Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı tarihi hakkında bilgi veren tarihsel bir anlatım formatındadır. Videoda Fatih Sultan Mehmed, Uzun Hasan, Şehzade Mustafa, Şehzade Bayezid, Mirza Zeynel ve Mirza Mehmed gibi tarihi karakterler yer almaktadır.
- Video, 1463'te başlayan ve 16 yıl süren Fatih Sultan Mehmed ile Uzun Hasan arasındaki savaşın arka planını, stratejik hamlelerini ve sonuçlarını anlatmaktadır. İlk bölümde Doğu'dan gelen tehdit ve Akkoyunlu Devleti'nin yükselişi ele alınırken, ikinci bölümde Osmanlı'nın zafer sonrası politikası ve Fatih Sultan Mehmed'in 30 yıllık saltanatı boyunca fethettiği 17 devlet ve 200 şehir vurgulanmaktadır.
- Videoda ayrıca Terçan-Erzincan arasındaki Fırat nehrinin bulunduğu düzlükte gerçekleşen büyük savaş, Fatih Sultan Mehmed'in stratejik hamleleri ve Osmanlı'nın 22 devletin koalisyonuna karşı müttefiksiz olarak zafer kazanması gibi önemli tarihsel detaylar da aktarılmaktadır.
- 00:09Fatih Sultan Mehmed'in Hedefleri ve Koalisyon
- Fatih Sultan Mehmed'in seferlerinde başlıca hedefi, Tuna'nın güneyinde ve Torosların batısında Osmanlı Devleti'ne katılmayan hiç bir yer bırakmamak, Karadeniz ve Ege Denizini Türk gölü haline getirmek ve Venedik donanmasını geçerek deniz kuvvetlerini kara ordusu gibi dünyanın birinci gücü haline getirmekti.
- Fatih'in bu hedefi artık bütün dünyada biliniyordu ve Avrupa'yı, Müslüman ve Türk komşularını endişelendirmişti.
- 3 Nisan 1463'te Fatih Sultan Mehmed, 16 yıl sürecek büyük harbi başlatmış ve 28 Temmuz'da Venedik Cumhuriyeti, 30 Eylül'de Macaristan Osmanlı'ya harp ilan etti.
- 01:27Koalisyonun Kuruluşu
- Macaristan'ın ardından Almanya, Polonya, Kastilya, Aragon ve Napoli gibi toplam yirmi devlet Osmanlı'ya harp ilan etmiş ve güçlü bir koalisyon kurmuşlardı.
- Bu yirmi devlete karşı Osmanlı Devleti müttefiksiz olarak tek başına harbe tutuştu.
- Fatih sultan mehmed'in harbe tutuştuğu sırada doğuda Uzun Hasan tarafından yönetilen Akkoyunlu Devleti hızla yükselmekteydi.
- 02:34Uzun Hasan'ın Yükselişi
- Uzun Hasan, Karakoyunlu hükümdarı Cihanşah ve Maveraünnehr hükümdarı Ebu Said Miranşah'ı mağlup edip öldürerek topraklarını kendi ülkesine katmış ve Fırat havalisinden Maveraünnehr'e kadar uzanan büyük bir devlet kurmuştu.
- Toprakları genişledikçe gururu da genişleyen Uzun Hasan, bir cihangir olmak sevdasına kapılmış ve Osmanlı Devleti'ni ele geçirmek istemişti.
- Fatih Sultan Mehmed yirmi devletin koalisyonuna karşı tek başına harp etmekteyken, Uzun Hasan Venedik'e elçi göndererek Karamanoğlu beyliğini yanına alarak gizlice bu koalisyona katılmıştı.
- 04:07Osmanlı'nın Doğuda Karşılaştığı Tehdit
- Fatih Sultan Mehmed 1477 yazında Eğriboz adasını fethetmiş ve Venedik'in Ege Denizi'ndeki varlığına son vermişti.
- Avrupalıların Osmanlı ile başa çıkamayacağını anlayan Uzun Hasan, Venedik'e gönderdiği elçi ile "Rumeli sizin, Anadolu benim" diyerek Osmanlı'yı haritadan tamamen silmek istediğini belli etti.
- Fatih Sultan Mehmed, Karaman'ı mutlaka Osmanlı sancağı altına alması gerektiğini biliyordu ve Sadrazam Mahmud Paşa'yı Karaman ilini zapt etmesi için gönderdi.
- 05:09Karamanoğlu Devletinin Fethi
- Sadrazam Mahmud Paşa önce Pir Ahmed'i Konya'dan çıkardı, sonra da Larende civarında yapılan şiddetli bir muharebede Pir Ahmed Osmanlı karşısında hezimete uğradı.
- Karamanoğlu devletinin bulunduğu topraklara Karaman Sancağı adı verildi ve Fatih'in oğlu Şehzade Mustafa buraya vali tayin edildi.
- Pir Ahmed ve kardeşi Uzun Hasan'a sığınca, Uzun Hasan bu ikisini himayesine aldı ve Osmanlı toprağı olan Tokat üzerine sürpriz bir taarruz gerçekleştirerek resmen harp ilan etti.
- 06:02Osmanlı'nın Müdahalesi
- Uzun Hasan'ın gönderdiği birlikler Tokat ve Kayseri'yi yakıp yıkarak birçok mal talan etti ve Karaman ilini Osmanlılardan geri almak için yürüdü.
