Buradasın
Gelir Vergisi Dersi: Ticari Kazanç ve İşletme Hesabı Esasına Göre Hesaplama
youtube.com/watch?v=SLY590eCObkYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen tarafından sunulan gelir vergisi konulu eğitim dersidir.
- Video, gelir vergisinde yer alan kazanç ve iratları yedi başlık altında toplamış bir dersin devamı niteliğindedir. İlk bölümde ticari kazanç konusu ele alınırken, ikinci bölümde işletme hesabı esasına göre gelir ve gider hesaplama detaylı şekilde açıklanmaktadır. Öğretmen, ticari kazancın tanımı, ticari ve sınai faaliyetlerin ayrımı, vergiden muaf esnaf, basit usulde ve gerçek usulde vergilendirilen mükellefler hakkında bilgiler vermektedir.
- Videoda ayrıca işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin hasılat ve gider hesaplamaları, kanunun 40. maddesinde belirtilen giderlerin listesi ve kanunen kabul edilmeyen giderler anlatılmaktadır. Alkol ve tütün mamullerine ilişkin ilan ve reklam giderlerinin artık indirim konusu yapılabildiği bilgisi de paylaşılmaktadır.
- 01:01Ticari Kazançın Tanımı ve Önemi
- Gelir vergisinde yer alan kazanç ve iratlar yedi başlık altında toplanmıştır: ticari kazanç, zirai kazanç, serbest meslek kazancı, ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ve diğer kazançlar.
- Ticari kazanç, her türlü ticari ve sınai faaliyetten doğan kazançlardır; ticari faaliyet malın vasfını değiştirmeden satma, sınai faaliyet ise malın vasfını değiştirme olarak tanımlanır.
- Ticari kazanç, zirai kazanç ve kurumlar vergisi öğreniminde temel konudur.
- 02:50Ticari Kazanç Olarak Değerlendirilen Faaliyetler
- Maden ocakları, taş ocakları, kiremit harmanları işletilmesinden elde edilen gelirler ticari kazanç olarak değerlendirilir.
- Özel okul, özel hastane işletilmesinden, gayrimenkul alım satım işleriyle devamlı uğraşmaktan, diş protezcilerinin gelirleri, haberlerin gelirleri ve menkul kıymetler borsasında kişiler adına menkul kıymet alım satım işleriyle uğraşan kişilerin gelirleri ticari kazanç olarak kabul edilir.
- İvasız iktisap edilenler hariç, elde edilen arazinin beş yıl içinde parsellenip satışından elde edilen gelirler ticari kazanç olarak kabul edilir.
- 04:01Ticari Faaliyetin Özellikleri
- Bir faaliyetin ticari kazanç olarak kabul edilebilmesi için sermaye faktörünün ön planda olması ve devamlılık unsuru gereklidir.
- Devamlı faaliyetin göstergeleri: başlamanın bildirilmesi, işyeri için ruhsat alınması, defterlerin alınması, ticaret odasına kayıt yapılması, işyerinin açılması ve dükkana mal getirilmesidir.
- Arada sırada yapılan faaliyetler arızi kazançlar kısmında dikkate alınır.
- 05:23Ticari Kazanç Mükelleflerinin Grupları
- Ticari faaliyetler üç başlık altında incelenir: vergiden muaf esnaf, basit usulde vergilendirilenler ve gerçek usulde vergilendirilenler.
- Gerçek usulde vergilendirilenler, bilanço esasına göre birinci sınıf tüccarlar ve işletme hesabı esasına göre defter tuttuğu ikinci sınıf tüccarlar olarak sınıflandırılır.
- Vergiden muaf olabilmek için faaliyet işyeri açmadan, motorlu taşıt kullanmadan, pazar takibi yapmadan ve değeri yüksek olmayan malları satarak yapılmalıdır.
- 06:42Vergiden Muaf Esnaf
- Köylerde 80 rüsum toroliteye kadar motorsuz olarak sallarla yük ve yolcu taşımacılığından elde edilen gelirler vergiden muafdır.
- Hamallar, ayakkabı tamircileri, seyyar fotoğrafçılar, çilingirler, halaçlar, kalaycılar gibi küçük meslek gruplarının işyeri açmadan elde ettikleri gelirler vergiden muafdır.
- Bu kişiler defter tutmayacak, beyanname vermeyecek ve vergi ödemeyeceklerdir; tek ödevleri almış oldukları belgeleri saklamak ve gerektiğinde inceleme elemanlarına ibraz etmektir.
- 07:35Basit Usulde Vergilendirilenler
- Basit usulde vergilendirilebilmesi için genel şartlar: mükellefin işyerinin başında bulunması, işyerinin vergi değeri veya yıllık kira tutarının kanunda öngörülen hadleri aşmaması ve diğer kazançları nedeniyle gerçek usulde vergilendirilen ticari, zirai veya mesleki kazancı olmamasıdır.
