Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Erciyes Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümünde üçüncü sınıf öğrencisi olan Salih Gergerlioğlu tarafından sunulan kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Salih, Kocaeli'den gelen ancak aslen Urfalı bir öğrencidir.
- Video, Fransız Devrimi'nin öncesi, gelişimi ve son dönemlerini kronolojik olarak anlatmaktadır. İçerikte Fransa'nın üç sınıflı sosyal yapısı, Aydınlanma çağı, ekonomik çöküş ve açlık krizi gibi devrimin oluşumuna etki eden faktörler ele alınmakta, ardından Bastille Hapishanesi'nin ele geçirilmesi, İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi'nin ilanı, Versay'dan Paris'e taşınma, anayasal monarşi dönemine geçiş ve son olarak Fransa Cumhuriyeti'nin ilanı gibi önemli olaylar detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Videoda Maximilien Robespierre, Louis XVI, Marie Antoinette, gazeteci Marat gibi önemli tarihi karakterler ile Jakobenler, Jirondenler, Dantonistler ve San Külotlar gibi dönemin siyasi grupları tanıtılmaktadır. Ayrıca Fransız bayrağının ortaya çıkışı, yargı sisteminin yürütmeden ayrılması, aristokrasinin sona ermesi ve kralın idam edilmesi konusundaki tartışmalar da ele alınmaktadır.
- Konuşmacının Tanıtımı
- Konuşmacı Salih Gergerlioğlu, Kocaeli'den gelmekte ve aslen Urfa'dan olup Erciyes Üniversitesi'nde Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümünde üçüncü sınıfta okumaktadır.
- Konuşmacı Fransız Devrimi'nin tarihini anlatacağını belirtmektedir.
- 00:31Fransız Devrimi Öncesi Sosyal ve Siyasal Yapı
- Fransa'nın sosyal yapısı asiller, ruhban ve halk olmak üzere üç sınıfa ayrılır ve ülkeyi otoriter bir biçimde yöneten kral bulunur.
- Asiller sınıfı en ayrıcalıklı sınıf olup geniş topraklara sahip, köylülerden gelir alır, vergiden muaf olup yüksek rütbeler ve memuriyetlere sahiptir.
- Ruhban sınıfı kiliselerin geniş topraklarına sahiptir, toprak vergisi ve diğer vergilerden muaf olup, ayrıcalıklar genellikle üst düzey rahipler için geçerlidir.
- Halk sınıfı büyük burjuvazi, bankacılar, tüccarlar, küçük burjuvazi, doktorlar, avukatlar ve köylüler olmak üzere çeşitli kesimleri içerir ve tüm ayrıcalıklardan yoksundur.
- 02:44Ekonomik ve Siyasi Durum
- Ekonomik bakımdan ağırlık burjuvazide olsa da siyasal güç asiller ve ruhbanın elindedir.
- Toprak sahipleri ve soylular ayrıcalıklarını koruma hevesindeyken, burjuvaziler toplumsal haklarda söz sahibi olamamaktan şikayetçi ve kırsal nüfusla üzerindeki vergi yükünün hafiflemesini istemektedir.
- Aydınlanma çağı özellikle Paris'te etkili olup, Voltair, Rousseau, Tokyovl gibi düşünürler özgürlük ve eşitliğin bireyin kaderini belirlediğini savunmaktadır.
- 04:08Fransa'nın Dış Politikası ve Ekonomik Çöküş
- Amerika'nın Britanya'ya karşı bağımsızlık savaşı vermesi üzerine Fransa, dedesinin aldığı yenilgilerin intikamını almak için ABD'nin yanında yer almak istemiştir.
- Fransa bu savaşa dahil olmasının finansal çöküşün başlangıcı olmuştur; çok fazla borçlanıp borçlarını ödeyememiş, askeri kayıplar ve mali kayıplar yaşanmıştır.
- Kırsalda durum kötüleşmiş, insanların monarşiye karşı bakışı değişmiş, azat yüzünden getirilen kısıtlamalar un fiyatlarını artırmıştır.
- 05:17Ekonomik Zorluklar ve Halkın Tepkisi
- Maximilien Robespierre gibi muhalif düşünürler, kralın lüks yaşamı ve günde bin kişiye yetecek yiyeceği mideye indirmesi nedeniyle ekonomiyi iyi yönetemediğini ve un fiyatları yükseldiğini belirtmiştir.
- Sınırlı yiyecek stokları yağmalanmış, bir somun ekmeğin fiyatı kısa sürede bir aylık kazançla eşdeğer olmuş, açlık öfkeye dönüşmüş ve karışıklıklar çıkmıştır.
- Halk, ekonomik durumun kötü olmasından dolayı fırıncıları suçlu görmüş, fırıncılara saldırmış ve fırıncılar öldürülmüştür.
- 06:23Kralın Reform Çabaları ve Genel Meclis
- Kral Louis, ekonomik çöküş karşısında ekonomi bakanı olarak halka yakın bir Jacques Necker'i atamıştır.
- Necker, Louis'den krallığın geleneksel temsil organı olan 175 yıldır toplanmamış Genel Meclisi toplamasını istemiştir.
- Genel Meclis üç sınıfa ayrılır: soylular, din adamları ve toplumun geri kalanı; ancak halk sınıfında sadece burjuva kısmı temsilci olarak gider, köylülere ve yoksul kesime söz hakkı verilmez.
- Soylular ve din adamları toplam nüfusun %3'ünü oluştururken, %97'si köylüler, tüccarlar, doktorlar ve avukatlar oluşturur.
- Halkın oy kullanabilmesi için 25 yaşın üzerinde olması, yılda 6 Fransız lirası ödemesi ve erkek olması şartı aranırken, halk bu durumun adil olmadığını düşünmektedir.
- 11:31Fransa Devriminin Nedenleri ve Başlangıcı
- Fransa'da devrim, yoksulluk, ekonomik çöküntü ve ayrıcalıkların toplandığı tek yer olması nedeniyle çıkmıştır.
- Fransa'daki devrim, meclisteki burjuva devrimi ve hakların devrimi olmak üzere ikiye ayrılarak devam etmiştir.
- Burjuva, soylulara ve din adamlarına karşı muhalefet etmiş, Maximilien Robespierre başkanlığında mecliste üç sınıfı temsil etmiştir.
- 12:43Ulusal Meclisin Kuruluşu ve Bastille Saldırısı
- Louis, radikal söylemi susturmak için meclisin kapılarını kapatınca, Robespierre ve arkadaşları meclisin bitişiğinde bir salonda toplanıp anayasa istemeye yemin etmişlerdir.
- Halk, kendini savunan üç sınıfın muhalefetini benimseyerek yeni bir ulusal muhafız birliği oluşturmuş ve Paris'in silah depolarını basmıştır.
- Bastille hapishanesi, Fransa devrim öncesinde işkencelerin ve idamların gerçekleştiği, kralın keyfi hükümlerinin sonucu olarak binlerce kişinin idam edildiği bir yerdi.
- 14:49Bastille Saldırısının Sonuçları ve İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi
- Gazeteci Marat öne çıkarak Bastille hapishanesine saldırmış, hapishane komutanı ve askerleri vahşice öldürülmüştür.
- Bastille ele geçirildikten sonra kral teslim olmak zorunda kalmış ve teslim olan kralların hepsi öfkeli kalabalık tarafından öldürülmüştür.
- Ulusal Meclis, insan ve yurttaş hakları bildirisi ilan etmiş, bu bildiri sınıf ayrımını ortadan kaldıran ve herkesin eşit olduğunu belirten önemli bir belgedir.
- 18:02Fransız Bayrağı ve Versay Yürüyüşü
- Fransız bayrağı mavi, beyaz, kırmızı renklerle eşitliği ve özgürlüğü temsil eden bir bayrak olarak ortaya çıkmıştır.
- Louis sarayında düzenlediği bir partide bu bayrağı ezince, Marat halka harekete geçme çağrısı yapmıştır.
- Öfkeli kalabalık, özellikle balıkçı kadınlar başkanlığında yirmi bin kişilik bir grup Versay'a doğru yürüyüşe geçmiştir.
- 19:47Kralın Paris'e Taşınması ve Kaçma Girişimi
- Kalabalık, kraldan Paris'e taşınmasını ve halka yakınlaşmasını istemiş, kral önce kararsız kalmış ancak sonunda bu teklifi kabul etmiştir.
- Kral ve kraliçe, Paris'e götürülürken muhafızları öldürülmüş, Marie Antoinette son anda kaçmayı başarmıştır.
- 1791 yılında kral, otoritesini yeniden hakim kılmak için Avusturya'ya kaçma girişiminde bulunmuş ancak sınırda yakalanmış ve tekrar Paris'e geri getirilmiştir.
- 22:28Anayasal Monarşi Dönemi
- Kralın kaçma girişimi halkın gözünde popülaritesini yitirmesine neden olmuş, halk onu vatan haini olarak görmeye başlamıştır.
- 1791 anayasası Robespierre ve arkadaşlarının öncülüğünde hazırlanmış ve Fransa'ya anayasal monarşi hakim olmuştur.
- Kral iktidarını mecliste paylaşmış, otoritesi imzalatılan kanunlarla birlikte günden güne azalmıştır.
- 23:04Fransa'da Anayasa Değişiklikleri
- İngiltere ve Amerika'da olduğu gibi yargı yürütmeden ayrılıyor ve sadece ulusa bağlı oluyor.
- Asiller özel yargı, mali dokunulmazlık, feodal gelir elde etme ve imtiyaz haklarını kaybediyorlar.
- Miras yoluyla geçen unvan ve asaletle sona erdirilmiş, aristokrasinin varlığına son verilmişti.
- 23:38Jakobenler ve Jirondenler
- Jakobenler ve Jirondenler ulusal mecliste öne çıkan kesimlerdi; Jakobenler şiddet yanlısı, her şeyin şiddetle çözülmesini öngören bir kesimdi.
- Jirondenlerin başını Danton çekiyordu ve çok fazla şiddeti tasvip etmiyordu.
- Bu dönemde mecliste ve halk içerisinde korku kültürü oluşmaya başlıyordu.
- 24:44Avusturya ve Prusya'ya Karşı Savaş
- Meclis 20 Nisan 1792'de Avusturya ile Prusya'ya karşı savaş ilan ediyor.
- Savaş karşıtı Jirondenler ve Dantonistler istemese de Jakobenler Robespierre'in önderliğinde bu savaşı ilan ediyor.
- Düzensizlik içinde olan ve yeterince donanımı bulunmayan ordu başarılı olamıyor ve yeniliyorlar.
- 25:41Kralın Veto Yetkisi ve Tuilera Sarayı Saldırısı
- Kralın otoritesi hala çok fazla engellenmemişti ve mutlak veto etme yetkisi elindeydi.
- Meclisin getirdiği radikal yasalar kral tarafından mutlak veto ediliyordu.
- 1792'de halk Tuilera Sarayı'na 27 bin kişiyle saldırıyor ve günün sonunda iki taraftan da 800'ün üzerinde kişi hayatını kaybediyor.
- 26:55Monarşinin Sonu ve Fransa Cumhuriyeti
- Kral güvenliği için meclise kaçıyor ancak artık monarşi diye bir şey yok ve kralın unvanı resmi olarak alınıyor.
- Yasa meclisi, Amerika'dan esinlenerek konvansiyon adını alacak ve yeni bir anayasa hazırlayacak olan bir kurucu meclis'in genel oyla seçilmesini kararlaştırıyor.
- Nihayetinde Fransa Cumhuriyeti doğuyor.
- 27:34San Külotlar ve Yeni Siyasi Gruplar
- Aristokratlara karşı bir grup ortaya çıkıyor ve kendilerini "san külot" olarak tanımlıyor.
- San külotlar, aristokratların beyaz çorap ve dizlere kadar çekilmiş pantolon giymesine karşı çıkıyor ve kendilerini Fransa'nın gerçek halkı olarak görüyorlar.
- Bu kesim küçük burjuvazi, iyi kazanan zanaatkarlar ve esnaflardan oluşuyordu.
- 28:42Korku Kültürü ve Devrim Düşmanları
- Danton sınırda düşman işgali ile uğraşan devrimci hükümet bir yandan da içerideki düşmanları ezer.
- Yüz binden fazla insanı krallığa bağlı hain olmakla suçlayarak tutuklayıp hapse atarlar.
- İç düşman, dış düşman ve içerideki halk düşmanları olmak üzere üç farklı düşman kavramı oluşuyor.
- 30:30Hapishane Katliamları
- Marat devrimci yurttaşları provokasyonlara kan dökme çağrısında bulunuyor ve hapishaneleri basıp mahkumları öldürmelerini istiyor.
- Hapishanelerdeki çoğunlukla aristokratlar ve ruhban sınıfı bulunuyor.
- Birkaç gün içinde bu katliamlarda 600'den fazla kişi öldürülüyor ve devrim çığrından çıkmış bir duruma geliyor.
- 31:43Kralın Yargılanması ve İdam
- Robespierre artık kralın yargılanması gerektiğine kanaat getiriyor, Jirondenler kralın öldürülmemesi gerektiğini söyleseler de konvansiyonda bu konuda yalnız kalıyorlar.
- Robespierre kralın öldürülmesiyle ancak devrimin başarıya ulaşabileceğini düşünüyor.
- Jakobenler ise Robespierre başta olmak üzere kralın kesinlikle idam edilmesinden yana durdular.