Buradasın
Elektrik ve Manyetizma Dersi: Akım Geçen Telin Üzerindeki Manyetik Alan ve Elektromıknatıs
youtube.com/watch?v=oUw5it_xD6sYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin fizik dersi formatında elektrik ve manyetizma ünitesini anlattığı eğitim içeriğidir.
- Video, akım geçen telin üzerindeki manyetik alan ve elektromıknatıs konularını ele almaktadır. İlk bölümde akım geçen düz bir iletkenin oluşturduğu manyetik alanın büyüklüğü, akımın büyüklüğüne ve iletkene olan uzaklığına bağlı olduğu açıklanırken, ikinci bölümde manyetik alan çizgileri, elektromıknatısın yapılışı ve yüksek gerilim hatlarının canlılar üzerindeki olumsuz etkileri anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca manyetik alan çizgilerinin kutuplarda birbirini kesmediği, yönünün coğrafi kuzey kutbundan güney kutbuna doğru olmadığı ve uzun süreli manyetik alan etkisinin insanlarda bağışıklık sisteminin bozulmasına neden olabileceği gibi önemli bilgiler de paylaşılmaktadır. Video, konuyla ilgili örnek sorular ve cevaplarıyla sonlanmaktadır.
- 00:01Akım Geçen Telin Üzerindeki Manyetik Alan
- Elektrik ve manyetizma ünitesinde akım geçen telin üzerindeki manyetik alan ve elektron mıknatısı işlenecek.
- Akım geçen düz bir iletkenin oluşturduğu manyetik alanın büyüklüğü, iletkenden geçen akımın büyüklüğüne ve iletkene olan uzaklığına bağlıdır.
- Akım arttıkça manyetik alanın büyüklüğü artar, mıknatısla tel arasındaki mesafe arttıkça manyetik alan küçülür.
- 02:03Elektro Mıknatısın Mantığı
- Elektro mıknatısı, pile iletken tel bağlanarak akım oluşması sağlanarak oluşturulur.
- Akım çivinin etrafında dolandığında, tel manyetik alan oluşmasına sebep olur ve çivi kutuplanır.
- Sarım sayısı ya da tel uzunluğu ne kadar fazlaysa, oluşan manyetik alanın büyüklüğü o kadar fazla olur.
- 03:44Manyetik Alanın Özellikleri
- Manyetik alan telin uzunluğuyla doğru orantılıdır, metal maddelere olan uzaklıkla ters orantılıdır.
- Elektromıknatıs etkisini gösterdiği alan yakın bölgelerde daha fazlayken uzak bölgelerde daha az olur.
- Manyetik alanın büyüklüğü akımla da doğru orantılıdır.
- 04:26Dünyanın Manyetik Alanı
- Dünya'nın manyetik alan çizgileri güney kutbundan kuzey kutbuna doğrudur.
- Dünya'nın coğrafi kutbuyla mıknatısın kutbu ters yönlüdür: coğrafi kuzey kutbuyla mıknatısın güney kutbu aynı yerde, coğrafi güney kutbuyla mıknatısın kuzey kutbu aynı yerde.
- Manyetik alan çizgileri N'den çıkıp S'ye girer.
- 06:26Manyetik Alanın Canlılar Üzerine Etkisi
- Yüksek gerilim hatlarının yakın bölgelerde manyetik alan yüksektir çünkü bu hatlarda çok büyük voltaj ve akım oluşur.
- Yüksek gerilim hatlarının etrafında yüksek yoğunluklu bir manyetik alan oluşur.
- Yüksek gerilim hatlarına yakın yaşayan insanların bağışıklık sisteminin çöktüğü, ABD ve Finlandiya'da yapılan araştırmalarda enerji iletim hatlarına 40 metreden daha yakın yaşayan çocukların normal çocuklara göre 2-3 kat daha fazla kansere yakalandığı görülmüştür.
- 08:12Elektromıknatıs Uygulamaları
- Elektromıknatısın manyetik kuvvetini artırmak için sarım sayısını artırmak, pil sayısını artırmak, h yüksekliğini azaltmak ve voltajı daha büyük olan pil kullanmak yapılabilir.
- Kapı zilinde, alarm sistemlerinde ve bazı vinçlerde elektromıknatıs bulunur.
- Elektromıknatıs, demir metalleri yaklaşarak onları toplamaya yardımcı olur.
- 10:40Manyetik Alan Hakkında Doğru ve Yanlış Bilgiler
- Bir mıknatısın mıknatıslık etkisini gösterdiği alana manyetik alan denir.
- Manyetik alan çizgileri kutuplarda birbirini kesmez.
- Manyetik alan çizgilerinin yönü daima coğrafi kuzey kutbundan güney kutbuna doğrudur ifadesi yanlıştır, doğru ifade "güneyden çıkıp manyetik alan çizgileri kuzeye doğru gider"dir.
- 12:30Elektromıknatıs ve Manyetik Alan
- Elektromıknatıs, üzerinde akım geçen iletkenin manyetik alan oluşturması özelliğinden yararlanılarak yapılmıştır.
- Bir metalin etrafına tel sarılıp tele akım verildiğinde manyetik alan oluşur.
- Uzun süreli manyetik alan etkisi insanlarda bağışıklık sisteminin bozulmasına neden olur.
- 13:36Manyetik Kuvvet ve Etkileyen Faktörler
- Özdeş çubuk mıknatıslar ve özdeş pillerle kurulmuş devrede anahtar kapatıldığında X-Y teline manyetik kuvvet etki eder.
- Manyetik kuvvetin oluşumunda pilin sayısı, telin uzunluğu, telin kesit alanı ve mıknatısların sayısı etkilidir.
- Telin uzunluğu arttıkça direnç artar, akım düşer ve manyetik alan azalır, ancak mıknatıs sayısı arttığı için kuvvet artar, bu iki etki birbirini dengeleyerek manyetik kuvvetin büyüklüğünü değiştirmez.