Buradasın
Ekonomi Sosyolojisi Dersi: Toplumsal Yapılar ve Sistem Analizi
youtube.com/watch?v=tgg2lq1W2REYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Doktor Ahmeter tarafından sunulan ekonomi sosyolojisi dersinin ikinci ünitesini içeren bir eğitim içeriğidir.
- Video, toplumsal bütün ve sistem analizi konularını ele almaktadır. İlk bölümde toplumsal bütün kavramı ve alt sistemleri (ekonomik, politik, sosyal, kültürel ve teknolojik) açıklanırken, ikinci bölümde alt yapı ve üst yapı kavramları detaylandırılmaktadır. Türkiye'deki bir elektronik cihaz fabrikası örneği üzerinden alt yapı kavramları somutlaştırılmaktadır.
- Ders, sınavlarda çıkabilecek önemli kavramları vurgulamakta ve toplumsal yapıların dinamik etkileşimlerini, evrimsel süreçlerini açıklamaktadır. Video, bilgi toplumunun özellikleri özetlenmesiyle devam etmekte ve konunun geri kalan kısımlarının sorular üzerinden açıklanacağı belirtilmektedir.
- 00:06Ekonomi Sosyolojisi Dersinin İkinci Ünitesi
- Ekonomi sosyolojisi dersinin ikinci ünitesi, toplumun ve ekonominin yapısal analizini ele alır.
- Yapısal analiz, toplumsal bütünün sosyal, teknolojik, ekonomik, politik ve kültürel sistemlerini kendi bünyesinde birlikte içermesini ve açık, entegre bir sistem olduğunu gösterir.
- Toplumsal bütünü oluşturan sistemler karşılıklı etkileşim içerisinde ve dinamik bir yapı arz eder; birinde yaşanan değişimler diğerlerini etkiler.
- 01:25Toplumsal Bütünün Alt Sistemleri
- Ekonomik alan, mal ve hizmetlerin üretimi ve tüketimi yoluyla insan ihtiyaçlarının karşılandığı alandır.
- Politik alan, toplumun sağlıklı bir şekilde kaos ortamı oluşmadan devam etmesini sağlayan yönetimle ilgili alandır.
- Sosyal alan, insanların bir arada yaşaması ve karşılıklı iletişim içerisinde olmasını sağlayan alandır.
- Kültürel alan, insanların psikolojik ihtiyaçlarının karşılandığı alandır.
- Teknolojik alan, insanın doğa üzerinde egemenlik kurma yani hüküm kurmasının sağlandığı alandır.
- 02:13Toplumsal Bütün Yaklaşımının Özellikleri
- Toplumsal bütün yaklaşımı, pars sonsuz gelenekten ayrılır çünkü pars sonsuz gelenekte alt sistemler uyum, amaç gerçekleştirme, bütünleşmek ve norm korunması açısından dörtlü ayrıma tabi tutulur.
- Alan teorisi, belirli bir tarihsel dönemdeki olguyu sosyografik olarak kavrayan olgusal ortamı ele alıp, konuyu zaman ve mekan boyutları açısından soyutlamakta olup, toplumsal bütünü oluşturan alt yapıları bağlamından soyutlamaktadır.
- Granoveter'in yaklaşımı, sadece ekonomik faaliyetler sosyal ilişki ağları içinde yurtlandığı için, ekonomik faaliyet içindeki insan davranışlarında gözlenen duygusal, geleneksel ve değer sistemlerine dayalı motivasyon tiplerini ihmal eder.
- 04:01Toplumsal Bütün Yaklaşımının İçeriği
- Toplumsal bütün yaklaşımında toplumsal sistemlerin içerdiği yapılar: bütünde yer alan sistemler, zaman boyutundaki tarihsel birikimlerle çeşitlenmiş yapılanmalar ve sistem ve yapıların birlikte oluşturduğu bütünün çoklu etkileşim ilişkisi içindeki dinamik akış ve işleyişlere dayalı süreçlerdir.
- Sistem hem bir olgu hem de bir analiz yöntemi olarak karşımıza çıkar; analiz yöntemi olarak sistem analizi bütüncül bir bakış açısına sahiptir.
- Sistem analizine göre bütün parçaların toplamından daha üstün bir yapı arz eder, örneğin bayrak kumaş ve boyanın bir araya gelmesiyle oluşan bir meta iken, kültürel, inançsal ve tarihi yönü ele alındığında kumaş ve boyanın toplamından çok daha farklı ve üstün bir anlam içerir.
- 05:24Sistem Analizinin Bileşenleri
- Sistem analizinin bileşenleri: sistem bütünü, sistem unsurları (elemanları), unsurlar arası bağlantılar (ilişkiler), açık sistem olarak çevre ile ilişkiler ve sistemin davranışlarıdır.
