• Buradasın

    Gelişimsel Psikopatoloji: Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

    youtube.com/watch?v=Tq1lIMPM9mM

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, AUZEF çocuk gelişimi bölümü gelişimsel psikopatoloji dersinin beşinci ünitesinin ders özeti formatında hazırlanmış bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu konusunu detaylı şekilde anlatmaktadır.
    • Video, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun tanımı, türleri, epidemiyolojisi, etiyolojisi, tanı kriterleri ve klinik özellikleri ile başlayıp, ergenlik dönemindeki etkileri, eşlik eden psikiyatrik bozukluklar ve gidişatı hakkında bilgiler sunmaktadır. Son bölümde ise tedavi ve yönetim yöntemleri, özellikle ebeveynlere yönelik eğitimlerin amaçları ve temel ilkeleri açıklanmaktadır.
    • Videoda DSM-5 kriterleri üzerinden tanı ölçütleri, üç alt görünüm (birleşik, dikkatsizliğin baskın olduğu ve aşırı hareketliliğin baskın olduğu) ve bu bozukluğun okul öncesi, okul ve günlük hayattaki klinik özellikleri detaylı olarak ele alınmaktadır. Ayrıca, uzun vadeli gidişatını belirleyen faktörler ve olumlu prognozu etkileyen bireysel, ailesel ve çevresel faktörler de anlatılmaktadır.
    00:11Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tanımı
    • Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, gelişimsel düzeye uygun olmayan, toplum, okul veya işle ilgili etkinlikleri doğrudan olumsuz etkileyen dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik karakterize nörogelişimsel bir bozukluktur.
    • Dikkat, zihnimizi istenilen bir konuya veya göreve yönlendirebilme ve yoğun ulaşabilme becerisidir; seçici dikkat dikkati dağıtan uyaranlardan etkilenmeden yönlendirebilme, odaklanmış dikkat ise dikkati bir konu üzerinde sürdürebilme becerisidir.
    • Hiperaktivite, amaçsız ve kontrolsüz bir şekilde ortaya çıkan, günlük hayatın birden fazla boyutunu kötü etkileyen aşırı hareketlilik durumudur; dürtüsellik ise sonunu düşünmeden yapılan eylemlerdir.
    02:11Tarihsel Gelişimi ve Epidemiyolojisi
    • Dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye ilişkin ilk kaynak 1865 yılında Alman hekim Henrik Hoffman'ın "Kıpır Kıpır Fil" şiiridir; bilimsel olarak ilk kaynaklar George Stil ve Alfred Thread Gold tarafından bildirilmiştir.
    • Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu çocukluk çağında en sık görülen psikiyatrik bozukluklardan biridir; okul çağı çocuklarındaki sıklığı yaklaşık %5,96-7 arasındadır.
    • 2013'te Türkiye'de yapılan bir çalışmada dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu prevalansı %12,30 olarak bulunmuştur; erkeklerde sıklığı kızlardan fazla olup, bu oran 3:1 ile 9:1 arasında bildirilmektedir.
    03:36Etiyolojisi
    • Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun ortaya çıkmasında en önemli etkenlerin genetik faktörler olduğu bilinmektedir.
    • Doğum öncesi dönemde etkili olan çevresel faktörler; gebelikte sigara, alkol, madde kullanımı, enfeksiyonlar, toksinlere maruz kalma, aşırı stres, komplikasyonlar ve ilaçların kullanılmasıdır.
    • Doğum sonrası ile ilişkili riskler ise; erken doğum, düşük doğum ağırlığı, zor doğum, oksijen yetersizliğine bağlı beyin hasarı, uzamış sarılık, ciddi ihmale maruz kalma, annenin kötü davranması ve ağır metallere maruz kalma olarak bildirilmiştir.
    04:52Tanı ve Sınıflandırma
    • Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı DSM-5 kriterleri ile klinik değerlendirme yapılarak konmaktadır; tanısal değerlendirme çocuk ve aile ile görüşme, gelişimsel ve tıbbi öykü, öğretmenden bilgi, davranış değerlendirme ölçekleri ve bilişsel testlerle yapılır.
    • DSM-5'teki dikkat eksikliği ve hiperaktivite dürtüsellik belirtilerinden oluşan toplam 18 belirti aile ile birlikte değerlendirilmelidir; tanısı konabilmesi için 9 dikkat eksikliği veya 9 hiperaktivite dürtüsellik belirtisinden en az 6'sının bulunması, en az 2 ortamda görülmesi, süreyen olması, 12 yaşından önce başlaması ve işlevselliği bozacak düzeyde olması gerekmektedir.
    • Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu DSM-5'te üç alt görünüme ayrılmaktadır: birleşik görünüm (hem dikkatsizlik hem aşırı hareketlilik), dikkatsizliğin baskın olduğu görünüm ve aşırı hareketliliğin baskın olduğu görünüm.
    07:17Tanı Ölçütleri
    • A1 (dikkatsizlik) tanı ölçütleri: gelişimsel düzeye göre uygun olmayan, toplumsal ve okula/işe olumsuz etkileyen altı belirti en az altı aydır sürmektedir; bu belirtiler ayrıntılara özen göstermeme, dikkatsizce yanlış yapma, dikkatini sürdürmekte güçlük çekme, doğrudan konuşulurken dinlemiyor gibi görünme, yönergeleri izlememe, işleri düzenlemekte güçlük çekme, zihinsel çaba gerektiren işlerden kaçınma, nesneleri kaybetme, dış uyaranlarla dikkati dağılma ve unutkanlıktır.
    • A2 (aşırı hareketlilik dürtüsellik) tanı ölçütleri: çoğu kez kıpırdanma, elleri/ayaklarını vurma, oturduğu yerde kıvranma, oturduğu yerden kalkma, uygunsuz ortamlarda koşturma, sessiz oyun oynamama, her an hareket halinde olma, motor takılmış gibi davranma, aşırı konuşma, soruları tamamlanmadan yanıt yapıştırma, sırasını bekleyememe ve başkalarının sözünü kesmedir.
