Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin öğrencilerine geleneksel oyunlar hakkında bilgi verdiği bir eğitim içeriğidir.
- Video, kültürel ögelerin nesilden nesile aktarıldığı ve teknolojik gelişmelerle değiştiği konusundan başlayarak, geleneksel oyunların fiziksel gelişim üzerindeki olumlu etkilerini anlatmaktadır. Ardından bezirganbaşı, cirit, mendil kapmaca, uzun eşek, saklambaç, birdirbir, yağlı güreş, çelik çomak ve topaç çevirmek gibi geleneksel oyunların kuralları ve nasıl oynandığı detaylı olarak açıklanmaktadır. Video, geleneksel oyunların teknolojik oyunlarla karşılaştırmasıyla başlayıp, çeşitli oyunların adım adım anlatımıyla devam etmektedir.
- 00:02Geleneksel Oyunlar ve Günümüzdeki Değişim
- Kültürel ögeler bir nesilden diğerine aktarılırken, teknoloji ve sanayileşme gibi etkenlerle günümüze değişerek gelmiştir.
- Çocukların oynadığı ve günümüze kadar ulaşan bazı oyunlar vardır; bezirganbaşı, girit, körebe, uzun eşek, saklambaç, bir bir, yağlı güreş, mendil kapmaca, çelik çomak, topaç çevirmek gibi.
- Günümüzde teknolojik gelişmeler ve değişen yaşam şartları oyunları da elektronik hale getirmiştir.
- 01:12Geleneksel ve Yeni Oyunlar Arasındaki Farklar
- Geleneksel oyunlar fiziksel gelişimi olumlu etkiler, hareket ederek ve dışarda oynanır, grup halinde oynamak esastır ve doğayı ve insanları tanımayı sağlar.
- Yeni oyunlar fiziksel gelişimi olumsuz etkiler, oturarak ve genelde iç mekanda oynanır, çoğunlukla tek başına oynanır ve el-göz-zihin koordinasyonu sağlayan teknolojik oyunlardır.
- Aşırıya kaçmadığımız sürece teknolojik oyunların da çocuğa faydası vardır.
- 01:58Bezirganbaşı Oyunu
- Bu oyunda iki kişi karşılıklı olarak durur, diğer oyuncular oyunun şarkısı eşliğinde bu iki kişi arasından geçerler ve kendilerine elma, armut gibi isimler takarlar.
- Şarkı bitince yakalanan kişi tahminlere göre kapı olan kişinin arkasına geçer.
- Oyun sonunda kimin arkasında kaç kişi varsa tek kuvvet olup yerdeki bir sınırı kendilerine çekerek geçmeye çalışırlar, çizgiyi geçen kaybeder.
- 02:34Cirit Oyunu
- Cirit, Türklerin yüzyıllardan beri oynadıkları bir ata sporudur.
- At üzerinde iki ayrı takımla oynanır.
- Atın üzerindeki oyuncular birbirlerine değnekle isabet ettirmeye çalışırlar.
- 02:55Mendil Kapmaca Oyunu
- Oyuncular iki eşit gruba ayrılır ve karşılıklı olarak sıra halinde dizilirler.
- İki sıranın ortasına çizgi çekilir ve kaptan seçilir, kaptan bu çizginin üzerinde mendili elinde tutarak oyuncuların isimlerini veya sıra numaralarını söyler.
- Mendili kapamayan oyuncu, mendili kapan oyuncuyu kovalar; mendili kapan oyuncu yakalanmadan eski yerine dönerse kovalayan oyuncu oyundan çıkar, yakalanır ve mendili kaptırırsa oyundan kendisi çıkar.
- 03:41Uzun Eşek Oyunu
- Uzun eşek, erkeklerin oynadığı bir oyun olup genellikle bir hakem ile dörder kişilik iki takım arasında oynanır.
- Hakem bir duvara sırtını verir, bacağını açar; bir oyuncu kafasını hakemin bacaklarının arasına koyar ve belini düz tutar, takımın diğer oyuncuları da onun arkasına aynı biçimde dizilirler.
- Diğer takımın oyuncuları sırasıyla bunların zıtlarına atlarlar; eğer tüm grup elemanları başarılı bir şekilde eşeğe binerse, atlayanların en önündeki kişi "tek mi çift mi?" deyip parmaklarıyla bir veya iki gösterir ve eşeğin en arkasındaki oyuncu tahmin eder.
- 04:46Saklambaç Oyunu
- Saklambaç oynamak için öncelikle üç kişiden fazla oyuncu olması gereklidir ve aralarından birisi ebe olarak seçilir.
- Ebe belirli bir sayıya kadar sayar (örneğin yüz) ve "önüm, arkam, sağım solum ebedir" diyerek saklanan birisi varsa yakınında onu ebelemek için kullanır.
- Ebeden önce ağaca ulaşan kişi oyun bitiminde bir kişiyi kurtarma hakkına sahip olur, ilk yakalanıp ebelenen kişi ebe sayılır.
- 05:44Bir Bir Oyunu
- Bir bir, dünyanın her tarafında sevilerek oynanan bir oyundur.
- Oyunun başında bir eve seçilir, eve öne eğilerek ellerini dizlerine dayar, diğerleri birkaç metre arayla sıra oluştururlar.
- Oyuncular sırayla koşarak eğilmiş duran ebenin üzerinden ellerini sırtına bastırıp bacaklarını açarak atlarlar ve atlarken de sırayla tekerlemenin dizelerini söylerler.
- 06:35Yağlı Güreş
- Yağlı güreşte altı tür yenilme vardır: çivi, açık düş, kıspeti ayağından çıkararak, sırtüstü, kıspeti yırtılarak ve kucaklanıp kaldırılarak.
- Yağlı güreşte yenilenin sırtı yerde şu kadar zaman kalacaktır diye bir kural yoktur.
- 07:38Çelik Çomak Oyunu
- Çelik çomak oyunu çoğunlukla iki kişi arasında oynanır, ancak oyuncu sayısı fazla ise aynı sayıda takım arasında da oynanabilir.
- Yere bir çukur kazılır ve bu çukurun üzerine 20-25 cm uzunluğunda silindir şeklinde bir çubuk (çelik) konur.
- Oyuna başlayacak olan takımın ilk oyuncusu uzun bir sopayla bu çubuğu öne havalandırır ve amaç çeliği olabildiğince uzağa göndermektir.
- 08:48Topaç Çevirme
- Topaç, torna makinesinde hızlı bir şekilde döndürülen çam dalının öncelikle ön kısmına ardından da arka kısmına ucu düz demir çubuk temas ettirilerek şekil verilir.
- Topacın uç kısmına kopuza yerleştirmek için delik açılır, boyanır ve son olarak topuza yerleştirilerek oyuncak yapımı tamamlanır.
- Tek veya grup halinde oynanan topaç oyunu için yere bir daire çizilir, pamuktan yapılmış 1,5-2 metrelik ipin bir ucu parmağa düğümlenir ve diğer ucu da topacın kopuza denilen kısmından yukarı doğru sarılır.