Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihini anlatan kapsamlı bir belgeseldir. Videoda Fatih Sultan Mehmet, II. Murat, Çandarlı Halil Paşa, Zağanos Paşa, İmparator Konstantin ve diğer önemli tarihi karakterler yer almaktadır.
- Belgesel, Fatih Sultan Mehmet'in 1432'deki doğumundan 1453'te İstanbul'un fethine kadar olan hayatını kronolojik olarak anlatmaktadır. Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan başlayarak II. Murat dönemindeki siyasi gelişmeler, Varna ve Kosova savaşları, II. Mehmet'in tahta geçişi ve İstanbul'un fethi için yapılan hazırlıklar detaylı şekilde ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Osmanlı İmparatorluğu'nun iç ve dış siyasi durumu, askeri stratejileri, önemli fetihler ve taht mücadeleleri hakkında bilgiler sunulmaktadır. İstanbul'un fethi sürecinde Rumeli Hisarı'nın inşası, topların dökülmesi, kuşatma hazırlıkları ve 29 Mayıs 1453'te şehrin fethi detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- 00:28Fatih Sultan Mehmet'in Hayatı ve Önemi
- Fatih Sultan Mehmet, Türk tarihinin en simgesel isimlerinden biri olup, Osmanlı Devleti'nin yükseliş devrine girmesini sağlayan önemli hükümdarlardan biridir.
- İstanbul'un Fatihi, Kayser-i Rum Sultanül Berreyn ve Hakan Bahreyn, Yedinci Osmanlı Padişahı Avni ve Ebu'l-Feth gibi ünvanları bulunan Fatih Sultan Mehmet, askeri stratejist, devlet yönetiminde çığır açan kanun koyucu olarak bilinir.
- Bu belgeselde Fatih Sultan Mehmet'in hayatının siyasi ağırlıklı bölümüne değinilecektir.
- 01:30Belgeselin Kaynakları
- Belgesel hazırlanırken Halil İnalcık'ın "İki Karanın Sultanı, İki Denizin Hakanı Kayser-i Rum Sultan Mehmed Han" kitabı, İsmail Hakkı Uzunçarşılı'nın "Büyük Osmanlı Tarihi Ansiklopedisi" serisi ve Türk Tarih Kurumu'nun yayınladığı "Kitab-ı Cihannüma" kitabından alıntılar yapılmıştır.
- Yabancı kaynak olarak Hanber'in "Büyük Osmanlı Tarihi Ansiklopedisi" kitabından da faydalanılmıştır.
- 02:19Fatih Sultan Mehmet'in Doğumu ve Ailesi
- Fatih Sultan Mehmet 30 Mart 1432'de Edirne'de dünyaya gelmiş, 3 Mayıs 1481'de Gebze'de vefat etmiştir.
- Babası Altıncı Osmanlı Sultanı İkinci Murat, annesi Hüma Hatun'dur; ancak bazı kaynaklarda İsfendiyaroğlu İbrahim Bey'in kızı Hatice Hatun'un ikinci Mehmet'in annesi olduğu iddia edilmektedir.
- Fatih Sultan Mehmet iki defa tahta oturmuştur; birinci saltanatı 1444-1446 yılları, ikinci saltanatı ise 18 Şubat 1451 ile ölüm günü olan 3 Mayıs 1481 günüdür.
- 03:29Fatih Sultan Mehmet'in Aile Hayatı
- Fatih Sultan Mehmet dört eşi bulunmaktadır: Gülbahar Hatun, Sitti Hatun, Gülşah Hatun ve Çiçek Hatun.
- Üç oğlu ve bir kızı bulunmaktadır: İkinci Bayezid, Şehzade Mustafa ve Şehzade Cem, kızı ise Gevher Hatun'dur.
- 03:51Osmanlı Tarihinin Kuruluşu
- Fatih Sultan Mehmet'in yasalaştıracağı kardeş katli ve yeni kanunların yazılması, Osmanlı tarihinin kuruluş döneminde yapılan eksikliklerin görülmesi nedeniyle olmuştur.
- İlk olarak Ertuğrul Gazi'nin Söğüt'e gelerek Selçuklu uçbeyliği vazifesini yerine getirmesiyle devletin temelleri atılmış oldu.
- Ertuğrul Gazi'nin ölümü ardından başa Osman Gazi geçti ve 1299 yılında bağımsızlığını ilan etti.
- 04:51Osmanlı Devleti'nin Gelişimi
- Osman Gazi döneminde devletin temelleri yeni atıldığından henüz ciddi olarak büyük bir askeri güce sahip değildi ve büyük bir şehre sahip olunamadı.
- Orhan Gazi döneminde beylik devlet modeline bürünmeye başladı; 1326 yılında Bursa ve 1331 yılında İznik'in alınması, Osmanlı Devleti'nin büyümesine ve Karasioğullarının da ilhak edilmesi üzerine Anadolu'da ciddi bir güç haline gelerek donanmaya da sahip olundu.
- Orhan Gazi'nin oğlu Süleyman Paşa Rumeli'ne geçerek bu toprakları fethetmeye başladı ve fethedilen topraklara yeni Türk aileler iskan edildi.
- 05:43Birinci Murat Dönemi
- 1362 yılında tahta Birinci Murat geçti ve devlet teşkilatlanmasında önemli bir rol oynadı.
- Çandarlı ailesinin devlet yönetimine gelmesi, yeniçeri ocaklarının kuruluşu, yeni kanunların yazılması ve yeni Haçlı seferleri bu dönemde başladı.
- Birinci Murat devrinde Haçlı orduları sürekli seferler gerçekleştirdi, ancak 1389 yılında Kosova Muharebesi'nde Osmanlı ordusu kazandı ancak savaşın sonunda Birinci Murat şehit oldu.
- 06:44Osmanlı Devleti'nin İç Savaşları
- Birinci Murat'ın ölümü üzerine Osmanlı tarihinde kardeş olayları başladı; iç savaşın çıkacağını öngören paşalar, Şehzade Yakup'u boğdurup Yıldırım Bayezid'i tahta çıkardılar.
- Birinci Bayezid devrinde Osmanlı Devleti büyük bir güç haline geldi, Anadolu'da birlik sağlandı, beylikler Osmanlı himayesi altına alındı ve İstanbul dört defa kuşatıldıysa da alınamadı.
- 1402 Ankara Muharebesinde Timur Bayezid'i yenerek beyliklerin yeniden kurulmasını sağladı ve bu durum Osmanlı Devleti'nin fetret devrine girmesine neden oldu.
- 07:42Fetret Devri ve Yeniden Düzene Girme
- 1402-1413 yılları arasında Yıldırım Bayezid'in oğulları kendi aralarında taht savaşları verdiler ve bu dönem Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan beri en sıkıntılı yılları oldu.
- 1411 yılında Musa Çelebi İstanbul'u kuşattı ancak başarıya ulaşamadı.
- Bu karışık yılların ardından Beşinci Osmanlı Padişahı olarak Birinci Mehmet tahta oturdu ve Osmanlı Devleti onun devrinde yeniden düzene girmeye başladı.
- 08:50İkinci Murat Dönemi
- Birinci Mehmet'in ölümü ardından 1421 yılında İkinci Murat tahta oturdu ve Düzmece Mustafa ve Küçük Mustafa isyanları yaşandı.
- 1422 yılında İstanbul İkinci Murat tarafından kuşatıldı, bu kuşatma altıncı Osmanlı kuşatmasıdır ancak surların aşılmazlığı ve donanma bakımından yetersizlik sebebiyle İstanbul'un fethi gerçekleşmedi.
- Macaristan, Sırbistan ve Venedik ile savaşlar yaşandı, 1430 yılında Selanik fethedildi ve Macarlar ile Venedikliler ile barış dönemine girildi.
- 09:42Fatih Sultan Mehmet'in Çocukluğu
- 30 Mart 1432 günü Edirne'de Şehzade Mehmet dünyaya geldi ve dünyaya geldiğinde kendisinden büyük abisi Alaaddin bulunuyordu.
- Şehzade Mehmet'in ilk yıllarında Edirne'de kaldığı bilinmektedir, ancak altı yaşına geldiğinde Amasya'ya sancak beyi olarak gönderildiği düşünülmektedir.
- Şehzade Mehmet'in bilinen hocaları Molla Hüsrev, Hocazade Mustehiddin, Molla Gürani, Molla İlyas Siraceddin Halebi, Molla Abdülkadir Hasan Samsuni ve Molla Hayrettin ile Akşemseddin'dir.
- 10:36Fatih Sultan Mehmet'in Eğitim ve Kültür Hayatı
- İkinci Mehmet gerek şehzadeliği gerekse sultanlığı döneminde gayrimüslim hocalara da sarayında yer vermiştir.
