Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesinden Ahmet Cevdet Paşa'nın sadeleştirdiği bir bölümünü okuduğu bir anlatım formatındadır.
- Videoda, Evliya Çelebi'nin seyahatine çıkmasına neden olan bir rüya detaylı olarak anlatılmaktadır. Rüyada Evliya Çelebi, Ahi Çelebi Camii'nde Sa'd-i Ebu Vakkas'ın yanında Hz. Muhammed ve diğer peygamberlerin ruhlarıyla birlikte namaz kılmaktadır. Ayrıca Hz. Peygamber'in rayihasının safran gibi, diğer peygamberlerin rayihalarının ise ayva, kavun, amber, menekşe, yasemin ve beyaz gül gibi farklı kokular gibi olduğu anlatılmaktadır.
- Konuşmacı, rüyasının sonunda Sa'd-i Ebu Vakkas'ın kendisine verdiği nasihatleri ve bu rüyanın gerçekliğini sorgulamasını aktarmaktadır. Video, Evliya Çelebi'nin seyahatine çıkmasına neden olan bu rüya anlatımıyla ilerlemektedir.
- Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi Hakkında Bilgiler
- Bugün okunacak eser, Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesinden bir kısım ve onun rüyası hakkında.
- Evliya Çelebi'nin asıl ismi Evliya Çelebi Muhammed Zülli İbni Derviş'tir.
- Ahmet Cevdet Paşa, 1314 (1898) yılında bu eseri sadeleştirerek tab ettirmiştir.
- 01:56Rüyanın Başlangıcı
- Evliya Çelebi, 1400 Muharrem'in 10. günü (1630'lara tekabül eden) uykuyla uyanıklık arası bir rüyada Ahi Çelebi Camii'nde kendini bulmuştur.
- Cami kapısı açılıp, nurlu bir cemaat ile dolu olan camide sabah namazının sünneti eda edilmiştir.
- Evliya Çelebi, minber dibinde sakin olup bu cemaati temaşada hayran kalmıştır.
- 03:33Rüyada Görülen Şahsiyetler
- Evliya Çelebi, yanında olan cana nazar edip "Sultanım, ism-i şerifinizi bize ihsan buyurunuz" demiştir.
- Rüyada Aşere-i Mübeşşere'den, kemankeşlerin piri Sa'd Ebu Vakkas'ı görmüştür.
- Nurla dolmuş cemaatin içinde bütün peygamberlerin ruhları, sahabe-i kiram, muhacirler, ensar, erbabı suffaf, Kerbela'da şehit olanlar ve asadir sıddıklar bulunmaktadır.
- 05:13Caminin İçindeki Şahsiyetler
- Mihrabın sağında Hz. Ebubekir ve Hz. Ömer, solunda Hz. Osman ve Hz. Ali, önündeki Hz. Üveysel Karani bulunmaktadır.
- Caminin solunda duvar dibinde siyah çerde Adem, piri Hz. Müezzini Bilal-i Habeşi'dir.
- Cemaati saf saf bozan ve düzenleyen Kasir-ül Kame Adem, kısa boylu Adem demektir.
- 07:21Rüyada Görülen Cemaatin Amacı
- Evliya Çelebi, cemaatin camide toplanmalarının sebebini sormuştur.
- Aza caniplerinde çveş-i muvahhidin Tatar tarafında bir birlik muzdarip (sıkıntılı) bir halde olduğu için İstanbul'a gelip imdada gideceklerini öğrenmiştir.
- Hz. Risalet, İmam Hüseyin, İmam Hasan ve on iki imam ile Aşere-i Mübeşşere, sabah namazının sünnetini eda edip ikamet etmelerini işaret etmiştir.
- 08:33Rüyada Görülen Namaz ve Dua
- Evliya Çelebi, saf-ı ala ile yüksek bir sesle ikameti tekbir edip, selamdan sonra Ayetel Kürsi'yi tilavet etmiştir.
- Bilal "Subhanallah" desin, Evliya Çelebi "Elhamdülillah", Bilal "Allahu Ekber" desin, Evliya Çelebi "Amin" demiştir.
- Cemaat "La ilahe illallah" diyerek tevhid etmiş, Evliya Çelebi "Salli ala cemil enbiya ve mürselin velhamdülillahi rabbil alemin" demiş ve mihrapta Hz. Risalet otururken des-i şerifini buse edip elini eteğini öpmüştür.
- 10:16Hz. Risalet'in Görünüşü
- Hz. Risalet, yeşil alemi dibinde, yeşil sancağı dibinde, yüzünde nikabıyla, elinde asasıyla, belinde kılıncıyla, sağında İmam Hasan ve solunda İmam Hüseyin ile zahir olmuştur.
- Hz. Risalet, mübarek sağ ayaklarını cami münevvere onurlu, cami içere bismillah ile koyup mübarek vechi şerifinden burka küşade kılıp açıp "Esselamu aleyke ya ümmetim" demiştir.
- Hz. Risalet, mihraba geçip iki rekat sünnet-i fecri eda edip sabah namazının sünnetini eda etmiştir.
- 12:03Hz. Risalet'in Giyimleri
- Hz. Risalet'in cemali ve yüzünde burka al-şal idi, yüzündeki örtü kırmızı bir şal idi.
- Desta-ı şerif'i sarığı on iki kolanlı, beyaz şaş idi.
