Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir hukuk dersi formatında olup, bir hoca tarafından öğrencilere eşya hukuku konuları anlatılmaktadır. Ders, hukuk fakültesi eğitim sisteminde dördüncü sınıf dersi olarak sunulmaktadır.
- Videoda eşya hukukunun temel kavramları detaylı şekilde ele alınmaktadır. İlk olarak sınırlı ayni haklar (irtifak hakları ve intifa hakkı) anlatılmakta, ardından taşınmaz yükü, rehin hakkı ve ipotek konuları örneklerle açıklanmaktadır. Ders, miras hukukuna geçiş yapmadan önce eşya hukukunun temel kavramlarını kapsamlı şekilde ele almaktadır.
- Ders içeriğinde irtifak haklarının özellikleri, intifa hakkının devredilemezliği, oturma hakkı, taşınmaz yükünün tanımı, rehin hakkının sınırlı sayıda ve tipe bağlılık ilkesi, telkin talebi ve ipotekin kaldırılması süreci gibi konular detaylı olarak işlenmektedir. Ayrıca, 2009 ve 2019 yıllarında Medeni Kanun'a eklenen değişiklikler de açıklanmaktadır.
- 00:08Eşya Hukuku ve Miras Hukuku Hakkında Bilgilendirme
- Eşya hukuku dersi sona ermek üzere ve sıyırma noktasına gelmiştir.
- Miras hukuku dersi bugün başlanacak ve sona bırakılmıştır çünkü hukuk fakültesi eğitim sisteminde miras hukuku dördüncü sınıf dersidir.
- Eşya hukuku üçüncü sınıf dersidir ve temel kavramları bilinmeden miras hukukunun anlaşılması zordur.
- 00:43Miras Hukukunun İçeriği ve Ders Planı
- Miras hukuku yaklaşık bir iki derste tamamlanacak ve yasal mirasçılar, saklı payları ve tenkis davası konuları bu iki ders kadar sürecektir.
- Miras hukukunun yarısı bu iki derste görülecek, kalan yarısı ise perşembe günkü tekrar soru çözümü dersine sarkacaktır.
- Perşembe günü akşam itibariyle veda edilecek, ancak sürekli tekrarlar devam edecektir.
- 01:28Gelecek Dersler ve Program
- Cuma günü akşam genel bir değerlendirme yapılacaktır.
- Cumartesi günü dersler Ali Hoca'ya tevdi edilecektir.
- İlk etapta medeni hukukun ilk yükü atılmış olup borçlara geçilecektir.
- 02:00Sınırlı Ayni Haklar ve İrtifak Hakları
- Eşya hukukunun son konusu sınırlı ayni haklardır ve bunlar üç başlık altında incelenir: irtifak hakları, intifa hakkı ve diğer sınırlı ayni haklar.
- İrtifak hakları, hak konusu eşya üzerinde sahibine kullanma veya yararlanma yetkisi veren sınırlı ayni haklardır, ancak tasarruf yetkisi vermez.
- Tüketime tabi eşyada intifa hakkı verildiğinde tasarruf yetkisi geçer ve mülkiyet intifa hakkı sahibine geçer, ancak intifa süresi bittiğinde eşya bir misliyle iade edilmelidir.
- 04:03İrtifak Haklarının Özellikleri
- İrtifak hakları, kişi lehine kurulabilen, asla devredilemeyen ve miras yoluyla intikal etmeyen iki tür vardır.
- İrtifak hakkı devredilemez, ancak kullanımının devredilmesi mümkündür; yani kiraya verilebilir veya emanet sözleşmesi gibi kişisel sözleşmeler yapılabilir.
- İrtifak hakkı her türlü mal varlığı değeri üzerinde kurulabilir: taşınır, taşınmaz ve alacak üzerinde.
- 08:12İrtifak Haklarının Sona Ermesi
- İrtifak hakkı eşyanın tamamen yok olmasıyla, hak sahibinin hakkından vazgeçmesiyle veya belirli bir süre için kurulduysa sürenin sona ermesiyle sona erer.
- Gerçek kişilerde irtifak hakkı ölümle sona erer, tüzel kişilerde ise sona erme ihtimali olmayabilir.
