Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Emin adlı bir eğitmen tarafından sunulan "Elektrik Devre ve Sistemleri" dersinin 48. bölümüdür. Eğitmen, elektrik devreleri konusunda eğitim içeriği sunmaktadır.
- Video, manyetik olarak bağlı devrelerin tanımı ve trafoların çalışma prensibi ile başlayıp, ortak indüktans kavramını matematiksel olarak açıklamaktadır. İlk bölümde Faraday prensibi üzerinden trafoların çalışma prensibi ve manyetik çekirdeklerin önemi anlatılırken, ikinci bölümde seri bağlı bobinlerin ortak indüktansını hesaplama yöntemleri gösterilmektedir.
- Videoda ayrıca nokta kuralı kavramı, dört terminalli bileşenlerin polaritesi, kutupları aynı olan ve farklı olan bobinlerin ortak indüktansını hesaplama formülleri ve bu devreleri tek bobinden oluşan devre elemanlarına dönüştürme yöntemleri detaylı şekilde ele alınmaktadır.
- 00:08Ortak İndüktanslı Devreler
- Elektrik devre ve sistemleri derslerinin 48. bölümünde ortak indüktanslı devreler konusu ele alınmaktadır.
- İki devre birbirlerine manyetik alan ile bağlıysa, elektriksel bağlantı olmadan da manyetik olarak bağlı devreler olarak adlandırılır.
- Trafolar, manyetik olarak bağlı devrelerin en güzel örnekleridir ve radyo, TV alıcılarında empedans uyumu, izolasyon ve gerilim-akım yükseltme-düşürme işlemleri için kullanılır.
- 00:53Trafoların Çalışma Prensibi
- Trafolar Faraday prensibine göre çalışır; birinci bobin üzerinde akım uygulandığında, bu bobin içerisinde manyetik alan veya manyetik akı meydana gelir.
- Oluşan manyetik akı çevreye yayılır ve çevresinde başka bir bobin varsa, bu manyetik akı diğer bobinin içerisinden geçerek yolunu tamamlar ve diğer bobin üzerinde gerilim indüklenmesine neden olur.
- İki bobin arasında manyetik çekirdek (demir çekirdek) konulur, bu çekirdek manyetik geçirgenliği yüksek bir madde olup, manyetik akının saçılmadan diğer bobinin içerisinden geçmesini sağlar.
- 02:55Öz İndüktans ve Ortak İndüktans
- Bir bobinde akım uygulandığında, bu bobin içerisinde manyetik akı meydana gelir ve bu manyetik akı kendi içerisinde yolunu tamamladığında bobin üzerinde öz indüktans olarak bilinen bir gerilim oluşturur.
- Aynı zamanda, bir bobinde oluşturulan manyetik akının mekanda yol alarak başka bir bobin içerisinden geçip onun üzerinde gerilim oluşturmasına ortak indüktans denir ve M ile gösterilir.
- Ortak indüktans, bir bobinin başka bir bobinin etki alanına girmesi ve bu bobininde oluşan gerilimin başka bir bobindeki akımdan dolayı meydana gelmesinden kaynaklanır.
- 04:16Matematiksel Modelleme
- Paraday'in kanunu, bir bobinde oluşan gerilimin bobinin sarım sayısı çarpı bobindeki akı değişimine eşit olduğunu belirtir.
- Bir bobinde oluşturulan manyetik akı iki bileşenden oluşur: kendi içerisinden akan bileşen ve diğer bobinin içerisinden akan bileşen.
- İki bobinin gerilim denklemleri yazıldığında, birinci bobinde oluşan gerilim L₁×dI₁/dt, ikinci bobinde oluşan gerilim ise M×dI₁/dt şeklinde ifade edilir.
- 09:44Nokta Kuralı
- Nokta kuralı, dört terminalli bir bileşenden akımın nereden girip nereden çıktığını belirlemek için kullanılır.
- Akım bir bobinde noktalı uca girerse, diğer bobinde noktalı uçta pozitif polarite oluşur.
- Akım bir bobinin üzerinden akan akımın türevi olarak noktalı uçtan terk ederse, diğer bobinde uçta negatif polarite oluşur.
- 11:59Seri Bağlı Bobinlerde Gerilim Hesaplaması
- Seri bağlı bobinlerde, akım akarken her bobin kendi indüktansından dolayı bir gerilim oluşturur.
- Akım bir bobin üzerinden noktaya girerken, o bobin üzerinde nokta pozitif, diğer uç negatif olacak şekilde bir gerilim oluşur.
- Tüm gerilimler aynı polaritede olduğunda, toplam gerilim V = L₁ + L₂ + 2M şeklinde hesaplanır.
- 13:19Farklı Polaritede Bobinlerde Gerilim Hesaplaması
- Bobinlerin uçlarındaki gerilim ve polarite yönleri farklı olduğunda, her bobin kendi indüktansından dolayı bir gerilim oluşturur.
- Akım bir bobin üzerinden noktadan girerken, o bobin üzerinde nokta pozitif, diğer uç negatif olacak şekilde bir gerilim oluşur.
- Farklı polaritede bobinler için toplam gerilim V = L₁ + L₂ - 2M şeklinde hesaplanır.