Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen tarafından sunulan eğitim dersi formatında olup, edebi akımlar konusunu ele almaktadır.
- Video, edebi akımların Türkiye'deki edebiyatın yenileşmesindeki önemini vurgulayarak başlıyor ve ardından sembolizm, empresyonizm, ekspresyonizm, kübizm, dadaizm, fütürizm, sürrealizm ve egzistansiyalizm gibi çeşitli edebi akımları detaylı şekilde inceliyor. Her akım için ortaya çıkış tarihi, temel özellikleri, sanat anlayışı ve önemli temsilcileri hakkında bilgiler veriliyor.
- Öğretmen, daha önceki derslerde bir beş eksi beş eksi altı edebi akımı anlattığını belirterek, bu derste kaldığı yerden devam ettiğini ifade ediyor. Özellikle sembolizmde öz şiir anlayışı, empresyonizmde izlenimcilik, ekspresyonizmde dışavurumculuk, kübizmde geometrik şekiller kullanımı, dadaizmde özgürlük anlayışı, fütürizmde modernizm, sürrealizmde hayal gücü ve egzistansiyalizmde varoluşsallık gibi konular üzerinde duruluyor.
- 00:06Edebi Akımların Önemi
- Edebi akımlar, Türkiye'de edebiyatın yenileşmesinde ve yeni Türk edebiyatının oluşmasında etkilidir.
- Tanzimat edebiyatı ve Sertifin edebiyatı gibi daha sonraki edebi akımlar, edebi akımların temelini oluşturur.
- 00:49Sembolizm
- Sembolizm, öz şiirin temelini oluşturan simgeciliktir ve 19. yüzyılda realizm, natüralizm ve parnasime tepki olarak doğmuştur.
- Sembolizmde anlatılacak konular, duygu ve düşünceler semboller ve hayaller aracılığıyla aktarılır, kapalı ve soyut bir dil kullanılır.
- Sembolistler musiki ve ahenge önem verir, anlama değil söyleyiş şekline önem verir, hayali uzak mekanlara özlem duyar ve asıl gayeleri güzel şiir yazmaktır.
- 02:43Sembolizmin Özellikleri
- Sembolistler genel itibariyle insanın iç dünyasına yönelmiş, teşbih, mecaz, istihare sanatlarını bolca kullanmışlardır.
- Betimlemeler, mekanlar ve zamanlar gerçek değildir, sembolist şairler karamsar bir havaya bürünmüşlerdir.
- Sembolizm, simgecilik, öz şiir anlayışıyla yazılmış, semboller ve hayallerle yazılmış, kapalı ve soyut bir şiirdir, yoruma açıktır.
- 03:56Sembolist Şairler
- Türk edebiyatında Cenap Şahabettin, Ahmet Haşim, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dranas, Cahit Sıtkı Tarancı sembolist şairlerdir.
- Dünya edebiyatında Bodler, Mallarme, Rimbaud, Paul Verlaine, Valeri, Edgar Alpo önemli sembolist şairlerdir.
- 04:30Empresyonizm
- Empresyonizm, izlenimciliktir ve 19. yüzyılda Fransa'da ortaya çıkmıştır, resim ve edebiyatta kendini göstermiştir.
- Empresyonistler gerçekleri anlatmanın sanat olmayacağını savunurlar, gerçeklerin insan üzerinde bıraktığı izlenimleri anlatırlar.
- Empresyonistler gerçeklere karşı ilgisiz davranmış, sanat sanat içindir düşüncesiyle hareket etmişlerdir.
- 05:36Empresyonizmin Özellikleri
- Empresyonistler nazım biçimi, redif, kafiye gibi biçimsel özelliklere önem vermezler, şiirde kapalı bir anlatım gözetirler.
- Empresyonizm, sembolizme benzerlik gösterir, izlenimcilik ve öznel algılar (herkesin aynı nesneyi farklı şekilde algılaması) ile ilgilidir.
- Dünya edebiyatında Rimbaud ve James Joyce empresyonizm sanatçılarıdır.
- 06:57Ekspresyonizm
- Ekspresyonizm, dışavurumculuktur ve I. Dünya Savaşı'ndan sonra Alman sinemasında kendini gösteren bir akımdır.