- Fatih Sultan Mehmed, oğlu Şehzade Mustafa'ya Karahisar'a çekilmesini istedi ve Anadolu Beylerbeyi Davud Paşa'ya ordusuyla Karahisar'da bulunan Şehzade Mustafa'nın hizmetine girmesini emretti.
- Anadolu Beylerbeyi Davud Paşa, ordusunu toplayıp Karahisar'da bulunan Şehzade Mustafa'nın hizmetine girdi ve Şehzade Mustafa, Akkoyunlu ordusunu Osmanlı topraklarından çıkarmak için Karaman iline yürüdü.
- 07:06Fatih Sultan Mehmed'in Uzun Hasan'a Mektubu
- Sultan Fatih, Uzun Hasan'a bir mektup yazarak Ehl-i İslam üzerine gidip onlara zulümde bulunmasının doğru olmadığını, eğer yapabiliyorsa din düşmanları ile savaşması gerektiğini ve yapılan haksızlığı ortadan kaldırmak için bizzat kendisinin geleceğini bildirdi.
- Uzun Hasan cevap mektubunda Kapadokya ve Trabzon'un kendisine verilmesi şartıyla barış yapabileceklerini söyleyince, Fatih Sultan Mehmed çok hiddetlendi.
- Fatih Sultan Mehmed, Uzun Hasan'a "Bismillahirrahmanirrahim" ile başlayan mektubunda, Uzun Hasan'ın Tokat ve Karaman'a gönderdiği askerlerin ahaliye zulümde bulunduğunu belirterek ona cezanı vermek üzere harekete karar verdiğini bildirdi.
- 09:05Osmanlı'nın Harbe Hazırlığı
- Fatih Sultan Mehmed harbe karar verince derhal İstanbul'dan göçüp Anadolu tarafına otağı kurulmasını emretti.
- Şehzade Mustafa ordusuyla Kır iline vardığında Mirza Yusuf'un ordusuyla karşı karşıya geldi ve şiddetli bir savaşta Mirza Yusuf ağır bir hezimete uğrayarak ve esir edildi.
- Bu uzun hasan için kötü bir haberdi, ancak daha büyük korkunç bir atlı Türkmen ordusu ile Osmanlı'nın üzerine saldırmayı planlıyordu ve Venedik'e kendisinin Osmanlı üzerine yürüdüğünü, Venedik'in de gemiler ile İstanbul'u kuşatmasını istedi.
- 11:16İki Ordu Karşı Karşıya
- Tercan ile Erzincan arasında Fırat nehrinin bulunduğu bir düzlükte iki ordu karşı karşıya geldi.
- Fatih Sultan Mehmed'in ordusunun sağ kolunda kırk sancak beyi ve yirmi bin kapıkulu askeri ile Şehzade Bayezid bulunurken, Uzun Hasan'ın sol kanadında oğlu Mirza Uğurlu Mehmed bulunuyordu.
- Osmanlı merkezinde yirmibeş bin yeniçeri ile Sultan Fatih komuta ederken, Akkoyunlu merkezinde ise Uzun Hasan bulunmaktaydı.
- 12:25Savaşın Başlaması ve Sonuçları
- Uzun Hasan'ın ordusu kalabalık fakat düzensiz bir Türkmen ordusu olup, asıl gücünü hafif süvariler ve mızraklı piyadeler oluşturuyordu.
- Muharebeyi başlatan Uzun Hasan'ın sağ kolundaki oğlu Zeynel Mirza, hafif mızraklı süvariler şehzade Mustafa üzerine tepelerden ilerleyerek şiddetle muharebeye daldı.
- Osmanlı zırhlı azapları muhteşem defans yaptı ve Akkoyunlu süvarilerini atları ile birlikte delip geçti.
- 13:31Savaşın Sonu
- Muharebenin kızıştığı bu anda
- 15:16Akkoyunlu Devleti'nin Hezimeti
- Şehzade Mustafa komutasındaki Azepler, Uzun Hasan komutasındaki merkez tarafına ilerlemeye başlamıştı.
- Fatih Sultan Mehmed, yeniçerilerden küçük bir bölüğü Uzun Hasan üzerine sevk ederken, Azepler Uzun Hasan'ın merkezine doğru hücuma geçmişti.
- Tüfekli yeniçerilerin atışlarından etkilenen Türkmen süvarileri dağılmaya başlayınca, Uzun Hasan boz atına binip harp meydanını terk etti.
- 16:54Osmanlı'nın Zaferi ve Sonuçları
- Osmanlı Devleti, Akkoyunlu Devletini büyük bir hezimete uğratmıştı.
- Fatih Sultan Mehmed, Akkoyunlu kuvvetlerini takip etmediği gibi, Türk ve Müslüman olan ülkesine de dokunmadı.
- Bu zaferden sonra Haçlıların Osmanlı aleyhine harekete geçmesi ümitleri kırılmıştı.
- 17:55Osmanlı'nın Etkisi ve Fatih'in Başarıları
- Fatih Sultan Mehmed'in akınları üzerine Venedik, Almanya ve Macaristan pes etti, Venedikliler Osmanlı ile anlaşma istemek zorunda kaldı.
- Batılılar Osmanlı Devletini mağlub edip İstanbul'a tekrar hakim olamayacaklarını anladılar.
- Fatih Sultan Mehmed otuz yıllık saltanatı boyunca onyedi devlet ve ikiyüz şehir fethetmiş, yirmiiki devletin koalisyonuna karşı müttefiksiz olarak tek başına zafer kazanmıştı.