Buradasın
Eski Çağ Tarihi Dersi: Akdeniz Uygarlığı ve Roma İmparatorluğu
youtube.com/watch?v=BJlOrEkdtDkYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan eski çağ tarihi dersinin onuncusu olup, tahtaya çizimler ve görseller kullanılarak konular anlatılmaktadır.
- Video, iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Akdeniz uygarlığı, Fenikelilerin ortaya çıkışı, kolonileri, ticari faaliyetleri, alfabelerini geliştirmesi ve Roma ile olan ilişkileri ele alınmaktadır. İkinci bölümde ise İbranilerin tarihsel gelişimi, Hz. Davud ve Hz. Süleyman dönemleri, İsrail ve Yuda krallıklarının kuruluşu ve yıkılışı ile Roma İmparatorluğu'nun kuruluşu, tarihsel dönemleri (krallık, cumhuriyet ve imparatorluk) anlatılmaktadır.
- Video, Roma teşkilatının detaylı anlatımının bir sonraki videoda yapılacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:12Akdeniz Uygarlığı Tanıtımı
- Akdeniz uygarlığı, Doğu Akdeniz'den başlayıp Orta Akdeniz'de ortaya çıkan Roma uygarlığıyla devam eden bir coğrafyadır.
- Akdeniz sadece bir su birikintisi değil, etrafındaki karalarla şekillenmiş ve kendine has bir uygarlık ortaya çıkarmıştır.
- 01:46Fenikeliler ve Kolonileri
- Fenikeliler denizcilerdir ve tarihte ilk kez kendine has bir alfabe geliştirmişlerdir.
- Fenikeliler MÖ 4000 yılın sonunda (3000 dolaylarında) Akdeniz'e gelip yerleşmiş ve kendilerine has uygarlıklarını geliştirmişlerdir.
- Fenikeliler Kıbrıs'a, Ege'nin en kuzey ucundaki Taş Odası'na, Mısır başta olmak üzere Kuzey Afrika boyunca, Sicilya, Sardinya, Balear Adaları ve İspanya'nın güney kıyılarına koloniler kurmuşlardır.
- 04:23Fenikelilerin Hareketleri ve Motivasyonu
- Fenikelileri harekete geçiren şey, değerli madenleri bulmaktı; örneğin Taş Odası'nda altın bulmuşlardır.
- Fenikelilerin kolonileri sayesinde Kuzey Afrika dahil olmak üzere Orta Akdeniz ve Doğu Akdeniz neredeyse Akdeniz'in tamamı ticari nüfus alanına dahil olmuştu.
- Fenikeliler Akdeniz'in stratejik noktalarına koloniler kurmuş, bunlardan biri Kartaca'daki kolonileriydi ve bu koloniler zamanla Tunus sahasında Sardinya, Balea ve İspanya kıyılarını içine alacak şekilde bir nüfuz alanı elde etmişti.
- 06:56Pön Savaşları ve Fenikelilerin Sonu
- Kartaca'nın nüfuz alanı zamanla İtalya'nın güneyi boyunca ilerleyen Romalılarla karşı karşıya gelmelerini sağladı ve 120 yıl sürecek olan Pön savaşları başladı.
- Batıda Romalıların, doğuda ise Asurluların baskısıyla tarih sahnesinden çekilmek zorunda kalan Fenikeliler, MÖ 6. yüzyılda Suriye'de Perslerin kontrolü altına girdiler.
- Fenike donanması Pers donanmasına dönüşecek ve Ege'deki, Akdeniz'deki Pers operasyonları Fenike donanmasını sağladığı katkıyla gerçekleştirecek, aynı zamanda Likyalılar da bu donanmanın önemli bir parçasını teşkil edeceklerdi.
- 10:18Fenikelilerin Alfabesi ve Ekonomisi
- Fenike alfabesinde ilk harfi olan ve bugün karşımıza A olarak çıkan Arapçada Elif şeklinde anılan harf, bir boynuzlu dostumuzdan ilham alınarak ortaya çıkmıştı.
- Fenikelilerin daha gelişmiş bir yazı sistemine ihtiyaç duymasının sebebi, ticari faaliyetlerinin geniş bir sahaya yayılması ve daha karmaşık münasebetler kurmaya zorlanmasıydı.
- Fenikeliler Atlas Okyanusu'dan Hindistan'a kadar uzanan muazzam bir sahada ticari faaliyetler yürüttüklerini ve doğu-batı ticareti dediğimiz şeyi gerçek anlamda başlattıklarını görüyoruz.
- 13:09Fenikelilerin Din ve İnançları
- Fenikeliler politeistlerdi, yani çok tanrılı bir dine sahiplerdi ve tanrılar ve tanrıçalar gibi kutsal varlıkların oluşturduğu kendine has bir panteona sahiplerdi.
- Sisteminde her kentin bir koruyucu tanrısı bulunuyordu; en önemli tanrılar Astra (tarım tanrıçası) ve Astarte (bereket tanrısı) idi.
- Fenikeliler oturarak tapınmayı icat etmişlerdi ve çağdaşlarına göre insan kurban etme geleneği vardı, aynı zamanda ilk doğan erkek çocuklarını da tanrılar için kurban ediyorlardı.
