Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının dini bir sohbet formatında dua kavramını anlattığı ve dinleyicilerle etkileşim halinde olduğu bir içeriktir. Konuşmacı, Risale-i Nur'dan alıntılar yaparak ve çeşitli dini kaynaklardan örnekler vererek konuyu açıklamaktadır.
- Video, dua kavramının doğru anlaşılmaması üzerine odaklanmaktadır. Konuşmacı, dua'nın sadece dünyevi isteklerin yerine getirilmesi değil, Allah'a yönelmenin bir ifadesi olduğunu vurgulamaktadır. Dua vakitlerinin bela ve musibetlerle anlaşılabileceği, dua ederken ihlasın (sadece Allah'ı razı etmek için yapmak) ve sadakatin (emredildiği şekilde yapmak) ibadetlerin temel unsurları olduğu anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca yağmur duası, küsuf ve husuf namazları gibi özel durumlar, eşantiyon kavramı, tasavvufun ilk merhalesi ve İstanbul'un fethi sırasında Cibali Baba'nın duaları gibi konular da ele alınmaktadır. Konuşmacı, Üstad Hazretleri'nin görüşlerini aktararak, dua ederken Allah'ın rızasını hesaplamadan kasten istenmemenin şartını ve dua iptal eden faktörleri açıklamaktadır.
- Ehl-i Dünya ve Din
- YouTube'da en çok izlenen videolarda "bu duayı okursan yirmidört saat içinde parayı koyacak yer bulamayacaksın" gibi ifadeler yer alıyor.
- Ehl-i dünya dinini dahi dünyası için istiyor, her şeyi dünya için kullanıyor.
- Bir mecliste oturan bir kişi, elektrikçi ve sıvacı gibi dünyevi işlerle uğraşanlara "dua et de işlerimiz rast gitsin" demiş, ancak ahiret işleriyle uğraşan birine "sen o zaman hocasın, dua et de işlerimiz rast gitsin" demiş.
- 01:33Dua ve Kulluk
- Dua bir kulluktur, namaz gibi, oruç gibi.
- Kulluk dünya için yapılmaz, bu nedenle dua da dünya için yapılamaz.
- Kulluğun neticesi ahirettir, duanın neticesi de ahirettir.
- 03:03Duanın Önemi
- "Ya kul ma ya'beu bikum rabbi levla du'aukum" ayeti duanın ehemmiyetini anlatıyor.
- Duanın niyetinin çok önemli olduğu vurgulanıyor; riyada, kibirde, gururda ve ucubda da niyet vardır.
- Duanın senin için ne ifade ettiğini düşünmek zorundasın, aksi takdirde dua iptal olur.
- 05:43Salebe bin Hatib Hikayesi
- Salebe bin Hatib lakabı "Hamametül Mescid" (Mescid Kuşu) olan bir abid, Resulullah'a zengin olmak için dua etmesini istemiş.
- Resulullah başlangıçta "bu hal senin için daha hayırlıdır" demiş, ancak Salebe ısrarla isteyince dua etmiş ve Salebe'nin malı tarif edilmez şekilde artmış.
- Salebe malı ve mülk ile meşgul olmaktan ibadetlere gelemez olmuş, zekat vermek istememiş ve sonunda tevbe etmiş, ancak Resulullah'ın kabul etmediğini Hz. Ebubekir ve Hz. Ömer de kabul etmemişler.
- 08:23Zenginliğin Özü
- İnsanın adım adım kendisini nasıl kandırdığını gösteren ibretlik bir meseledir.
- Zenginlik kötü değildir, yanlış kullanıldığında insanı şirke götürebilir.
- Konu fakirlik ya da zenginlik değil, bu meselenin özünü çok iyi anlamak meselesidir.
- 09:25Salebe Meselesi
- Salebe meselesi birçok tefsir, tarih, siyer ve hadis kaynaklarında geçmektedir.
- Hafız el-Heysemi ve Sami bin Muhammed Sülame gibi bazı kişiler bu rivayetin zayıf olduğunu veya doğru olmadığını belirtmektedir.