- Yabancı dil olarak Fatih'in Arapça, Farsça, Çağatay Türkçesi, Latince, Yunanca, İbranice, İtalyanca ve Sırpça bildiği ileri sürülmektedir.
- Edebiyat, felsefe ve balistik ve şer'i bilimlerde de ileri derecede bilgisi olduğu bilinir ve Topkapı Sarayı'nda çocukluğunda çizdiği karalama kağıtları bulunmaktadır.
- 11:13Fatih Sultan Mehmet'in Karakteri ve Eğitim
- Fatih farklı bir karakter olarak yetişti; sadece Türk ve İslam kültürü almadı, Batı kültürünü de öğrendi.
- Filozofların düşüncelerini anlamaya çalıştı, Makedonyalılar ve Romalılar hakkında araştırmalar yaptı ve en çokta kuşatma ve savaş stratejilerini önemsedi.
- İkinci Mehmet'in şehzadelik yıllarında İkinci Murat'ın saltanatı hareketli geçiyordu; Karamanoğlu İbrahim Bey, Sırp Despotu ve Macar Kralı ile ittifak kurarak Beyşehir ile Hamit illerine saldırı gerçekleştirdi.
- 12:05Macar Seferi ve Karamanoğlu İbrahim Bey
- Sultan Murat iki tarafı da takip etmek adına Edirne'de kaldı ve Rumeli Beylerbeyi Sinan Paşa'yı Macar seferine memur etti.
- 1433 yılında Macar Kralı Osmanlı ordusu karşısında bozguna uğrayarak canını zor kurtardı.
- Bu zafer haberi üzerine İkinci Murat Karamanoğlu üzerine sefere çıktı, Hamit illerini geri alarak Konya'ya kadar girdi ve Mevlana Hamza'nın ricası üzerine İbrahim Bey'i affetti.
- 13:47Sultan Murat'ın Seferleri
- Sultan Murat Sırbistan üzerine sefere çıkacakken, Sırp Despotu Af dileyerek kızı Mara Hatun'u kendisine vermek istediğini söyledi ve ileride Mara Hatun Fatih Sultan Mehmed'e Rumeli işlerinde yardımcı olacaktır.
- 1435 yılı Osmanlılar için tedirgin geçmişti; Timurlu Sultanı Şahruh Karakoyunlular üzerine sefere çıkmış, Şahruh'tan kaçan Kara İskender Osmanlı topraklarına kaçmıştı.
- Sultan Murat, Timurlu Sultanı Şahruh'un üstünlüğünü kabul etmiş ve onun gönderdiği hilatı giymiş durumdaydı, bu nedenle Ankara Muharebesi'ni kaldıracak gücü olmayabilirdi.
- 14:47Macaristan Seferi
- 1436 yılında II. Murat Evrenosoğlu Ali Bey'i çağırarak Macar seferini başlatacağını emretti ve Evrenosoğlu Macar içlerine girerek kırk gün boyunca düşmanın gözünü korkuttu.
- Sultan Murat 1437 yılında Eflak'a geldi, kendisine tabi olan Eflak Voyvodası Vlad ile Sırp Despotu Brankoviç Osmanlı ordusuna katıldı ve Macar sınırında altı kale ele geçirildi.
- Sultan Murat kırkbeş gün boyunca Eflak'ta kaldı, Eflak Voyvodası'na güvenmeyen II. Murat Macaristan seferini sonlandırdı.
- 15:58Semendre Seferi
- Sırp Despotuna güvenmeyen Sultan II. Murat, Brankoviç'i Edirne'ye davet ederek Semendre'nin anahtarını kendisine vermesini istedi, ancak Brankoviç Semendre'yi tamir ettirerek Macar Kralı Albert'in yanına kaçtı.
- Sultan Murat ordusu ile Semendire seferine çıktı, yanında güvenmediği Eflak Voyvodası Vlad Drakul bulunuyordu ve Vlad Drakul oğullarını Sultan Murad'a rehin olarak bıraktı.
- Üç aylık bir kuşatma ardından Semendire Osmanlı topraklarına katıldı ve aynı yıl Noburda da Osmanlı eline geçti.
- 17:01Belgrad Kuşatması
- Sultan Murat, Rumeli'nde başarılı seferler gerçekleştirirken, Macar Kralı Albert'in ölümü ve ardından taht savaşlarının başlaması üzerine Belgrad'ı ele geçirmek için harekete geçti.
- Evranosoğlu Ali Bey şehri karadan ve nehirden kuşatma altına aldı, kale toplarla şiddetle dövüldü ancak altı ay süren muhasara başarıya ulaşamadı.
- Yeni Kral Vladislav, Sultan Murat'a yazdığı mektupta kuşatmanın kaldırılmasını rica etti, ancak Sultan Murat kuşatmayı sürdürdüyse de Belgrad'ın fethi gerçekleşmedi.
- 17:47Tahta Mücadelesi
- II. Murad'ın saltanat yılları hareketli geçerken Şehzade Mehmet sekiz yaşlarına gelmiş bulunuyordu, ancak abisi Alaaddin tahta daha yakın bir aday olarak görülüyor ve bizzat II. Murad tarafından destekleniyordu.
- Şehzade Mehmed'in tahta geçme olasılığı düşük görünüyordu, abisi Alaaddin gayet sağlıklı ve dinçti, ayrıca sancak görevini de başarılı bir şekilde yerine getiriyordu.
- Şehzade Mehmed şimdiden Konstantinopolis'i fethetme hayallerini kurmaya başlıyordu.
- 18:46Macaristan'da Yenilgiler
- 1440 yılında Belgrad kuşatması başarısız olmuştu, tahta yeni geçen Ladislas cesaretlendi ancak Osmanlılar Macaristan'ı baskı altına almaya devam edeceklerdi.
- Belgrad kuşatmasında şehrin savunması için büyük uğraş vermiş ve muvaffak olmuştu, bu başarısızlığın üzerine Sultan Murad, Mecid Bey'e Macaristan içlerine girip düşmana gözdağı vermesini istedi.
- Hermannstad Muharebesi'nde Mezit Bey ve oğlu şehit düştüler, savaşı Yanoş Hünyadi kazandı ve bu zaferin ardından Hünyadi Eflak içlerine girip Tuna boylarına kadar yağma yaptı.
- 21:51Haçlı Seferi
- Bu iki galibiyetin ardından yeni bir Haçlı seferi toplamak için fırsat doğdu, Yanoş birdenbire Avrupa'nın en şöhretli adamı oldu.
- Papa I. Ojinus aradığı fırsatı bulmuş ve yeni bir Haçlı ordusu çağrısı yapmıştı, bu çağrının destekleyicisi ve ateşleyicilerinden birisi de Bizans İmparatoru Yannis'ti.
- Haçlı ordusunun başında Kral Ladislas ile Yanoş Hünyadi bulunuyordu, ordunun içinde Sırp Kralı Brankoviç ile Eflak Voyvodası Vlad Drakul da bulunuyordu.
- 23:59Haçlılarla Mücadele
- Osmanlı ordusu Rumeli Beylerbeyi Kasımpaşa komutasında Haçlı ordusunu karşıladı, 3 Ekim 1443 günü gerçekleşen muharebeyi Haçlı orduları kazandı.
- Sultan II. Murad, Haçlı ordusu ile işbirliği yapmış olan Karamanoğlu İbrahim Bey üzerine hareket etti, Sultan Konya'ya kadar ilerleyince İbrahim Bey'i aman diledi.
- 12 yaşına gelmiş olan Şehzade Mehmet de hükümet işlerine alışması için yanına Kasabzade Mahmud ve Nişancı İbrahim Beyler ile Saruhan sancağına gönderildi.
- 25:14İzladi Derbendi Muharebesi
- Sultan Murat son hızda Sofya'ya gelmişti ancak Haçlı ordusunun Bulgaristan içlerine yaklaşması üzerine Sofya'dan geri çekildi, Bulgarlar Haçlı ordusuna gıda konusunda yardım ettiler.
- Kış gelmişti, Osmanlılar dağlık araziye çekilmiş, Haçlı ordusunun geçeceği yollara da nehirlerden su akıtarak donmasını sağlamıştı.
- 24 Aralık'ta İzladi Derbendi'nin önüne geldi, muharebeyi Osmanlı ordusu kaybettiyse de Haçlı ordusuna ciddi zarar verdi, Haçlıların büyük kayıplar verdiği için daha ileri gidemediği görüldü.
- 26:44Şehzade Alaaddin'in Vefatı
- Haçlılar geri çekilirken pusu atmışlardı, Osmanlı birlikleri Haçlıları takip ederken bu pusulara da düşüp ciddi kayıplar verdiler.
- Sultan Murat büyük bir öfke ile Edirne'ye geri döndü, bu sırada hiç beklenmedik bir şey oldu, Şehzade Alaeddin aniden vefat etti.
