Buradasın
Georgetown Üniversitesi'ndeki Türkiye Araştırmaları Enstitüsü ve Hibe Kesintisi Röportajı
youtube.com/watch?v=qHrGyIS-erEYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Washington'da Georgetown Üniversitesi'nde gerçekleştirilen bir röportajdır. Röportajda Türkiye Araştırmaları Enstitüsü'nün (ITS) başkanı Sinan Ciddi ile görüşme yapılmaktadır.
- Röportajda ITS'nin 1983'te kurulduğu, Amerika'da Türkiye ve Osmanlı dünyası hakkında yapılan akademik çalışmaların maddi desteklendiği bir kurum olduğu anlatılmaktadır. Ayrıca 2015 Eylül ayında Türkiye Cumhuriyeti'nin Washington Büyükelçiliği'nin tek taraflı olarak kesilen hibe konusu ele alınmakta ve bu durumun kurumun geleceğine etkileri tartışılmaktadır.
- Röportajda enstitünün sunduğu burs programları (lisansüstü öğrenciler için yaz programları, doktora tez yazma bursları, kürsü açma bursları) detaylı şekilde açıklanmakta ve kurumun maddi durumunun kötüleşmesine rağmen akademik çalışmalarını devam ettirmeye devam ettiği belirtilmektedir. Konuşmacı, bu kararın siyasi sebepleri olabileceği konusunda spekülasyonlar yapmakta ve Türkiye'nin akademik imajına olumsuz etkileri olduğunu vurgulamaktadır.
- 00:04Türkiye Araştırmaları Enstitüsü'nün Tanıtımı
- Washington'dan yapılan yayın, Amerika'nın en saygın üniversitelerinden biri olan Georgetown'daki Türkiye Araştırmaları Enstitüsü'nün başkanı Sinan Ciddi ile Türk-Amerikan ilişkileri ve Türk dış politikası konularını ele alıyor.
- Türkiye Araştırma Merkezi (ITS), 1983 yılında Amerika'da var olan Türkiye üzerine yapılan akademik çalışmaları desteklemek amacıyla kurulmuş bir kar gütmeyen kuruluş.
- Kurum, yaklaşık otuz yıl ve üstü tarihinde Amerika'da yetişen akademisyen kadrosu, üniversiteler, kütüphaneler ve lisansüstü öğrencilerin kariyerlerinde rekabetçi bir burs programı sunuyor.
- 01:24İTS'in Katkıları
- Amerika'da Türkiye ve Osmanlı dünyası hakkında tarih, sosyoloji, siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler alanlarında uzmanlaşmış herkesin kariyerinde İTS'ten maddi destek almış olması, kurumun büyük katkılarını gösteriyor.
- İTS, akademisyenlerin gelişiminde ve Amerika'da kürsülerin yaratılmasında maddi katkılar sağlayarak, Türkiye ve Osmanlı dünyası hakkında bildiklerimizin kat kat daha az olacağını belirtiyor.
- Kurum, akademisyenlere, lisansüstü öğrencilere ve lisans öğrencilerine yatırım yaparak, televizyonda görülen başarıları bedavadan olmayan bir süreç olarak tanımlıyor.
- 03:38İTS'in Amerika'daki Konumu
- İTS, Amerika'da tekil durumda olup, benzer başka bir kuruluş bulunmuyor.
- Amerika'da birçok prestijli üniversitede Türkiye Araştırma Merkezleri ve kürsüler olsa da, İTS'in amacı ve misyonu Amerika'nın çapında ulusal bir misyon.
- İTS'in rekabetçi burs programına her sene açıklandığı zaman Amerikan vatandaşları, Amerika'da ikamet eden insanlar ve üniversitelerde çalışan ve öğrenci olan insanlar başvurabiliyorlar.
- 04:24İTS'in Burs Programları
- İTS, lisansüstü öğrencilerin Osmanlıca veya modern Türkçe programlarını pekiştirmek için yazın yoğunlaştırılmış programlarına katılma şanslarını üç bin dolara kadar destekliyor.
- En yüksek oranda verilen burs, bir üniversitede kürsü açılma imkanı sunuyor; örneğin Sunni Bünyempton Üniversitesi'nde Osmanlı tarihinde yardımcı doçent pozisyonunun kurulması için maddi destek veriliyor.