- Özel şartlar: mal alım bedelleri, yıllık mal satış tutarları veya hizmet işleriyle uğraşıyorsa, bir takvim yılında elde edilen gayri safi iş hasılatı tutarlarının kanunda öngörülen hadlerin üzerinde olmamasıdır.
- Basit usulde vergilendirilenler, defter tutma dışında iki sınıf tüccarların yerine getirmek zorunda olduğu bütün vergi ödevlerini yerine getirecektir.
- 10:16Basit Usulde Vergilendirme Süreci
- Basit usulde vergilendirilenlerin yıllık kazancı, satış belgeleri ve harcama belgeleri toplanarak, muhasebecilerin hasılattan giderleri düşürerek bulunur.
- Beyanname doldurulup imzalanır ve vergi ödenecektir.
- Basit usulde vergilendirilenler beyannamelerini takvim yılının 1-25 Şubat tarihleri arasında verirler ve vergi borcunu 1 ve 2 taksi (Şubat ve Haziran) ayında ödeyerek kurtulurlar.
- 11:42Gerçek Usulde Vergilendirilenler
- Kanunda yazılı hadlerin üzerinde mal alanlar veya mal satanlar, her türlü ticaret şirketleri, kolektif şirketler, ali komandit şirketler, kurumlar vergisi mükellefleri, sermaye şirketleri, kooperatifler, kamu iktisadi müesseseleri, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler, iş ortaklıkları birinci sınıf tüccar olarak kabul edilir.
- Birinci sınıf tüccarlar bilanço esasına tabidir ve ticari kazanç, dönem sonu özsermayeden dönem başı özsermaye çıkarılarak bulunur.
- Dönem içinde işletmeden çekilen değerler (sermayenin azaltılması, malın çekilişi) ticari kazancı azaltırken, işletmeye eklenen değerler (sermayenin arttırılması, gayrimenkulün işletmenin aktifine konulması) ticari kazancı artırır.
- 14:37İkinci Sınıf Tüccarlar
- Basit usulde vergilendirilenlerle bilanço esasına göre vergilendirilenler arasında kalan grup ikinci sınıf tüccardır.
- İkinci sınıf tüccarlar işletme defteri tutarlar ve bir tarafına gelirleri, diğer tarafına giderleri yazarlar.
- Yıl sonu geldiğinde hasılattan giderleri çıkardıklarında vergiye tabi kazançlarını bulurlar.
- 15:11İşletme Hesabı Esasına Göre Gelir ve Gider Hesaplaması
- İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, özellikle mal alım satım işleriyle uğraşanlar, dönem sonundaki mal ve mevcudunu, yıl içindeki mal satış gelirlerini, diğer gelirleri ve alacakları hasılata yazarlar.
- Giderlerde ise dönem başı mal mevcudunu, mal alış giderlerini, diğer giderleri ve borçları giderlere yazarlar, aradaki farkı ticari kazanç olarak belirlerler.
- 16:09İndirilebilecek Giderler
- İşin devam ettirilebilmesi için yapılan genel giderler (kira, aydınlatma, ısıtma), işyerinde çalışan işçilerin için ödenen yeme-içme, yatma giderleri ve sosyal güvenlik primleri gider olarak düşülebilir.
- İşle ilgili seyahat giderleri, kanuna, iama veya sözleşmeye dayalı tazminatlar, işletmenin aktifine kayıtlı taşıt araçlarının giderleri ve amortismanları, tüm demirbaşlar için ayrılan amortismanlar gider olarak düşülebilir.
- İşletme ile ilgili ayni vergi, resim ve harçlar, harcamalara katılma payları, sendika aidatları, özel sigorta primleri ve gıda bankacılığı için yapılan bağış ve yardımlar gider olarak düşülebilir.
- 17:56İndirilemeyen Giderler
- Ticari kazanç sahiplerinin, teşebbüs sahibinin eşinin ve çocuklarının işletmeden çektiği değerler, bunlar için ödenen ücretler, ikramiyeler ve primler gider olarak yazılamaz.
- Teşebbüs sahibinin eşi ve çocuğun işletmeye koyduğu sermaye üzerinden hesaplanan faizler, para cezaları, vergi cezaları, gecikme, zam ve faizleri hiçbir zaman gider olarak yazılamaz.
- İşletme faaliyeti ile ilgili olmayan taşıt araçlarının giderleri ve amortismanları, görsel ve yazılı basın yoluyla işlenen suçlar için ödenen tazminatlar gider olarak yazılamaz.
- Aklol ve tütün mamullerine ilişkin ilan ve reklam giderleri kanunen kabul edilmeyen giderler arasında yer almasına rağmen, Bakanlar Kurulu indirim oranını sıfıra düşürdüğü için artık bu giderler indirim konusu yapılabilmektedir.