- Kaynaklarda şehzadenin attan düşüp öldüğü bildirilmektedir, Sultan Murad bu duruma çok üzülmüştü ve Şehzade Alaaddin'in ölümü üzerine Şehzade Mehmet veliaht durumuna geldi.
- 27:09Edirne-Segedin Antlaşması
- Sultan Murat, Çandarlı Halil Paşa'nın tavsiyesi üzerine sulh yolu aramaya koyuldu ve Kral Ladislas da bu sulhe sıcak bakıyordu.
- Sultan Murat, taht savaşının yaşanmaması ve Bizans'a fırsat vermemek için tahttan çekilmeyi istiyordu, bu nedenle oğlu Şehzade Mehmet'i tahta geçirmek istiyordu.
- 12 Haziran 1444 günü Macarlar ile 10 yıl üzerinden bir antlaşma yapıldı, bu antlaşmaya göre Semendire başta olmak üzere Sırbistan'ın yeniden kurulmasına karar verildi.
- 30:09Antlaşmanın Onaylanması
- Edirne-Segedin Antlaşmasını engellemek isteyen taraftarlar vardı, Papa başta olmak üzere Venedikliler de barış yapılmasını istemiyordu.
- Sırp Despotu, bu muahedede en karlı çıkacak taraf olduğundan Macar Kralını barış yapmak için ikna etmeye çalışıyordu.
- 12 Temmuz 1444 günü Ladislas İncil'e el basarak antlaşmayı onaylamıştı ve muahede iki dilde yazılarak 10 yıllık bir barış dönemine girilmişti.
- 31:17Karamanoğlu Seferi
- Karamanoğlu, Osmanlıların İzladi Derbendinde savaş verdiği sırada Osmanlı topraklarına saldırarak öncekinden daha büyük çaplı bir harekata girişmişti.
- Sultan Murat, Karamanoğlu'nun yaptığı harekete karşı fetva istedi ve alimler Karamanoğlu'nun hareketini kafirlik olarak yorumladılar.
- Karamanoğlu İbrahim Bey, büyük af dileyerek bir daha asla düşmanla iş tutmayacağını, düşmandan gelen mektuplardan Osmanlıları haberdar edeceğine dair yeminler etti ve 1444 yılının Ağustos ayında barış antlaşması yapıldı.
- 33:23Sultan Murat'ın Tahttan Çekilmesi
- Sultan Murat barışçıl, iyi kalpli bir padişah olup savaştan çok güzellikleri seven bir karaktere sahipti ve gerekli olmadıkça savaşmayı tercih etmek istemezdi.
- Sultan Murat, devlet işleri kendisini uzun yıllardır yormuş olduğundan tahttan oğlu Şehzade Mehmet adına feragat etmek istiyordu.
- Sultan Murat, Karamanoğlu seferi dönüşünde vezirlerini ve yeniçeri ağasını toplayarak tahttan Sultan Mehmed adına feragat ettiğini açıkladı ve Çandarlı Halil Paşa genç sultana vezirlik yapacaktı.
- 35:02Sultan Mehmet'in Saltanatı
- Sultan II. Murad tahtı oğlu II. Mehmed'e bırakıp çekilmişti, kendisinin bu süre içerisinde Bursa'ya çekildiği kabul edilirken, bazı görüşlerde ise Manisa'ya gittiği söylenmektedir.
- Sultan Mehmet'in yanında lala olarak Zağanos Paşa bulunuyordu, ancak Sultan'ın yaşının küçük olması sebebiyle Zağanos Paşa'nın devlet işlerine müdahil olması Halil Paşa'nın canını sıkıyordu.
- Sultan'ın tahta oturmasından bir ay sonra Papa'nın düşünceleri Osmanlı devlet erkani ve halkını da telaşa düşürmüştü, Papa Edirne-Segedin Antlaşması'nın geçersiz olması için Macaristan'da bulunan kardinal, yeni bir savaş için Ladislas'ı ikna etme çabalarına başlamıştı.
- 36:35Şehzade Orhan Meselesi
- Sultan Mehmed'in tahtını tehdit eden, Osmanlı tahtını ele geçirmek için fırsat kollayan ve 1453 yılına kadar Osmanlı siyasetini derinden etkileyecek ancak İstanbul'un fethiyle önemini kaybedecek olan Şehzade Orhan meselesidir.
- Şehzade Orhan ve adamları İstanbul'dan ayrılarak İnce İze geldiler, burada Mehmet'e karşı olanların kendisi ile buluşacağını düşünüyordu.
- Rumeli Beylerbeyi Şahabettin Paşa, askeri ile Orhan'ın peşine düştü ve İstanbul'a giden bütün yolları kapattırdı, umutların tükendiğini gören Şehzade Orhan, başarısız olacağını anlayınca derhal Karadeniz kıyısına giderek buradan yeniden İstanbul'a kaçtı.
- 38:23Haçlı İttifakı
- Osmanlı payitahtı Şehzade Orhan meselesi ile uğraşırken Papa'nın isteği üzerine Kardinal Jülyen, Macar Kralını sözünden çevirmek için ısrarcı oldu ve Papa bizzat Müslümanları kastederek müşriklere karşı yapılan yeminin bir hükmü olmayacağını beyan ederek Ladislas'ı yemininden döndürdü.
- Macaristan Krallık Meclisi, Türkler ile yeniden mücadele etmeye karar verdi ve Karamanoğlu ile iletişime geçen Macarlar, tahta küçük bir şehzadenin bulunmasından dolayı durumun müsait olduğunu ancak kendisinin fiilen harekete geçmeyeceğini bildirdi.
- Papa Eugenius yeni bir Haçlı ittifakını hazır etmiş durumdaydı, Papalık donanması ile Çanakkale Boğazı'nı tutmuş, Anadolu'dan yardım gelmesini engelleyecekti ve Yanoş Hünyadi savaşa katılması karşılığında Bulgaristan'a kral olacağı vaadi ile ordunun başına geçmesi sağlandı.
- 41:23Haçlı Ordusunun Varna'ya Yolculuğu
- Haçlı ordusu Sırbistan'a girdi, bölgeyi yağmalayıp yaktılar ve Niğbolu yakınlarında Eflak kuvvetleriyle birleşti.
- Tuna nehri boyunca ilerleyen Haçlı ordusu Varna'ya doğru hareket ederken yakıp yıktılar, kiliseleri soydular ve Varna önlerine kadar geldiler.
- Papalık donanması Çanakkale ve İstanbul boğazını tuttu.
- 42:00Osmanlı Devleti'nin Hazırlığı
- Osmanlı devlet adamları, özellikle Çandarlı Halil Paşa, durumu kurtarmak için her türlü çareyi düşünüyordu.
- Mehmet çok küçüktü ve bir Osmanlı ordusuna komuta edemezdi, ancak Çandarlı Halil Paşa çocuk yaşta bir padişahın devletin başında bulunmasına karşıydı.
- Çandarlı Halil Paşa, II. Mehmet'i ikna edip babasını ordunun başına geçirmesi için payitahta davet etmesi gerektiğini söyledi.
- 43:15Sultan Murat'ın Varna'ya Yolculuğu
- II. Mehmet başta durumu kabul etmek istememişse de başka çaresi yoktu.
- Sultan Murat ilk başta savaşa katılmak istemedi, ancak durumun ciddiyeti üzerine Edirne'ye gitmeye karar verdi ve kırk bin Anadolu askerini etrafında topladı.
- Çanakkale'nin tutulduğunu haber alınca düşmanı kandırmak için az bir askeri Çanakkale Boğazı'na gönderdi ve kendisi de İstanbul Boğazı'na Yıldırım Bayezid'in yaptırdığı Anadolu Hisarı'na geldi.
- 43:51Osmanlı Ordusunun Varna'ya Geçişi
- Halil Paşa yanında topçu birlikleri olduğu halde İstanbul'a doğru ilerledi ve gerektiğinde sultana boğazdan geçmesi için destek verecekti.
- Halil Paşa bugünkü Rumeli Hisarı'nın bulunduğu yere gelerek topçuları konuşlandırdı ve Cenevizliler ile anlaşıldı.
- 20 Ekim 1444 günü Osmanlılar ve II. Murat boğazdan karşıya geçtiler.
- 44:37Varna Savaşı'nın Hazırlığı
- II. Murat Edirne'ye gelerek Osmanlı ordusunu emrine aldı ve şehre girmeyerek ordugahta kaldı.
- Haçlı komutanları durumdan haberdar olunca telaşa kapıldılar ve sefer çocuk padişah II. Mehmed'in üzerine başlatılmıştı.
- Osmanlı ordusunun sağ kanadını Anadolu Beylerbeyi Karaca Paşa, sol kanadını Rumeli Beylerbeyi Şehabettin Paşa komuta ediyordu, merkezde ve başkomutan olarak II. Murat bulunuyordu.
