Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sunucu ve Elif Köseoğlu (Elif Hanım) arasında geçen dini bir sohbet programıdır. Konuşmacılar İslam dininin temel kavramlarını ve Allah'ın güzel isimlerini (Esmaül Hüsna) ele almaktadır.
- Sohbet, Esmaül Hüsna'nın manası, önemi ve Allah'ın isimlerinin insanlar için ne anlama geldiği üzerine odaklanmaktadır. Video boyunca Allah'ın isimlerinin tevhide ve iman esaslarına olan önemi, zikretme edebatları, Allah'ın isimlerini bilerek dua etmenin önemi ve imanın akla değil vahiy yoluyla edinilmesi gerektiği gibi konular ele alınmaktadır.
- Ayrıca videoda, Allah'ın isimlerini ezberlemek, anlamak ve idrak etmenin önemi, zikir yapmanın farklı seviyeleri, çocukların yetiştirilmesi konusunda Allah'ın emanetleri olarak bakılması ve akılın sınırları ile imanın farklı seviyeleri (icmali, tahsili ve tahkiki iman) gibi konular da işlenmektedir. Konuşmacılar, her nefes alınan sürece insanın Allah'ı tanımak için fırsatı olduğu ve aciziyet duygusunun dini yolculukta önemli bir anahtar olduğunu vurgulamaktadır.
- 00:22Esmaül Hüsna'nın Önemi
- Programda Esmaül Hüsna'nın önemini konuştuklarını belirtiyorlar.
- Kur'an-ı Kerim'in en büyük hedefi, Allah'ın varlığını, birliğini ve kainat ile olan ilişkisini ortaya koymaktır.
- İslam, semavi dinlerin ortak noktası olan uluhiyet konusuna özel bir önem verir.
- 02:05Esmaül Hüsna'nın Tanımı
- Beşeriyetin büyük çoğunluğu Allah'ın varlığını kabul etmektedir, ancak insan aklının aciz kalışı nedeniyle Allah'ı anlamakta zorlanmaktadır.
- Kur'an-ı Kerim'de Allah'ın isim ve sıfatları insanın Allah'ı tanıması için bir kolaylık sağlamaktadır.
- Esmaül Hüsna konusu Allah-alem ve Allah-insan ilişkilerine ışık tutmaktadır.
- 03:15Esmaül Hüsna'nın Özellikleri
- Kur'an-ı Kerim'de zikredilen isimler, peygamber ve Allah'ın sevdiği kullarına bildirilen isimlerdir.
- Allah'ın zatını bilinmesi, tevhid inancının anlaşılabilmesi ve yaratan ile yaratılmışların niteliklerinin belirlenmesi ancak Allah'ın isim ve sıfatlarının bilinmesi ile mümkündür.
- Allah'ın isimlerinin bilinmesi dua etmede büyük bir yardım sağlar.
- 04:09Esmaül Hüsna'nın İhlası
- Kur'an-ı Kerim'de en güzel isimlerin Allah'a ait olduğu belirtilmiştir.
- Allah'a bu isimlerle yakınlaşılması, bu isimlerle dua ve niyazda bulunulması tavsiye edilmiştir.
- İmam Maturidi'ye göre Allah'ın zihni bir varlık olmayıp fiilen mevcut olduğu ve aklen ancak isim ve sıfatlar yoluyla idrak edilebileceği ifade edilmiştir.
- 05:06Allah'ı Kavramak
- Allah'ı bilmek ve idrak etmek imanın bir parçası haline getirilir ve bunların hepsinin tevhide hizmeti sağlanır.
- Allah sadece aklın bilmesiyle değil, kalbin bilmesiyle, marifet ile anlaşılabilir.
- Marifetin meyvesi olan Allah sevgisiyle Allah'ın sıfatları ile sıfatlanarak Allah'ın rabbani kulları haline gelinebilir.
- 05:52Esmaül Hüsna'nın Sayısı ve Önemi
- Esmaül Hüsna'nın manası "en güzel isimler" demektir ve bu isimler Allah'ın sıfatları olarak da kullanılır.
- Allah'ın pek çok ismi vardır ve bunların bir kısmı Kur'an-ı Kerim'de, bir kısmı da hadislerde yer almaktadır.
- Hadis-i şeriflerde Allah'ın 99 ismi (yüz'den bir eksik) olduğu ve bunları ezberleyip benimseyenin cennete gireceği belirtilmiştir.
