Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan, eşyanın menşei ve gümrük belgeleri konularını kapsayan kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Eğitim yaklaşık iki saat sürmektedir.
- Video, eşyanın menşei kavramını tercihi olmayan ve tercihi menşei olarak ikiye ayırarak detaylı şekilde ele almaktadır. Ardından menşe kümüasyonu, tam kümüasyon, menşe kazandırma koşulları ve tekstil ile tekstil dışı ürünler için farklı kurallar açıklanmaktadır. Daha sonra Türkiye-Avrupa Birliği Gümrük Birliği Anlaşması, ATE dolaşım belgesi, AYFÜŞ belgesi, tedarikçi beyanı ve diğer gümrük belgeleri hakkında bilgiler verilmektedir.
- Video ayrıca GTS kapsamındaki ülkeler, konvansiyon ülkeleri ve ikili anlaşma ülkeleri için gerekli belgeler, menşe şehadetnamesi, yetersiz işçilik veya işlemler ve menşe belgelerinin geçerlilik süreleri gibi konuları da kapsamaktadır. Eğitmen, sınavlarda çıkabilecek sorular için önemli noktaları vurgulayarak, özellikle tekstil ürünleri için geçerli olan yetersiz işçilik türlerini ve fabrika çıkış fiyatı gibi kavramları açıklamaktadır.
- 00:04Menşei Kavramı ve Türleri
- Menşei, eşyanın üretildiği yer olarak tanımlanır ve ekonomik milliyetçi bir kavramdır.
- Menşei iki başlık altında incelenir: tercihi olmayan menşei ve tercihi menşei.
- Tercihi menşei, anlaşma ve anlaşmaya istinaden diğer ülkelere göre farklı vergi oranları uygulaması anlamına gelir.
- 01:27Menşei Belirleme Kaynakları
- Tercihi olmayan menşei kurallarına göre menşei belirlerken temel dayanaklar Gümrük Kanunu, Gümrük Yönetmeliği ve Gümrük Yönetmeliğinin 4'ten 7'ye kadar olan ekleridir.
- Tercihi menşei kurallarına göre menşei belirlerken temel kaynağımız uluslararası antlaşmalar ve uluslararası anlaşmalar istinaden çıkarılan menşei yönetmelikleridir.
- Aynı eşya farklı sistemlere göre farklı menşei kazanabilir veya kazanamayabilir.
- 02:34Tamamıyla Türk Menşeili Eşyalar
- İşin içerisinde ikinci bir ülke menşei yoksa, eşya Türkiye'de üretilmişse direkt tercihi olmayan menşe kurallarına göre Türk menşeili sayılır.
- Tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen eşyalar: o ülkede çıkartılan madencilik ürünleri, o ülkede toplanan bitkisel ürünler, o ülkede doğan ve yetiştirilen canlı hayvanlar ve ürünleridir.
- O ülkede tutulan ve avlanan balıkçılık ve avcılık ürünleri de Türk menşeili sayılır.
- 05:44Gümrük Kanunu'ndaki Temel Kriterler
- Üretimi birden fazla ülkede gerçekleştirilen eşyanın bir ülke menşeili sayılabilmesi için o ülkede yeni bir ürün imal edilmesi veya imalatın önemli bir aşaması yapılması gerekir.
- En son esaslı işçilik ve eylemin o ülkede bu amaçla donatılmış işletmelerde yapılması gerekir.
- Menşe kümüasyonun temel amacı ülkelerin karşılıklı ekonomik ilişkilerini artırmak ve ticaret rakamlarını artırmaktır.
- 09:08Menşe Kümüasyonu Türleri
- Tarafların sayısı iki ise bu duruma ikili kümüasyon denir (örneğin Türkiye-Gürcistan, Türkiye-Güney Kore).
- Tarafların sayısı ikiden fazlaysa (örneğin Pan-Avrupa-Akdeniz menşe kümüasyonu) bu duruma çapraz kümüasyon denir.
- Tam kümüasyon, kümüasyon içerisinde yapılan işçilik ve işlemlerin toplanmasına olanak sağlar.