- Ekspresyonizm, izlenimciliğe tepki olarak doğmuştur, kişinin psikolojisi detaylı olarak anlatılır ve iç dünyanın dışa yansıtılmasına önem verilir.
- Ekspresyonistlere göre öznel algılamaların dile getirilmesi önemlidir, sanatçılar iç gözlem yapmaya önem verirler.
- 07:57Ekspresyonizmin Özellikleri
- Ekspresyonizmde insanın ruhsal durumunu ifade etmek eserin yazılma amacıdır.
- Ekspresyonizm, I. Dünya Savaşı'nın Avrupa'da ortaya çıkarmış olduğu buhranlı bir havada ortaya çıkmıştır.
- Dünya edebiyatında On Ail, Kafka, Elliott ve James Joyce ekspresyonist sanatçılardandır.
- 09:14Kübizm
- Kübizm, 20. yüzyılda ortaya çıkmış, bilim ve teknolojinin ilerlemiş olduğu bir yüzyıla girmiştir.
- Kübizm, izlenimciliğe tepki olarak doğmuştur, varlığın görünmeyen iç dünyasını anlatır ve daha çok resimde etkili olmuştur.
- Kübizmde varlıklar geometrik şekillerle tasvir edilir, eşyanın, insanın değişmeyen yönünü, özünü ve bilinçaltını anlatmak istemişlerdir.
- 10:53Kübizm
- Kübizmde varlığın görünmeyen iç dünyası aktarılır ve geometri şekilleri önemlidir.
- Picasso kübizmin kurucusu ve en önemli temsilcisidir.
- Dünya edebiyatında Apollone Reil ve Jacob Gustau Sendros genel temsilcileridir.
- 11:19Dadaizm
- Dadaizm, "dada" kelimesinin meydanları ansiklopedisinden rastgele seçilmesiyle ortaya çıkmış, kuralsızlık anlamına gelir.
- Yirminci yüzyılda Fransa'da ortaya çıkmış, edebiyatla alakalı her şeyi reddetmiş ve kuralsızlığı kural edinmiştir.
- Dadaistler ölçü, kafiye, gerçeklik ve sanatta söyleyiş gibi edebi gelenekleri reddetmiş, şapka içerisine atılan sözcükleri yan yana getirerek şiir oluşturmayı düşünmüşlerdir.
- 13:47Fütürizm
- Fütürizm, gelişen bilim ve teknoloji ile beraber sanayileşmenin ilerlemesiyle makine seslerini, çark seslerini ve teknolojinin hızını edebiyata taşımak istemiştir.
- Yirmi yüzyılda İtalyan şair Marietti tarafından kurulmuş, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin edebiyata yansımasıdır.
- Fütüristler serbest şiir yazmış, noktalama işaretleri, uyak, redif gibi edebi gelenekleri reddetmiş, makinelerin, fabrikaların ve çarkların seslerini edebiyata sokmaya çalışmışlardır.
- 16:20Sürrealizm
- Sürrealizm (gerçeküstücülük) 1924'te Fransa'da ortaya çıkmış, Andre Breton kurucusu ve temsilcisidir.
- Sürrealistler insan hayatındaki davranışların temelini bilinçaltına dayatır, rüya, bilinçaltı, zaman ve imge ile ilgilenirler.
- Sürrealistler Sigmund Freud'un psikanaliz kuramının edebiyata uyarlanmış halidir ve gerçek isteklerin rüyada ortaya çıkacağını savunurlar.
- 18:55Egzistansiyalizm
- Egzistansiyalizm (varoluşçuluk) dünyanın ortasına insanı koyar ve insanın istediği her şeyi kendisi yapacağını savunur.
- Janpotlar tarafından İkinci Dünya Savaşı'nda başlatılmıştır ve felsefe akımının edebiyata uygulanışıdır.
- Egzistansiyalistlere göre bireyin özgür olduğunu, geleceğini kendisinin şekillendireceğini, kişinin tepkilerinin onun özünü gösterdiğini ve neye karar vereceğinin önceden bilinmeyeceğini savunurlar.