- Bazı rivayetlerde Salebe isminde çok kişi vardı ve karıştırıldığı, bazıları ise böyle bir vakanın doğrudur diye düşünmektedir.
- 10:07Yağmur Duası Meselesi
- Risale-i Nur'un 23. sözü insan ve iman ilişkisini ve imanın bu dünyaya yayılan güzelliklerini anlatmaktadır.
- İkinci ders yağmursuzluk meselesi olacak ve yağmur duası yağmur gelsin diye değil, kulluğun özüdür.
- İstiska (yağmur duası) su istemek manasındadır ve Hz. Muhammed'in devamlı yaptığı ancak farz olmayan bir ibadettir.
- 12:07Hz. Muhammed'in Yağmur Duası
- Ayşe Hanım'a göre Hz. Muhammed Medine'de altı kez yağmur duası yapmıştır.
- Hz. Muhammed en çok yağmur duasını sahra'da ve Mescid-i Gamame'de yapmıştır.
- Hz. Ömer döneminde meşhur bir kıtlık döneminde Hz. Ömer dua yapmak istemediğinden Hz. Abbas'a dua etmesini istemiştir.
- 14:05Yağmur Duasının Özellikleri
- Yağmur duası insanın acizliğini anlatan bir meseledir, özellikle çiftçiler ve hayvanları olanlar için bir yağmurun yağmaması çok zor bir haldir.
- Yağmur duasına çıkılırken hoca cübbeyi ters giyer, elbiseler ters çevrilir ve eller ters çevrilir, bu acizliği göstermek için yapılır.
- Yağmur duasına çıkanlar hayvanlarını, çocuklarını ve bebeklerini de götürürler, çünkü bebeğin ağlaması rahmeti celbeder diye düşünülür.
- 16:02Yağmur Duasının Gerçek Amacı
- Risale-i Nur'da Üstad Rahibullah yağmur duasının yağmur için yapılamayacağını anlatmaktadır.
- Yağmur duası yağmur için değil, duanın vakti girdiği için yapılır.
- Her olay duanın vaktini bildirir: güneşin batması akşam namazının, tutulması küsuf namazının, ayın tutulması husuf namazının, yağmurun tutulması yağmur duasının vaktini bildirir.
- 18:27İbadetlerin Vakti ve Bela
- Yağmur duası gibi gaybi bir zamanda, meçhul bir zamanda birden bir olay intikal ederek yağmurun kesilmesi, bu ibadetinin vaktinin girdiğini gösterir.
- Kesilen her nimet, ibadet vaktinin geldiğini değerlendirmek için kullanılabilir.
- Rızıksız kalınca rızık duası edilir, ancak rızık duası rızık için değil, Allah'ın rızkı kesmesiyle ibadet vaktinin geldiğini anlamak için yapılır.
- 20:06Bela ve Duanın Ezanı
- Güneşin hareketiyle namaz vakitlerini anlarken, bela ve musibet ile duanın vaktini anlarız.
- Bela, duanın ezanıdır ve bu konu anlaşılmadığında dersin devamı akmaz.
- İhlaslı edip Allah'a kulluk niyetiyle dua edildiğinde, beklenen nimet de gelir.
- 21:08İman ve Hidayet
- Bu sırrı anlayan kişiye yağan yağmur olmaz, iman, hidayet ve cennet yağar.
- Yaratılışımızın gayesi Allah'ı bilmektir ve yağmursuzluk bu gayeyi bildirir.
- Allah'ı bilmekten daha büyük bir yağmur yoktur ve bu vazife beklenen sudan daha ciddi bir şekilde yapılır.
- 21:38Duanın Gerçek Anlamı
- Duanın neticesi olarak genellikle istediklerimizin verilmesi düşünülür, ancak bu tamamen yanlış bir matematiktir.
- Duanın en büyük neticesi kendisi, yani dua edebilmektir; dua vesile değil, amaçtır.
- Duanın kabul edilmesi değil, bizi duaya kabul etmesi önemlidir çünkü dua namaz, abdest, oruç gibi ibadetlerin bir parçasıdır.
- 24:11Duanın Amacı
- Duadan dünya istenmez, Allah duayı sipariş yazdırmak için değil, tahrik etmek için vermiştir.
