Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türk Yapısal Çelik Derneği'nden İlker Bey ve diğer uzmanların sunduğu bir eğitim sunumudur. Konuşmacılar, yedi-sekiz yıldır eğitim, danışmanlık ve denetim süreçlerinde yer alan uzmanlar olarak EN 1090 ve Euro Code standartları hakkında bilgi vermektedir.
- Video, EN 1090 standartının ne olduğu, Avrupa Ekonomik Birliği'nde geçerli olduğu ve Türkiye'nin 2006 yılından beri bu standartın uygulanmasında yer aldığı bilgisini içermektedir. Ayrıca 1993 standardı, 911 yönetmeliği, fabrika üretim kontrolü sistemi, performans beyanı ve C işareti uygulamaları detaylı olarak anlatılmaktadır. Sunum, standartların uygulama sınıfları, Eurocode kullanımının zorunluluğu ve Türkiye'deki uygulama süreçleri hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır.
- Videoda ayrıca, standartların çelik ve alüminyum yapı malzemeleri için geçerli olduğu, ISO 3834 standardına göre ittiği ve C işareti'nin Avrupa Birliği ülkeleri için zorunlu olduğu, diğer ülkelerde ise müşteri talebi üzerine uygulanabileceği gibi önemli bilgiler de paylaşılmaktadır. Sunum, katılımcıların sorularına cevap verilerek ve pratik uygulamalar hakkında bilgi verilerek sona ermektedir.
- 00:17EN 1090 Standardı Hakkında Genel Bilgi
- Konuşmacı, EN 1090 standardının çelik ve alüminyum yapı malzemeleri standardı olduğunu belirtiyor.
- Bu standart daha çok Avrupa Ekonomik Birliği'nde geçerli olmakla birlikte, Doğu, Ortadoğu ve Afrika'da da yaygın olarak kullanılıyor.
- Avrupa Ekonomik Birliği için zorunlu olan bu standart, Türkiye gibi Avrupa Birliği'nde bulunmayan ülkelerde de gümrük birliği anlaşmaları nedeniyle uygulanıyor.
- 01:03Türkiye'deki Yapı Malzemeleri Yönetmeliği
- Avrupa'daki karşılığı "Yapı Malzemeleri Regülasyonu" olarak bilinen EN 305 2011 EU, Türkiye'de 10 Temmuz 2013'te yapı malzeme yönetmeliği olarak yayınlanmış.
- Bu yönetmelik, yapı malzemeleri ile ilgili belgelendirme, denetim ve kontrolleri düzenleyen, teknik bilgi içeren bir yönetmelik.
- Yönetmelik, yapı malzemelerinin ürün grubu ile ilgili detaylı bilgi vermiyor, bunun yerine standarda doğru yönlendiriyor.
- 02:17Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Birliği'ne Katılımı
- Türkiye, 2006 yılından beri Avrupa Ekonomik Birliği içinde bulunuyor ve gümrük birliği anlaşmaları gereğince bu yönetmeliklere tabi.
- Türk işletmecileri ve yurtdışındaki yabancılar bazen "Avrupa Birliği'ne değilsiniz, dolayısıyla bu yükümlülükleri niye istiyorsunuz?" diye sorgulayabilirler.
- Türkiye, basınçlı kaplar, malzeme gibi birçok alanda Avrupa Birliği standartlarına tabi durumda.
- 03:54EN 1090 Standardı'nın Uygulanması
- Yapı malzemeleri yönetmeliği kapsamında uygulanacak teknik şartları yayınlanması hakkında tebliğ, standardın numarası, adı, C işaretlemesi ve zorunlu uygulama tarihini içeren bir tablo içeriyor.
- Bu tebliğ zaman zaman yenileniyor ve yeni ürün grupları, standartlar eklenerek güncelleniyor.
- EN 1090 standardı 109 2012 tarihinden itibaren C işaretlemesi yapılabilir, ancak 2014 Temmuz ayından itibaren zorunlu hale gelmiş.
- 05:43Denetim Süreci
- EN 109 standardının zorunluluğu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na bağlı il müdürlüklerindeki piyasa gözetimi denetimi birimleri tarafından takip ediliyor.
- Denetim birimleri, imalatçıların belgelerini kontrol ediyor, belgeli kuruluşlar için teknik dosyalarını inceliyor.
- Uygun görülmeyen durumlarda, imalatçılardan belge veya teknik dosya hazırlamaları isteniyor ve yaklaşık 60-91 gün süre veriliyor.
- 08:19EN 109 Standardı'nın İçeriği
- EN 109 standardı beş bölümden oluşuyor, ancak 4. ve 5. bölümler henüz çok bilinmiyor.
