Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türklerin Afganistan coğrafyasında kurdukları Gazneliler Devleti'nin tarihini anlatan bir tarih belgeselidir. Alptegin, Ebu İshak İbrahim, Bilge Tegin, Börütekin, Sebük Tegin, Sultan Mahmud, Sultan Mesut, Sultan Mevdud, Sultan İbrahim ve Sultan Behramşah gibi önemli Gazneli hükümdarları ile Selçuklu Sultanı Sencer gibi tarihi şahsiyetler tanıtılmaktadır.
- Video, Gazneliler Devleti'nin kuruluşundan başlayarak, Sultan Mahmud'un Hindistan seferlerini, Karahanlılarla olan ilişkilerini, oğlu Sultan Mesut'un tahta geçişini ve sonunda 1187 yılında Gazneli Devleti'nin yıkılışına kadar olan tarihsel süreci kronolojik olarak anlatmaktadır. Özellikle Sultan Mahmud'un 1000-1010 yılları arasında düzenlediği sekiz Hint seferi ve İslam dinini yayma çabaları detaylı şekilde ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Gaznelilerin Türk-Islam tarihi için en büyük şöhreti olarak Hindistan'ın fethi ve İslam dininin yayılması vurgulanmakta, Gazneli-Selçuklu mücadelesi, Hindistan seferleri ve iç karışıklıklar gibi devletin çöküşüne yol açan faktörler de anlatılmaktadır.
- Gazneliler Devletinin Kuruluşu
- Türklerin tarih boyunca yayılıp devlet kurdukları bölgelerden biri Afganistan coğrafyasıdır.
- Gazneliler, büyük Türk devletlerinden biri olup isimlerini başkentleri Gazne şehrinden almışlardır.
- Gazneliler, tarihi kaynaklara Yeminiler ile Sebük Teginler olarak geçmiştir.
- 00:20Alptegin'in Yükselişi
- Gazneliler, bugünkü Pakistan, Afganistan ve Hindistan tarihini etkileyen 223 yıl devam eden siyasi ve askeri hayatında İslamiyeti yayma ve Sunniliği koruma görevi üstlenmiştir.
- Alptegin, Samaniler Devleti topraklarına yerleşmiş ve 907 yılında Samani emiri Ahmed bin İsmail'e köle olarak satılmıştır.
- Alptegin, görevinde hızla yükselerek saray idaresini kendine bağlamış ve Samani baş vezirini değiştirecek kadar güçlenmiştir.
- 01:04Alptegin'in Tahta Çıkışı
- Samani hükümdarı Emir Abdülmelik, Alptegin'i başkentten uzaklaştırmak amacıyla Beh eyalet amirliğine tayin etmiş, ancak Alptegin bu görevi reddetmiştir.
- Alptegin, Horosan genel valiliğine tayin edilmiş ve 961 yılında Nişabur'a gelerek yeni görevine başlamıştır.
- Emir Abdülmelik'in ölümünden sonra Alptegin, kendi adayını zor kullanarak tahta çıkarmak için harekete geçmiştir.
- 01:54Alptegin'in Gazne'yi Ele Geçirme
- Alptegin, Belhe'yi ele geçirmiş ve Samani emiri Mansur, onu etkisiz hale getirmek için 16 bin kişilik bir ordu göndermiştir.
- Alptegin, Bel ile Hul arasındaki geçidi 2200 asker ile tutarak 962 yılında gerçekleşen geçidi savaşı'nı kazanmıştır.
- Alptegin, Hindistan topraklarını ele geçirme düşüncesiyle Gazne şehrine yürüyerek Bamya ve Kabil hükümdarlarını itaati altına almış ve Gazne'yi dört aylık bir muhasaradan sonra ele geçirmiştir.
- 03:00Alptegin'in Saltanatı ve Mirası
- Hindistan'a seferlere başlayan Alptegin, uzun bir saltanat süremeden 963 tarihinde hayatını kaybetmiştir.
- Ebu İshak İbrahim Alptegin'in halefi olmuş, ancak Gazne'de bulunan Levi hanedanı şehri ele geçirmiştir.
- Ebu İshak, Saman emirlerinin yardımıyla şehre 966 yılında tekrar hakim olmuş ve Samaniler bölgedeki ismen hakimiyetlerini devam ettirmiştir.