- İTS, doktora tezini yazan son senesinde lisansüstü öğrencilere onbeş bin dolara kadar maddi destek vererek, akademik izin bursları da sunuyor.
- 07:39İTS'in Etkinlikleri ve İlişkileri
- İTS, Osmanlıca, Türkçe dersleri ve Osmanlı-Türk tarihi çalışmalarının dışında, Türkiye'nin iç politikası ve dış politikası konularında paneller, konferanslar düzenliyor.
- Georgetown Üniversitesi'nin bünyesinde faaliyet gösteren İTS, Alman ve Avrupa Çalışmaları Merkezi, Arap Çalışmaları Merkezi ve Hristiyan-Müslüman Anlayış Merkezi gibi diğer akademik birimlerle birlikte, Washington topluluğunu bilgilendirme misyonunu ilerletmeye çalışıyor.
- İTS, Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından kurulmuş ve özerk bir fon ile finanse edilmiş, bu fondan doğan yıllık faiz birikimi ile çalışmalarını desteklemektedir.
- 10:42Türkiye Cumhuriyeti'nin Fon Kesintisi
- Türkiye Cumhuriyeti Devleti, 2015 yılının Eylül ayı itibariyle tek taraflı olarak fonun kesilmesine karar verdi ve son ödeme ile beraber faiz ödemesi ile beraber tamamen kesildi.
- Washington Büyükelçiliği tarafından verilen gerekçe, fonun fon anlaşması tarihi zaman aşımına uğradığı ve Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına yönelik sıkıntılar doğurduğu idi.
- Resmi olmayan bir bakışla, kurumun yapmakta olduğu faaliyetlerin ve düzenlediği etkinliklerin fonu veren taraf tarafından hoşnut karşılanmadığı spekülasyonu yapılabilir.
- 12:31Fonun Kesilmesinin Olası Sebepleri
- Fon sözleşmesi 1987 yılından beri zamanaşımına uğramış olmasına rağmen, bu ödemeye yönelik karşı bir sıkıntı yaratmadığı düşünülüyordu.
- Türkiye Cumhuriyeti Devleti olmasaydı, bugün elde edilen başarılar mümkün olamazdı ve bu tür maddi hibeyi verebilecek başka bir kurum görülmemiştir.
- Resmi olmayan spekülatif bakış açısıyla, devletin maddi açıdan destekleyici bir kuruluş olacaksa karşılığında bir beklenti olduğu muhakkaktır.
- 14:35Kurumun İşleyiş Tarzı ve Devlet İlişkisi
- Kurumun yönetim kurulu tamamen bağımsız olup, Amerikan vatandaşlarından oluşan tanınmış akademisyenlerden oluşmaktadır.
- Kurum bir Amerikan kuruluşu olup, kuralları ve kanunları Amerika Birleşik Devletleri'nin kar gütmeyen kuruluşlara yönelik işleme tarzına mecburdur.
- Anlaşma gizli bir belge değil, talep eden her vatandaş vergi dairesine veya kamu bilgilendirme kuruluşlarından talep edebilir.
- 15:46Türkiye'deki Devlet Beklentileri
- Türkiye'nin belli konular hakkında hassasiyetleri vardır ve eskiden olsun, Ermeni meselesi olsun, devletin bu tür kuruluşlardan yazılı olmayan beklentileri her zaman vardır.
- Bu beklentiler karşılanmazsa veya kırmızı çizgiler aşılırsa, fon kesiliyor veya memnuniyetsizlikler yazılı veya belli bir şekilde belirtiliyordu.
- Fonun kesilmesi veya memnuniyetsizlikler yeni bir şey değil, bu hükümete özgü değil, eskiden beri olan bir şeydir.
- 16:43Yeni Bir Kavramın Gelişimi
- 2010-2011'den itibaren yeni bir kavram gelişiyor: sadece çizgilerin aşılması değil, hassas konularda ters düşüncelerin beyan edilmesi de bir sıkıntı çıkmıyor.
- 2011 yılından sonra çıkan görüş, projeleri, sözde başarıları, Adalet ve Kalkınma Partisi olarak ya da Recep Tayyip Erdoğan olarak başarıları koşulsuz ve amasız desteklemezseniz bu da eleştiri veya kırmızı çizgilerin aşılmasına eşdeğer bir yer aldı.