- 1. bölüm denetim ve belgenin esaslarını tarif ediyor, denetim kriterleri ve sertifikada ne olacağını belirtiyor.
- Çelik malzeme kullanarak yapı malzemesi üretenler EN 109-2, alüminyum malzeme kullananlar EN 109-3 kullanıyor.
- 10:34Çelik Yapı Tasarım Standartları
- 1993 standartı çelik yapı malzemesinin tasarımını tarif eder ve Eurocode kullanmak zorunludur, ancak müşteri onayı veya özel isteği varsa başka bir kod da kullanılabilir.
- Müşteri belirtmezse tasarım 1990'a göre yapılır ve üretim, montaj ve belgeleme sürecinde C işareti verilebilir.
- C işareti, yapı malzemesi ile ilgili belgesi var demek, çevreye, insana ve sağlığa zararlı olmayan bir yapı üretmek amacını gösterir.
- 11:47Uygulama Sınıfları
- Uygulama sınıfı 1'den 4'e kadar olup, 1. sınıf basit yapılar ve insana pek temas etmeyen yapılar (tarımsal yapılar, depolama araçları) için, 4. sınıf ise insan sağlığı, toplu şekilde insanların bulunduğu ortamlar ve ülkenin menfaatleri için kullanılır.
- Bir yapının birden fazla bölümü farklı uygulama sınıflarına sahip olabilir ve projede en yüksek uygulama sınıfı neyse üretici o sınıfından belge almış olmalıdır.
- Uygulama sınıfı, yapı sonucu sınıfı, hizmet kategorisi, üretim kriterleri, malzeme grupları ve uygulama teknikleri gibi faktörlerle belirlenir.
- 14:21Standardın İçeriği ve ISO İlişkisi
- Standardın 12 maddesi imalat sürecinin başından kontrol aşamasına kadar tüm detayları kapsar, ancak belgelendirme sürecinde montaj kısmı hariç tutulur.
- 1990 standardı ISO 3834 standardının şartlarına doğru itiyor ve ilave şartlar veriyor.
- Uygulama sınıfına göre ISO 3834 standardının farklı seviyeleri kullanılır: 1. sınıf için temel seviye, 2. sınıf için kalite şartları, 3. ve 4. sınıflar için kapsamlı kalite şartları.
- 17:01EN 1901 Standardı ve Uygulama Alanları
- EN 1901 standardı, çelik ve alüminyum yapı bileşenleri ürünleri için geçerlidir ve kullanım alanı her türlü yapısal inşaat için kısıtlamadan geçerlidir.
- Bu standart, binanın tamamı değil, binada kullanılabilecek herhangi bir küçük parça için de geçerlidir; örneğin ahşap binaların montajında kullanılan metal parçalar da bu gruba dahildir.
- Standart, kaynak olup olmaması ve korozyondan koruma olup olmamasından bağımsızdır; Türkiye'de kaynak uygulaması yapmadığı halde EN 1901 belgesi almış kuruluşlar bulunmaktadır.
- 18:06Uygunluk Sistemi ve Sistem
- Uygunluk sisteminde "2+2" sistemi kullanılmaktadır; üretici, yönetmelikteki yönteme uygun şekilde işini yapmalıdır.
- Sistem 2+2'de üretici fabrika üretim kontrolü sistemi kurar, dökümantasyon yapısını, personel şartlarını ve makine ekipman şartlarını belirler.
- Üretici, ürün ürettikçe standartların tarif ettiği test ve kontrolleri yapar, sonuçları kayıt altına alır ve ürünün standartlara uygunluğunu kendisi değerlendirir.
- 19:43Onaylanmış Kuruluş ve Yetki Süreci
- Onaylanmış kuruluş, Türk HAK'tan yetki almış, akredite olmuş ve bakanlığa başvurarak EN 1906 ile ilgili belgelendirme yapmak üzere izin almıştır.
- Bakanlık, yapılan kontroller sonucunda kuruma yetki verir ve bu izin resmi gazetede yayınlanır.
- Onaylanmış kuruluş, Avrupa Birliği'ne başvurur ve Avrupa Birliği resmi gazetesinde ismi yayınlanır, böylece resmi olarak göreve başlar.
- 21:01Uygunluk Değerlendirmesi ve Performans Beyanı
- Onaylanmış kuruluş, fabrika üretim kontrolünün nasıl kurulduğunu, testlerin nasıl yapıldığını ve uygunluğun nasıl değerlendirildiğini değerlendirir.
- Genellikle bir ya da birkaç günlük bir denetim sonrasında uygunluk değerlendirmesi yapılır ve fabrika üretim kontrolü belgesi üreticiye verilir.