- 03:28Gazneliler Devletinin Gelişimi
- Ebu İshak oğlu olmadığı için Gazneliler devletinin başına Alptegin'in komutanı Bilge Tegin geçmiştir.
- Bilge Tegin, Samaniler Gazne'de tam hakimiyeti ele geçirmek için tekrar ordu çıkardığında kendisini kuşatan Samani ordusunu mağlup etmiştir.
- On yıllık saltanattan sonra Bilge Tegin 975 yılında Gerdis kalesini kuşatırken hayatını kaybetmiş ve yerine Alptegin'in diğer askeri Brutegin geçmiştir.
- 04:00Sebük Tegin'in Tahta Çıkışı
- Brutegin halk tarafından sevilmediği için Livik hanedanı Gazneyi ele geçirmek için harekete geçmiştir.
- Sebük Tegin, emrindeki 500 kadar askerle Gazne'ye gelen bu orduyu mağlup etmiştir.
- 977 yılında Brutegin tahttan indirilirken, Alptegin'in en güvendiği komutanı Sebük Tegin tahta çıkmıştır.
- 04:24Sebük Tegin'in Saltanatı
- Sebük Tegin, ılık göl yakınlarında doğmuş ve Karluk Türklerine bağlı boylardan birine bağlıydı.
- Sebük Tegin'in başa geçmesiyle Gazneli devleti, hükümdarlığı babadan oğula geçen bir hanedan idaresi altına girmiştir.
- Sebük Tegin, bir Samani valisi gibi hareket etmesine rağmen bağımsız Gazneliler devletinin temellerini atmış ve zamanında Gaznelilerin nüfusu Zabistan bölgesine kadar yayılmıştır.
- 04:51Sebük Tegin'in Hindistan Seferleri
- Sebük Tegin, Büs ve Belicistan'daki Kuşlar bölgesini ele geçirerek gözünü Hindistan'a dikmiştir.
- 987 yılında ilk önce Lamgan yakınlarındaki Hintlilerin kuvvetlerini mağlup ederek Peşaver'e kadar İslam dinini yaymaya muvaffak olmuştur.
- Sebük Tegin, Samani emiri Mansur bin Nuh'un Horasan'da isyan eden Türk emirleri bastırmak için yardım istediği 995 yılında oğlu Mahmud'u göndermiştir.
- 05:32Sultan Mahmud'un Tahta Çıkışı
- Sebük Tegin, Gazneliler devletinin temellerini sağlam bir şekilde attıktan sonra Ağustos 997'de hayatını kaybetmiştir.
- Sebük Tegin'in vasiyeti ve komutanların desteğiyle küçük oğlu İsmail Belh'de tahta çıkarılmıştır.
- Mahmud, kudret ve tecrübe olarak daha üstündü ve kardeşine tahtı kendisine bırakmasını istemiş, bu istek kabul edilmeyince iki kardeşin orduları karşı karşıya gelmiştir.
- 06:19Sultan Mahmud'un Horasan Seferi
- Sultan Mahmud kardeşiyle savaşa tutuştuğunda Samaniler Horasan ele geçirmişti.
- Sultan Mahmud, Bel şehrine gelerek Buhara'ya bir elçi göndermiş ve Emir II. Mansur, Belh, Tirmis, Herat ve Büs vilayetlerinin Gazne'ye bağlı olduğunu bildirmekle birlikte Horasan'ı veremeyeceğini söylemiştir.
- 999 yılında ordusuyla hareket eden Sultan, Nişabur'a yürüdü ve beklemeye başlamış, Semerkant valisinin Samani emirinin gözlerine mil çektirdiğini duyarak harekete geçmiştir.
- 07:02Sultan Mahmud'un Halifelik ve Hindistan Seferleri
- Gazneli ordusu Samani valilerini mağlup ederek Horoz'dan ele geçirmiş ve Sultan Mahmud, Halife el-Kadir Billah'a galibiyetini bildirmiştir.
- Halife, 999 yılında Sultan Mahmud'a hilat, tac ve bayrak ile birlikte hakim olduğu ülkelerin fermanını göndermiş ve ona Yemini, Devlet ve Emirü'l-Mille lakaplarını vermiştir.
- Sultan Mahmud, halifeye İslam dinine yardım etmek ve İslam düşmanlarını söküp atmak maksadıyla her yıl Hindistan'a sefer yapmaya söz vermiştir.