- Eskiden belli bir şeyler karşılanmak zorundaydı, çizgiler aşılırsa yaptırım vardı, şimdi bunun üstüne de mevcut politik hükümetin politikalarını desteklemezseniz de aynı kefeye koyuluyorsunuz.
- 18:44Siyasi Yaptırım Yankıları
- Gelen konuşmacı ana muhalefet partisi'nin genel başkan yardımcısı olursa, Washington'un ziyareti süresince Georgetown'ın davetlisi, hatta Beyaz Saray'ın davetlisi olursa, bu belli çevrelerde siyasi yaptırım yankıları yaratıyor.
- Ankara'daki siyasetçiler, Washington'a maddi destekli bir kuruluşun neden karşı çıkarıp Şafak Bey'i konuşturduğunu sorguluyor.
- Türkiye'deki devletin bu tür kuruluşlara bakış açısı, "besle kargayı oysun gözünü" şeklinde olup, maddi destek verirken çıkardığı kişilere bakıyor.
- 20:39Eleştirel Düşünce ve Uluslararası Karşılaştırma
- Türkiye'deki devlet, eleştirel düşünce ne kadar özgürce ifade edilirse bir ülkenin imajı o kadar yükselir prensibini anlamıyor.
- Almanya'da BMW firmasının ana sponsoru olduğu Alman ve Avrupa Çalışmalar Merkezi'nde, Avrupa Birliği politikaları hakkında eleştirel pozisyondan yapılan konuşmalar da davet ediliyor.
- Türkiye'de herhangi bir Türk sanayicisi veya devlete bağlı olmayan sivil kurum kuruluşu ile benzer bir durum yaşanmamıştır.
- 21:57Kurumun Mali Durumu ve Etkileri
- Kurumun yıllık mali desteği kesildiği için alternatif kaynaklar aramak zorunda kalmışlar.
- Konuşmacı, kurumun daha özgür hissettiğini iddia etmek yerine, akademik özerk kimliğini koruduğunu ve yüksek vasıflı konuşmacıları davet etmeye devam ettiğini belirtiyor.
- Bütçe daraldığı için eskisi gibi yoğun konuşmacı programı devam ettiremiyorlar, ancak mevcut rezervlerle bir program ayakta tutmaya çalışıyorlar.
- 25:47Kurumun Geleceği ve Burs Programı
- Kurumun uzun vadede geleceğini olumsuz etkileyecek bir boyut taşıdığını söylemek istemiyorlar, ancak orta vadede misyonlarına devam edeceklerini belirtiyorlar.
- Bu sene bursları yine vereceklerini, başvuruların değerlendirildiğini ve karar verme mekanizmalarının akademisyenlerin gönderdiği kanaatlerle devam edeceğini söylüyorlar.
- Uzun vadede durumun filantropiye endeksine ve misyona inanabilen Amerikalı, Türk veya Türkiye'den insanlara bağlı olduğunu vurguluyorlar.
- 27:20Amerikan Akademik Camiasının Tepkisi
- Fon kesilmesinin Amerikan akademik camiasına şokla karşılandığını ve büyük bir yankı uyandırdığını belirtiyorlar.
- Ortadoğu Çalışmalar Senelik Konferansı'nda anonsu yaptıklarında yazılı ve sözlü destek mesajları aldıklarını, ancak Amerikan akademik camiasının Türkiye'ye yönelik olumsuz bir izlenim yarattığını söylüyorlar.
- Özgür akademik çalışmaları artık devlet için önemsiz ya da mevcut iktidarı desteklenemediği için kesildiğine dair bir izlenim uyandığını ve bunu silmek seneler alacağını belirtiyorlar.
- 29:34Akademik Misyon ve Devlet İlişkisi
- Kurumun misyonunun akademik olduğunu, devlete başarı anlatımı yapmakla görevli olmadığını vurguluyorlar.
- Bir ülkenin en büyük pozitif imajının yurt dışında akademik boyutta düşünsel boyutun ne kadar geliştiğinden irdelenebileceğini belirtiyorlar.
- Devletin Washington'da başarılı anlatımları yapacak insanlar aradığını, ancak bu misyonun hiçbir zaman olmadıklarını ve devletin ilgi alanında olan kurumların aynı yönde pistonları ateşlememesi durumunda kurumun ihtiyacının olmadığını söylüyorlar.