• Buradasın

    Devlet, Sermaye ve Sınıf Mücadelesi Üzerine Akademik Sunum ve Tartışma

    youtube.com/watch?v=N5uScjy0AKs

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, İstanbul Bilgi Üniversitesi'nde gerçekleşen bir sempozyumda Demet Hoca tarafından sunulan akademik bir konuşmadır. Konuşmacı, ODTÜ Siyaset Bilimi Bölümü'nde eğitim görmüş ve doktora tezinde devlet üzerine saha araştırması yapmış bir akademisyendir.
    • Sunum, devletin sermaye ve sınıfla ilişkisini, özellikle geri dönüşüm sektörü örneği üzerinden incelemektedir. Video, 2004 Atık Ambalaj Atı Yönetmeliği öncesindeki geri dönüşüm sektörünün enformal yapısından başlayarak, atık kağıt sektöründeki sınıf mücadelelerine, metal üreticilerinin yaşadığı zorluklara ve devletin toplumsal mücadelelerdeki rolüne kadar geniş bir yelpazede konuları ele almaktadır.
    • Sunum sonrası katılımcılar tarafından sorular sorulmakta ve Yücel Hoca, Mustafa gibi konuşmacılarla birlikte Türkiye'deki muhafazakarlık, neoliberalizm ve milli görüş geleneği arasındaki ilişkiler tartışılmaktadır. Konuşmacılar, devletin "enformel iç yağını ortadan kaldırmaya çalışan" bir yapı olarak ele alınması, James Scott'un "Singli States" kitabındaki metis bilgisi kavramı ve Türkiye'deki Türk Sağ'ın demokrasi ve haklarla kurduğu ilişkisel yaklaşım gibi konuları tartışmaktadır.
    00:32Giriş ve Araştırma Yaklaşımı
    • Konuşmacı, doktora tezinde yaptığı saha araştırmasının güncel verilerini paylaşarak devlete dair ne söylediğini anlatacağını belirtiyor.
    • 2003 yılında devlet üzerine yazdığı yazıda liberal ve kurumsalcı yaklaşımları eleştirmiş, ancak daha sonra bu yazının sonuç cümlesinin başlangıç cümlesi olması gerektiğini fark etmiş.
    • Marksist araştırmacılar olarak devletin sermaye ve sınıfla olan ilişkisini kurgularken mevcut yaklaşımları eleştirip daha sonra yeni bir bakış açısı önermek yerine, bu yaklaşımları operasyonel hale getirmeleri gerektiğini vurguluyor.
    02:16Tarihsel Maddeci Analiz ve Geri Dönüşüm Sektörü
    • Konuşmacı, tarihsel maddeci analiz yaparak devletin iç işleyişinden ve diğer toplumsal aktörlerle kurduğu ilişkiden daha geniş açılımlar elde etmeyi amaçlıyor.
    • Geri dönüşüm sektörü örneğini paylaşarak devletin heterojen yapısını, parçalılığını ve kendi içerisindeki çatışmalarını göstermeyi hedefliyor.
    • 2004 atık ambalaj atı yönetmeliği öncesindeki geri dönüşüm sektörünün ağırlıklı olarak enformal bir sektör olduğunu, sokakta atık kağıt işçilerinin kağıt, hurda metal ve plastik topladığını belirtiyor.
    04:00Geri Dönüşüm Sektörünün Yapısı
    • Konuşmacı, çalışmasında zorunlu göçle köyleri yakılarak kente gelmiş atık kağıt işçileri, Kürt işçiler ve bekar odası olarak tanımlanan depolarda çalışan göçmen işçileri gözlemlediğini belirtiyor.
    • Geri dönüşüm sektöründe enformal depolar, küçük depo sahipleri ve toplama-ayırma alanları vardı.
    • Atık kağıt işçilerinin topladığı atıkları sattığı geri dönüşüm fabrikaları daha çok küçük ve orta ölçekli tesislerdi ve çok fazla regüle edilmiyordu.
    05:012004 Yönetmeliği ve Hedefleri
    • 2004 yönetmeliği, Avrupa Birliği'ne uyum çerçevesi içerisinde aceleyle Avrupa Birliği'ndeki yönetmeliklerin Türkçe'ye çevirisi olarak çıkarılmıştı.
    • Yönetmeliğin hedefi sokak toplayıcılığını ortadan kaldırmak, atık kağıt işçilerini geri dönüşüm lisansı alacak firmaların işçisi haline getirmek ve formalize etmekti.