- 08:05Sultan Mahmud'un Hindistan Seferleri
- Hindistan seferlerinin en önemli sebebi İslam dinini yaymaktı.
- Sultan Mahmud, 1000 yılının Eylül'ünde bir Hint seferine çıkmış, Lamgan bölgesinde birkaç kere ele geçirdikten sonra Gazne'ye dönmüştür.
- 1001 yılında 15 bin atlı ile ikinci Hint seferine başlamış, Vayhant kralı Kaypa'a karşı olan savaşta büyük bir zafer kazanarak muazzam ganimet ele geçirmiş ve Vayhan şehrini zapt ettikten sonra Gazi unvanını alarak Gazne'ye dönmüştür.
- 08:35Sultan Mahmud'un Diğer Hindistan Seferleri
- Sultan Mahmud, 1040 yılında Mu'ın doğusunda bulunan Batıya bölgesinin kralı Becira'ya karşı üçüncü Hint seferini düzenlemiş, Batıya bölgesini ele geçirmiş ve mescitler yaptırmıştır.
- 1050 yılında başşehri Gazne'ye dönmüş, Multan o sıralarda Karmati mezhebinde olan Ebulfed Davut'un idaresindeydi.
- 1060 yılında dördüncü Hint seferi için harekete geçen Sultan Mahmud onun üzerine yürüyerek mağlup etmiş ve şehri ele geçirmiştir.
- 09:08Sultan Mahmud'un Karahanlılarla Savaşı
- Karahanlılar Samani topraklarında hak iddia ederek Horasan'ın kendilerine verilmesini istiyordu.
- Belh yakınlarında Kete ovasında İlik Nasıran kumandasındaki Karahanlı ordusu ile Sultan Mahmud idaresindeki Gazne ordusu karşılaştı ve çok çetin geçen savaşın kazanan tarafı Sultan Mahmud olmuştu.
- Gazneli ordusunda bulunan filler zaferin baş aktörleriydi ve filler, Sultan Mahmud tarafından Hint seferlerinde ele geçirilerek orduya dahil ediliyordu.
- 09:40Sultan Mahmud'un Son Hindistan Seferleri
- Sultan Mahmud'un beşinci Hint seferi yine Multan üzerine olmuş, Multan'da tam hakimiyet kuran Sultan, bölgeye tekin hazine bıraktıktan sonra geri çekilmiştir.
- Altıncı Hint seferi Kral Anam-Pal'a karşı olmuş, Anam-Pal, Pencap bölgesinde artan İslam baskısına karşı Hindulardan yardım istemişti.
- Sultan Mahmud 1080 yılında Gazne'den ayrılmış, Hintler ile Vayhan und şehrinde karşılaşıp bu savaşı da kazanmış ve Pencap yolu Türk-Islam birliklerine açılmıştır.
- 10:14Sultan Mahmud'un Son Yılları
- 1090 yılında Sultan Gazne'ye döndüğünde ele geçirilen hazineler halkı büyülemişti.
- Sultan Mahmud 1090 yılında ticaret merkezi olan Narayana yürüdü ve bölgeyi itaati altına aldı, böylece Horasan-Hindistan ticaret yolu Türklerin eline geçti.
- Sultan Mahmud, Multan seferlerini tamamlamak için 1100 yılında sekizinci Hint seferine çıktı ve bu seferinde Multan ve çevresindeki Hint yöneticilerin faaliyetlerini tamamen bitirdi.
- 10:45Sultan Mahmud'un Hindistan Seferleri
- Sultan Mahmud, dokuzuncu Hint seferini Nandana şehri üzerine yaptı ve kaleyi kuşattı.
- Sultan Mahmud, Keşmir üzerine yürüdü ve bu ülkelerde yaşayan insanlar İslam dini ile tanışarak kabul etmeye başladılar.
- Sultan Mahmud, Gur bölgenin başkenti Ahengaran şehri üzerine yürüdü ve Gurluların ordusunu mağlup etti.
- 11:17Tan Essar ve Keşmir Seferleri
- Sultan Mahmud'un en önemli seferlerinden biri Delhi'nin 150 kilometre kuzeyinde bulunan Tan Essar şehriydi.