- Sistem unsurları sistemi oluşturan temel yapı taşlarıdır ve çeşit, sayı ve işlev açısından ele alınabilir.
- Sistem elemanları arasındaki ilişkiler bütünü bir ağ oluşturur; bu durum canlı ve cansız tüm sistemler için geçerlidir.
- 06:39Sistem İlişkileri ve Davranışları
- Sistem ilişkileri içsel ve dışsal ilişkiler olmak üzere iki başlık altında incelenir; içsel ilişkiler sistemi oluşturan unsurlar ve alt sistemler arasındaki ilişkileri, dışsal ilişkiler ise açık veya kapalı sistem olma açısından ilişkileri açıklar.
- Sistem davranışı, sistemin içerdiği unsurlar ile bunların özellikleri ve sistemdeki ilişkiler tarafından birlikte belirlenir.
- Sistem analizinde kısmi sistem, sistemin bütünselliği korunarak yalnızca belirli bir yönünün ele alınmasıdır.
- 07:52Organik ve Yapay Sistemler
- Organik sistemler, kendiliğinden oluşan, toplumda yer alan bireylerin ihtiyaçlarının karşılanmasına dönük olarak doğal seleksiyon sonucu kendiliğinden oluşan yapılardır; kültür sistemi ve sosyal sistemler çoğunlukla organik olarak oluşur.
- Yapay sistemler, insan aklının kurgusuna dayalı olarak ortaya çıkan, rasyonel düşüncenin bir sonucu olarak yapılan, kurgulanmış yapılardır; eğitim sistemi önceden tasarlanmış, belirli bir amaca hizmet eden, bilinçli insan aklının bir ürünü olarak insan hizmetine sunulan bir alandır.
- Toplumsal bütün organik bir sistemdir; içinde yapay sistemler barındırmasına rağmen organik olarak kurgulanmıştır.
- 09:53Toplumsal Bütünün Evrim Süreci
- Toplumsal bütünü oluşturan sistemlerin organik bütünselliği iki açıdan toplumsal şekillenme gösterir: her ülke ve toplumun kendi koşullarında kısmi sistemlerin olgu olarak yapılanış ve şekillenişi, analitik yapılanmanın bütünselliğini koruyarak daha uzun evrim süreci içinde topyekün bir dönüşüm yönündeki paradigmal kaymalardan kaynaklanan köklü değişimler.
- Sistemlerdeki karşılıklı etkileşimler neticesinde uzun vadede toplum bir evrim süreci yaşamaktadır; ilkel kabile toplumu, geleneksel tarım toplumu, sanayi toplumu ve nihai olarak bilgi toplumu olarak karşımıza çıkmıştır.
- Bu toplum yapılarının özellikleri farklılık göstermektedir: ilkel toplumlarda doğal çevre, geleneksel tarım toplumlarında kültürel gelenekler ve dini öğeler, sanayi toplumunda ekonomik yani mekanik unsurlar, bilgi toplumunda ise insani nitelik ve yetenek olarak bilgi ve bilgi teknolojileri diğerlerinden daha ağırlıklı olarak öne çıkar.
- 11:40Ekonomide Alt Yapı ve Üst Yapı Kavramları
- Ekonomide alt yapı ve üst yapı kavramları sorularda karşımıza çıkabilir.
- Üst yapı, piyasa ekonomisinde üretici ve tüketicilerin doğrudan ekonomik çıkarlarına yönelik faaliyetlerini ifade ederken, altyapı bunları yerine getirebilmesi için ön koşul oluşturan ve genellikle kamu tarafından yerine getirilen faaliyet ve donanımları kapsar.
- Altyapı doğal iklim ve topografya, elektrik ve kanalizasyon, personel (beşeri sermaye) ve kurumsal (hukuk ve sosyal düzen) olmak üzere dört grupta incelenmektedir.
- 13:10Bilgi Toplumu Özellikleri
- Bilgi toplumu kişisel düzeyde iş birliğine açık, paylaşımcı ve sosyal sorumluluk sahibi, ömür boyu öğrenen bir yapıdadır.
- Örgütsel düzeyde sıfır hiyerarşili, yatay organizasyona sahip, dışa açık ve içte ortak kurum kültürü oluşturan dinamik işletme yapılanışı vardır.
- Kurumsal düzeyde şeffaf, ortak kurumsal kültür değerlerine bağlı olarak ağıda bütünleşmiş kurumsal yapılanma ve toplumsal düzeyde farklılıkları pozitif sinerji ile yaratıcı stratejilerle bütünleştirici yapısal politikalar öngörülür.