Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Twitch'te de eğitim yayınları yapan bir ekonomi uzmanı tarafından sunulan teknik bir eğitim içeriğidir. Eğitmen, enflasyon verilerinin analizini ve Excel'de hesaplanmasını adım adım göstermektedir.
- Video, enflasyonun ne olduğu açıklamasıyla başlayıp, TÜFE ve Yİ-ÜFE gibi fiyat endekslerinin tanıtımıyla devam etmektedir. Ardından Merkez Bankası EVDS sistemi üzerinden veri çekme süreci gösterilmekte ve Excel'de bir önceki ay ve bir önceki yılın aynı ayına göre enflasyon hesaplama formülleri uygulanmaktadır.
- Eğitim içeriğinde ayrıca TUİK web sitesinden örnekler gösterilmekte, farklı enflasyon türleri (bir önceki ay, bir önceki yılın aynı ayı, 12 aylık ortalama) detaylı şekilde anlatılmakta ve iktisadi analizlerde teorilere sadık kalmanın önemi vurgulanmaktadır.
- 00:08Eğitim İçerikli Video Hakkında Bilgilendirme
- Konuşmacı, Twitch'te eğitim içerikli yayınlar yaparken YouTube'a ise fikirlerini ve tecrübelerini paylaştığı videoları atadığını belirtiyor.
- Eğitim videolarını Twitch'te devam ettireceğini, çünkü orada kendini daha rahat hissettiğini ve hatalarının izleyiciler tarafından düzeltilmesini sağladığını söylüyor.
- YouTube'da hazırladığı videolarda en ufak hata bile videoyu çöp ettiğinden, Twitch'in daha samimi olduğunu düşünüyor.
- 02:51Video Konusu ve Amacı
- Bu videoda enflasyon verileri üzerine teknik olarak, veri analizi ve ekonometride işe yarayacak şekilde konuşulacak.
- Enflasyon serilerinin nasıl kullanılması gerektiği konusunda profesyonel olmayan araştırmacılarda ciddi eksiklikler olduğu belirtiliyor.
- Enflasyon serileri üzerinden dönüşümler, Excel kullanarak verilerin nasıl üretilmesi gösterilecek.
- 05:02Enflasyon Tanımı ve Hatalı Kullanımlar
- Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin pozitif yönlü değişimine verilen isimdir, yani fiyatların artışıdır.
- Enflasyon hesaplamak için fiyatlar genel düzeyini gösterecek bir veri bulunmalı, ancak çoğu çalışmada doğrudan fiyatlar genel düzeyini temsil eden seriler kullanılıyor.
- Fiyatlar genel düzeyini temsil eden değişkenler: Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ve Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Deflatörü'dür.
- 07:12Enflasyon Hesaplama Yöntemleri
- Enflasyon yerine doğrudan fiyatlar genel düzeyini temsil eden değişkenleri kullanmak (TÜFE veya Yİ-ÜFE) en büyük hata olur.
- Enflasyon, bu endekslerdeki değişimdir, yani pozitif yönlü artıştır.
- TÜİK'in haber bültenlerinde, TÜFE'de bir önceki aya göre, bir önceki yılın aynı ayına göre ve 12 aylık ortalamaya göre artış oranları verilir.
- 11:01Enflasyon Hesaplama Referansları
- Dört çeşit enflasyon hesaplamasında kullanılan referans değer değişmektedir.
- Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Deflatörü üç aylık (çeyreklik) yayınlanan bir seridir.
- Basında ve genel ekonomide konuşulan enflasyon, genellikle bir önceki yılın aynı ayındaki TÜFE veya Yİ-ÜFE değerine göre hesaplanır.
- 11:50TÜFE Verilerinin Excel'de İndirilmesi
- Excel'de TÜFE verileri için adres çubuğunda "evds iki" olarak isimlendirilen yeni EVDS'nin Merkez Bankası yayınladığı veriler görüntüleniyor.
- İktisadi analiz yaparken, teorilere göre endekslerden faydalanılabilir; örneğin yurtiçi üretici fiyatları literatürdeki kaynaklardan alınabilir.
- İktisadi teorilere sadık kalmak önemlidir, özellikle özel piyasalar için çalışırken o piyasaların enflasyonunu hesaplamak gerekir.
- 13:14Veri Seçimi ve İndirme
- Seri ile çalışırken, fiyatlar genel düzeyi seçilebilir ve ek değişkenler (örneğin 15 yaş ve üzerindeki nüfus) eklenebilir.
- Verilerin frekansı (altı aylık veya yıllık) Merkez Bankası EVDS'nin otomatik olarak ayarlayabilir veya manuel olarak belirlenebilir.
- Veriler 2017 Ocak ayından 2018 Mart ayına kadar alınmış olup, Türkçede virgül kullanılırken istatistik programlarında nokta kullanılır.
- 14:35Enflasyon Hesaplama
- Bir önceki aya göre enflasyon hesaplanırken, referans alınarak formül oluşturulur: (Cari dönemi - Bir önceki ay) / Bir önceki ay.
- Bu hesaplama için 12 gözlem kaybedilir.
- Bir önceki yılın aynı ayına göre enflasyon hesaplanırken, 12 aylık dönemlerin ortalaması kullanılır ve formül olarak (Cari dönemi - Bir önceki yılın aynı ayı) / Bir önceki yılın aynı ayı hesaplanır.