Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Diyarbakır surları ve kalesi hakkında detaylı bilgiler sunan bir belgesel formatındadır. Konuşmacı, surların tarihi, yapısı ve önemi hakkında kapsamlı bilgiler vermektedir.
- Video, Diyarbakır surlarının iç kale ve dış kale olmak üzere iki kısımdan oluştuğunu anlatarak başlıyor. Dış kale surlarının 5 km uzunluğunda, 3-5 metre kalınlığında ve 10-12 metre yüksekliğinde olduğu, 82 burçla desteklendiği belirtiliyor. İç kale ise Kanuni zamanında genişletilmiş ve 16 burçla donatılmıştır. Videoda Ulu Beden, Yedi Kardeş, Nur, Keçi, Leblebi Kıran, Fındık, Selçuklu ve Akrep burçları hakkında detaylı bilgiler veriliyor. Ayrıca surların dört ana kapısı (Dağ, Mardin, Urfa ve Yenikapı) ve şehrin tarihi önemi anlatılıyor. Video, Diyarbakır'ın mübarek bir kent olduğu ve Mekke ve Medine'den sonra en fazla sahabenin bulunduğu kent olduğu bilgisiyle sonlanıyor.
- 01:28Diyarbakır Surları'nın Genel Özellikleri
- Diyarbakır surları, iç kale ve dış kale olmak üzere iki kısımdan oluşur.
- Dış kale, Karacadağ'dan Dicle'ye doğru uzanan platonun doğu kenarında kurulmuş olup, kuzey-güney yönünde 1300 metre, doğu-batı yönünde 1700 metre uzunluğundadır ve toplamda 5 kilometreye ulaşır.
- Surlar 3-5 metre kalınlığında, 10-12 metre yüksekliğinde olup, araziye uygun olarak köşeleri yuvarlatılmış dörtgen bir şema arz eder.
- 02:04Diyarbakır Surları'nın Tarihi
- İş kalenin yer aldığı Fiz kayası bölgesi ilk yerleşim alanıdır ve burada İsa'dan önce 2000 yıllarında Hurilerin bir kale inşa ettiği sanılır.
- 349 yılında Roma İmparatoru II. Konstantin tarafından yapımına başlanan bugünkü kalenin 367-375 yıllarında batı surları genişletilmiş, daha sonraki dönemlerde birçok değişiklik ve onarım gerçekleştirilmiştir.
- İç kale Kanuni zamanında genişletilmiştir ve burada 16 burç vardır; saray kapı ve küpeli kapılar buradadır.
- 03:12Surların Yapısı ve Burçlar
- Tüm surlarda 82 adet burç vardır ve savaşın en çok olduğu yer Dağ Kapı-Urfa Kapı arasıdır.
- Burçlar genelde iki katlıdır, iki-dört kat olanları da vardır; alt katlar depo ve ambar, üst katlar askeri amaçlı kullanılmıştır.
- Surların çoğu yuvarlak planlı 80 kadar burçla desteklenmiştir ve burçlar surun tamamını üstten dolanan bir yolla birbirine, bu yolda önemli noktalardaki merdivenlerle kale zeminine bağlıdır.
- 03:48Önemli Burçlar
- Kalenin batısında bulunan Ulu Beden ve Yedi Kardeş burçları en çok dikkatimizi çeken bölgelerdir.
- Ulu Beden burcu, çift başlı kartal ve aslan kabartmalarıyla dikkat çekicidir ve Artuklu döneminde Melik Salih Mahmut zamanında 605, 1208 ve 1209 tarihlerinde Mimar İbrahim bin Cafer tarafından inşa edilmiştir.
- Yedi Kardeş burcu da 605-1208-1209 tarihinde Artuklu Sultanı Melih Salih Mahmut kralından Cafer oğlu İbrahim'e yaptırılmıştır.