- Kamulaştırma ile irtifak hakkı eşya üzerinde sona erer ancak bedel üzerinden devam eder; örneğin kamulaştırma sırasında intifa değeri ayrı olarak hesaplanır ve süresi bittiğinde malik'e iade edilir.
- 12:24İntifa Hakkı ve İcra Takibi
- İntifa hakkı, bir taşınmaz üzerinde ipotek tesis edilirken tapu müdürlüğünde önceden kayıtlı intifa hakkına katlanmak zorunda kalınır.
- İntifa hakkı herkese karşı ileri sürülebilir, bu nedenle yeni malik de intifaya katlanmak zorundadır.
- İntifa hakkı sona erdirilmesi için önceki tarihli haciz veya rehin zarar veriyorsa, intifa zarar verdiği oranda ortadan kaldırılır.
- 14:58İntifa Yüküyle Satış
- İntifa yüküyle satılan taşınmaz ciddi anlamda düşük fiyata satılır çünkü intifa hakkı uzun süre devam edebilir.
- Eğer banka alacağının tamamını tahsil edemezse, ilk satış iptal edilir ve ikinci satıştan önce intifa terkin edilir.
- İntifa hakkı sona erdirilmesi için önemli olan banka olup, malikin kim olduğu umursanmaz.
- 16:54Oturma Hakkı
- Oturma hakkı, yalnızca konut olarak kullanılabilecek taşınmazlar üzerinde konut olarak kullanma yetkisi veren sınırlı bir irtifaktır.
- Oturma hakkı sadece gerçek kişilerle kurulabilir, tüzel kişiler lehine kurulamaz ve asla devredilemez.
- Oturma hakkı sahibinin kiraya verme yetkisi yoktur, sadece bizzat kendisi kullanabilir veya sözleşmede aksine düzenleme yoksa aile bireyleriyle konut olarak kullanabilir.
- 18:38İrtifak Haklarının Özellikleri
- Düzenli irtifaklar asla devredilemez ve miras yoluyla intikal etmez.
- Üst hakkı, geçit hakkı, mecra hakkı, kaynak hakkı, atış eğitimi, spor alanı gibi diğer irtifak hakları devredilebilir ve miras yoluyla intikal edebilir niteliktedir.
- Resmi gazetede zaman zaman cumhurbaşkanı kararları yayınlanır ve bu kararlarla kamulaştırma yapılabilir.
- 20:21İrtifak Hakları ve Elektrik İletim Gaisi
- Elektrik iletim gaisi irtifakı, tellerin geçtiği yerden mülkiyet alınamaması ve isimsiz irtifak haklarının kurulabilmesi anlamına gelir.
- Diğer irtifaklar başlığı altında atış eğitimi, spor alanı gibi teknik anlamda bir kullanmayı gerektirecek irtifak hakları kurulabilir.
- Devlet, tellerin altından geçmesi için kamulaştırma yapmadan, duruma göre bedel ödeyerek veya bedelsiz olarak irtifak hakları kurabilir.
- 21:31Manzara Kapatmama İrtifakı
- Manzara kapatmama irtifakı, bir taşınmazın sahibi diğerine manzara koruması karşılığında bedel karşılığında verilen bir irtifak hakkıdır.
- Manzara kapatmama irtifakı tapu müdürlüğünde resmi senet düzenleterek yaptırılır ve süresiz veya binanın kullanım ömrü kadar (50-100 yıl) kurulabilir.
- Manzara kapatmama irtifakı sadece eşyaya bağlı değil, kişiye bağlı da kurulabilir; sadece kişiye bağlı kurulabilen irtifak hakları intifa ve oturmadır.
- 25:08Hak Zilyetli Kavramı
- Hak zilyetli, taşınmaz lehine irtifaklarda lehtarın yüklü taşınmaz üzerindeki fiili kullanımına verilen isimdir.
- Hak zilyetli, taşınmazın maliki ve lehtarın da yararlanabileceği bir durumdur.
- Hak zilyetli, taşınmazın tecavüzüne karşı savunma hakkı, saldırıya son verilmesi davası ve gasp halinde geri verme davası gibi idari yoldan korunma işlerini içerir.
- 26:51İrtifak Haklarının Devredilebilirliği
- İrtifak hakları, intifa ve oturma hariç, hem kişi hem taşınmaz lehine kurulabilir, devredilebilir veya devredilemeyebilir.
