Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Elektrik Dersleri kanalından bir eğitmen tarafından sunulan, 9. sınıf elektrik-elektronik atölyesi dersinde ele alınan elektriksel büyüklüklerin ölçülmesi konusunu kapsayan eğitim içeriğidir.
- Video, elektriksel büyüklüklerin ölçülmesi konusunu beş ana başlık altında ele almaktadır: akım, gerilim, direnç, iş ve güç, frekans. İçerikte akım kavramı, doğru akım ve alternatif akım arasındaki farklar, alternatif akım bileşenleri, akım ve gerilim birimleri, ampermetre ve voltmetre çeşitleri, wattmetre, watt saat ve frekansmetre gibi ölçüm aletleri detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Eğitmen, konuları görsel desteklerle açıklamakta, akım birimleri arasındaki dönüşümleri göstermekte ve sınavlarda çıkabilecek dönüşüm sorularını çözmektedir. Ayrıca bir fazlı ve üç fazlı sayaçların bağlantıları da detaylı olarak anlatılmaktadır.
- 00:06Elektriksel Büyüklüklerin Ölçülmesi
- Elektrik-Elektronik Teknolojisi alanında 9. sınıf öğrencilerinin temel elektrik-elektronik atölyesi dersinde elektriksel büyüklüklerin ölçülmesi konusu işlenecek.
- Elektriksel büyüklüklerin ölçülmesi konusunda akım, gerilim, avometre ile ölçümler, iş ve güç, frekans olmak üzere beş çeşit büyüklük ele alınacak.
- 00:57Akım ve Özellikleri
- Akım, birim zamanda bir yöne doğru meydana gelen elektron hareketidir ve birimine amper (A) denir.
- Akım artıdan eksiye doğru gider, ancak elektron hareketi asıl eksiden başlar.
- Akım iş yapabilmesi için devrenin tamamlanması gerekir, aksi takdirde açık devre oluşur ve alıcı çalışmaz.
- Akım en kısa yoldan devresini tamamlamak ister ve devrenin durumu ve alıcıya göre değeri değişir.
- 02:50Elektrik Akım Çeşitleri
- Doğru akım, zamana bağlı olarak yönü değişmeyen akımdır (şiddeti değişebilir).
- Düzgün doğru akım, zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti değişmeyen akımdır.
- Değişken doğru akım, zamana bağlı olarak yönü değişmeyen ancak şiddeti değişen akımdır.
- Alternatif akım, zamana bağlı olarak hem yönü hem de şiddeti değişen akımdır.
- Doğru akım kaynakları arasında aküler, piller, adaptörler ve dinamolar bulunurken, alternatif akım kaynakları arasında sinyal jeneratörleri ve alternatörler yer alır.
- 05:38Alternatif Akım Terimleri
- Alternas, bir sinüs dalgasının sıfırdan başlayıp tekrar sıfır noktasına geri gelmesidir ve pozitif veya negatif olabilir.
- Saygı, bir pozitif ve bir negatif alternasın birleşmesiyle oluşan çember şeklindeki döngüdür.
- Periyot, bir saygının oluşması için geçen zamandır ve T ile gösterilir (birimi saniye).
- 07:43Frekans ve Alternatif Akım Bileşenleri
- Frekans, periyodun tam tersidir ve bir saniye içinde tekrar eden saygı sayısını ifade eder (F = 1/T, birimi hertz).
- Ani değer, alternatif akımın herhangi bir anda aldığı değerdir ve i ile gösterilir.
- Maksimum değer, alternatif akımda alınabilecek en yüksek değerdir ve Imax ile gösterilir.
- 09:16Tepeden Tepeye, Ortalama ve Etkin Değer
- Tepeden tepeye değer (ITT), maksimum pozitif ile maksimum negatif değerler arasındaki toplam değerdir.
- Ortalama değer, akım değerinin bir periyotta aldığı tüm değerlerin aritmetik ortalamasıdır ve İort = İmax × 0,636 formülüyle hesaplanabilir.
- Etkin değer (İef), şebekelerde ölçülen değerdir ve alternatif akım geriliminin bir alıcı üzerinde eşit iş yapan DC karşılığına sahip değerdir (İef = İmax × 0,707).
- 13:43Akım Birimleri
- Akım birimi amperdir ve üst katları kiloamper (kA), megaamper (MA) olabilir.
- Alt katları miliamper (mA) ve mikroamper (μA) olabilir.
- Bir amper, yukarı doğru çıktığında bin kat küçülür (bölünecektir), aşağı doğru indiğinde her basamak için binle çarpılır.