- 07:04Esmaül Hüsna'nın Gerçek Anlamı
- İmam-ı Nebevi'ye göre 99 sayısı sınırlayıcı değildir, Allah'ın isimlerinin çokluğunu ifade eder.
- Allah'ın isimleri 99 ismin içerisinde yer almaktadır ve bunlar 99 ismi ifade eden isme işaret eden diğer isimlerdir.
- Allah ismini özellikle zikrettiğimizde diğer 99 ismi de zikretmiş gibi olmaktadır, ancak diğerlerine de tek tek mana olarak bilmek imanımızı arttıracaktır.
- 08:25Esmaül Hüsna'nın Uygulanması
- Toplum olarak belki belli başlı isimleri en çok biliyoruz, ancak bilmediğimiz isimleri öğrendiğimizde aslında kapıların anahtarını yakalamış oluyoruz.
- Bu bilgiler imanımızı kuvvetlendiriyor ve Allah'ın vesileleri ortaya koymuş, bizlere gayretle bu vesilelere tutunmak kalıyor.
- Allah'ın isim ve sıfatlarını Kur'an-ı Kerim'den ve sünnetlerden öğreniyoruz.
- 11:19Esmaül Hüsna'nın Tevhide Hizmeti
- Esmaül Hüsna, tevhid ve akaid ile ilgili beş temel esası ortaya koymaktadır.
- Bu güzel isimler, Allah'a olan imanımıza ve ilk kat itikadımıza hizmet ederek imanın derecesini yükselmesine vesile olur.
- Hay, Baki ve Kayyum gibi isimler, Allah'ın varlığını ispat eder ve varlığını inkar edenleri reddeder.
- 12:32Esmaül Hüsna'nın İmanın Temellerini Kuran Özellikleri
- Bazı isimler Allah'ın birliğini ispat eder ve Allah'a ortak koşan müşrikleri reddeder (Vahid, Ehad, Samet, Gani).
- Bazı isimler Allah'ın noksansızlığını ifade eder ve teşbih edenleri reddeder (Noksansız, Kudüs, Muhit, Mecit).
- Halik, Bari, Musavvir ve Kavi gibi isimler, yoktan var edicinin Allah olduğunu ispat eder ve maddecileri reddeder.
- 14:16Esmaül Hüsna'nın İmanın Derinliğini Artıran Özellikleri
- Melik, Müheymin ve Aziz gibi isimler, Allah'ın alemi tedbir ve idare ettiğini ifade eder.
- Allah'ın mülkün tek sahibi olduğu, her şeye gücü yeten ve her işte hikmet ve adaletle hareket ettiği belirtilir.
- İlim sofrası olarak nitelendirilen kainat, ibret alabilen göz ve gayret sarf edebilen kişiler için bir ziyafet gibi görülür.
- 15:30Esmaül Hüsna'nın İlim ve Marifet Üzerindeki Etkisi
- Bütün manevi ilimler, marifetler, dereceler, zevkler ve hikmetler, Allah'ın isimlerini bilebilmeye, onlara iman etmeye ve ilimden nasiplenmeye bağlıdır.
- Kamil bir imana ermek için bu isimleri bilmek, tanımak ve zikretmek gerekir.
- Allah'ın ismi kulda tecelli eder, zikrettikçe o ismin boyasıyla boyanır ve kul o isminden nasiplenir.
- 16:45Allah İsmi ve Sıfatlarının Özellikleri
- Tasavvuf terbiyesinde Allah zikri kalbe yerleştirilmesiyle başlar ve daha sonra o sıfatların nasip miktarınca kulda tecelli görülür.
- Allah lafzı Rabbil Alem'in özel adıdır ve hiçbir kula verilmez.
- Allah'ın zati sıfatları, uluhiyet makamıyla bağdaşmayan acizlik ve noksanlıkları reddeder ve Allah'ın tamamen acizden uzak olduğunu vurgular.
- 18:30Allah'ın İsim ve Sıfatları
- Allah'ın sıfatları, uluhiyet makamıyla bağdaşmayan arz ve noksanlıkları reddeden sıfatlar ve kemal sıfatları olan subuti sıfatlardan oluşur.
- Allah'ın isim ve sıfatları cemal (merhamet ifade eden) ve celal (kahır ifade eden) sıfatları şeklinde iki gruba ayrılır.