- Allah yağmursuzluk, hastalık, sıkıntı, bela ve geçim sorunları vererek insanları dua etmeye teşvik etmektedir.
- Aciz düşülen vakitler duanın ezanıdır ve bu belalar duayı edebilmek için verilmiştir.
- 26:27Duanın Neticesi
- Namazda, oruçta, zekatta, sadakada ve duada neticeye bakılmamalıdır.
- Dünya istemek için dua edilemez, edildiğinde duan iptal olur.
- Dua duayı kesmez, Allah daha çok dua etmeni istemektedir.
- 28:43Yusuf Peygamber ve Dua
- Yusuf Peygamber kuyuya atıldığında melekler onun dualarındaki manevi hazzı daha önce almadıklarını söylemişlerdir.
- Kulluğun özü olan dua, Yusuf Peygamberden çıkmıştır.
- Allah meleklerine "İstediğini verin, sesi kesilsin" demiştir, bu işsizzaç olarak adlandırılır.
- 29:54Üstad Hazretleri'nin Deneyimi
- Üstad Hazretleri otuz-kırk yıldır kulunç hastalığına yakalanmış ve şifa için dua etmiştir.
- Üstad Hazretleri, hastalık duanın sebebi olduğunu ve duanın neticesi uhrevi olduğunu anlamıştır.
- Hastalık duanın vaktidir, şifa duanın neticesi değildir ve kabul edilmemesi duanın makbul olmadığı anlamına gelmez.
- 33:17Dua ve Ubudiyet
- Dua bir ubudiyettir ve ubudiyet semerat-ı uhreviyedir, duanın amacı kulluktur.
- Dünyadaki isteklerimizle baş başa bıraksak belamızdan başkasını bulamayız, Allah da ahiretteki niyetimizi baz alır.
- Dünyevi maksatlar dua ve ibadetin vakitleridir, ancak bu maksatlar ibadetin gayeleri değildir.
- 34:31İbadetlerin Amacı
- Yağmur namazı ve duası bir ibadettir, yağmursuzluk o ibadetin vaktidir, ancak yağmuru getirmek Allah'a kalmıştır.
- Her birimizin şahsi sorunları vardır ve bunları düşünmek önemlidir.
- Cennet gerçekten ucuz değildir, bu işlerin matematiği kolay, uygulaması zordur.
- 35:51Duanın Kabulü
- Allah, duanın makbul olmadığı anlamına gelmez, sırf o niyetle olsa, o dua, o ibadet halis olmadığından kabule layık olmaz.
- Allah, kulluğun özünü kaçırmış, menfaat isteyen bir adamı kabule layık görmez.
- Risale-i Nur'da "kabul edilmez" değil "layık olmaz" denilmesi insanı sarsar.
- 38:24İbadetlerin Vakitleri
- Güneşin gurubu akşam namazının vaktidir, güneşin ve ayın tutulmaları küsuf ve husuf namazları denilen iki ibadet-i mahsusanın vakitleridir.
- Küsuf namazı iki rekattır, ezan ve kamet okunmaz, cemaatle kılmak sünnettir.
- Husuf namazı da iki rekattır, ezan ve kamet okunmaz, ferdi kılınır.
- 40:36Belalar ve Dua
- Yağmursuzluk yağmur duasının vakti olduğu gibi, belalar ve musibetler de o duanın vaktidir.
- İnsanın yaratılışının sebebinin dua olduğu ortaya çıkar.
- Allah, insanı aciz yaratmış ve belaları salıvermiş, bu da insanın sürekli bir şey istemesi için hedeflenmiş bir durumdur.
- 43:03Beliyyelerin İstilası ve Muzır Şeylerin Tasallutu
- Beliyyelerin istilası ve muzır şeylerin tasallutu, bir bela geldiğinde sabahtan itibaren ince garip olaylarla başlayıp, namaz vakitleriyle aynı vakitte artarak devam eder.
- İnsan psikolojisine işleyen bu durum, küçük bir aksilikten başlayarak her gün değişen belalarla devam eder.