- Sultan Mahmud, savaşsız şehre hakim oldu, putların tamamını kırdırdı ve sadece en büyük put olan Çakrasvami Gazne'ye götürdü.
- Sultan Mahmud, 11. Hint seferine çıktı ve Keşmir kralı cezalandırmak için Buharin kalesini kuşattı, ancak Gazne ordusu ağır kış koşullarından dolayı geri çekilmek zorunda kaldı.
- 12:07Harezm Seferleri ve Gazne'nin Gelişimi
- 1070 yılında Gazneli kuvvetleri Harezm topraklarına girdi ve Harezm orduları Sultan Mahmud'un ordusuna karşı koyamadı.
- Sultan Mahmud'un en önemli bilgini Biruni, yaklaşık on yıl Gazneli sarayında kalan ve Sultan Mahmud tarafından "sarayımın en değerli hazinesi" olarak anılan bir bilim insanıydı.
- Sultan Mahmud döneminde Gazne şehri Asya'nın en büyük kültür ve ekonomi merkezi haline gelmişti.
- 12:57Hindistan Seferlerinin Devamı
- Sultan Mahmud'un 12. ve 13. Hindistan seferleri zengin bir ülke olan Kanal şehrine oldu.
- Sultan Mahmud, 1088 yılında Gazne'den ayrıldı ve Hint krallar o kadar yığılmışlardı ki birçok şehir kendiliğinden teslim oluyordu.
- Sultan Mahmud bu seferinde Sisava kalesini ve Mahabadan kalesini ele geçirdi, Beren kralı ve 10 bin kadar adamı İslam dinini kabul etti.
- 13:25Gazne'nin Gelişimi ve Karahanlı İlişkileri
- Sultan Mahmud, Ganjasını ele geçirdikten sonra Delhi-Augr arasında bulunan Mattura şehri üzerine yürüdü ve Kaos kalesini ele geçirdi.
- Sultan Mahmud bu seferinden 3 milyon dirhem para, 55 bin esir ve 350 bin altın ganimet ile Gazne'ye döndü.
- Gazneliler ve Karahanlılar sık sık sınır sorunları yaşıyordu ve 2. Karahanlı-Gazneli savaşı Belh yakınlarında gerçekleşti.
- 14:35Sultan Mahmud'un Son Seferleri
- 1020 yılında Sultan Mahmud'un oğlu Mesut, Teb bölgesine gelerek birçok kaleyi ele geçirdi ve Herat'a döndü.
- Sultan Mahmud'un 14. seferi ele geçiremediği Keşmir üzerine oldu, 1021 tarihinde Gazne'den ayrıldı ancak kış şartları nedeniyle Keşmir'e kadar ilerleyemedi.
- Sultan Mahmud'un 16. Hindistan seferi en meşhur ve en önemli seferlerinden biriydi, Somnad şehri Hintliler için kutsal bir şehirdi ve Sultan Mahmud şehri ele geçirmeye ve putları yıkmaya karar verdi.
- 16:04Sultan Mahmud'un Son Yılları
- Sultan Mahmud'un son dönemlerinde Karahanlı-Gazneli ilişkileri barış içerisinde geçti ve Sultan Mahmud, Samani devleti sınırlarına hemen hemen ulaşmış bulunuyordu.
- Sultan Mahmud, tutuklattığı Arslan Yabgu'ya bağlı Oğuzların isteğini kırmayarak onların Ceyhun nehrini geçmelerine müsaade etmişti.
- 1028 yılında Sultan Mahmud bizzat sefere çıkmak zorunda kaldı, yenilen Oğuzlar çevreye dağıldılar ve Sultan Mahmud hayatının sonuna kadar bu dağılan Türkmenleri takip ettirdi.
- 16:52Sultan Mahmud'un Vefatı ve Mirası
- 1029 yılında Gazneli subayları Rey şehri kapılarından geçerek şehri ele geçirdiler ve Sultan Mahmud ilerleyen yaşına rağmen Rey'e girerek çevre hükümdarların itaatini kabul etti.
- Sultan Mahmud bu bölgede Gazneli hakimiyetini sağlamlaştırmak için pek çok sefer düzenledi, 1029'da Hamedan'ı, 1030 yılında ise İsfahanlı-Gazneli topraklarına kattı.