- Mutasavvıflar, Allah'ın kahır ve gazap durumuna delalet eden sıfatları celal, lütuf ve merhametini ifade eden sıfatları cemal olarak ayırmayı tercih etmişlerdir.
- 19:21Esmaül Hüsna ile Dua
- Araf Suresi 180. ayette Allah, "En güzel isimler Allah'ındır. Ona bu güzel isimlerle dua edin" diyerek bu konuda emri ilahidir.
- Duanın adabı, Allah'ın adını anmak, hamd etmek, Resulüne salat-ü selam getirmek ve sonra duaya geçmektir.
- Duanın icabeti için önce Allah'ın adını anmak, ardından ümmet, ebeveyn ve başkalarına, en son kendimize dua etmek önemlidir.
- 21:29Esmaül Hüsna ile Dua Edenler
- Allah'ın güzel isimlerle dua iki şekilde olur: isimleri yüceltmek ve övmek, veya bu isimlerin tecellilerini talep etmek.
- Hastalara şifa isteyenler "Ya Şafi" diyerek Allah'ın şifa veren sıfatını ön plana çıkarır.
- Günahkarlar "Ya Gaffar" diyerek Allah'ın günahları affeden sıfatını, tövbe edenler "Ya Tewwab" diyerek Allah'ın tövbeleri kabul eden sıfatını kullanır.
- 24:33İsimlerin Edebiyle Süslenmek
- Imam Gazali, kulun kemale ermesi ve saadeti ele geçirmesi ancak Allah'ın ahlakı ile ahlaklanmakla mümkündür.
- Kulda ilahi ahlak ve sıfatlardan bir derece bulunabilir, Allah'ın merhamet sıfatının bir derecesini anneye vermiş gibi.
- Kul, Allah'ın tecelliyatına vakıf olmaya başladığında hayranlığı artar ve bu hayranlık iman derecesinde yükselişi sağlar.
- 26:54Kalbin Allah'a Açılmak
- Allah, kuldaki imanın derdine düşenin kalbini açar ve genişletir.
- İlahi isimlerin edebiyle edeplenen kula "rabbani" ifadesi eklenir, yani Allah'ın sıfatlarından nasiplenmiş anlamında.
- Kalbin Allah'tan gayrı şeylerden tamamen boşaltılması ve tecelligah haline gelmesi gerekir, çünkü kalp imanın kalesidir.
- 29:25Allah'ın İsimleri ve Zikir
- Hz. Muhammed aleyhissalatu vesselam'a göre Allah'ın doksan dokuz ismi vardır, onları sayan ve hıfzeden cennete girer.
- Allah'ın isimleri bu sayıla sınırlı değildir, hazinesinde gizlediği ve Resulüne dahi bildirmediği isimleri de vardır.
- İhsa ifadesi saymak, ezberlemek ve manalarını şuurla anlamak anlamına gelir.
- 30:18Zikir Seviyeleri
- Avam halk esma'ül-hüsna'yı diliyle tekrar ederek ezberler, kalbiyle Allah'ı yüceltir ve korku içerisinde zikreder.
- Havas tabakası manalarını düşünerek, Allah'ın kime ait olduğunu idrak ederek zikrederler.
- Mukarrebun makamındaki Allah'ın dostları ise kalplerini tamamen Allah'a yönelmiş olarak, Allah'tan gayrı her şeyden el etek çekmiş olarak zikrederler.
- 31:58Dini Mübin ve İman
- Dini mübin sadedir, basittir ve anlaşılmaya müsaittir, manası perde perde kendi içerisinde gizlidir.
- İnsanlar imanları nispetinde dini istifade ederler, iman kuvveti nispetinde istifade ederler.
- Marifet (Allah'ı bilme) noktası burada başlar ve meyvesi olan muhabbetullah (Allah'a aşık olmak) yüz kere, yüzbir kere dinlemekle gerçekleşir.
- 32:50Yaşam ve İdrak
- "Ben yaşlıyım, ben zaten benden geçti" ifadesi en sevmediği kelimelerden biridir.
- Nefes aldığın sürece hiçbir şey senden geçmiş ve her şeyden sorumlusun, akıl vermiş olması büyük bir nimettir.
- Hafızan, kalbin çalışır halde olması en büyük nimetlerden biridir.
- 35:21Ümitsizlik ve Aciziyet
- Ümitsizlik arasındayız, son nefese kadar mühlet vermiş Allah'tan.