- 10:26Tam Kümülasyon Kavramı
- Tam kümülasyon, iki ya da daha fazla ülkenin tek bir S/TAR ya tarafı olduğu veya iki S/TAR'ın birbirleriyle ilişkilendirdikleri durumlarda, eşyanın menşe statüsü kazanabilmesi için birden fazla ülkede gerçekleştirilen işçilik veya işlemlerin bir arada değerlendirilmesine olanak veren kümülasyon türüdür.
- Örneğin, Çin'den Norveç'e gelen iplikler kumaş haline getirilip Türkiye'ye gönderildiğinde, Türkiye'nin kumaşı gömlek haline getirmesiyle birlikte, iplikten imalat koşulu tam kümülasyon içerisinde sağlanmış olur ve eşyaya Türk menşei kazandırılabilir.
- Tam kümülasyon sayesinde, Norveç'in iplikten kumaş haline getirme işlemi ile Türkiye'nin kumaştan gömlek haline getirme işlemi toplandığında, iplikten imalat koşulu sağlanmış olur.
- 12:56Eşyanın Menşei Kuralları
- Karşılıklı anlaşmalar varsa kurallar anlaşma ile belirlenir, tek taraflı GTS örneği varsa kurallar Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenir.
- Eşyanın tercih rejiminden yararlanma için dört temel kriter vardır: ürünlerin anlaşma kapsamında olması, eşyaya menşe kazandırılması, menşe ispat belgesi (Euro 1 veya Euro-Met) sunulması ve anlaşma yapılan ülkeden doğrudan nakliyat.
- Tek istisna olarak, üçüncü bir ülkede geçici depolama alanında veya antrepoda bekletilmiş ve NMC (Non Manipulation Certificate) belgesi ile ispat edilmişse, doğrudan nakliyat ilkesi sağlanmış sayılır.
- 16:42Üretim Kriterleri
- Eşyanın tercihli olmayan menşede menşe kazandırılması için ilk olarak ürünün tekstil ürünü olup olmadığına bakılır.
- Tekstil ürünlerinde Gümrük Yönetmeliği Ek-5'e, tekstil dışı ürünlerde Ek-6'ya bakılır ve listede varsa üçüncü sütunda yer alan işçilik ve işlemin gerçekleştirilmesi gerekir.
- Tercihli menşede ise uluslararası anlaşmalar ve menşei yönetmeliklerine bakılır, ve Ek-2'de üç veya dört nolu sütunda yer alan işçilik ve işlemin gerçekleştirilmesi durumunda eşya menşei kazanır.
- 22:56Menşe Kazandırma Kriterleri
- Menşeli olmayan girdilerle imal edilen ürüne menşe kazandıran işçilik ve işlemler için liste bulunmaktadır.
- Listenin üçüncü sütununda, menşe kazandırmak için yapılması gereken işçilik ve işlemler belirtilmektedir.
- İthal ürünün fiyatı fabrika çıkış fiyatına göre belirli bir yüzde sınırı (örneğin %40, %50 veya %60) geçmemelidir.
- 23:48Liste Kriterleri
- "Yalnız" ibaresi varsa, kriter sadece ikinci sütunda belirtilen ürünler için geçerlidir, yoksa tüm tarife pozisyonu için geçerlidir.
- Sığır eti örneğinde, yurtdışından getirilen canlı hayvanı en az üç aylık besi döneminden sonra kesmek menşe kazandırır.
- Listede olmayan ürünlerde, yapılan işçilik tarife pozisyonunu değiştiriyorsa ürün menşe kazanır.
- 25:53Tekstil ve Tekstil Dışı Ürünler İçin Kriterler
- Tekstil dışı ürünlerde, menşe kazanmak için ya yeni bir ürün imal edilmeli ya da en son esaslı işçilik ve işlem tarafımızca yapılmış olmalıdır.
- Tekstil dışı ürünlerde listede yer almayan ürünler için Gümrük Kanunu 19. maddesi uygulanır.
- Tekstil ürünlerinde listede yer almayan ürünler için tarife pozisyonu değişikliği kriteridir.
- 26:40Menşe Kuralları
- Anlaşma 2 ve Menşe 2 listelerinde tek bir ürün listesi bulunmaktadır.
- Listede yer almayan tekstil dışı ürünler için Gümrük Kanunu 19. maddesi uygulanır.