- 05:17Diğer Önemli Burçlar
- Nur burcu Selçuklu dönemi eseridir, 1089 yılında Melikşah zamanında yapılmıştır ve mimarı Selami oğlu Urfalı Muhammed'dir.
- Keçi burcu Mervaniler döneminde yapılan, silindirik planlı ve iki katlı olarak kayalık alan üzerine kurulmuştur.
- Leblebi Kıran burcu şehrin güneydoğusundaki çift havuzlar mevkiindedir ve Mervaniler dönemine aittir.
- 08:18Surların Kapıları
- Surlardan kaleye kente girmek isterseniz dört yöne açılmış dört ana kapıdan geçmeniz gerekmektedir.
- Dış kale kapıları: kuzeyde Dağ Kapı (Harput Kapısı), güneyde Mardin Kapı, batıda Urfa Kapı (Rum ve Halep Kapısı), doğuda Yenikapı (Dicle Kapısı) bulunmaktadır.
- İç kale kapıları: Orhun Kapı, Dicle'ye Açılan Kapı, Küpeli Kapı, Değirmenlere Açılan Kapı, Saray Kapı, Fetih Kapı ve Şehre Açılan Bir Başka Kapı'dır.
- 09:06Surların Önemi ve Tarihi
- Surların ana yapı malzemesi yöreye özgü bir malzeme olan bazalt taşıdır.
- Diyarbakır surlarla çevrilidir ve dört kapıdan şehre girilir; tarihi fotoğraflarda görüldüğü üzere bu kapıların kenarlarında hamamlar vardır.
- Şehre girenler bu hamamlara sokulur ve şehre yıkanmış olarak girme zorunluluğu getirilmiştir.
- 11:10Diyarbakır Kalesi'nin Özellikleri
- Diyarbakır Kalesi dünyanın en uzun kalelerinden biridir ve yükseklik olarak dünyanın en yüksek kalesidir.
- Diğer kalelerden farklı olarak bir sanat sergisidir; üzerinde çift başı kartal, koşturan atlar ve aslan figürleri bulunmaktadır.
- Beşvirgülelli kilometre uzunluğu mevcuttur ve 82 burcu vardır.
- 11:43Diyarbakır'ın Tarihi
- Yapılışı milattan önce 3000 yıllarında Huriler tarafından olduğu söylenmekle beraber, milattan önce 1200 yıllarında Yunus Peygamber tarafından isgalenin kurulduğu da söylenmektedir.
- Diyarbakır'ın dış kalesi ise milattan sonra 359 yılında İkinci Konstantin tarafından yapılmıştır.
- Diyarbakır surları masal taşı'ndan yapıldığı için İstanbul'a göre daha sağlam ayakta kalabilmiştir.
- 12:33Diyarbakır'ın Tarihi Olayları
- Eyyübiler zamanında Melik Adil zamanında ön surlar yıkılmış, arka taraf güçlensin diye.
- İki kere İran ordusu fethetmeye gelmiş, birinde 30-40 bin ölü bıraktılar ve alanlar.
- 639 yılında sahabe ordusu 8 bin kişiyle geldi, Allah'ın bir mucizesi ile yedi ay sonra Diyarbakır'ı aldılar ve 41 kişi şehit düştü.
- 13:02Diyarbakır'ın Mübarekliği
- Diyarbakır içinde 500 sahabe tebliğci olarak kaldı, ailelerini de katacak olursanız bu rakam çok yükseklere çıkar.
- Mekke ve Medine'den sonra en fazla sahabenin olduğu kent burasıdır.
- İlçeleri de katarsanız 893 sahabe Diyarbakır'da mevcuttur ve bu açıdan Diyarbakır mübarek bir kenttir.
- 13:34Diyarbakır Surları'nın Estetik Değeri
- Diyarbakır surları aynı zamanda bir estetik bir müze mekanıdır.
- Dünyada emsali olmayan surlardandır.
- Dört tane kapısı var ve dört kapının önünde daha önceleri hamam vardı; hamamda yıkanmadan içeri girmezdi.