- Sultan Mahmud'un hayatının büyük kısmı savaş meydanlarında geçmişti, özellikle Hindistan'a yaptığı seferler onu çok yormuş ve hastalanmasına sebep olmuştu.
- 17:45Sultan Mahmud'un Mirası ve Mirasçılarının Tahta Çıkışı
- Sultan Mahmud, Gazneli devletinin sınırlarını batıda Azerbaycan sınırlarından, doğuda Hindistan'ın yukarı Ganj vadisi'ne, Türkistan'da Harezm'den güneyde Hint Okyanusu'na kadar genişletmişti.
- Sultan Mahmud en büyük iki oğluna ülkeyi taksim etmişti, Gazne, Horasan, Belh ve Kuzey Hindistan Muhammed'e, Rey, İsfahan ve Cibal ise büyük oğlu Mesud'a vermişti.
- Muhammed devlet büyükleri ve ordunun desteğiyle tahta çıktı, ancak ağabeyini gönderdiği mektupta velihat olduğunu, babasının verdiği Rey ile yetinmesini bildirdi.
- 18:27Sultan Mesut'un Tahta Çıkışı ve İlk Faaliyetleri
- Mesut, Nişabur'a geldikten sonra Balhan dağlarındaki Türkmenlerin Horasan'a dönmelerine izin verdi, ancak Karahanlı Buhara hakim Ali Tegin'den yardım istedi.
- Sultan Muhammed ordularıyla harekete geçip savaş vaziyeti aldığında neredeyse bütün ordu komutanları Sultan Mesut'un tarafına geçtiklerini duyurdular ve Muhammed sultanlıktan uzaklaştırılarak Kuhtis kalesine hapsedildi.
- Sultan Mesut Gazne şehrine gelerek tahta çıktı ve ilk faaliyeti 1031 yılında Gazne ordularının Kirmana girmesi oldu.
- 19:06Sultan Mesut'un Savaşları ve Türkmen İsyanları
- Sultan Mesut'un casusları Ali Tigin'in askeri hazırlık yaptığını haber verdiler ve Harezmşah Altıntaş idaresindeki Gazne ordusuyla Ali Tigin'in askerleri Buhara ve Semerkant arasındaki Debusiye mevkiinde karşılaştılar.
- 1034 yılında Harezmşah Harun, Gazneli sarayında rehin kardeşinin ani ölümüyle istiklalini ilan etmek istedi ve Ali Tigin ile anlaştı, ancak Gazneli vezirlerin adamları Harun'u öldürdüler.
- Sultan Mesut, Harezm meselesi ve civarındaki Türkmen isyanlarını halletmek için bizzat kendisi ordunun başında sefere çıktı ve öncü Gazneli kuvvetleri Mer taraflarına çekilen Türkmenleri bozguna uğrattı.
- 20:34Selçuklularla İlişkiler ve Sultan Mesut'un Son Yılları
- Horasan'a gelen Oğuzlar, Nasa ve Fera ve vilayetlerinin kendilerine verilmesini istediler, Sultan Mesut bunu reddettiği gibi güçlü bir ordu da gönderdi.
- 1035 yılında Selçuklular büyük bir Gazneli ordusunu Nasa yöresinde ağır bir yenilgiye uğrattılar ve Sultan Mesut, Musa Yabgu'yu Feravede, Çağrı Bey'i Deistan'da, Tuğrul Bey'i ise Nasa'da serbest bırakmış görünüyordu.
- Gaznelilerin yenilgisinden sonra harekete geçen Irak Türkmenleri de Rey şehrine girerek ele geçirdiler ve Selçuklu Türkmenleri Horasan çevresine de akın yapmaya başlamışlardı.
- 21:28Sultan Mesut'un Hindistan Seferi
- Sultan Mesut, Horasan ve Rey bölgesinin karışıklık içinde olduğu dönemde ani bir kararla Hindistan'a sefer düzenledi.
- 1037 yılında Gazne'den ayrılan Sultan, Kabil yoluyla Hansi Kalesi'ni ele geçirdi ve Delhi'nin kuzeyindeki Suni Pat ve Rampur kalelerini yağmaladı.
- Sultan Mesut, 1038 yılında başkenti Gazne'ye döndüğünde Nişabur'da bekleyen subaşı'ya Selçuklular ile meydan savaşı yapması için izin verdi.