- Üç temel kuralı unutmayanlar, menşe konusunda zor soruları rahatlıkla çözebilirler.
- 29:58Gümrük Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması Arasındaki Farklar
- Serbest ticaret anlaşması, taraflar arasında ticareti kısıtlayan gümrük vergilerinin kaldırılmasını sağlarken, üçüncü ülkelere ortak bir tarife uygulama yükümlülüğü içermez.
- Gümrük birliğinde sadece karşılıklı değil, üçüncü ülkelere yapılan işlemlerde de ortak hareket etmek gerekir, böylece üçüncü ülkelere de ortak bir tarife yükümlülüğü vardır.
- 31:09Gümrük Birliği'nin Esasları ve Kapsamı
- Gümrük Birliği'nin kapsamı 31 Aralık 1995'te yürürlüğe girmiş olup, sadece sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri kapsamındadır.
- ATE dolaşım belgesi, gümrük birliği gümrük bölgesinde eşyaların serbest dolaşımda olduğunu gösterir ve menşei ispat belgesi değildir.
- Gümrük birliği gümrük bölgesi, hem Avrupa'nın gümrük bölgesi hem de Türkiye'nin gümrük bölgesi toplamından oluşur.
- 32:28ATE Dolaşım Belgesi
- ATE dolaşım belgesi, eşyaların gümrük birliği gümrük bölgesinde serbest dolaşımda bulunduğunu ispat eder ve serbest dolaşımda bulunan eşyalar için düzenlenir.
- Gümrük birliği çerçevesinde tercih rejiminden yararlanabilmesini sağlamak üzere düzenlenir ve gümrük idaresi tarafından vize edilir.
- ATE dolaşım belgesinin geçerlilik süresi dört aydır.
- 33:26Avrupa Birliği'nin Genişlemesi
- Kurucu üyeler 1957 yılında Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda'dır.
- İlk genişleme 1973'te İngiltere, Danimarka ve İrlanda ile gerçekleşmiştir.
- Son genişlemede 2007'de Romanya ve Bulgaristan, ardından Hırvatistan Avrupa Birliği'ne dahil olmuştur.
- 34:33Türkiye-Avrupa Birliği Gümrük Birliği Anlaşması'ndaki Detaylar
- İşlenmiş tarım ürünlerinde ATE dolaşım belgesi, sanayi ürünleri için de aynı şekilde düzenlenir.
- AKÇT ürünü menşei sağlıyorsa Euro bir belgesi düzenlenir, işlenmemiş tarım ürünlerinde ise Euro bir belgesi düzenlenir.
- Üçüncü ülkelere gelen ürünler vergisi ödendikten sonra ATE dolaşım belgesi düzenlenebilir.
- 36:11Önemli Tanımlar ve Belgeler
- AYFÜŞ belgesi, gümrük birliği gümrük bölgesinden üçüncü ülkeye gönderilen eşyanın tekrar gümrük birliği gümrük bölgesine geri gelebileceği durumda düzenlenir.
- Tedarikçi beyanı, Avrupa'dan gelen eşyanın menşei ispatı için talep edilen belgedir ve tedarikçi veya üretici tarafından düzenlenir.
- AYFÜŞ belgesi ile geri gelen eşyada gümrük vergisi ödenmez, ancak ürünler değişmeden geri gelmesi şartıyla uygulanır.
- 41:32Tedarikçi Beyanı ve Uzun Dönem Tedarikçi Beyanı
- Tedarikçi beyanı, eşyanın Türkiye veya ilgili ticaret anlaşmalarında yer alan menşe kurallarına uygun olarak tedarik edildiğini belirten yazılı bir beyandır.
- Sunaraktan Euro bir veya Euro dolaşım belgesi düzenlenebilir.
- Uzun dönem tedarikçi beyanı bir yıllık geçerlilik süresiyle, sürekli aynı işlemler için her sevkiyatta ayrı ayrı tedarikçi beyanı düzenlemeyi önler.
- 42:28Tedarikçi Beyanının Doğruluğunu İspatlama
- Gümrük idaresi, tedarikçi beyanının doğruluğunu ispat etmek için dört bilgi formu talep edebilir.
