde Gılgamış Destanı'nı bize kimin bıraktığını anlatır ve Şarnakba İmuru (her şeyi gören ve bilen) Akadlıların Enki dedikleri Enok ya da Yunanlıların dediği Hermes'tir.
- Enok ya da Enki Vikingler videosunda bahsedilen Oğuz Kağan'dır ve Türkler ve Kızılderili denilen Amerikan yerlileri ona Oğuz Kağan derler.
- Kur'an-ı Kerim'de ismi Nuh aleyhisselam olan peygamberimizin ismi Oğuz Kağan'ın isminden gelir ve Nuh kelimesindeki N ve H harfleri Enok diye okunur.
- 14:04Destanların İçeriği
- İtbarak destanı, halka ok işlememesi, Oğuz Kağan'ın yenilmesi, insanlığın yok oluşu ve robotların bir dönem egemenliğini anlatır.
- Gılgamış destanı, Nuh aleyhisselam'a kadar olan dönemi anlatır ve daha çok geçmiş bilgisine vurgu yapar.
- Destan, yaratılışın evrelerini (ağaçlar, sürüngenler) ve en son Gılgamış ile Nuh aleyhisselam'a (insana) kadar vararak biter.