- Bazı duaların evkatı mahsusaları vardır, yani hususi vakitleri vardır ve bu vakitlerde tasallutlar ve belalar gelir.
- 44:50Acizlik ve Dua
- İnsan aciz kaldığında kalbinin en derinliklerinde ne varsa onu seslenir, çünkü acizliğin düğmesine basınca o çıktı.
- Aciz kaldığında en derinlerde en samimi halin yatıyor, bu durumda Allah'a iltica etmek gerekir.
- Eğer dua çok edildiği halde veliyyeler def olunmazsa, bu dua kabul edilmemiş değil, belki duanın vakti kaza olmadı demektir.
- 46:16Kaza ve Dua
- Musibetlerin ibadetini tamamlaması için bir süre vardır, bu süre bitmeden kaza olmaz.
- Kaza olduğunu anlarsın, amacın hep Allah'ın hatırlanmasıdır.
- Dua bir sırr-ı ubudiyettir, ubudiyet ise halisen livec hillah olmalı, yalnız aczini izhar edip dua ile ona iltica etmeli, rububiyetine karışmamalı, tedbiri ona bırakmalı, hikmetine itimat etmeli, rahmetini ittiham etmemeli.
- 47:34Maddi ve Manevi Determinizm
- Üstad Hazretleri maddi dünya için sürekli sebepler perdedir diyor, örneğin tavuktan yumurta, inekten süt gibi nedenselliği inkar ediyor.
- Üstad Hazretleri manevi determinizme de karşıdır; "Öyle bir güzel dua edeceğim ki bunun neticesinde bu sonuç çıkacak" diyen kişi neticeyi Allah'ın fazlı ve kereminden bilmez.
- Dua kelimesi geçince insanlar "duanın oturunca duanın karşılığını alırsın" diye düşünür, ancak dua Allah'ın rahmetini celbetmek için bir küçük çocuğun lolipop istemesinden başka bir şey değildir.
- 49:29Dua ve Neticeler
- İnsan duadan dolayı neticeyi bilmeye başlaya başlaya ibadetlerinin karşılığında da cennet olur diye o karşılığı sürekli bilir hale geliyor ve bütün amelini ucubla yakıp iptal eder hale geliyor.
- Üstad Hazretleri "dua vesilesiyle" tabirini kullanıyor çünkü her duadan dolayı, her aynı içtenlikle duadan dolayı da Allah sana vermek zorunda değil.
- Gelen neticeyi duasından bilen adam ucb hastalığından çıkamaz; riya dışarıdaki insanların seni beğenmesi, ucb ise kendinin seni tekrardan beğenmesidir.
- 56:04İbadetin Şartı İhlas
- İbadetin şartı ihlastır; ahirette yüzümüze çarpılacak olan namazların sebebi de ihlassız yaptığımız namazlar olacaktır.
- İhlas sadece Allah'ı razı etmek için yapmak, sadakat ise emredildiği şekilde yapmaktır; bu ikisi iman kelimesinin iki çekirdeğidir.
- Duanın şartı Allah için yapılmasıdır; dünyevi siparişlerini siparişlerim kapıma gelsin diye yapar isen duanı kendi elinle iptal ettin.
- 58:21Duanın Matematiği ve Doğru Kullanımı
- Duanın doğru matematiğini anlatmazsak insanları yanlış bir noktaya sürüklemiş oluruz.
- Şifa veya rızık için dua eden kişinin duası iptal olur ve bu niyetler için dua edenleri dalalete sürükler.
- Allah'ın rızası haricinde başka bir netice için yapılan ibadetler, namazlar, kulluklar ve dualar insanı dalalete sürükler.
- 59:37Rivayetler ve Duanın Doğru Kullanımı
- Bazı rivayetlerde "şu duayı okursan şu kadar faydası var" veya "şu duayı okursan zengin olursun" gibi ifadeler bulunur.
- Bu duaları ihlas ile okuyanlara eşantiyon ve ikram olarak verilir, ancak netice için okuyanlara verilmez.
- Duada sadece Allah'ın rızası ve kulluk esas maksat yapılabilir, başka bir netice için dua edildiğinde duanın iptal olduğu ve kişinin dalalete sürüklendiği görülür.