- Dört bilgi formu, tedarikçi beyanının gerçekliğini ve içindeki bilgilerin doğruluğunu kontrol etmek için düzenlenir.
- Türkiye'de yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri tarafından düzenlenirken, diğer ülkelerde o ülkenin gümrük idaresi tarafından düzenlenir.
- 44:36Dolaşım Belgelerinin Değiştirilmesi
- Gümrük birliği gümrük bölgesi içindeki eşyanın tamamı veya bir kısmı için, bir ATE dolaşım belgesinin aslının bir veya birçok ATE dolaşım belgesi ile değiştirilmesi mümkündür.
- Yeni dolaşım belgeleri, ilk belgedeki eşyaya tamamıyla uygun olmalıdır.
- Gümrük idaresi, eski ATE'yi iptal edip yeni ATE'yi düzenleyebilir.
- 46:04Düşün Kullanımı ve Sonradan Verilmiştir
- Düşün yaparak ATE dolaşım belgesi kullanılabilir ve kısım kısım ithalat gerçekleştirilebilir.
- Gümrük idaresi, sevkiyatın her bir kısmı için orijinal ATE dolaşım belgesi üzerine düşün işlemini yapmalıdır.
- Sonradan verilmiştir durumu, hata, unutulma, ihmal veya özel durumlar nedeniyle düzenlenmediği, teknik nedenlerle karşı ülke tarafından kabul edilmediği veya varış ülkesinin değiştiği durumlarda talep edilebilir.
- 48:44Teknik Nedenlerle Red Sebepleri
- ATE dolaşım belgesinin öngörülen form dışında düzenlenmesi, yeşil meneviş renginde olmaması veya seri numarasının olmaması teknik nedenlerle red sebebidir.
- Doldurulması zorunlu hanelerden birinin doldurulmaması, mühürlenip imzalanmaması veya yetkili olmayan bir makam tarafından onaylanması red sebebidir.
- Mührün örneği gönderilmeyen yeni bir mühür olması, orijinal olmayıp fotokopi veya suret olması veya çıkış hanesine Türkiye veya topluluk ülkesi olmayan ülkelerden birinin yazılması red sebebidir.
- 52:11Teknik Nedenlerle Atar ve İbras Süreleri
- Teknik nedenlerle atar sevilebilir, ancak 234 (üç katı ceza) uygulanmaz, sadece gümrük vergisi ödenecektir.
- İkinci nüshalarda elektronik işlemlerde, gözlemler hanesine Yunanca veya topluluk dillerinden biriyle açıklama yapılması ve ilk atar dolaşım belgesinin vize tarihi ve sayısının yazılması gerekir.
- İbras süreleri genellikle vize tarihinden itibaren dört aylık bir süre olup, basitleştirilmiş usulde fiili ihracat tarihinden itibaren hesaplanır ve bu tarih 13 nolu haneye (bize kısmına değil) yazılmalıdır.
- 54:48İbras Süreleri ve Özel Durumlar
- Mücbir sebep veya beklenmeyen durumlar varsa gümrük idaresi belgeleri kabul edebilir.
- Eşyalar dört aylık süre içerisinde gümrük idaresine sunulmuşsa, dolaşım belgesi gecikmesine rağmen kabul edilebilir.
- Atar dolaşım belgesindeki önemsiz farklılıklar ve şekli hatalar (fatura tarihi, numarası veya konşimento bilgilerindeki hatalar) belgenin geçerliliğini ortadan kaldırmaz ve reddedilmesini gerektirmez.
- 57:14Atar Dolaşım Belgesi Kullanım Alanları
- Atar dolaşım belgesi Avrupa ülkeleri, İsviçre, İzlanda, Liechtenstein ve Norveç için sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri için düzenlenir.
- Batı Balkan'da Arnavutluk, Bosna Hersek, Karadağ ve Kosova; Akdeniz ülkelerinde ise Fas, İsrail, Mısır, Suriye, Tunus ve Ürdün için belge düzenlenir.
- İkili anlaşma gereğince Gürcistan, Filistin, Şili, Morius ve Venezuela gibi ülkeler için de belge düzenlenir.
- 58:40Konvansiyon ve Diğer Belgeler
- Konvansiyon, Pan-Avrupa ve Akdeniz kümülasyonlarını birleştiren bir yapıdır.