- 22:18Talhap Savaşı ve Selçukluların Yükselişi
- 1038 Talhap Savaşı'nda Gazneli ordusu ağır bir yenilgiye uğradı ve Selçuklular Nişabur'u ele geçirdi.
- Sultan Mesut, 50 bin kişilik ordusuyla Gazne'den harekete geçti ve Belh'e geldi, ancak Selçuklu Türkmenleri bozguna uğrayarak çöllere çekildi.
- 27 Haziran 1039'da Serah çölünde gerçekleşen savaşta Selçuklular bozguna uğradı, ancak üç gün sonra geri dönen Selçuklu süvarileri ile Gazneli ordusu arasında şiddetli bir savaş geçti.
- 23:23Sultan Mesut'un Son Yılları
- Sultan Mesut, Herat'a çekilirken ordusunu kuvvetlendirmeye başladı ve Selçukluların anlaşmaya uymadığını söyleyerek Nişabur'a girdi.
- 1040 Mart ayında Tuz şehrine varan Sultan Mesut, Selçuklu askerlerinin olduğu Serah şehrine ilerledikten sonra Merve'ye ilerleme emrini verdi.
- 1040 Mayıs ayında Dandanakan Kalesi'ne ulaştıktan sonra bir su kaynağına ilerleme emrini verdi, ancak bu yolculukta Gazneli ordusunda büyük kopuşlar yaşandı ve Sultan Mesut geri çekilmek zorunda kaldı.
- 24:24Sultan Mesut'un Ölümü ve Mirasçıları
- Sultan Mesut, Berhi ele geçiren Çağrı Bey'in Gazne'ye gelme ihtimaline karşı Hindistan'a gitmeye karar verdi.
- Sind nehrini geçtikten sonra Gulam ordusu isyan etti ve Sultan Mesut'un kardeşi Muhammed'in etrafında toplanarak onu ikinci kez sultan ilan ettiler.
- Sultan Mesut, Gri Kalesi'ne gönderilerek burada hapsedildi ve Ocak 1040 tarihinde öldürüldü.
- 25:01Sultan Mevdud'un Tahta Çıkışı
- Sultan Muhammed hükümdar olduktan sonra Gazne'ye değil, Peşaver'e geçmişti.
- Şehzade Mevdud, babası Sultan Mesut'tan aldığı emir ile Selçuklular ile mücadele etmek için Bel taraflarına yollanmıştı.
- Sultan Mevdud, Gazneli hükümdarı olarak Nisan 1041'de tahta çıktı.
- 25:34Sultan Mevdud'un Hükümdarlığı
- Sultan Mesut'un ölümünden sonra Multan'da bulunan diğer oğlu Mecdud da sultanlığını ilan etti, ancak Lahar yolunu takip ederek Gazne ilerlerken esrarengiz bir biçimde çadırında ölü bulundu.
- Sultan Mevdud'un Selçukluların eline geçen Sistan bölgesini ele geçirme çabaları boşa çıktı, gönderdiği her birlik yenilerek yok oldu.
- Sultan Mevdud'un amacı, Selçukluların ele geçirdiği bölgeleri yeniden ele geçirerek Gazneli devletini eski ihtişamına kavuşturmaktı, ancak 1043 yılında Sultan Mevdudu durduran Bel hakimi Çağrı Bey'in oğlu Alparslan oldu.
- 26:45Gazneli Tahtının Devamı
- Sultan Mevdud'un hayatını kaybetmesinden sonra Gazneli tahtına geçen Sultan II. Mesud, Sultan Ali bin Mesud ve Sultan Abdurreşid bin Mahmud dönemleri iç karışıklıklar içinde geçti.
- Sultan Abdurreşid'in başarılı komutanlarından biri, 1050 yılında Selçukluları mağlup eden ve Sistan'ı ele geçiren Tuğrul Bozandı.
- Tuğrul, Gazne'ye girerek Sultan Abdurreşid ve on bir şehzadesini öldürerek kanlı bir katliam yaptı ve tarihçiler onu "Kafiri Nimet" ve "Tuğrul el-Melun" olarak kaydettiler.
- 28:09Gazneli-Selçuklu Mücadelesinin Sonu
- Sultan Ferruhsat altı yıl hüküm sürdükten sonra 1059 tarihinde kulunç hastalığından hayatını kaybetti ve yerine kardeşi Sultan İbrahim bin Mesut geçti.