- 1:02:09Duanın Matematiğinin Önemi
- Duanın imana bakan yanını anlamak için matematiğini doğru bilmek gerekir.
- Duanın her koşulda gerçekleşmeyeceği, niyetin Allah'ın rızası olmaması durumunda gerçekleşmeyeceği vurgulanır.
- Duanın doğru matematiğini bilmeden dua etmeye çalışanlar duanın iptal olur.
- 1:03:21Duanın Doğru Amacı
- Duada şevk için eşantiyon verilir, netice için dua edildiğinde duanın iptal olduğu tekrar vurgulanır.
- Duanın Allah'ın rızası için edilmesi gerektiği, kasten istenmemesi şartıyla istenilenin gerçekleşmesi gerektiği belirtilir.
- Dünyaya ait faideler ve kendi kendine tereddüt eden ve istenilmeyerek verilen semereler ubudiyete münafi olmaz.
- 1:05:18Duanın Eşantiyon Hükmü
- Duanın neticesindeki faydalar, özellikle zayıflara şevk olsun diye Allah tarafından ikram edilir.
- Duanın asıl amacı Allah'a yönelmek olsa da, eşantiyon olarak sağlık, mal veya çocuk gibi faydalar da gelebilir.
- Eşantiyon olarak gelen faydalar, zayıf insanlara teşvik için verilir ve bunun beis (zarar) yoktur.
- 1:06:58Eşantiyon Olarak Verilen Faydaların Amacı
- Risale-i Nur'ları okumak dünyada huzur, kolaylık ve menfaat verir, ancak bunlar asıl mesele olarak değil, ahiret yurduna giderken dünyayı kolaylaştırmak için verilir.
- Herkes hakikati çıplak şekilde karşılayamaz, bu yüzden Allah her birine bir cazibe alanı oluşturur.
- Zayıf insanlar için cezbedici şeyler eşantiyon olarak gelir ve bunların eşantiyon olarak gelmesinde problem yoktur.
- 1:08:13Eşantiyon ve İllet Arasındaki Fark
- Problem, illet olarak bilmekte ve eşantiyonu asıl amaç olarak görmektedir.
- Vasıta şevk için düşünülürken, illet yapıldığında duan elinde patlar ve iptal olur.
- Hakikati görerek muttali olmanın imtihanı çok ağırdır, bu yüzden Allah bu vasıtaları bize şevk için verir.
- 1:09:51Allah'ın Vasıtaları ve Eşantiyonu
- Allah, zayıflara hakikati çıplak karşılamaya uygun olmadığı için zevkleri ilacın üstüne çikolata gibi sürerek, muz gibi tatlı meyvelerle potasyum gibi besinleri vermiştir.
- Hastanede verilen yemekler yağ, tuz ve şeker oranları belli olup, çiğ köfte, kebap, lahmacun gibi lezzetler yasaktır, ancak insanlar bu tatlı yemekleri göğüslemek zor olduğu gibi hakikati de göğüslemek zordur.
- Allah, zayıflara vasıta olarak dua, rızık, sağlık gibi nimetler verir, ancak sadece rızık için dua edildiğinde Allah'ı aradan çıkarıp "sadece bana şifa vereceksin" denildiğinde dua iptal olur.
- 1:12:00Tasavvufun İlk Merhalesi
- Tasavvufun ilk merhalesinde kalbin ve kabrin keşfi vardır; kişiler temizliği, olgunluğu ve ihlası yakaladıktan sonra muhattaplarının kalplerini ve kabirlerini keşfederler.
- Tasavvuf yoluna ilk girenlerde keramet bol olur, kişi gelen kerametle yolunun doğru olduğunu anlar ve daha sonra seyr-i süluk cihetinde iç seyahatine dikkat eder.
- Müptedi kişi ilk adımda başına gelecek sıkıntıları nazarına verirse kim kaldırabilir, o yüzden Allah insanlara şevk adına lezzetler ve şekerleme verir.