- Üst hakkı ve kaynak hakkı aksi kararlaştırılmadığı müddetçe devredilebilir, diğer irtifak hakları aksi kararlaştırılmadığı müddetçe devredilemez.
- İntifa ve oturma asla devredilemez.
- 28:14İrtifak Haklarının Uygulanması
- Taşınmaz satış sözleşmesi noterde yapılabilir, ancak diğer sınırlı irtifak hakları genel kurala tabi olarak mutlaka tapu müdürlüğünde düzenleme şeklinde yapılması gerekir.
- Evin bir odası üzerinde kira sözleşmesi yapılabilir, ancak oturma hakkı tamamı üzerinde olmalıdır.
- Belirlilik ilkesi gereği, bir oda üzerinde bağımsız olmayan bir oda üzerinde oturma hakkı olmaz.
- 30:01Taşınmaz Yükü Tanımı ve Özellikleri
- Taşınmaz yükü, bir taşınmazın yük olarak gösterilerek o taşınmazın sınırlı olmak kaydıyla karşı tarafa bir şey vermeye veya yapmaya yükümlü olunmasıdır.
- Taşınmaz yükü tanımı ÖSYM tarafından bir defa sorulmuş, ancak uygulaması olmadığı için doktrinsel anlamda gelişmemiştir.
- Taşınmaz yükü, İsviçre Medeni Kanunu'ndan gelmekte olup, ortaçağdan kalmış bir teminat durumudur.
- 31:53Taşınmaz Yükü Örneği
- Portakal bahçesi sahibi ile meyve suyu fabrikası arasında uzun vadeli bir sözleşme yapıldığında, fabrika taşınmazın üzerine yük koyarak borcu taşınmazla temin ettirir.
- Borç ödenemezse, taşınmazın kapitalize değeri hesaplanarak icra takibi yapılır ve yük paraya çevrilir.
- Taşınmaz yükü, rehine benzer bir yapıya sahiptir, ancak rehinde şahsi sorumluluk varken taşınmaz yükünde aynı sorumluluk taşınır.
- 34:05Taşınmaz Yükünün Kritik Noktaları
- Taşınmaz yükünün kurulabilmesi için öncelikle bir taşınmazdan doğan verme borcu olmalıdır.
- Taşınmaz yükü, eşyaya bağlı borç doğurur ve kişisel borç doğurmaz.
- Taşınmaz yükü, taşınmazın sahibi kim olursa olsun, o taşınmazın üzerindeki verme borcunu taşır.
- 38:27Rehin ve Taşınmaz Yükü Arasındaki Farklar
- Rehin, bir sınırlı ayni hak olup asli bir borç ilişkisi değildir.
- Rehin, feri bir alacak ilişkisidir ve asıl borç ilişkisi genellikle tüketim veya ödünç sözleşmesidir.
- Rehin, ayni bir teminattır ve taşınmaz yükü ile benzer bir yapıya sahiptir.
- 39:47Rehin Hakkı ve Özellikleri
- Rehin hakkı, ayni haklara egemen olan sınırlı sayıda ve tipe bağlılık ilkesine göre kurulur, kafanıza göre rehin tesis edemezsiniz.
- Rehin hakkı, taşınmazlarda ipotek, ipotekli borç senedi ve ilaç senedi olarak kurulur, taşınır eşyalarda ise teslim bağlı veya teslimsiz olarak kurulur.
- Rehin hakkı bağımsız bir borç ilişkisi değildir, asıl alacağı ödenmesiyle kendiliğinden ortadan kalkar ve asıl borç ilişkisi geçersizse rehin de geçersiz olur.
- 41:00Rehin Hakkının Doğuşu ve Yetkileri
- Rehin kural olarak sözleşmeden doğar, ancak eşyanın değer düşmesine karşı yapılan zorunlu masraflar ve alacakların ödediği sigorta primleri gibi istisnalar vardır.
- Rehin hakkı, eşya üzerinde doğrudan doğruya hakimiyet yetkisi sağlar, ancak mülkiyet kadar geniş yetkiler vermez.
- Rehin sahibi, icra takibi yoluyla satış yapabileceği için kısmi bir yararlanma veya kısmi bir tasarruf yetkisi vardır.