- 46:05Varna Savaşı'nın Akışı
- Varna Savaşı 10 Kasım 1444 günü yaşanmıştır.
- Muharebe esnasında Jano Snyadi Karaca Paşa'nın komuta ettiği birlikler üzerine taarruz ederek Osmanlı sağ kanadını bozmayı başarmış, muharebenin Haçlılar lehine gelişmesini sağlamıştı.
- Karaca Paşa şehit düştü, sağ kanatta ise Osmanlı kuvvetleri direniyordu ve Sultan Murad bütün tecrübesi ile savaşı takip ediyor ve soğukkanlılığını koruyordu.
- 46:34Savaşın Sonucu
- Savaşın ilerleyen kısmında Osmanlı ordusunun iki kanadı da bozulmaya yüz tutunca Kral Ladislas kendisini tutamayarak bitirici darbeyi yapmak istedi.
- Kral Ladislas, Osmanlı ordusunun içine düşüvermiş ve en kuvvetli birliği olan yeniçeriler tarafından sıkıştırılmıştı.
- Timurtaş isimli bir yeniçeri Kralın atının ayağını kopardı ve Ladislas yere düştü, ardından Koca Hızır isimli yeniçeri Ladislas'ın kellesini almayı başardı.
- 47:20Varna Zaferi'nin Sonuçları
- Türk ordusu naralar atarak düşmanın üzerine büyük bir taarruz etti ve Papa'nın kardinali Jül Sezarini de muharebede ölenler arasındaydı.
- Düşman kuvvetleri kaçmaya başladılar ve Haçlı birlikleri meydandan kaçmaya başladılar.
- Varna Muharebesinde esasen düşman kuvvetleri üstün konumdaydılar, ancak Sultan Murad'ın ordugahına kadar gelen düşmandan geri çekilmeyişi savaşın Osmanlılar tarafından kazanılmasına sebep verdi.
- 48:22Zaferin Sonrası
- Bu surette Osmanlılar İzladi Derbend'in de lekesini silmiş oldular.
- Ladislas'ın kellesi ile Edirne-Segedin Antlaşması birer mızrağa takılarak Sultanın çadırının önünde sergilendi.
- Sabahtan ikindiye kadar sekiz-dokuz saat devam eden muharebe sonunda Osmanlılar kesin bir galibiyet elde etmiş, Edirne'de tedirginlik içinde bekleyen başta II. Mehmet, Çandarlı Paşa ve Edirne halkı refaha ermişti.
- 49:28Varna Zaferi'nin Sonrası Siyasi Gelişmeler
- Varna Zaferi dolayısıyla Edirne'de büyük şenlikler yapıldı ve Sultan Mehmed adına Karakoyunlu hükümdarına, Timurlu Sultanına ve Memlüklere ulaklar çıkarılıp zafer müjdesi verildi.
- Sultan Murat, ordu ile Edirne'ye döndükten sonra zafer sevinci son bulmuş, siyaset başlamıştı.
- Çandarlı Halil Paşa'nın isteği Sultan Murad'ın yeniden tahta oturmasıydı, ancak Kral Ladislas öldürülmüş, ancak kendisinden daha şöhretli olan Yahyadi hayattaydı.
- 50:15Sultan Murat'ın Tahta Durumu
- Kaynaklar durumu çok farklı şekilde açıklamaktadır; bazı kaynaklar Sultan Mehmed'in saltanatının devam ettiğini, bazı kaynaklarda Sultan Murad'ın tahtta bulunduğunu söylemektedir.
- Dönemin yazılı kaynaklarında Varna Savaşı ganimeti Sultan Mehmet adına kayıt olunmuştu.
- Sadrazam Çandarlı Halil Paşa, İshak Paşa, ona yakın devlet adamları ve Yeniçeri Ağası Kurtçu Doğan başta olmak üzere II. Murat'a sultanmış gibi davranıp yeniden tahtta kalması için elinden geleni yapıyorlardı.
- 51:24Sultan Murat'ın Manisa'ya Dönüşü
- Sultan Murat, devlet adamlarının ısrarlarına rağmen Manisa'ya dönmeye karar verdi ve tahta oğlu Sultan II. Mehmed'i bırakıp yola koyuldu.
- Saruhan, Aydın ve Menteşe sancaklarının geliri Sultan Murad'a tahsis olundu.
- Sultan Murad'ın otoritesi Avrupalıların gözünde çok yüksektir; bir zaman sonra Sultan II. Mehmed Rumeli Sultanı, II. Murat ise Anadolu Sultanı gibi görülmektedir.
- 52:09Edirne'deki Siyasi Çatışmalar
- Edirne'de II. Murat'ın ayrılmasından sonra bir devlet siyaseti savaşı sürüyordu; Çandarlı ve ona yakın devlet adamları ile Zannos ve Şehabettin Paşalar arasında büyük çatışma söz konusuydu.
- Zannos ve Şehabettin Paşa II. Mehmed'i Varna Savaşı'na götürememişler ve bu surette II. Mehmed'in otoritesi sarsılmış, babası II. Murad gelip durumu kurtarmış gibi olay lense ediliyordu.
- Çandarlı Halil Paşa, Zağanos ve Şehabettin Paşa ikilisine karşı Sultan Murad'ı tekrar tahta geçirmek için elinden geleni yapmaya hazır bulunuyordu.
- 52:51Çandarlı Halil Paşa'nın Nüfuzu
- Çandarlı Halil Paşa 1437 yılından beri devlet işleriyle uğraşan bir numaralı kişiydi.
- Sultan Murat her ne kadar savaşçı bir padişah da olsa bunun dışında zevk hayatını çok seven bir karakter olduğundan devlet yönetiminde yıllardır Çandarlı Paşa'nın ağırlığı bulunmaktaydı.
- Sultan II. Murad'ın Çandarlı Halil Paşa'ya karşı sonsuz güveni vardı; o sefere çıktığında payitahtı Çandarlı Halil Paşa'ya bırakırdı ve II. Mehmed'i tahta çıkardığında da Çandarlı Paşa'yı kendisine devlet işlerini öğretsin diye sadrazam bırakmıştı.
- 54:12Osmanlı Devletindeki Siyasi Çatışmalar
- Çandarlı Halil Paşa ile Şehabeddin Paşa arasında ciddi bir iç çatışma yaşanmaya başlamıştı, ikisi de devlet içinde büyük askeri güç barındırıyordu.
- Şehabeddin Paşa, 1438 yılında Rumeli Beylerbeyliği'ne atanmış, 1441 yılında Noburda ve Sırp kalelerini ele geçirerek şöhret kazanmış, 1440'dan sonra Rumeli Beylerbeyi olmakla beraber vezir olmuştu.
- Zağanos Paşa, geçmişte Arnavut ili sancakbeyliğinde bulunmuş, sarayda hazinedar başlığı yapmış, II. Mehmed'in curs ettiği günden beri resmi olmasa da manevi olarak sadrazam sıfatında bulunmaktaydı.
- 56:04Çandarlı Halil Paşa'nın Gücü
- Çandarlı Halil Paşa, Zağanos ve Şehabettin Paşalar'ın gölgesinde bırakacak kadar nüfuza sahipti, özellikle Edirne'de kapıkulu muhafızları yeniçeri ağası Kurtçu Doğan ile samimi olup, bütün yeniçeriler onun emrindeydi.
- Sultan Murad'ın halen hayatta olması ve kendisinin sadrazamlık makamında bulunması güçlü bir konumda olmasını sağlıyordu, özellikle yeniçerilerin arkasında saf tutması Çandarlı'nın en kuvvetli özelliğiydi.
- Çandarlı Halil Paşa ile Zağanos ve Şehabettin Paşalar arasında iki sene kadar şiddetli mücadele yaşandı, Zağanos ve Şehabettin Paşalar Sultan Mehmed'i gaza ve İstanbul'un fethi üzerine teşvik ediyorlardı.
- 57:38Yeniçeri İsyanı
- 1446 yılının Mart veya Mayıs ayında Edirne'de büyük bir yangın çıktı, ardından yeniçeriler Edirne dışında toplanmak suretiyle isyan başlattılar.
- Yeniçerilerin isyan etmesinin ana sebebi olarak aldıkları akçenin ayarının düşürülmüş olduğunu söylediler, Şahabettin Paşa'nın konağını basıp kendisini öldürmek istediler.
- Yeniçeri isyanı maaşlarına yarımşar akçeye zam yaparak bastırıldıysa da, Çandarlı Halil Paşa, Vezir İshak Paşa ve Kurtçu Doğan el birliği ile Sultan Murad'ı yeniden hükümdarlığa getirmek için kollarını sıvamışlardı.
- 58:44Sultan Murad'ın Yeniden Tahta Geçişi
- Yeniçeri isyanı kontrolden çıkmış vaziyetteydi, Çandarlı Halil Paşa dahi durumdan tedirgin olmuştu.