- 1:13:16Eşantiyonun Süreci
- Duanın başında istediklerin eşantiyon eşantiyon verilir, ancak bir mertebeye gelindiğinde amacın kuluncun geçip geçmemesi değil, dua edebilmektir.
- Allah, ağrı dağı gibi büyük bir yükü anında adama indirmez, ona şevk verecek ikramlarda bulunur, ancak zaman geçtikçe şevk verilecek şeyler kaldırılıp kişi hakikatle yüzleşir.
- Ustad hazretleri de ağrı dağı gibi, paratoner gibi bütün sıkıntıları çekmiş ve abilerden birçokların nasibini almıştır.
- 1:14:15Dua ve İmtihan
- Bir kişi, çocuğunun ciddi bir rahatsızlık olduğunu öğrenince beş-altı doktora gitmiş, ancak tedavi bulunamamış ve Allah'ın bir imtihanı olduğunu anlamıştır.
- Acizliğini anlayıp Allah'a teslim olan kişi, Allah'ın bir kapısını açmasıyla ablayla tanışmış ve çocuk düzelmeye başlamıştır.
- Allah, azamet-i kibriyası gereği kulu da hiç boş çevirmiyor, sadece bir istediği var: onu yakalamamızı istiyor.
- 1:16:05Duanın İptal Edilmesi ve İstidrac
- Duayı iptal eden bir mesele daha vardır: başka bir dua çarpışabilir ve kontenjanı tek birisi alabilir.
- Ehl-i sünnet dışında evliya olabilir, onların evliyası olur; ehl-i sünnetteki evliyalarda keşif ve keramet olurken, karşı taraftakilerde istidrac olur.
- Sultan Fatih zamanında İstanbul'un fethi için sekiz dil bilen bir entelektüel insan, bütün sebepleri yerine getirmiş, ancak yanında olan akşemseddin ve molla gürani sultanı "saklın ipi gevşetmeyen bu İstanbul bize düşecek" diye sürekli telkinde bulunmuşlardır.
- 1:17:45İstanbul'un Fethi ve Cibali Baba Hikayesi
- İstanbul'un fethi 57 gün geciktiğinde, Hristiyanlar arasında "Cibali Baba" adında bir kişinin varlığını anlıyorlar.
- Cibali Baba'nın ismi Veduda Mazhar olup, meczup bir evliyabru kişi olarak İstanbul'a yerleşmiş ve surların içerisinde yaşamış.
- Bu kişi, "Aman benim gavurcuklarım ölmesin" diye dualar ederek İstanbul'un fethinin 57 gün gecikmesine neden olmuş.
- 1:18:48Dua ve Manevi Tıkanıklık
- Sultan, gecikmenin sebebinin maddi değil manevi olduğunu anlıyor ve etrafındaki insanlarla aynı duayı ederek dua külliyet kesbetmiş.
- Hadislerle müjdelenen bir sultanın karşısında 57 gün fethin engellenmesi büyük bir hadise demek.
- Allah'ın bazı kanunları şefkati ve hikmetinin önüne geçebilir, bu kanun anlayalım diye var.
- 1:21:20Dua Külliyeti ve Risale-i Nur'daki Açıklama
- Risale-i Nur'da "Bir duada bir duayı engelleyebilir mi? Dua külliyet kesbedince kabule karin olur" cümlesi bu meseleyi açıklıyor.
- Cibali Baba'nın hikayesi, ehl-i velayetin zahiren muhakemeli ve akıl görünürken meczupturlar ve bazen aklın ve muhakemenin haricinde bir hale girerler.
- Bediüzzaman, Cibali Baba'nın duasıyla galebe çaldığını ve en büyük dua latife duası olduğunu belirtiyor.
- 1:23:16Dua Edememe ve Allah'ın Uzaklaştırması
- Dua edememe, Allah'ın sana vermek istemediği anlamına gelir ve Allah vermek istemediği zaman kişiye isteme eğilimini de vermez.
- Çok dua edebilmek için dua etmeye ihtiyacımız vardır.
- Allah, kulu kendinden uzaklaştırmak için mal, mevki, işlerde karmaşıklık, düşkünlük, ev, araba gibi şeyler vererek onu kendisini düşünemez hale getirir.