    09:14Klinik Özellikler
    • Okul öncesi dönemde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar aşırı hareketlilik, dürtüsellik, agresif davranışlar, öfke nöbetleri, inatlaşma, zayıf akran ilişkileri ve konuşma bozuklukları gibi sorunlar nedeniyle kliniklere başvururlar.
    • Okul döneminde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar yürütücü işlevler açısından önemli zorluklar yaşarlar; dersi takip etmekte zorlanır, ders düzenini bozan davranışlar sergileyebilirler.
    • Aşırı hareketlilik ve dürtüselliği olmadan yalnızca dikkat eksikliği olan çocuklar sınıf içinde sakin görülebilir, ancak derste hayallere dalar, çevreyi seyreder veya kendi halinde başka işlerle uğraşırlar; akademik işlevselliklerinin daha fazla bozulduğu, okul başarılarının daha düşük olduğu ve daha fazla olasılıkla sınıf tekrarı yapmış oldukları bildirilmektedir.
    11:54Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun Özellikleri
    • Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların %80'e varan oranlarda kaygı bozuklukları, öğrenme bozuklukları, inatlaşma bozukluğu, tik bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk ve uyku bozuklukları gibi başka psikiyatrik bozukluklar eşlik etmektedir.
    • Ergenlik döneminde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu okul uyumu, akademik başarı ve aile ilişkilerini olumsuz etkilemekte, ders çalışma, sorumluluk alma, plan yapma ve başladığı işi bitirme gibi alışkanlıkları gelişmemiş veya yaşı ile uyumsuz hale getirmektedir.
    • Erken dönemde tanı veya tedavisi yapılmadan ergenliğe ulaşan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olgularında lise döneminde okulu bırakmak istemek ve aile içindeki kural ya da beklentilere uymamak sık karşılaşılan durumlardır.
    13:15Eşlik Eden Bozukluklar ve Gidişat
    • Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocukların %70-80'inde karşı olmaya karşı gelme bozukluğu, davranım bozukluğu, anksiyete bozuklukları, özgül öğrenme bozukluğu, duygudurum bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk, tik bozuklukları, uyku bozuklukları, dışa atım bozuklukları ve ergenlik döneminde sigara, alkol, madde kullanım bozuklukları gibi eşlik eden bozukluklar mevcuttur.
    • Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu çocukluk çağında başlayan ve olguların önemli bir kısmında belirtilerin ergenliğe ve erişkinliğe kadar devam ettiği bir bozukluktur.
    • Yaşla beraber düzelme beklenen ilk belirti çoğunlukla aşırı hareketlilik, son belirti ise dikkatin kolay çelebilirliği dir.
    14:33Gidişatı Belirleyen Faktörler ve Prognoz
    • Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda uzun vadeli gidişatı ve sonuçları belirleyen önemli faktörler; çocuğun zeka düzeyinin iyi olması, davranım bozukluğunun olmaması, aile bütünlüğünün tam olması, aile işlevselliğinin ve desteğinin iyi olmasıdır.
    • Prognozu olumlu etkileyen bireysel faktörler; semptom şiddetinin az olması, davranış sorunları ve agresyon düzeyinin az olması, zeka düzeyinin iyi olması, okul başarısının ve devamının iyi olması, eşlik eden psikiyatrik sorunların olmaması veya az olması, erken tanı ile birlikte bütüncül ve istikrarlı tedavi almış olmasıdır.
    • Ailesel ve sosyal faktörler; aile bütünlüğünün tam olması, ebeveynlerin ilgili ve destekleyici olması, ailenin sosyoekonomik düzeyinin iyi olması, ailede ciddi psikiyatrik hastalık olmaması, aile ortamının iyi olması, doğru ve etkili çocuk yetiştirme tutumları, akran ilişkilerinin iyi olması, sosyal çevrenin güvenli ve destekleyici olması, okulun güvenli ve destekleyici olmasıdır.
    16:11Tedavi ve Yönetim
    • Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavi ve yönetiminde her olguya kendi gereksinimine uygun ve bütüncül bir tedavi uygulamak önemlidir.
    • Okul çağı çocuklarda ve ergenlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavisinde öncelikli yöntem ilaç tedavisidir ve ilaç tedavisi ve psikososyal müdahalelerin birlikte kullanılması en uygun yöntem olarak belirlenmiştir.
    • Aileye yönelik girişimlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile ilgili bilgilendirme, destekleyici gruplar ve kitaplar önerilebilir.
    17:01Ebeveyn Eğitimi ve Amacı
    • Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda ebeveynlere yönelik eğitimlerin amaçları; ebeveyn-çocuk ilişkisini geliştirmek, çocuğun ev içindeki sorunlu davranışlarını azaltmak veya yönetmek, ebeveynlerin tutarlı disiplin yaklaşımlarını artırmak, ebeveynlerin sıcak ve uygun yaklaşımlarını artırmak, ebeveynlerin katı, kaba ve olumsuz tutumlarını azaltmaktır.
    • Ebeveyn eğitiminde temel ilkeler; kabullenme ve olumlu ilişki kurma, olumsuz duyguları yönetebilmek, çocuğa kural sınır koyabilme ve disiplini sağlama, çocukla birlikte çözüm üretmek ve sorumluluk bilincini kazandırmaktır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor