Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümünden Prof. Dr. Burçin Ünlü'nün sunduğu "Bilime Saygım Var" adlı eğitici bir programdır. Profesör, fizikten korkan Murat, Emrah, Esengül ve Can gibi katılımcılarla birlikte çeşitli fizik deneyleri gerçekleştirir.
- Video, fizikofobiklerin korkusunu yenmeyi amaçlayan bir yapıdadır. İlk bölümlerde yumurta koruma deneyi, "hayalet kuvvetler" deneyleri ve kablosuz veri iletimi gibi pratik fizik deneyleri gösterilirken, son bölümde Teknofest festivalinde düzenlenen model uydu yarışması anlatılmaktadır. Yarışmada Gebze Teknik Üniversitesi'nin Spatium takımı birinci olmuştur.
- Videoda momentum, basınç, hız, ivme ve sürtünme gibi fizik prensipleri günlük hayattan örneklerle açıklanmakta, karmaşık formüller yerine pratik deneylerle fizik bilgisinin basitleştirilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca, model uyduların nasıl fırlatıldığı, veri topladığı ve otonom iniş yaptığı detaylı olarak gösterilmektedir.
- 00:02Fizikofobi ve Yumurta Koruma Deneyi
- İnsanlar yüksekten, klostrofobik, yılandan ve yalnızlıktan gibi ünlü korkulara sahipken, fizikofobi de bilimin henüz tanımlayamadığı bir korku.
- Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü'nden Prof. Dr. Burçin Ünlü, fizikten nefret eden dört kişiyi seçerek onlara görevler verecek.
- Profesör, katılımcılardan beş metreden bırakıldığında yumurtanın kırılmasını engelleyecek bir düzenek yapmalarını istiyor.
- 03:26Asansör Düşme Durumu
- Profesör, asansör düşme durumunda nasıl korunulabileceğini açıklıyor ve katılımcılardan bu durumu elindeki malzemelerle deneyimlemelerini istiyor.
- Yumurtayı koruma görevinde kutunun toplam ağırlığının 650 gramı geçmemesi gerekiyor.
- Katılımcılar farklı yöntemlerle yumurtalarını korumaya çalışıyor: iple bağlama, yaylı sistem, pamukla sarma ve bantla sabitleme.
- 06:51Deney Sonuçları
- Murat'ın iple bağlama yöntemi başarısız oluyor çünkü ip yumurtaya uyguladığı kuvvet çarpma anında çok büyük olduğu için yumurtayı kırıyor.
- Emrah'ın yaylı sistemi teoride güzel görünse de yaylar yetersiz kalıyor ve yumurta küçük bir çatlak alıyor.
- Esengül'ün yumurtayı sarmak ve silindirin içindeki boşluğu karton ve kağıtla doldurması başarılı oluyor, yumurta kırılmıyor.
- Can'ın bant ve koli kullanması da başarısız oluyor çünkü ağırlık merkezine hesaba katmadığı için kutu beklenen yüzeye düşmüyor.
- 11:23Newton Beşi ve Momentum Transferi
- Katılımcılar Newton Beşi deneyine tanık oluyor ve ilk kürenin momentumunu diğerlerine aktardığını görüyorlar.
- Profesör, mankenlere özel kasklar takarak momentum transferi deneyi yapıyor.
- Deneyde kullanılan kasklar enerji kaybını minimum yapacak şekilde momentum transferini sağlıyor.
- Deney sonucunda, nesnelerin kütle merkezlerinin yukarıda kalması nedeniyle momentumun aktarımı istenilen kadar etkileyici olmuyor.
- 14:35Hayalet Kuvvetler Deneyi
- Öğrenciler "hayalet kuvvetler" deneyi için hazırlanırken, Profesör bu kuvvetlerin "var olmadıkları için" böyle adlandırıldığını açıklıyor.
- Profesör, Newton Beşiği deneyindeki mankenlerin hareket halinde olduğunu hatırlatıyor.
- Öğrencilere bir beher'e dokunmadan örtüyü çekebilme deneyi yaptırılıyor.
- 16:42Örtüyü Çekme Deneyi
- Profesör, masanın üzerinde daha fazla şey olunca örtüyü çekme deneyini tekrar yapıyor.
- Öğrenciler ip kullanarak örtüyü çekmeye çalışıyor ancak başaramıyorlar.
- Can, rüzgar yardımıyla deneyi tekrar denemeyi öneriyor.
- 19:00Sürtünme ve Hız Deneyi
- Profesör, deneyin başarısız olmasının hız ve ivmenin yeterli olmadığı, ayrıca sürtünmenin de önemli bir faktör olduğunu açıklıyor.
- PVC (polivinil clorür) kullanarak sürtünmeyi azaltma ve temas süresini azaltmak için daha hızlı bir yöntem bulma önerisi yapılıyor.
- Öğrenciler PVC ve daha hızlı bir yöntemle deneyi başarıyla tamamlıyorlar.
- 23:13Varil Deneyi
- Profesör, varil içindeki suyu kaynatıp kapağını kapatıyor ve varili soğutarak basınç deneyi yapıyor.
- Varil, dışarıdan gelen basınçla içeri bükmeye başlıyor.
- Profesör, hava yüksek basınçtan alçak basınca doğru hareket eder ve bu hareket metal engelleri bile ezip geçebilir.
- 26:05Sıcak Hava Balonu Deneyi
- Profesör, güneş ışığıyla ısıtılacak bir çöp poşeti ile sıcak hava balonu deneyi yapıyor.
- Balon, içindeki ısınan hava yükseldiği için havaya uçmaya başlıyor.
- Profesör, güneş balonuyla yük taşıma imkanı olduğunu, ancak taşıyabilecekleri malzemenin ve ölçeğin önemli olduğunu belirtiyor.
- 28:28Helyum Balonu Deneyi
- Profesör, bir çilli kızı uçurmak için helyum dolu balonlar kullanıyor.
- Her bir balonun yaklaşık 300 gramı kaldırabilme kapasitesi olduğu için, 2,5 kg ağırlığında çilli kız için 7 balon kullanılıyor.
- Helyum havadan yaklaşık 6,5 kat daha hafif olduğu için balonlar havaya yükseliyor ve çilli kız kontrollü bir şekilde uçuruluyor.
- 30:44Kablosuz Veri Aktarımı Deneyi
- Deneyde sesi lazer vasıtasıyla kablosuz aktarımı gösterilecek.
- Mikrofon sesi havadaki titreşimleri elektrik sinyaline çevirir, bu sinyal güçlendirilerek lazerin açılıp kapanmasını sağlar.
- Güneş paneli lazer ışığını algılayıp ses sinyaline çevirir, hoparlör yardımıyla duyulabilir hale gelir.
- 33:34Lazer ile Ses Aktarımı Testi
- Profesörün çizdiği sistemin aynısı kullanılarak ses aktarımı deneyi yapılmaktadır.
- Mikrofon sesi güçlendirilerek lazerin gözle görülmeyecek hızda açılıp kapanmasını sağlar.
- Lazer ışığı güneş paneli tarafından algılanıp ses sinyaline çevrilerek hoparlörden duyulur.
- 36:37Radyo ve Televizyon Yayınları
- Radyo ve televizyon yayınları da benzer prensiple çalışır.
- Anten gözle görülmeyen frekansları algılayarak radyo veya televizyonda dinlenir/görüntülenir.
- Televizyondaki uydu yayınları da bu prensiple çalışır.
- 37:47Teknofest ve Model Uydu Yarışması
- Türkiye'de Tuz Gölü'nde Teknofest Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali düzenleniyor.
- Modern uydu yarışmasında model uydular yaklaşık 600 metre yüksekliğe çıkıp basınç, sıcaklık ölçer ve verileri aşağıya gönderir.
- Ekibin Tuz Gölü'ne gidip model uydu yarışmasına katılması planlanıyor.
- 39:26Model Uydu Yarışması Detayları
- Yarışmada 22 takım yer alıyor, ekibin Hacettepe, İTÜ ve Fırat üniversiteleri temsil ediyor.
- Model uydular katı yakıtlı roket aracılığıyla 600 metre yüksekliğe fırlatılacak ve roket ikiye ayrılıp kapsülü serbest bırakacak.
- Uydular yükseklik, basınç ve sıcaklık verilerini yer istasyonuna iletecek, yer istasyonundan da 1 megabaytlık dosya transfer edilecek.
- 41:05Yarışma Takımları
- Ekibin yanlarında İstanbul Teknik Üniversitesi APIs AR-GE takımı bulunuyor.
- Hacettepe Üniversitesi takımı da yarışmaya katılıyor.
- Fırat Üniversitesi takımı da yarışmaya katılmak üzere hazırlanıyor.
- 43:55Model Uydu Yarışması Hazırlıkları
- Bir ekip, uydusunu fırlatırken servo motora güç gitmeyen bir sorunla karşılaşıyor.
- Ekip, yedek servo motoru deneyerek sorunu çözmeye çalışıyor.
- Sekiz-dokuz aylık emek ve fedakarlık sonucu hazırlanan uydu, yarışmaya gidiyor.
- 45:47Uydu Atışının Gerçekleşmesi
- Uydu atış için hazır olup, sayım sonunda fırlatılıyor.
- Uydu yaklaşık altıyüz metre yüksekliğe yükselecek ve üç parça kademeli olarak ayrılacak.
- Kurtarma ekibi, paraşütü açan konteyneri bulmak için araziye çıkıyor ancak uyduyu bulamıyorlar.
- 49:56Yarışma Sonuçları
- Model uydu yarışmasında her takım büyük kazanımlar elde ediyor.
- Gebze Teknik Üniversitesi'nden Spatium takımı birinci, İTÜ APIS ARGE takımı ikinci, Hacettepe Üniversitesi'nden Tarsis 3C takımı üçüncü oluyor.
- Yarışmanın ardından takımlar, Tuz Gölü'nde bir gezi yaparak dinleniyorlar.
- 51:10Model Uyduların Öğrenme Fırsatları
- Model uydularla yarışma, momentum, elektromanyetik dalgalar ve termodinamik gibi konuları eğlenceli bir şekilde öğrenme fırsatı sunuyor.