- Konvansiyona giren ülkeler (Sırbistan, Makedonya, Moldova ve Fare Adaları) için Atar, Euromet belgeleri veya menşe beyanları düzenlenir.
- İran ve Malezya ile ikili anlaşmalarda tercih rejiminde karşımıza çıkan D-8 menşe ispatı belgesi düzenlenir.
- 1:01:04GTS ve Menşe Şehadetnamesi
- GTS (Genişletilmiş Tercih Sistemi) kapsamında Japonya, Beyaz Rusya, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Kazakistan, Amerika, Avustralya, Kanada ve Yeni Zelanda gibi ülkeler belli ürünlerde istisna sağlayabilir.
- Menşei ispat eden ancak tercihli olmayan menşede karşımıza çıkan menşei şehadetnamesi de düzenlenir.
- 1:01:55Menşe Kümülasyonu Sistemi
- İlk olarak Avrupa Birliği, Türkiye ve EFTA grubu dahil olmak üzere pan-Avrupa menşe kümülasyonu sistemi uygulanıyordu ve bu sistemde Euro 1 belgesi kullanılıyordu.
- Daha sonra Akdeniz ülkeleri de bu sürece dahil edildi ve sistem "pan-Avrupa-Akdeniz menşe kümülasyonu" olarak genişletildi.
- Bu genişletilmiş sistemde iki farklı belge kullanılıyor: Euro 1 ve Euromet belgesi; Euromet belgesi ile ülkeler arasında geçiş sağlanabilirken, Euro 1 belgesi ile bu geçiş sağlanamıyor.
- 1:03:17Belgeler ve Süreler
- Euro 1 ve Euromet belgelerinin süresi, gümrük idaresinin vizesi tarihinden itibaren dört aydır.
- Fatura beyanı ve Euromet fatura beyanı ise gümrük idaresinin vizesi olmadan hazırlanır ve hazırlanış tarihinden itibaren dört aylık geçerlilik süresi vardır.
- Eşyalar gümrüğe sunulduysa, dört aylık süre içinde Euro 1 veya Euromet belgeleri daha sonra sunulsa bile kabul edilmesi mümkündür.
- 1:04:15GTS ve Diğer Anlaşmalar
- GTS kapsamında Türkiye'ye ithalat yapıldığında forma belgesi kullanılırken, Türk menşeli eşyanın GTS ülkelerine ihracatı için Euro 1 belgesi veya fatura beyanı kullanılabilir.
- Güney Kore ve Singapur anlaşmalarında menşe ispat belgesi olmadan sadece faturaya veya yükleme listesine yapılan beyanlarla menşe faydalanılabilir.
- Güney Kore ve Singapur anlaşmalarında menşe beyanlarının geçerlilik süresi on iki aydır.
- 1:05:23Kümülasyon Sistemindeki Ülkeler
- Kümülasyon sisteminde pan-Avrupa ve Akdeniz menşe kümülasyonu dahilindeki tüm ülkeler bulunur.
- Kümülasyonları birleştiren yapıda Batı Balkan, Faroe Adaları, Gürcistan, Moldova, Ukrayna, Makedonya ve Sırbistan gibi ülkeler de dahil edilmiştir.
- Bu sistemin belgeleri Euro 1 ve Euromet standartında olup, fatura beyanı ve Euromet fatura beyanı yerine menşe beyanı ve Euromet menşe beyanı olarak isimlendirilmiştir.
- 1:06:28Fatura Beyanı ve Maksimum Tutarlar
- Fatura beyanı, onaylanmış ihracatçı yetkisi olmayanlar için altı bin Euro ile sınırlandırılmıştır.
- Onaylanmış ihracatçı yetkisi olan firmalar, sınırlandırma olmadan istediği tutarda fatura beyanı kullanabilir.
- Farklı ülkelerde fatura beyanı için farklı maksimum tutarlar belirlenmiştir: Batı Balkan, Gürcistan, Malezya gibi ülkelerde altı bin Euro, Malezya'da ise on bin dolara kadar düzenlenmiştir.
- 1:07:49Menşe Belgeleri ve Tercihli Menşe
- Tercihli olmayan menşe için sadece eşyanın menşeini ispat eden, vergi avantajı sağlamayan menşe şehadetnamesi düzenlenir.
- Tercihli menşe için Euro 1, fatura beyanı, Euro Met, fatura beyanı, forma, İran menşe belgesi, Malezya menşe belgesi, Güney Kore beyanları ve D-8 menşe ispat belgeleri kullanılabilir.
- Menşe belgelerinin tercihli olup olmadığı vergi indirimi sağlayıp sağlamadığına göre değerlendirilir.
- 1:09:19Menşe Yönetmeliğindeki İstisna Hükümler
- Etkisiz unsurlar olarak adlandırılan enerji, yakıt, tesis, tesisat, üretimde kullanılan makine ve aletler, ürünün nihai bileşime girmeyen ve girmesi amaçlanmayan eşyaların menşeini belirlemeye gerek yoktur.
- Setlerde, ürün Türk menşeli ise, setin içindeki diğer malzemelerin farklı menşeileri olmasına rağmen, fabrika çıkış fiyatına oranla yüzde onbeş'e kadar farklı menşeiler olabilir ve setin o ülke menşeili sayılmasını engellemez.
- Tekstil ürünlerinde, menşeli olmayan kediler kullanılarak elde edilen ve Türk gümrük tarife cetvelinin onbirinci bölümünde yer alan ürünlerin ülke menşeli sayılabilmesi için nihai ürünün üretiminde kullanılan ve menşeli olmayan kedilerin sınıflandırıldığı pozisyondan başka bir pozisyonda sınıflandırılması gerekir.
- 1:12:41Yetersiz İşçilik veya İşlemler
- Yetersiz işçilik veya işlemler sadece tekstil ürünleri için geçerlidir ve menşe kazandırmayan işlemlerdir.
- Yetersiz işçilik veya işlemler arasında nakliyat ve depolama süresince eşyanın korunması, tozun giderilmesi, ambalaj değişikliği, marka konulması ve basit montaj işlemleri bulunmaktadır.
- İki veya daha fazlasının bir arada gerçekleştirilmesi de yetersiz işçilik veya işlemdir.
- 1:15:02Kıymet Kavramları
- Kıymet, kullanılan menşeli olmayan maddelerin ithalatı esnasında ki gümrük kıymetini ifade eder, bilinmemesi halinde imalatın yapıldığı ülkede maddeler için ödenen testi fiyattır.
- Fabrika çıkış fiyatı, elde edilen ürünün fabrika çıkış fiyatından ihracatında geri ödenmiş ve ödenecek yurtiçi vergilerin tenzili ile bulunan fiyattır.
- Montaj işlemleri sonucunda oluşan kıymet, montaj için üstlenilen maliyet, ilave kar ve genel giderler sonucu ortaya çıkan kıymet artışıdır.
- 1:16:54Menşe Şehadetnamesi Aranmayacak Haller
- Ticari mahiyette olmayan ve kıymeti 430 avroyu geçmeyen eşyalar için menşe şehadetnamesi aranmaz.
- Posta yoluyla gelen paketlerde tutar 500 avroya geçmeyecek, yolcu zati ve hediyelik eşyasında ise 1200 avroyu geçmemesi gerekir.
- Güney Kore'de hem ithalatta hem de küçük paketler ve yolcu zati eşyasında tutar 1000 ABD doları, Malezya'da ise yolcu zati eşyasında 200 ABD doları geçmemesi gerekir.
- 1:19:18Menşe Şehadetnamesinde Bulunması Gereken Bilgiler
- Menşe şehadetnamesinde gönderenin ve alıcının adı soyadı, kapların marka numarası ve sayıları, eşyanın cinsi, ağırlıkları, şehadetnameyi veren makamın tasdik şerhi, tarih, imza ve mühür yer alır.
- Eşyanın o ülkede gördüğü değişiklik ve işlemlerden ötürü o ülke menşeli adilerek verilmişse, bu husustaki etraflı açıklamaların yer alması gerekir.
- Şehadetnameyi veren makamın tasdik ve kapların marka numarası ve sayıları bilgilerinde hata kabul edilmez, diğerlerinde ise idare amirinin onayına istinaden menşe şehadetnamesi kullanılabilir.