- 14:36İbranilerin Tarihi
- İbraniler başlangıçta Suriye ve Mezopotamya'da göçebe topluluklar halinde yaşıyorlardı.
- İbranilerin ilk defa siyasi varlık göstermeleri milattan önce onbir yüzyıla tekabül ediyor.
- Hz. Davud ve Hz. Süleyman döneminde İbraniler önemli siyasi karakterler olarak ortaya çıkmış, Süleyman döneminde ticari bağlar inşa edilmiş ve devletin geniş bir hinterlanda sahip olmasını sağlamışlardır.
- 15:34İsrail ve Yudo Krallıkları
- Yunan Krallığı ve İsrail Krallığı İbrahimler tarafından kurulmuştur.
- İsrail Krallığı milattan önce sekiz yüzyılda Asurlular tarafından, Yudo Krallığı ise altıncı yüzyılda Babilliler tarafından yıkılmıştır.
- Babilliler, Yudo Krallığını yıktıktan sonra emperyal bir devlet olarak kontrol altına aldıkları zenginlikleri ülkelere taşımışlardır.
- 17:23Babil Esareti
- İbraniler çalışkan ve kafaları çalışan insanlar olarak bölgede temayüz etmiş bir topluluktur.
- Babilliler İbranileri Babil'e götürerek Babil Esareti olarak anılan bir dönem başlatmışlardır.
- Bu esaret Perslerin Babil'i ele geçmesinin ardından son bulmuş ve Pers İmparatoru İbranilere dönmelerini teklif etmiştir.
- 18:13Yahudilik
- Yahudilik semavi dil ailesinin en yaşlı üyesidir.
- Yahudilik İbranilere has bir milli din olup, mitolojik on üç kavim dışında on iki kavim tarafından inanılabilmektedir.
- Bu nedenle Yahudilik (Musevilik) yayılma şansı bulamamıştır.
- 18:58Roma İmparatorluğu
- Roma İmparatorluğu sekiz yüzyılın ortalarında başlamış, İstanbul'un fethine kadar (1453) devam etmiştir.
- Romalılar "Mare Nostrum" (Bizim Deniz) diyerek Akdeniz'i kendilerine ait görmüşlerdir.
- Greko-Romen kültür Akdeniz kültürünün kendisi haline gelmiştir.
- 20:25Roma'nın Stratejik Avantajları
- Romalılar İtalya'da ortaya çıkmış, bu durum Roma'nın Akdeniz'e egemenlik kurmasına yardımcı olmuştur.
- İtalya'nın Akdeniz'in ortasına uzanan bir yarımada olması, Roma'nın hem doğusunda hem de batısında rahatlıkla faaliyet yürütebilmesini sağlamıştır.
- İtalya'nın kuzeyinde yaşayan ve Romalılar tarafından barbarlar olarak anılacak olan Alpler, Roma'yı kuzeyden korumuştur.
- 22:05Roma'nın Kuruluşu
- Antik İtalyan coğrafyasında Latyum ismiyle anılan bölgede Romalılar Latin kökenli bir topluluk olarak yaşamışlardır.
- Latinler bu bölgeye milattan önce birinci bin yılın başlarında yerleşmiş, kuzey komşuları Etrüskler ise on iki tane bağımsız kent devleti kurmuşlardır.
- Zamanla Etrüskler Latyum'da egemenlik kurmuş ve Roma'da Etrüsk işgali dönemi başlamıştır.
- 23:52Roma'nın Kuruluş Mitolojisi
- Publius Maro isimli milattan sonra birinci yüzyılda yaşamış bir Romalı şair, Roma'nın kuruluşuna yönelik mitolojik anlatının sistematik hale getirilmiş şeklini "Marul Ayas" isimli eserinde anlatmıştır.
- Mitolojide Truvalı bir prensin oğlu Asks, Latum bölgesinde bir kent kurmuş ve Asks'un kızı Reha Silva, Mars tanrısından hamile kalmıştır.
- Reha Silva, çocuklarını sepete koyup bırakmış, bu çocuklar bir kurt tarafından evlat edilmiş ve Roma İmparatorluğu'nun temellerini atmışlardır.
- 26:23Roma Krallığı Dönemi
- Roma'da ilk defa kral olarak hüküm süren kişi, milattan önce 616 ile 579 yılları arasında yaşamış ve hüküm sürmüştür.
- Roma'da Etrüsk egemenliği yaklaşık bir yıl sürmüş, ancak Latinler Etrüsler tarafından idare edilemeyeceğini düşünmüşlerdir.
- Romalı aristokratlar ve soylular krala karşı darbe düzenleyerek milattan önce 510 yılında Roma anayasasını ilan etmişlerdir.
- 27:54Roma'nın Dönemleri
- Roma'da krallık dönemi 735'ten 510'a kadar sürmüştür.
- Cumhuriyet dönemi 510 yılından başlayıp milattan önce 27'ye kadar devam etmiştir.
- İmparatorluk dönemi ise 27'den 395 yılına kadar devam etmiştir.