- 43:09Taşınmaz Rehin Hakkı
- Taşınmaz rehin hakkı, ayni haklara egemen olan ilke gereğince kural olarak tescille doğar ve tescille doğabilmesi için tapuya kayıtlı olmalıdır.
- Geçerli bir rehin sözleşmesi tapu müdürlüğünde resmi senet düzenlenerek yapılır ve tapuya tescil edildiği anda hakkı doğmuş olur.
- Taşınmaz rehin hakkı telkinle sona erer, aynı haklara egemen olan ilke uyarınca taşınmazın tamamen yok olması veya harap olması durumunda da sona erer.
- 44:47Telkin Talebinde Bulunma Kuralları
- Telkin talebinde bulunma genel kuralı, kimin aleyhine talepte bulunacağıdır; alacaklının aleyhine talepte bulunur.
- Alacaklı, alacağının tamamını tahsil ettikten sonra telkin talebinde bulunmalıdır.
- ÖSYM'de de bu konu sorulmuş ve önemli bir konudur.
- 45:38İpotek Kaldırma Süreci
- Borç ödendiğinde, tapu müdürüne ipotek kaldırılması talebinde bulunulamaz, bunu alacaklının talep etmesi gerekir.
- Özel bankalar "ipoteği parası" adı altında haksız bir ücret alırken, kamu bankaları sadece tapuda ödenen küçük bir maktu harç alır.
- Bu haksız ücret, bankaların "paşa paşa bu ipoteği kaldıracak o zaman paşa paşa da bize bu parayı verecek" düşüncesiyle alınmaktadır.
- 48:18Telkin Talebinde Yanaşmama Durumunda Hukuki Çözüm
- Telkin talebinde bulunulduğunda banka yanaşmazsa, hukuki niteliği tartışmalı olup doktrinde ikiye ayrılır.
- Bir görüşe göre tescile zorlama davası açılır, diğer görüşe göre sicilin düzeltilmesi davası açılır.
- Hakim görüşü, borç sona erdiği için sicilin düzeltilmesi davası açılmasıdır.
- 50:12Süreli İpotekler İçin İstisna
- 2009 yılında Medeni Kanunda süreli ipoteklerle ilgili bir hüküm eklendi.
- Süreli ipoteklerin sürenin bitiminden itibaren otuz gün içerisinde İcra İflas Kanunu'nun 150C bendindeki şer konulmaması durumunda, malikin talebiyle kaldırılabilir.
- Eskiden süreli ipotekler de süre bitmiş olsa da alacaklının talebi gerektiği için mağduriyetler olduğu söyleniyor.
- 51:46İpotek Hakkında Güncel Bilgiler
- 2009 yılında medeni kanun eklendi ve bu güncel bir değişikliktir.
- İcra iflas kanununun 150. maddesinin c sofrasındaki şer konulmadıysa, malik'in talebiyle süreli ipotek kurulabilir.
- 52:18İpotek Kurulma Koşulları
- İpotek kural olarak Türk Lirası (TL) üzerinden kurulur.
- Kredi kuruluşunda (banka, esnaf kredi kooperatifleri, tarım kredi kooperatifleri) yabancı para birimi üzerinden kredi çekildiyse, ipotek de o para birimi üzerinden kurulabilir.
- Birden fazla rehin derecesi varsa her rehin derecesinde ayrı para biriminden olabilir, ancak aynı derece alt derecelere bölündüyse aynı derecede aynı para birimi üzerinden olmak zorundadır.
- 53:52İpotekin Zaman Aşımı ve Lex Commissoria Yasağı
- Taşınmaz zihninde alacak için zaman aşım işlemez, bu sayede ipotek çok sağlam bir teminat olarak güçlendirilmiştir.
- Lex commissoria yasağı, borcun ödenmemesi durumunda rehin konusu eşyanın mülkiyetinin alacaklıya geçmesine yönelik sözleşmelerin hükümsüz olduğunu belirtir.
- Bu yasağın amacı, borçluların mağdurluğunu önlemek ve hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeninin korumaması prensibine uygun davranmaktır.
- 57:54İpotek Türleri ve Gelecek Konular
- Konuşmacı, anapara ipoteği, büyü sınır ipoteği ve sabit dereceler sistemini anlatacağını belirtiyor.
- Taşınır rehine konusuna da gireceklerini ve böylece eşya hukukunu tamamlayacaklarını söylüyor.