- Olayların bastırılamaması üzerine Sultan Murat Manisa'dan kalkıp Edirne'ye doğru yol aldı, ancak isyan sonlanır ümidiyle Bursa'ya geçip beklemeye başladı.
- Yeniçeri isyanının son bulmasından sonra Çandarlı Paşa, Sultan Murad'ı kesin bir şekilde tahta davet etmişti, Sultan Murat da yeniden tahta geçmeyi uygun bulmuştu.
- 59:33Sultan II. Mehmed'in Tahttan Çekilmesi
- Çandarlı Sultan Mehmed'i günlerce sürecek bir ava çıkmasını sağladıktan sonra Sultan Murad'ı derhal Edirne'ye davet etti.
- İkinci Mehmet durumu öğrenince avlaktan Edirne Sarayı'na geldiğinde tahta babası Sultan'a otururken buldu, Çandarlı'nın bir hile yaptığını anlamıştı.
- Babasının elini öperek tahttan çekilmeyi kabul etti, Sultan II. Mehmed dahi Halil Paşa'nın bu hilesi ile vakıf olup, mütehayyir olup eğdi ve gönülden kin bağladı.
- 1:00:52Sultan II. Murad'ın Dış Siyaseti
- Sultan II. Mehmed Manisa'ya çekilir çekilmez II. Murad devlet adamlarını, vezirleri yeniden kendine göre tayinler yaptıktan sonra derhal dış siyasete yöneldi.
- İlk hedef olarak Mora Yarımadası konusunu ele aldı, Osmanlı tarihinde Mora Yarımadası Yıldırım Bayezid döneminde Osmanlı Devleti'ne tabi olmuş, ancak 1402 yılındaki Ankara Muharebesi'nden sonra irtibat kopmuştu.
- Mora'nın başında ileride son Doğu Roma yani Bizans İmparatoru olacak olan Konstantin bulunuyordu, Edirne-Segedin Antlaşması'ndan sonra serbest kaldığını düşünerek Korint'i geçmiş ve Teselya içlerine kadar akınlar yapıp bazı yerleşkeleri eline geçirmişti.
- 1:02:03Mora Seferi
- Sultan Murad, topçu ocağına ağır ve büyük çaplı toplar dökülmesini emrettikten sonra Mora seferine çıktı, surların önüne geldikten sonra on üç gün boyunca toplarla surları bombalattı.
- 1446 Aralık ayında surlarda büyük gedikler açılınca Osmanlı askeri buradan içeri girmeye başladı, Korint surları açılınca Türk ordusu ikiye bölündü.
- Sultan Murat, Patras'a doğru kuzeye ve Turahanoğlu da güneye doğru inmeye başladı, Mora Despotu Konstantin'in Osmanlı ordusu ile başa çıkamayacağı belliydi, Alcondilas ismindeki bir elçiyi sultanın huzuruna göndererek af diledi.
- 1:03:13Arnavutluk Seferi
- Sultan Murat, Mora seferinden döndükten sonra uzun zamandır çözülemeyen Arnavutluk meselesi üzerine düşünmeye başladı, Arnavutluk'ta bulunan Castriota ailesi Osmanlı hakimiyetini tanımış vaziyetteydi.
- Ailenin varislerinden olan İskender Bey, Osmanlı sarayında yetişmiş, Osmanlı içerisinde önemli mevkilere gelmişti, ancak Varna Savaşı'ndan önce 1443 yılında kaçarak Akçahisar Kalesi'ne gelmiş ve buradaki Türk askerine bir oyun etmişti.
- Sultan II. Murat, bazı kaynaklarda İskender'in kardeşi, bazı kaynaklarda amcası olan Hamza Bey'in de teşviki ile Arnavutluk üzerine sefer ilan etti, II. Murat Manisa'ya ulak çıkartıp II. Mehmet'in de sefere iştirak etmesini istedi.
- 1:05:08Akçahisar Kuşatması
- Sultan Murat ve Türk ordusu Akçahisar'ı kuşatma altına aldı, kale surları toplar ile dövüldü, gedikler açıldı, hücumlar edildiyse de kale düşmedi.
- Bu sırada İskender Bey kalede bulunmuyor ve bir dağın tepesini kendisine mesken tutmuş, buradan gerilla tarzı saldırılarda bulunuyordu.
- Taarruzlar ile alınamayan kale kuşatma altına alındı ve kale müdafilerinin açlık sebebiyle uzun bir kuşatma ardından teslim olacağı düşünülmüştü, ancak Osmanlı'nın müttefiki olan Sırp Despotu Brankoviç acil bir haber gönderdi.
- 1:06:09Yanoş Hünyadi'nin Haçlı Ordusu
- Sultan Murat Akçahisar kuşatmasında bulunurken, Yanoş Hünyadi, Varna yenilgisinden sonra vücuda getirmeye çalıştığı Haçlı ordusunu yeniden toplamayı başarmıştı.
- Yanoş Hünyadi, eski Macar Kralı Albert'in oğlu Küçük Ladislas'a naip olmuş, Macaristan'da kontrolü eline almıştı, Haçlı ordusuna Eflaklılar, Lehliler, Erdel ve Alman kuvvetleri de destek vermişti.
- Yanoş Hünyadi dört yıllık süre içerisinde Varna'nın intikamını almak üzere uzun çarşılı'nın verdiği rakama göre yirmibeş bini Macar olmak üzere diğer milletlerin de desteğiyle doksan bin kişilik büyük bir ordu toplamıştı.
- 1:07:59Kosova Muharebesi
- Osmanlı ordusuna akıncı beyleri de yardıma yetişmiş, meydanda yerlerini almışlardı.
- Muharebe 17-19 Ekim 1448 günlerinde yaşandı ve tam üç gün sürdü.
- Muharebenin birinci günü savaş netice vermedi, tüfekli askerler ve topçular ilk günde etkili oldular.
- 1:08:47Muharebenin Sonucu
- Üçüncü gün Sultan Murat meşhur Türk taktiği Turan'ı uyguladı, düşman sultanın bulunduğu merkeze hücum edince akıncılar düşmanı çember içine almayı başardılar.
- Muharebenin esnasında Çandarlı Halil Paşa siyasetiyle Eflak prensini kendi saflarına geçmeye ikna etti, bu olay Haçlı ordusunun dağılmasına yüz tuttu.
- Savaş geceye kadar devam etti, kazanamayacağını anlayan Yanoş meydandan kaçtı ve Türk ordusu Haçlılara karşı yeni bir zafer elde etti.
- 1:09:38Savaşın Sonuçları ve Sonrası
- Türk ordusunun kaynaklarda 4000-8000 arası şehit verdiğini yazarken, düşmanın kaybının 17.000 civarı olduğu söylenmektedir.
- Kosova zaferinden sonra Sultan Murat ile oğlu II. Mehmed Edirne'ye geldiler, Edirne halkı büyük bir sevinç ile kendilerini karşıladı.
- Sultan II. Murad oğlu Mehmed'i Dulkadiroğlu Süleyman Bey'in kızı Siddi Hatun ile evlendirdi ve ardından II. Mehmed Manisa'ya çekildi.
- 1:12:16Sultan Murat'ın Vefatı
- Hastalığa yakalanan Sultan II. Murad üç gün yattıktan sonra 3 Şubat 1451 günü vefat etti.
- Öldükten sonra bedeni yeni sultan tahta gelene kadar tıbbi yöntemlerle korundu.
- Sultan Murat, dünyada Türkler adına büyük bir devlet bırakmıştı, ömrünün büyük kısmı savaş meydanlarında geçti ve vakanüvisler kendisini çok iyi kalpli, barışçıl ve gerekli olmadığı takdirde savaşmayı sevmeyen bir sultan olarak yaptılar.
- 1:13:34II. Mehmed'in Tahta Çıkışı
- Sultan Murat'ın ölümünden sonra Sultan II. Mehmed 18 Şubat 1451'de Edirne'ye gelip tahta oturdu.
- Yeni padişahın ilk işi İsfendiyaroğlu'nun kızından olma kardeşi Küçük Ahmed'i boğdurtmak oldu.
- Mehmet bu yıllarda 19-20 yaşları arasındaydı, küçük yaşta tahta çıkması, tahttan indikten sonra babası ile seferlere katılması ve Kosova zaferinde bizzat ordugahta yer alması sayesinde tecrübeli, siyaset bilen bir padişah olarak bütün Osmanlı ülkesinin başında bulunuyordu.
- 1:14:40II. Mehmed'in Vezirleriyle İlişkisi
- Tahta geçen II. Mehmed, vezirlerinin toplanmasını emretti, Çandarlı Paşa, İshak Paşa ve Kurtçu Doğan da dahil olmak üzere tedirgindiler.