- Üretici, ürünü piyasaya çıkmaya hazır olduğunda performans beyanı yazarak, kontrollerin yapıldığını, onaylanmış kuruluşun denetlediğini ve belge numarasını belirtir.
- 22:28Standart Şartları ve Uygulama
- EN 1901, EN 1902 ve 1903'ün içinde uygulamalıdır diye bir şart içerir ve tolerans kısmı açık ve net olarak belirtilmiştir.
- Fabrika üretim kontrolü sistemi tamamen üreticinin sorumluluğundadır; belge kuruluşu bu konuda dahil olma veya değişiklik yapma şansı yoktur.
- İlgili personelin yetkinlikleri belirlenir, organizasyon yapısı tanımlanır ve ölçüm ekipmanlarının düzenli olarak kontrol edilmesi zorunludur.
- 24:58Ürün Kontrol ve İzlenebilirlik
- Tüm kullanılan bileşenler ve malzemeler için yazılı prosedür ve kontrol gereklidir.
- Giriş kontrol veya satın alma prosedürleri, gelen malzemenin ne olduğunu, neyle üretildiğini ve hangi kalitelerdeki malzemelerin kullanıldığını bilmek için kullanılır.
- Uygun olmayan ürün durumunda, ürünün ne yapılacağı, nasıl karar verileceği ve tekrar kullanıp kullanılmayacağı gibi konularla ilgili yazılı prosedür ve takip mekanizması gereklidir.
- 25:47Performans Beyanı ve C İşareti
- Performans beyanı, üretici teknik işlemleri, kontrolleri ve kayıtları bittikten sonra yazılır ve ürüne C işareti eklenir.
- Performans beyanı üretici tarafından imzalanır ve başka bir kurum tarafından hazırlanma şansı yoktur.
- Performans beyanı genellikle bir veya iki sayfalık olup, üreticinin adı, adresi, ürünün kullanım amacı ve beyan edilen performans bilgilerini içerir.
- 27:48C İşareti ve Etiketleme
- C işareti bileşenin üzerine, malzemeye, etiketine, ambalajına veya sadece ticari belgelerine eklenebilir.
- Yapı malzemeleri gibi ağır parçalarda etiket yapıştırmak zor olabilir, bu nedenle ticari belgelerde C işareti ve onaylanmış kuruluş numarası yeterli olabilir.
- Etiket üzerinde C işareti, onaylanmış kuruluş numarası, adres, tarih ve belge numarası gibi bilgiler yer alır.
- 30:32Soru-Cevap
- Performans beyanı ve C belgesi sadece üretici tarafından yapılır, aradaki kişiler yazamaz.
- Ürünün isimlendirme konusu çok önemlidir, kapasite ve kullanım amacı ile birlikte belirtilmelidir.
- Standart üretilen ürünler için performans beyanı bir kere düzenlenebilir ve web sayfasında yayınlanabilir, üç senede bir yenileme veya üçüncü tarafa onaylatma gerekmez.
- 35:21Standartların Güncellenmesi ve Takibi
- 1998 yılında yapılan bir ürün hala aynı şekilde kullanılabilir ve herhangi bir değişiklik yoktur.
- Avrupa'daki belgelendirme süreçlerini takip etmek için CEN üzerinden takip etmek daha hızlı olabilir.
- TS aracılığıyla aynı komiteler aracılığıyla komisyonlara dahil olma ve bilgi alma şansı vardır.
- 37:43C İşareti ve Standartların Uygulanması
- C işareti sadece Avrupa Birliği ülkeleri için bir şarttır, ancak Asya ve Arap ülkeleri de bu standartları takip etmektedir.
- Avustralya gibi ülkelerde de Avrupa normları ile ilgili belgeleme süreçleri yapılmaktadır.
- C işareti yapmak zorunlu değildir, ancak Avrupa Ekonomik Birliği'ne satılıyorsa zorunludur.
- 39:15Uygulama Sınıfı ve Tasarım
- Ürünün kritikliği ve insan hayatına bağlı olup olmadığıyla ilgili tasarımdan gelen standart şartları sağlamaya çalışılır.
- Uygulama sınıfı, tasarımcının yaklaşımı ve öngörüsüne göre belirlenir.
- 1993 standardının ekinde tarif edilen bir sistem, dört-beş kritere bağlı olarak uygulama sınıfını belirler.
- 41:28Yapısal Çelik Tasarımı
- Yapısal çelik tasarımı için özel yazılımlar ve modüller bulunmaktadır.
- Yapısal çelik tasarımı yapan firmalar hem Türkiye'de hem yurt dışına hizmet vermektedir.
- Türk Yapısal Çelikleri zaman zaman yapısal çelik tasarımı eğitimleri vermektedir.