    • Her belediyenin kendi alanında bir atık yönetim planı yapması ve lisans alan firmaların işçi çalıştırarak çöpleri toplaması şeklinde bir sistem öngörülüyordu.
    07:22Yönetmeliğin Uygulanması ve Değişiklikler
    • 2004'ten 2015'e kadar birçok yönetmelik değişikliği oldu; 2004'te ambalaj atı yönetmeliği çıkarıldı, 2007'de ve 2011'de değiştirildi.
    • 2014'te farklı atıkları birden düzenleyen çok kapsayıcı bir yönetmelik paylaşıldı, ancak bu sistem hala hayata geçirilmedi.
    • 2014 değişikliği bir dizi hem atık kağıt toplayanlarla hem de farklı sermaye gruplarıyla çatışmalara neden oldu.
    08:55Atık Yönetim Sisteminin Sorunları
    • Atık yönetim yönetmeliği hayata geçirilememiş durumda, temel nedenlerden biri belediyelerin atık yönetim planı hazırlama konusundaki yetersizliği.
    • Geri dönüşüm firmaları sokaktaki toplama sürecine dahil olmak istemiyor çünkü bu ciddi bir maliyet gerektiriyor.
    • Hindistan'ın bazı bölgelerinde firmalar belirli alanlarda çöpleri topluyor ve işçileri ücretli yemek olarak çalıştırıyor, ancak bu sistem maliyetli olduğu için firmalar işçileri satsın ve onlar pres yapıp geri dönüştürülmüş malları satsın istiyorlar.
    09:59Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin Kararı
    • 2005 Ağustos ayında Ankara Büyükşehir Belediyesi, merkezi bakanlığın çıkardığı yönetmeliğe ek bir karar çıkartarak yönetmelikle yapılmaya çalışılan şeyi bypass etti.
    • Melih Gökçek'in Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara'daki firmaların atık kağıt işçilerinin de atıklarını kendi belirlediği lisanslı firmalara vermesi şartı koştu.
    • Büyükşehir Belediyesi'nin yurt dışından yeni geri dönüşüm sektörüne giriş yapan bazı firmaları desteklediği biliniyor ve bu durum gizli saklı yapılmıyor.
    11:27İşçilerle Çatışmalar
    • İTC isimli bir firmayla Büyükşehir Belediyesi'nin çıkar ilişkisi olduğu için Büyükşehir Belediyesi'nin zabıtası atık kağıt işçilerinin sokakta şiddet uygulamaya başladı.
    • Çankaya Belediyesi'nin yakın ilişkide olduğu Simat firması da işçilerin arabalarını almaya başladı ve onlara piyasa fiyatının altına kağıdı sattırmaya çalıştı.
    • Büyükşehir Belediye Meclisi üyesi Fanta, işçileri "kaçak çöp avcısı" olarak nitelendirdi, bu da sermaye, sınıf ve devlet arasında çıplak gözle görülebilecek bir mücadeleye işaret ediyor.
    12:47Örgütlenmenin Rolü ve Yeni Yönetmelik
    • Atık kağıt işleri örgütlenmesinin rolü çatışmaların azalmasında önemli oldu, belediyeyle ve zabıtayla yapılan müzakerelerde ve şiddetin azalmasında ciddi bir rol üstlendi.
    • 2007 yönetmeliği 2004 yönetmeliğinden sonra çıkarıldı ve ilk yönetmeliğe çok benziyor ancak bazı değişik maddeleri var.
    • Yeni yönetmelikte atık üreten büyük firmaların ürettiği atık atığın değeri oldukça yüksek olan firmaların, bakanlığın yetkili olarak addettiği kuruluşlara ücretsiz olarak vermek zorunda olduğuna dair bir madde koyuldu.
    14:34Geri Dönüşüm Firmalarının Zorlukları
    • Geri dönüşüm firmaları Melih Gökçek gibi belediye başkanlarının ayrımcılık yaparak belli firmaları desteklemesinden hoşnut değillerdi.
    • Geri dönüşüm sektörü küreselleşmiş ve karlı bir sektör, son 10-20 yılda karı gittikçe arttı ve fiyatların belirlenmesinde uluslararası kuruluşlar ve küresel piyasa dinamikleri önemli rol oynuyor.
    • Çin'in hurda kağıt alımını azaltması, küresel ekonomik krizler ve Avrupa Birliği'nin idamping usulü gibi faktörler fiyatları etkiliyor.