- 14:31Akım Birimleri ve Dönüşümleri
- Kiloamper, amper ve miliamper birimleri arasında dönüşüm yapılırken, her basamak aşağı inerken binle çarpılır, yukarı çıkarken binle bölünür.
- Ampermetre, elektrik akım şiddetini ölçmeye yarayan ölçü aletidir, A harfi ile gösterilir ve devreye seri bağlanır.
- Ampermetrelerin iç dirençleri çok küçüktür ve ölçüm alanı miliamper seviyesinden kiloamper seviyesine kadar geniş bir aralıktadır.
- 16:52Ampermetre Çeşitleri
- Akım trafoları, büyük akım değerlerini ölçmek için kullanılır ve çıkışını beş amper sabitleyerek primer ve sekonderden belirli seviyede akımı bildirerek ölçüm yapar.
- Pens ampermetre, akım ölçme işlemini pratik hale getirmek için ampermetre ve akım trafosunu aynı gövde içinde birleştirerek oluşturulan ölçü aletidir.
- Pano tipi ampermetreler, panoların üzerine monte edilmiş sabit duran elektrik devresindeki akım değerini ölçmek için kullanılır.
- 19:33Gerilim ve Voltmetre
- Gerilim, bir elektrik devresinde iki nokta arasındaki potansiyel farktır ve V harfi ile ifade edilir, birimi volttur.
- Voltmetre, gerilimi ölçmek için kullanılır ve devreye paralel olarak bağlanır.
- Gerilim birimleri arasında kilovolt, volt ve milivolt bulunur; yukarı çıkarken binle bölünür, aşağı inerken binle çarpılır.
- 22:53Alternatif Gerilim Değerleri
- Alternatif gerilimde maksimum değer, etkin değer ve ortalama değer bulunur.
- Şebekemizde ölçtüğümüz 220 volt, etkin değerdir ve maksimum değerle 0,707 oranındadır.
- Maksimum değer 0,63 ile çarpıldığında ortalama değer elde edilir.
- 24:29Voltmetre Çeşitleri
- Voltmetreler V harfi ile gösterilir, devreye paralel bağlanır ve iç dirençleri çok yüksektir.
- AS ve DC gerilim ölçen analog ve dijital voltmetre çeşitleri mevcuttur.
- Voltmetreler taşınabilir olabilir veya pano tipi (sabit) olabilir.
- 25:36Avometre ve Ölçüm Yöntemleri
- Avometre, akım, gerilim ve direnç ölçümlerini yapan bir alettir ve AVO harflerinin açılımıdır.
- Ölçüm yapılacak büyüklüğe göre avometre uygun kademe ayarına getirilmeli ve akım için seri, gerilim için paralel, direnç için enerji altında olmadan paralel bağlanmalıdır.
- Avometreler analog ve dijital olarak, AC ve DC gerilimleri için çeşitli modelleri bulunmaktadır.
- 27:04Güç ve İş Ölçümü
- Güç, elektrik enerjisinin birim zamanda yaptığı iştir ve P harfi ile ifade edilir, birimi watttır.
- Güç formülü P = U × I'dir ve örneğin 220 volt gerilimle çalışan ve 5 amper akım çeken bir ütü 1100 watt (1,1 kilowatt) güç tüketir.
- İş, elektrik enerjisinin zamanla kullanımını ifade eder, W harfi ile gösterilir ve birimi watt saatidir.
- 28:54Sayaç ve Bağlantıları
- Sayaç, elektrik enerjisinin zamanla kullanımını ölçen bir cihazdır ve evlerde tüketim bedeli hesaplamak için kullanılır.
- Bir fazlı sayaçta akım bobini seri, gerilim bobini paralel bağlanır ve dört klemens vardır (1-2 faz, 3-4 nötr).
- Üç fazlı sayaçta sekiz klemens kullanılır: R fazı (1-2), S fazı (3-4), T fazı (5-6) ve nötr (7-8).
- 31:26Frekans Ölçümü
- Frekans, bir saniye içinde tekrar eden saygı sayısına denir, F harfi ile gösterilir ve birimi hertzdir.
- Dünyada kullanılan AC enerjinin frekansı genellikle 50 Hz veya 60 Hz'dir, Türkiye'de ise 50 Hz'dir.
- DC'de akım yönü değişmediği için saygı oluşmaz ve frekansı sıfırdır.
- Frekansmetre, devreye paralel bağlanarak frekans ölçümü yapar ve pano tipi frekansmetrelerde uçlar sabit bağlanır.