- Hz. Ebubekir Efendimiz acziyeti fark etmenin büyük bir anahtar olduğunu ifade etmiştir.
- Aciziyet duygusu, hiçbir şey değilsin ve hiçbir şeye gücün yetmiyor anlamına gelir, "ya rabbi sen bilirsin" diyebilmek güzel bir şeydir.
- 37:51Allah'ın İsimlerine Hürmet
- Allah'ın isimlerine hürmet bakımından her şeyden önde gelir ve Allah ismi yüce yaratıcımızın özel adıdır.
- Allah lafzı hiçbir şeyden türememiştir ve başka hiçbir varlığa isim olarak verilmemiştir.
- Allah ismi şerifi bütün isimleri kendi bünyesinde barındırır, içinde toplar ve Allah ismi şerifini zikreden bir kimse, bütün esma'ül- hüsna'yı zikretmiş gibi olur.
- 39:04Zikrin Önemi
- Nur-u ilahinin kalbe yerleşebilmesi, imanın ve tevhidin kuvvetinin temini için kalpte Allah'ın zikrinin neşv-ü neva bulması (dirilmesi, indirilmesi) gerekir.
- Zikr, günlük anmalar, tesbih etmeler, konuşmalarımızda, namazımızda ve Kur'an okumamızda olan zikirden farklıdır.
- Belirli bir tarife ile, kontrolle ve ders şeklinde yapılan hazırlık aşamaları olan zikir, kalbin boşaltılmasında, nur-u ilahiye yakınlaşmada ve tefekkürün artmasında tedavi edici özelliklidir.
- 41:08Çocuklara İsim Verme
- Allah'ın ismi şerifinin dışındaki diğer 99 ismi şerif, kullara "abd" (sıfatta olanın kulu) gibi ifade getirilerek kullanılabilir.
- Abdullah ve Abdurrahman gibi isimlerin kıymetli olduğu, hanelerde bulunması Allah'ın özel ilahiyatına vesile olabilir.
- Çocuğa verilen ismi şerifin ahlakıyla ahlaklanmaya ve manasına layık olmaya gayret etmek gerekir.
- 42:40Çocuk Yetiştirme Bilinci
- Anne-baba olmak çok önemlidir, ancak anne-baba olmak yerine Allah'ın kullarını yetiştirenler olarak kendimizi görmeliyiz.
- Çocukları çocuk olarak değil, kul olarak yetiştirmeye gayret etmek gerekir.
- Çocuklar bir emanettir, belirli bir süre hanemizde kalacaklardır ve onları Allah'ın kulu olarak yetiştirmeye çalışmalıyız.
- 45:42Emanet Olarak Yetişirme
- Yetişirme sürecinde Allah'tan yardım istemek önemlidir, çünkü mükemmel olan hiçbir şey yoktur.
- Emanet olarak bakılan bir çocuğa değerli bir şey emanet edildiğindeki gibi tedirginlik duyulmalıdır.
- Emanetin değerince hizmet etmek gerekir, ancak bazen emaneti aldığımızda unutup "benim çocuğum" diyerek yapışabiliriz.
- 47:00Esma'ül Hüsnanın Edebi Kuralları
- Allah'ın isimlerinden biri olan "Mümin" aynı zamanda Allah'a iman edenlere de verilen bir sıfattır.
- Esma'ül Hüsnanın isimlerinden bahsederken "celle celaluhu" veya "teala" gibi hürmet ifadeleri kullanmak gerekir.
- Allah'ın isimlerini tek başına söylemek yerine, her ismin ardından hürmet ifadeleri kullanmak önemlidir.
- 47:44Esma'ül Hüsnanın Hayatımızda Yeri
- Esma'ül Hüsnayı duvarlara asarak evlerimize bereket getirmek isteyebiliriz.
- Daha önemli olan, bu isimleri kalplerimize yerleştirmek ve ezberlemektir.
- Allah'ın isimlerini kalbimize yerleştirmek için gayret sarf etmek gerekir.
- 48:34Evrenin Zikri
- Yaratılmış olan mahlukat, taş ve topraktan başlayarak, nebatat, hayvanat ve insanoglu sırasıyla Allah'ı zikreder.
- Evrenin ahenk içerisinde sürekli Allah'ı zikrettiğini anlamak önemlidir.
- Kalbimize Allah'ın isimlerini yerleştirdiğimizde, bakış açımız değişir ve çevremizdeki zikri hissedebiliriz.