- Sultan Mehmed, babasının vezirlerinin niçin uzağımda dururlar diye sordu ve nizamımıza yaraşır bir şekilde yanımda yer alınız dedi.
- Sultan Mehmed, Çandarlı Halil Paşa'yı yine sadaret makamında sadrazam olarak bıraktı, Şahabettin Paşa'yı ise ikinci vezir olarak tayin etti ve İshak Paşa'ya Sultan Murad'ın vasiyetine uygun bir şekilde defnedilmesini söyledi.
- 1:17:04II. Mehmed'in Politikası
- II. Mehmet'in tahta geçmesi hem içeride hem dışarıda ve özellikle Bizans ile Avrupa ülkelerinde yeni sultanın izleyeceği politikası merak konusu olmuştu.
- İlk hedef şüphesiz Konstantinopolis'in fethi ve bin yıllık Doğu Roma'nın sonunu getirmekti, ikinci hedef ise Kızıl Elmayı ise Vatikan'da Türk bayraklarını dalgalandırmaktı.
- Anadolu beylikleri, Sultan Mehmed'in geleceğini kestiremediklerinden dolayı derhal isyan çıkartmaya başladılar, Karamanoğlu İbrahim Bey, Aydın, Menteşe ve Germiyanlıları da ayaklandırmıştı.
- 1:18:58Barış Antlaşmaları
- Sultan Mehmet ilk olarak Anadolu'yu güvence altına alması gerektiğini anladı, Avrupa'dan gelen elçileri çok iyi karşıladı ve barışçıl bir politika izlenimini verdi.
- Sırp Despotu fırsattan yararlanarak Osmanlı'dan bir şeyler koparmak derdine düştü, Sultan Mehmed Rumeli'ni güvenceye almak için Sırpların istediklerini kabul etti.
- Macarlar ile üç yıl sürecek yeni bir barış antlaşması yaptı, 6 Ocak 1449 günü tarihin son Bizans imparatoru olacak olan 11. Konstantinos tahta geçmişti.
- 1:20:07Sultan Mehmet'in İlk Seferleri
- Sultan Mehmet tahta geçer geçmez barışçıl bir politika izlemiş, Çandarlı'yı makamında bırakması ve Sırp-Bizans elçilerinin isteklerini kabul etmesi bazı dedikodulara yol açmıştı.
- Sultan Mehmet, Konstantiniye seferi hazırlığı için bu tedbirleri aldığını belirtmiş, Rumeli'nde ve Edirne'de gerekli tedbirler alınmıştı.
- Sultan Mehmet, Karamanoğlu'nun üzerine sefere çıkmış, Karamanoğlu İbrahim Bey ise sultanın ordusunu görünce mağlup olacağına kanaat getirerek af dilemiş ve sonunda tövbe etmiş.
- 1:22:07Bizans İmparatorluğu ile İlişkiler
- Bizans İmparatoru Konstantinos, Orhan için ödenen tahsisatın iki katına çıkarılmasını istemiş, kabul edilmezse Orhan'ı serbest bırakacağını söylemiş.
- Sultan Mehmet, Karamanoğlu üzerine sefere devam etmek yerine Bizans elçilerine iyi davranarak durumu düşüneceğini söylemiş ve Karamanoğlu'nun sulh teklifini kabul etmiş.
- Akşehir ve Beyşehir Karamanoğulları'na geri verilmiş, Alaiye Kalesi de Karamanoğullarına bağışlanmış, Karamanoğlu İbrahim Bey ise Osmanlıların yüksek egemenliğini kabul etmiş.
- 1:24:25Yeniçeri İsyanı ve Sultan Mehmet'in Otoritesi
- Sultan Mehmet, seferden dönerken yeniçeri ağası Kurtçu Doğan ve adamları isyan çıkarmış, padişahın önünde iki saf haline geçerek akçe istemişler.
- Sultan Mehmet, yeniçeriye on kese akçe vererek isyanlarını bastırmış, ancak tahta daha yeni geçtiğinden ipleri tam olarak eline alamamıştı.
- Gelibolu'dan sonra divan toplanarak yeniçeri sayımı yaptırılmış, Kurtçu Doğan bağlatılıp Amasya'ya sürgüne gönderilmiş, yeniçeri ağalığına Mustafa Bey tayin edilmiş.
- 1:26:16Orhan Meselesi ve İstanbul'un Fethi İçin Hazırlık
- Sultan Mehmet seferdeyken, Çandarlı Halil Paşa Bizans elçisine sert konuşmuş ve Orhan'ı Rumeli sultanı yapmak isteyenlerin başarısız olacağını tehdit etmiş.
- Sultan Mehmet, istenilen tahsisatın artık gönderilmeyeceğini bildirerek açıkça Konstantin'e meydan okumuş.
- Sultan Mehmet, genç yaşta hem Çandarlı Paşa'yı bastırmış hem de kendisine ikilik eden yeniçerinin hakkından gelmiş, Anadolu'da huzuru sağlamış, Macarlar ve Sırplar ile barış içinde yaşamak için antlaşmalar yapmıştı.
- 1:29:20Konstantinopolis'in Tarihi
- Konstantinopolis tarih boyunca defalarca kuşatma görmüş bir şehirdir; Makedonyalılar, Sasaniler, Avar Türkleri, Araplar, Ruslar, Bulgarlar ve Haçlılar tarafından kuşatılmıştı.
- Şehrin büyük ve dayanıklı surları tarih boyunca güçlendirilmeye devam etmiş, üst taraftan denizlerle çevrili olması, karaya bakan surların yüksekliği ve dayanıklılığı, Haliç'in zincir ile kapatılmış olması ve Grejuva ateşinin gücü sayesinde defalarca başarıyla savunulmuştu.
- Türk orduları geçmişte Konstantinopolis'i kuşatmış, Avar Türkleri ve Sasaniler ortak kuşatma ile şehri ele geçirmeye çalışmış, Avrupa Hunları döneminde de şehrin kapılarına kadar gelip imparatoru tehdit edip vergiye bağlamışlardı.
- 1:31:07Osmanlı Devleti ve Konstantinopolis
- Osmanlı Devleti kurulduktan sonra imparatorluk sınırlarının hızla büyümesi üzerine Konstantinopolis devletin tam ortasında kalan bir şehir olmuş, Osmanlı Devleti'ne uzun yıllar boyunca büyük zararlar vermiş.
- Bizanslılar defalarca Haçlı ordularının Osmanlılar üzerine gelmesinde etkili olmuş, Anadolu beylerinin isyan etmesini sağlamış, ele geçirdikleri veya kendilerine sığınan şehzadeleri iç savaş çıkması için kışkırtmışlardı.
- Yıldırım Bayezid dört defa şehri kuşatma altına almış ancak başarılı olamamış, Fetret Devri'nde Musa Çelebi ve Fatih Sultan Mehmet'in babası Sultan II. Murat da şehri kuşattıysa da başarı sağlayamamışlardı.
- 1:32:43Rumeli Hisarı'nın İnşası
- Konstantinopolis'in alınması artık zaruri olmuştu çünkü Avrupa ile Asya arasında devletin ortasında duruyordu ve Osmanlılar boğazlarda büyük sorunlar yaşıyordu.
- Sultan II. Mehmed, Anadolu Hisarı'nın karşısına Rumeli Hisarı yaptırmak istedi ve Çandarlı Paşa'nın "ilk taşı koyduğumuzda maksadımızı anlayacaklar" sözü gerçekleşti.
- Sultan Mehmet, Bizans'ın Karadeniz'den aldığı zahireyi engellemek için Rumeli'nde yeni bir hisar inşa ettirmeyi emretti ve bin kadar inşaat ustası, amele ve kireççi temin edilmesini istedi.
- 1:33:55Bizans'ın Tepkisi ve Sultan Mehmet'in Kararı
- İlk taş konulduktan sonra İmparator Konstantinos telaşa düştü, Edirne'ye elçiler çıkardı ve Avrupa'dan yardım aramaya başladı.
- Sultan Mehmet, elçilerin hisar inşasından vazgeçirmeye çalışmasına rağmen "ben şehrinizden bir şey almıyorum, şehrin hendekten dışarısı benimdir" diyerek kararlılığını gösterdi.
- Sultan Mehmet, babasının Rumeli'ne geçişinde yaşadığı zorlukları anlatarak "şimdi ben bunu gerçekleştireceğim" dedi ve Bizans'a "şimdiki Osmanlı Sultanı öncekilerine benzemez, Rumeli'de hisar yapmak istersem yaparım" mesajını iletti.
- 1:35:53Hisar İnşaatının Tamamlanması
- 1452 yılının ilkbaharında hisarın malzemeleri geldi ve inşaat başladı, Sultan Mehmed de buraya gelerek inşaatı kontrol etti.
