Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan elektrik sistemlerinde peri dönüşümü konusunu anlatan kapsamlı bir eğitim içeriğidir.
- Video, peri dönüşümünün neden kullanıldığını açıklayarak başlayıp, güç, gerilim, akım ve empedans değerlerinin birim dönüşümlerini detaylı şekilde ele almaktadır. İçerik, tek fazlı ve üç fazlı devrelerde birim dönüşümlerinin nasıl hesaplanacağını, ideal ve gerçek trafoların gösterimini ve üç farklı bölgede bulunan bir elektrik sisteminin çözümlemesini adım adım göstermektedir.
- Video ayrıca yansıma sistemleri ve gerçek sistemlerde trafoların nasıl ele alınacağı konusunda da bilgi vermektedir. Peri dönüşümü yaparken güç, gerilim ve akım değerlerinin nasıl seçileceği, empedans baz değerlerinin hesaplanması ve yük üzerindeki gerçek akım değerinin bulunması gibi pratik uygulamalar da içermektedir.
- Peri Dönüşümünün Kullanım Amacı
- Peri dönüşümü, farklı gerilim seviyelerine sahip trafolar içeren sistemlerde kullanılır.
- Trafolarda yük sadece bir tarafa yansıtabilir ve gerilim-akım hesaplamalarında dönüşüm oranları hesaba katılmalıdır.
- Sistemin farklı noktalarındaki gerilim ve akım hesaplaması zor olduğundan, peri dönüşümü bu işlemleri kolaylaştırmak için kullanılır.
- 01:39Peri Dönüşümü Nedir?
- Peri dönüşümünde gerilim, akım ve güç sisteminin her noktası normalleştirilir.
- Gerçek değerler baz değerine bölünerek peri değerleri elde edilir.
- Peri değerleri birimsiz olarak ifade edilir ve gerçek bir sayıdır, kompleks değildir.
- 03:48Baz Değerlerinin Seçimi
- Güç sisteminde güç miktarları için tek bir temel değer seçilir ve tüm noktalar için aynı güç değeri uygulanır.
- Gerilimin temel değeri genellikle trafo'nun gerilim nominal değeri seçilmektedir.
- Tek faz hesaplamalarda line-nötr gerilimi, üç faz hesaplamalarda ise line-to-line gerilimi baz gerilimi olarak alınır.
- 05:17Baz Değerlerinin Hesaplanması
- Sistemin güç baz değeri ve gerilim baz değeri belirlendikten sonra akım baz değeri hesaplanır; tek fazlı devrelerde akım baz değeri, seçilen baz gücünün baz gerilimine oranı ile elde edilir.
- Üç fazlı devrelerde akım baz değeri, baz gücünün kökü çarpı baz gerilimine oranı ile hesaplanır.
- Empedans baz değeri, tek fazlı devrelerde baz geriliminin karesi bölü baz gücü ile, üç fazlı devrelerde ise baz geriliminin karesi bölü baz gücü ile elde edilir.
- 06:31Trafoların Dönüşümü
- Sistem baz dönüşümünden sonra ideal trafolar, dönüşüm oranı yokmuş gibi tek bir sistem olarak ifade edilir.
- Gerçek trafolarda uyartım akımı ihmal edilirse, sadece ejde empedans eklenerek bir tarafın gerilimi ve iki tarafın gerilimi P cinsinden ifade edilir.
- İdeal trafolarda giriş taraftaki gerilim değeri ile çıkış taraftaki gerilim değeri eşittir ve akımların peri değerleri de eşittir.
- 08:22Empedans Dönüşümü
- Sistemde empedanslar genellikle gerilim değerleri ve görünen güç değerlerine göre belirlenir, ancak sistem çalışma değerleri farklı olabilir.
- Gerçek empedans değerlerinin baz değerleri ekipmanın nominal değerleri ile bulunabilir ve farklı ekipmanların nominal değerleri farklı olabilir.
- Sistemdeki empedanslar yeni baz değerlerine göre dönüştürülmek için Znew = Zold × (Sbase old / Sbase new) formülü kullanılır.
- 13:06Baz Dönüşümü Adımları
- Baz dönüşümü yaparken öncelikle tüm sistem için tek bir güç değeri belirlenmesi gerekir.
- Farklı noktaların gerilim baz değerleri bulunmalı, çünkü sistemde birden çok trafik olabilir ve her bölgenin farklı gerilim seviyesi olacağı için her bölge için gerilim baz değeri değişecektir.
- Gerilim baz değeri belirlendikten sonra akım ve gerilimin baz değerleri hesaplanır, tüm birimler peri olarak tanımlanır ve empedans diyagramı peri olarak çizilir.
- 15:05Örnek Soru Çözümü
- Tek fazlı bir devrenin üç bölgesi tanımlanmıştır: Bölge 1 için 30 kW ve 240 V değerleri verilmiştir.
- Trafo sargıları, sargı dirençleri ve ŞNT-ADD metas ihmal edildiği için sadece trafolarda seri endüktans bulunmaktadır.
- Sistemin üç bölgesi için tek bir baz gücü (30 kW) belirlenmiş, bölge 2 için baz gerilimi 480 V, bölge 3 için baz gerilimi 120 V olarak hesaplanmıştır.
- 21:45Bölgenin Empedans Baz Değerleri
- Bir bölgenin empedans baz değeri, gerilimin baz değeri karesi bölü güç baz değeridir.
- Birinci bölgenin empedans baz değeri 1,92 ohm, ikinci bölgenin 7,68 ohm, üçüncü bölgenin ise 0,48 ohm olarak hesaplanmıştır.
- Tüm bölgeler için güç baz değeri aynı alınır, sonra her bölge için gerilim baz değerleri belirlenir ve empedansların ve akımların baz değerleri hesaplanır.
- 24:39Kaynak ve Trafo Empedanslarının Dönüşümü
- Kaynak empedansı gerçek değerini kullanarak, baz değerine dönüştürülür ve açısı 0 derece olarak hesaplanır.
- Trafo empedansları, gerçek değerlerinden baz değerlerine dönüştürülür; ikinci trafonun yeni değeri 0,1378 olarak elde edilir.
- Empedansların bir tarafı ve ikinci tarafta olmasının önemi yoktur, dönüştürüldüğünde tüm bölgeler için aynı değer çıkar.
- 31:15Hattın ve Yükün Dönüşümü
- Hattın empedansı, ikinci bölgedeki değerler kullanılarak 0,2164 olarak hesaplanır.
- Yükün empedansı üçüncü bölgedeki değerlerle 1,8875 + j0,4167 olarak dönüştürülür.
- Yük üzerindeki akım değeri, devre üzerinden hesaplanarak 0,4395 ∠-26,1° olarak bulunur.
- 36:30Gerçek Akım Değerinin Hesaplama
- Yük üzerindeki gerçek akım değeri, yük akımının baz değerini üçüncü bölgenin akım baz değerine (250 A) çarparak 109,9 ∠-26,1° A olarak hesaplanır.
- Dönüşüm oranları ve yansıma işlemleri kullanarak da çözüm yapılabilir, ancak cinsine çevirip çözümlemek tüm sistemleri tek düzleme indirgemiştir.
- Bu yöntem, sistemde trafolar varken kolaylıkla tüm sistemleri çözmeyi sağlar.