- 49:49Zikrin Önemi
- Allah'ı andıkça, Allah bizi bizim aldığımızdan daha değerli meclislerde anar.
- Allah'ı sevdikçe, Allah bizi sever ve sevdiğini gök ehline, yer ehline beyan eder.
- Mutluluğun, huzurun ve Allah'a duyulması gereken aşkın formülü zikirde yatmaktadır.
- 50:16Esma'ül Hüsnayı Okumak
- Esma'ül Hüsnayı günlük olarak okumak isteyenlerin, konunun ehli olan bir alemin tavsiyesiyle yapmaları daha uygun olacaktır.
- Allah'ın isimlerini okumak, tekrar etmek ve dilimize dolamak farklı şeylerdir.
- Esma'ül Hüsnayı bir alemin elinden alarak sindirmek, bu yolculuğa devam etmek faydalıdır.
- 51:43İman ve Akıl
- Allah'ı akılla değil, vahiyle öğrenebiliriz ve Allah'ın isim ve sıfatlarını kafamıza yerleştirebiliriz.
- Hz. Ali Efendimizin ifadesine göre İslam dini akıl dini değildir.
- Akıl kapasitesi herkes için eşit değil, farklı derecelerde ve seviyelerde yaratılmıştır.
- 54:00İman ve Sorgulama
- Bazı şeylerin sınırları çizilmiştir, müslüman olana teslim olmak gerekir.
- Öncelikle idrak etmek, sınırlarla kuşatılmış olan has dairenin içini anlamak gerekiyor.
- Akılla değil, öncelikle imanla, imanın bize çizdiği noktayla hareket etmemiz gerekiyor.
- 56:07İman ve Akıl İlişkisi
- Allah'ın kendisine çizdiği hudutlara riayet etmek gerekir, bu hudutlar Kur'an-ı Kerim'de çizilmiş.
- İnsanın iradesi külli iradeye bağlı bir cüzi iradedir.
- Sadece aklın peşine düşen insanlar şaşkınlık içine düşer ve perişan olur.
- 57:21Aklın Sınırları ve İmanın Önemi
- Aklın hudutlarını aşmaması ve neyi bilmesi gerektiğini öğrenmesi gerekiyor.
- Akıldan istenen, Allah'ın zatını ve sıfatlarını tespit etmek değil, bunun aciz olduğunu idrak etmek.
- Akıl, ilahi davete, emirlere, hükümlere ve yasaklara uyması gereken edeplere nasıl tabi olması gerektiğini öğrenmeli.
- 59:09İmanın Kuvveti ve Sorgulama
- Dışta İslam'ın sembolleri olan şeylerin olması imanın kuvvetli olduğu anlamına gelmez, kalbine yerleşmesi gerekiyor.
- İman kuvvetlenmeye başlayınca sorgulamalar başlar, ancak bu sorgulamalara "dur, tabi ol" diyebilmek çok mühim.
- Önce iman etmek, tövbe yapmak, Allah'a teslim olmak, sonra emir ve hükümlere uymak gerekir.
- 1:00:25Kur'an-ı Kerim'in Anlaşılması
- Kur'an-ı Kerim'in içindeki emirleri okumadan uygulamak gerekiyor, uyguladıktan sonra anlayış kolaylaşır.
- Sadece dışarıdan bakıp yorum yapmakla yaşamak arasında büyük fark var, idrak etmekte zorluk çekilir.
- Aklın haddini aşması tehlikeli olabilir, o sınırda durmayı bilmek gerekir.
- 1:01:49İmanın Doğru Yolu
- Öncelikle iman etmek, sonrasında imanın gereklerini yerine getirmek, daha sonrasında kulun gayesi ihlası kazanmak gerekir.
- İman kuvveti sağlanınca aklın ermediği şeyleri erer hale gelebilir.
- Akıl kendisini bile tam manasıyla tanıyamazken, kainatın yaratıcısını idrak etmek imkansızdır.
- 1:05:12İmanın Türleri
- İmanın iki temel türü vardır: icmali iman ve tahsili iman.
- İcmali iman, Allah'ın varlığına, birliğine, meleklerine, kitaplarına, ahiret gününe inanmak.
- Tahsili iman, bunların detaylarını bilerek, hakikatlerine vakıf olmak ve bu sonunda elde edebilecek noktalara doğru yürümektir.