- Padişah kalenin inşaası için Çandarlı Halil Paşa, Saruca Paşa ve Zağanos Paşa'yı memur etti, en büyük burçlarını cebinden verdikleriyle yaptırdılar.
- Boğazkesen Kalesi beş-altı bin amele çalıştırılarak ve yoğun bir tempoda tam dört ayda bitirildi, hisarın komutanlığına Firuz Ağa bırakıldı ve maiyetine dörtyüz kadar yeniçeri hisarda kaldı.
- 1:37:02İstanbul Kuşatmasının Hazırlıkları
- Sultan Mehmet, Rumeli Hisarı'nın yapımından sonra Edirne'ye döndü ve derhal topçularına daha gayretli çalışmasını emretti.
- Rumeli Hisarı'nın inşası sırasında Konstantinopolis'ten kaçarak Osmanlılara sığınan top dökümcüsü Macar Urban Usta, Edirne'de Tophane'de çalışmaya başladı.
- Sultan Mehmet bütün kışı İstanbul kuşatmasının hazırlıklarıyla geçirdi, Çandarlı Halil Paşa tedbir almaya yönlendirirken, Sultan Mehmet fethin kesinlikle gerçekleşmesini istiyordu.
- 1:38:35Bizans İmparatoru'nun Durumu
- Sultan II. Mehmed, Konstantinopolis'in kuşatma hazırlıklarına devam ederken, Bizans İmparatoru da faaliyetlerini sürdürüyordu ve Haçlıları Türkler üzerine sefer açılması için sevk etmeye çalışıyordu.
- 1444 Varna ve 1448 Kosova savaşlarından sonra Haçlılar artık güçlerinden düşmüştü, dört sene içinde iki büyük mağlubiyet kendilerini sindirmişti.
- Katalanlar Limni Adası'nın kendilerine verilmesi şartı ile yardım edeceklerini vaat ettiler, Papa ise Ortodoks ve Katolik kiliselerinin birleşmesi ve Ayasofya'da Papa'nın isminin okunması karşılığında yardım göndereceğini vaat etti.
- 1:40:00Bizans Halkının Tepkisi
- Papa, başpiskoposu olan Kardinal İzodor'u Konstantinopolis'e gönderdi, 1452 yılının Kasım ayında piskopos ve yanında getirdiği askerler şehre geldi.
- İzodor, imparator tarafından çok iyi karşılandıysa da Ortodoks din adamlarının bu duruma nefretle baktıklarını gördü, bu aleyhtarların başında Grandük Notas ile Ortodoks din adamı Gennadios geliyordu.
- 12 Aralık 1452 günü Ayasofya'da yapılan ayinden sonra halk ikiye bölündü, Konstantinopolis'te Katolikler yerine Türkleri görmek isteyenlerin sayısı artmıştı.
- 1:41:17Osmanlı Hazırlıkları
- Edirne'de Sultan Mehmet artık hazırlıklarını tamamlamış gibiydi, Tophane'de istediği çaplarda toplar döktürülmüş, kuşatma hazırlıkları büyük ölçüde bitmişti.
- Büyük topa "Şahi" ismi verildi ve Edirne'de tellallar gezerek top atışının yapılacağını ve hamile kadınların korkmaması için tedbir almaları istendi.
- Şahi top ateşlendiğinde o güne kadar insan eliyle yapılmış olan en büyük top öyle bir patladı ki, gök gürültüsünü andıran sesi ile yeri göğü inletti.
- 1:42:40Kuşatma Kararı
- Sultan II. Mehmet Edirne'de Konstantinopolis kuşatması kararı almak için meşveret meclisi'ni topladı, bu topladığı çok geniş çaplı olduğu söylenir.
- Sultan Mehmed Osmanlı tarihi hakkında geniş bir notu verdi, tarihe atıfta bulunarak bu şehrin Osmanlı'nın başına türlü bela açtığını, geçmişte defalarca Haçlı seferlerini tetiklediğini anlattı.
- Uzun geçen konuşmanın ardından Çandarlı Halil Paşa ve yandaşları hariç hepsi sultanı alkışladılar ve kendisini desteklediler, sonuç olarak bu meclisten savaş kararı çıktı.
- 1:44:05Bizans'ın Durumu ve Osmanlı'nın Taarruzları
- Bizans İmparatoru Konstantin, civardaki halkını şehre aldıktan sonra şehrin kapılarını kapattırdı, artık Karadeniz bölgesinden de hiçbir yardım ya da gıda temin edemiyordu.
- Rumeli Hisarı boğazı kapatmıştı, ancak Cenevizlilerin ticaretine zarar veren bir geminin batırılması üzerine Cenevizliler Bizans'a yardım etmeye karar verdi.
- Sultan Mehmet savaş kararı aldıktan sonra ordunun hazırlanmasını emretti, ilk olarak on bin kişilik bir kuvveti Marmara Denizi kıyılarına gönderdi ve şehrin surlarına kadar olan her yer Osmanlı padişahının oldu.
- 1:46:02İstanbul Kuşatmasının Hazırlığı
- Turhanoğulları'nın imparatorluk topraklarına akın ettiği sırada, Şahı Top ve diğer toplar yola çıkarılmış, Dayı Karaca Paşa ordusu ile güvenliği sağlanmıştır.
- Sultan Mehmet, 23 Mart 1453 veya 26 Mart 1453 tarihinde Edirne'den Keşan istikametine doğru hareket etmiş, Anadolu'dan gelen askerler Çanakkale Boğazı'ndan geçerek ordusuna katılmıştır.
- 5 Nisan günü İstanbul'un önüne ulaşılarak ordugah kurulmuş, toplar, mancınıklar ve yürüyen kuleler savaş meydanında konuşlandırılmaya başlanmıştır.
- 1:47:15Kuşatmanın Başlangıcı ve Ordunun Düzenlenmesi
- 6 Nisan 1453 günü Osmanlı kuşatması resmen başlatılmış, en büyük toplar Edirnekapı ve Topkapı karşısında konuşlandırılmıştır.
- Şahı Top başlangıçta Eğri Kapısı'nın karşısına konulmuş, sonra Topkapı'nın kuzeyine kaydırılmış ve topçu birlikleri dört gruba ayrılmıştır.
- Ordugah içinde yeni bir top tamir ve döküm atölyesi kurulmuş, padişahın otağı Topkapı'nın karşısına denk gelecek şekilde kurulmuştur.
- 1:48:00Ordunun Komutanları ve Sayıları
- Kara surlarının sol cenahı Ayvansaray'dan Edirnekapı'ya kadar olan kısımdaki orduyu Rumeli Beylerbeyi Dayı Karaca Paşa komuta etmiştir.
- Edirnekapı ile Topkapı'nın bulunduğu bölgede padişahın da içinde bulunduğu merkez kuvvetleri, yeniçeriler ve Çandarlı Halil Paşa bulunmuştur.
- Osmanlı ordusunun sayısı tarihi kaynaklarda 70 bin ila 250 bin arasında değişmekte, ortak görüş 120 bin civarındadır; donanma sayısı ise 150 gemi arasında değişmektedir.
- 1:49:31Bizans'ın Gücü ve Savunma Stratejisi
- Bizans'ın surları savunanların sayısı ortalama 15 bin civarında olup, bu sayı Osmanlı ordusunun onda birine denk gelmektedir.
- İmparatorun şahsi ordusunun 5 bin'e yakın, şehirde eli silah tutan ve kuşatmadan önce eğitim almış asker sayısının 5 bin'e yakın olduğu söylenir.
- Bizans adalarından toplanan askerler, İtalya'dan gelen askerler 3 bin'e yakın olup, Şehzade Orhan'ın emrinde 600 kadar Türk askeri bulunmaktaydı.
- 1:50:51Kuşatmanın Başlangıcı ve İlk Atışlar
- 6 Nisan 1453 günü şehrin önünde kuşatmaya başlayan Osmanlı ordusu, bütün hazırlıklarını 11 Nisan'da bitirmiştir.
- Sultan II. Mehmed, Mahmut Paşa'yı imparatora göndererek şehrin savaşsız teslim edilmesini teklif ettiğinde, imparator Konstantin kendisine yemin ederek kanının son damlasına kadar surları savunacağını bildirmiştir.
- 12 Nisan 1453 günü Osmanlı topçuları ilk atışlarını İstanbul'un surlarına karşı başlatmış, Sultan Mehmed'in emriyle bütün toplar ateşlendikten sonra Şahı Topunda ilk atışını yapmasını emretmiştir.
- 1:52:03Top Atışlarının Etkileri ve Bizans'ın Savunması
- Şahı Top patladığında surlarda çok büyük gedikler açıyor, yer sallanıyor ve muazzam bir ses çıkıyordu, ancak günde sadece 7-8 defa ateşlenebiliyordu.