- Sultan İbrahim döneminde Gazneli-Selçuklu mücadelesi sona erdi ve taraflar arasında 1059 yılında bir barış anlaşması yapıldı.
- Sultan İbrahim bu sakin devirden yararlanarak ülkesini düzene soktu, halkın refah seviyesini yükseltti ve Sultan Alparslan ile dostluk ilişkisini güçlendirdi.
- 29:02Gazneli Devletinin Çöküşü
- Sultan İbrahim'den sonra 1099 yılından itibaren tahta sırasıyla Sultan I. Mesud, Sultan Şerzat ve Sultan Arslanşah geçti.
- 1116'da başlayan Sultan Arslanşah döneminde Sultan Sencer'e sığınan Berhamşah ile taht mücadeleleri oldu ve Sultan Sencer 1117 tarihinde Sultan Arslanşah'ı yenilgiye uğratarak Gazne'ye girdi.
- Sultan Sencer, Behramşah'ı Selçukluların basılı olarak tahta oturttu, ancak Behramşah 1115 tarihinde Sencer'e ödemesi gereken vergiyi ödemeyi durdurdu ve Hindistan'a kaçtı.
- 30:15Gurluların Gazne'ye Hakimiyeti
- Gurlu hakimi olan Kudbettin Muhammed'in Gazne'de zehirlenerek öldürülmesiyle Gazneliler ile Gurlular arasında derin bir düşmanlık başladı.
- Gurluların kardeşi Seyfettin Suri büyük bir ordu toplayarak Gazne'ye hareket etti ve Sultan Behramşah bu haberi alınca kuzeybatıdaki dağlık bölgeye kaçtı.
- Seyfettin Suri Sultan unvanını alarak Gazne'de hükümdarlık tahtına oturdu, ancak Behramşah topladığı kuvvetlerle Suriye'ye hücum etti ve Gazne'ye tekrar hakim oldu.
- 30:52Gazneli Devletinin Sonu
- Gurlulardan Alaaddin Hüseyin, kardeşlerinin intikamını almak için harekete geçti ve bugünkü Kandihar bölgesinde iki tarafın orduları karşılaştı.
- Yenilgiye uğrayan Behramşah Hindistan'a kaçtı ve Alaaddin Hüseyin Gazne hücum etti, 1151 yılında halkı kılıçtan geçirerek yedi gün boyunca ateşe verdi ve "Cihansuz" lakabıyla anıldı.
- 1152 yılında bölgeye gelen Selçuklu Sultanı Sencer, Alaaddin'i büyük bir bozguna uğrattı ve Behramşah 1152 yılında Gazne'ye gelerek tekrar hakim oldu, ancak 1157 yılında Sultan Gazne'de hayatını kaybetti.
- 31:46Gazneli Devletinin Çöküş Dönemi
- Gazneli devletinin çökme dönemine girmesi ve Selçuklu Sultanı Sencer'in Oğuzlar tarafından esir edilmesinden sonra Gurlular oldukça güçlenmişti.
- Hüsrevşah, Gurlların baskısına dayanamayarak Gazne'yi terk etti ve Lahura çekildi ve 1160 yılında vefat etti.
- Boş kalan Gazneli tahtına Hüsrev Şah'ın oğlu olan Hüsrev Melik geçti, ancak onun hakimiyet alanı sadece Pencap bölgesinden ibaretti ve Gazneli devleti yıkılmaktan kurtaracak biri değildi.
- 32:20Gazneli Devletinin Sonu ve Mirası
- Gazne'ye hakim olan Gurlu Gıyaseddin Muhammed, Gazne'ye Muiziddin Muhammed'i vali tayin etmişti.
- Muiziddin Muhammed Hindistan'a girerek Hüsrev Melik'e hücum etti ve onu esir olarak ele geçirdi.
- Gurluların Pencap ve Lahura hakim olmasıyla 1187 yılında Gazneliler devleti tarih sahnesinden silindi.
- Gazneliler devleti'nin Türk-Islam tarihi için en büyük şöhreti, kuzeyden gelen Türk kitleleri vasıtasıyla Hindistan'ın fethinin sağlanması ve bu kıtadaki İslam dininin yayılmasına önderlik etmesiydi.