- Hırka-i şerifleri sarıya mahil (sarıya çalan) deve yününden idi, gerdanında asfal lev levin (sarı renk suf şalı) vardı ve payi saadetlerinde mübarek ayaklarında sarı çizmeleri vardı.
- 13:30Namaz ve Dua Süreci
- Hz. Risalet, sağ yönde Evliya Çelebi'ye nazar edip mübarek yed-i mümünleri ile mübarek elleri ile zaun zaun zauni şerifine vurup mübarek dizine vurup "İkamet eyle" ve "Kamet getir" demiştir.
- Evliya Çelebi, Sa'd-ı Ebu Vakkas'ın talimiyle ikamet edip tekbir etmiştir.
- Hz. Risalet, makam-ı segahta saff-ı hazin ile hüzünlü bir ses ile Fatiha-i Şerif'i tilavet edip zammı sureyi, Sa'd-ı Şerif'in vehebna ila ahir aşer aşr-ı şerifini tilavet etmiştir.
- 15:20Rüyanın Sonu
- Evliya Çelebi, selam selamdan sonra Ayetel Kürsi'yi Bilal "Subhanallah" desin, kendisi "Elhamdülillah", Bilal "Allahu Ekber" desin diye müselsel müezzinlik yapmıştır.
- Dua duadan sonra bir tevhid-i sultani olmuştur, aşk-ı ilahi ile mest-i müdhiş olup müthiş bir güzellik olmuştur.
- Hz. Risalet, mihrapta saff-ı muhrik ile az makamında bir Yasin-i Şerif ve üç sure-i izace ve sure-i muvazeneteyni Felak ve Nas surelerini bir tamam tilavet etmiştir.
- 16:35Rüyanın Sonu ve Şefaat
- Hz. Mihrap'tan ayak üzere dururken, mübarek peygamber aleyhissalatu vesselam hemen Sa'd-ı Ebu Vakkas hazretleri dededen elimden eteğimden yetişip huzur-u haze getirip, asik-ı getirip asik-ı sadık'ın ve ümmet-i müştakın, evliya kulun, şefaatin rica eder deyip bana mübarek des-i şeriflerini buseyle deyince, bana al olup mübarek des-i şerifine, mübarek elin eteğine küstahhane yani haddim olmayarak lüp vurup dudağımı vurup muhabbetinden, yani ona olan muhabbetimden "Şefaat ya resulallah" diyecek mahalle yani "Seyahat ya resulullah" demiş.
- Hz. Risalet tebessüm edip şefaati ve seyahati ve ziyareti Allah'ım yessir bi sıhhati vesselam (Allah'ım ona kolaylaştır hem ziyareti, hem seyahati, hem şefaat) deyip Fatiha dediler.
- Cümle sahabe-i kiram ve Fatiha'a tilavet edip okuyup cümle huzlar, meclisin oradaki hazır meclisin dest-i şeriflerini, mübarek eteklerini buse ederdim ve her birisinin hayır duasını alıp giderdim.
- 18:58Peygamberlerin ve Sahabelerin Kokusu
- Hz. Muhammed'in safranı, neşe menekşe ve karanfil gibi kokardı, ayrıca Handan gülünün safranı gibi kokardı.
- Hz. Muhammed'in sağ eli kemiksiz ve yumuşacık bir des-i şerif gibiydi.
- Diğer peygamberlerin dest-i şerifleri ayva rayihası, Hz. Ebu Bekir'in kavun gibi, Hz. Ömer'in amber gibi, Hz. Osman'ın menekşe gibi, Hz. Ali'nin yasemin gibi, İmam Hasan'ın karanfil ve İmam Hüseyin'in beyaz gül gibi kokardı.
- 21:30Sahabelerin Ziyareti
- Konuşmacı, cemi huzar meclisin hazır bulunanların dest-i şeriflerini ve mübarek eteklerini bus edip öptü.
- Hz. Risalet bir fatiha deyip, seb'ul-mesani (yedi tekrarlanan Fatiha) tilavet edip, mihraptan "Esselamu aleyküm ya ihvan" diyerek camiden dışarı revan oldu.
- Sahabe-i kiram hakire (konuşmacıya) güna gün çeşit çeşit hayır dua ettiler ve camiden çıkıp gittiler.
- 22:43Sa'd Hazretleri'nin Nasihatları
- Sa'd Hazretleri, konuşmacının belinden saydağını çıkarıp hakir'in beline kuşatıp tekbir yer edip yürüdü.
- Sa'd Hazretleri, konuşmacının seyyah-ı alem ve ferit dibe-i adem (ademoğlunun eşsiz seyyahı) olacağını, gezdiği memleketleri ve sanatları tanıtacağını söyledi.
- Sa'd Hazretleri, konuşmacıya tarik-i hakkı elden bırakmamasını, boş sözlerden uzak durmasını, ekmek tuz hakkını gözde tutmasını, sadık olmasını ve iyilerden iyilik öğrenmesini nasihat etti.
- 25:59Rüyanın Sonu
- Hakir (konuşmacı) mebhud (şaşırıp kalıp) olup, hab-ı rahattan uyanıp bu vakıanın gerçek mi yoksa rüya mı olduğunu sorguladı.
- İçinde güzel bir sükunet ve ferahlama olan derin bir zevke nail oldu.
- El fatiha deyip duayı hayırları ile behrement (nasiplendik) oldu ve rüyanın rüya kısmı sona erdi.