- Sultan Mehmet'in döktürdüğü toplar aralıksız olarak İstanbul'un surlarını dövüyordu, küçük toplar hiç durmadan sürekli olarak surlara ateşlerine devam ederken, dört büyük top soğudukça ateşleniyor ve surlarda büyük gedikler açıyordu.
- Bizans halkı can da başla çalışarak sürekli olarak açılan surları tamir etmeye çalışırken, imparator devamlı surları kontrol etmek için kilometrelerce at üstünde oradan oraya koşuyordu.
- 1:53:14Kuşatma Stratejileri ve İlk Taarruz
- Top atışları bütün şiddetiyle devam ederken büyük toplardan birisi infilak ederek yakınlarındaki topçularımızdan bazılarını şehit etmiş, ancak kısa sürede tamir edilerek yeniden atışa hazır hale gelmiştir.
- Sultan Mehmet'in emri üzerine yeniçeriler surların yakınlarına siperler kazarak sur üstüne ok atacak kadar mesafeye yaklaşmış, durmadan oklarını fırlatarak surların savunucularını rahatsız etmişlerdir.
- Sultan Mehmet'in topçuları üç ufak top ile bir hayali üçgen çizerek surları üç noktadan bombalıyor, çatlaklar oluşturuyor ve bu hayali üçgenin tam ortasına büyük top ile ateş ederek surların yıkılmasını sağlıyorlardı.
- 1:54:32İlk Kara Saldırısı
- Sultan Mehmet ilk hücumu başlatmak için hazırlanırken, bu ilk taarruz hem karadan hem denizden gerçekleşecekti.
- 18 Nisan 1453 günü kara saldırısı başlamış, büyük Türk ordusu İstanbul'u kuşatmış, topçular ise günlerdir surları döverek taarruz için gerekli olan gedikleri açmış vaziyetteydi.
- Şehri koruyan üç surdan iki tanesi yıkılmış vaziyetteydi, 18 Nisan'da sessizce bir gece yürüyüşü yapılmış, surlara doğru yakınlaşarak taarruz başlamıştı.
- 1:55:30İlk Saldırının Sonuçları
- Piyadeler amansız bir şekilde saldırıya geçtiler, büyük harp kuleleri de bu saldırıya dahil oldu ve saldırı dört saat boyunca aralıksız sürdü.
- Bizans bu ilk saldırıda güzel bir savunma yaptı, surların üzerinden kaynayan yağlar askerlerin üzerine dökülürken, garaj ateşi diri diri yanmamamıza sebep oldu.
- İlk saldırının başarısız olması ve sonuç alınamaması Sultan Mehmed'i oldukça üzdü, Türk ordusu için bu durum üzücü bir hal alırken, şehrin savunucuları ise sevinçten bayram ettiler.
- 1:56:44Bizans'ın Deniz Yardımı
- 18 Nisan'da gerçekleşen ilk taarruz başarısız olmuştu, ancak asıl Türklerin umudunu kıracak olan olay taarruzdan iki gün sonra yaşandı.
- Papa İstanbul'a yardım amaçlı üç büyük Ceneviz gemisi göndermişti, her birinde 400 deniz askeri bulunuyordu.
- İmparatoru yazdığı mektupta, bu üç gemiden sonra 30 tane daha savaş gemisi göndereceğini bildirmişti, bunların içerisinde gerekli erzak ve askeri teçhizat bulunuyordu.
- 1:57:23Deniz Savaşı ve Haliç'e Giriş
- Sultan II. Mehmed, Baltaoğlu'na üç geminin durdurulmasını emretti ancak ters rüzgar ve gemilerin yüksekliği nedeniyle başarılı olamadı.
- Sultan, gemilerin Haliç'e girmesini engellemek için atını denize sürdü ancak gemiler Haliç'e girmeyi başardı.
- Sultan, Baltaoğlu'nu huzuruna çağırdı ve üç gemiyi durduramadığı için azarladı, cezasını sürgün olarak değiştirdi ve yerine Hamza'yı atadı.
- 1:58:37Haliç'e Gemilerin Taşınması
- Sultan Mehmed, harp meclisini topladı ve Çandarlı Halil Paşa, imparatorun senede yetmiş bin duka vergiye bağlanmasını teklif etti.
- Sultan, kuşatmanın devam etmesi kararını verdi ve gemilerin karadan yürütülerek Haliç'e indirilmesi emrini verdi.
- 21-22 Nisan gecesinde Türk askerleri, bazı kaynaklarda altmış, bazı kaynaklarda yetmiş gemiyi bir gecede Haliç'e suya indirmeyi başardı.
- 1:59:58Haliç'teki Stratejik Hamleler
- Bizanslılar, Türk donanmasını Haliç'te görünce zafer şenliklerinin yerini korku ve telaşa bıraktılar.
- İmparator Konstantin, açılan yeni cepheye mecburen asker kaydırmak zorunda kaldı ve Haliç'e bir yüzen köprü kuruldu.
- Bu köprünün genişliği beş askerin yan yana geçeceği şekilde tasarlandı ve Bizanslılar köprüyü yakmaya çalışsa da başarısız oldu.
- 1:01:13Kuşatma Sürecindeki Zorluklar
- Şehirde erzak sıkıntısı görülmeye başladı ve Bizanslıların bütün ümitleri Papa'nın vaat ettiği otuz gemilik yardım filosuydu.
- Sultan Mehmed, 6 Mayıs gecesi büyük taarruz için emir verdi ancak bu taarruz netice vermedi.
- 12 Mayıs'ta üç büyük saldırı başladı ancak 2000 kişilik bir ihtiyat kuvvetine yetişmesiyle Türk ordusu geri püskürtüldü.
- 2:02:20Son Taarruz Hazırlıkları
- 12 Mayıs'taki başarısızlığın ardından Sultan Mehmed, daha büyük bir saldırı yapmanın gerekliliğini anladı.
- Topların çoğunu Topkapı ve Bayrampaşa Deresi istikametine getirdi, yeni tüneller kazılmasını emretti ve yürüyen kulelerin toprakla sulanmasını emretti.
- Papa'nın vaat ettiği yardım bir türlü şehre ulaşmamıştı ve İmparator, hazine ihtiyacından dolayı kiliselerdeki altın haçları toplatıp eritip paraya çevirmişti.
- 2:03:18İmparatora Teklifler
- Sultan Mehmet, umumi taarruzun yapılmasına günler kala İmparator'un ruh halini düşünerek İsfendioğlu Kasım Bey'i elçi olarak gönderdi.
- Sultan, şehrin başına geleceklerden artık kendisinin sorumlu olmayacağını söyleyerek İmparator'a teslim olması karşılığında üç şart sundu.
- İmparator, Kasım Bey'in teklifini kabul etmediği gibi kendi elçilerini de Sultana gönderdi ve her yıl vergi vermek suretiyle kuşatmanın kaldırılmasını rica ettiler.
- 1:04:20Büyük Taarruz
- Sultan Mehmed, "Ya ben şehri alırım ya da şehir beni" sözlerini söyledi ve Mora Despotluğunu kendisine vereceğini belirtti.
- 26 Mayıs günü Macar elçilik heyeti Sultanın çadırına geldi ve kuşatmanın kaldırılmasını istedi.
- 27 Mayıs akşamı yeniden harp meclisi toplandı ve Çandarlı Halil Paşa vergi karşılığında kuşatmanın kaldırılmasını talep etti.
- 2:05:4829 Mayıs Taarruzu
- Sultan Mehmet orduyu toplayarak büyük bir nutuk çekti ve en büyük taarruzlarını yapacaklarını bildirdi.
- 29 Mayıs gecesi Türk kuvvetleri son hazırlığını yaparken Ayasofya'da da son büyük ayin yapıldı ve bu ayine bizzat İmparator da katıldı.
- 29 Mayıs gecesi Türk taarruzu başladı ve şimdiye kadar yapılan en şiddetli taarruz gerçekleşti.
- 2:06:40İstanbul'un Fethi
- Padişah geceden beri devam eden hücuma yeniçeriler ile birlikte bizzat katıldı ve askerlerin şevkini artırdı.
- Tarihi kesinliği şüpheli olan Ulubatlı Hasan ismindeki bir askerin surların üzerine ilk bayrağı diktiği söylenir.
- Türk askerleri surları aşmışlardı ve 29 Mayıs 1453 günü 1125 senelik Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu tarihe karıştı.
- 1:08:03Fetih Sonrası
- Öğleden sonra saat 14:30 civarında Türk askerleri şehre hakim oldu ve Sultan Mehmet düzenlenen tören ile şehre girdi.
- Sultan Mehmet, son Bizans İmparatorunun kendi dinine ait törenle defnedilmesini emretti.
- Sultan, Ayasofya'ya sığınan halka merhamet etti ve askerin halka zarar vermemesini emretti, bu tarihten sonra kendisi Fatih Sultan Mehmed olarak anılacaktır.