    16:01Kağıt İhracatının Kısıtlanması
    • 2010 yılında geri dönüşüm firmalarının bir kısmı kağıdı Türkiye'deki kağıt firmalarına satmak yerine yurt dışına ihraç etmeye karar verdiler çünkü daha karlıydı.
    • Büyük kağıt fabrikaları ekonomi bakanlığı ile kurdukları ilişkiler sonucunda kağıt ihracatının kısıtlanması ve belli koşullara bağlanması diye bir belge çıkarttırdılar.
    • Geri dönüşüm firmaları haksız rekabet piyasa söylemiyle bunun yapılamayacağını söylerken, büyük kağıt fabrikaları ulusal ekonominin çıkarları açısından ihracatın kısıtlanması gerektiğini savunuyorlardı.
    17:15Rekabet Kurumu'nun Araştırması
    • Geri dönüşüm firmaları Rekabet Kurumu'na resmi şikayette bulunarak kağıt fabrikalarının bir araya gelip fiyatlara etki etmesine dair şikayette bulundular.
    • Rekabet Kurumu uzun süren bir araştırma sonucunda kağıt fabrikalarının tek tek e-maillerine kadar inceliyor ve kendi aralarında neler konuşmuşlarını araştırıyor.
    • İki yılın sonunda Rekabet Kurumu, kağıt fabrikalarının haksız rekabet yarattığı kararına varıyor.
    18:12Geri Dönüşüm Firmaları ve Metal Üreticilerinin Sorunları
    • Rekabet Kurumu kararları her zaman işlevini görmeyebilir, bakanlık oyalama ve devam ettirme stratejileriyle kendi istediği kararları uygulayabilir.
    • 2004'ten bu yana metal üreticileri yaşadığı sıkıntılar arasında 2010'da demir ve demir dışı hurda metal tüccarlarını ilgilendiren bir yönetmelik bulunmaktadır.
    • Yönetmelik, Avrupa Birliği ve yurt dışındaki örnekleri üzerinden getirilmiş olup, geri dönüşüm tesisinde demir alıp satan alanın 4000 metrekare olması gerektiğini belirtmektedir.
    19:49Hurdacılar Odası'nın Mücadelesi
    • Metal tüccarlarının alanını ve 4000 metrekare koşulunu yerine getirebilecek ancak birkaç tane firma bile yoktur, bazıları sadece 200 metrekare'de iş yapıyorlar.
    • Hurdacılar Odası Başkanı ve Genel Sekreteri, Danıştay'a idareyi yürütmeyi durdurma kararı için başvurmuş, Rekabet Kurumu'na şikayette bulunmuş ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Atık Dairesi Başkanlığı'nda lobi faaliyetleri sürdürmüştür.
    • Uzun süren girişimler sonucunda kurallar değiştirilmiş, 4000 metrekare şartı 1 metrekareye indirilmiş ve lisans kriteri kaldırılarak topluma ayırma belgesi adı verilen daha edhok bir belge ile işlem yapma imkanı sağlanmıştır.
    22:01Devlet Antropolojisi ve Sermaye İlişkileri
    • Tek bir devletten söz edilemez; en tepede yönetmelikler, belediyelerin yönetmelikleri manipüle etme biçimleri ve farklı sermaye gruplarının devlet aktörleri ile etkileşim biçimleri bulunmaktadır.
    • Devletin farklı kurumlarını, birbirleriyle çalışan aktörlerini ve toplumsal aktörlerle ilişkisi içerisinde yeniden tarif etmek gerekiyor.
    • Devlet formuna karşı olmak önemli olsa da, gündelik hayat içerisindeki mücadelede devletle ilişkiye girmek hala çok önemli çünkü aktörlerin güç kazandığı, öğrendiği ve müdahale edebilecekleri alanlar bunlardır.
    24:35Marksistlerin Din Yaklaşımı
    • Marksistlerin din akışı genellikle soluk ve yetersiz olup, din sadece ideolojik olarak ele alınıyor ve altı seneden öteye geçmiyor.
    • Marksistlerin din ve dine ilişkin meselelerde fazla muhafazakar olduğu haller var, özellikle kuramsal meselelerdeki donuklukta risk almama hali de var.
    • Din tartışmasında ilahiyatçı ya da teolojik bir tartışma mı yoksa dinin içinde gerçekleşen sosyal hayatı inceleyecek miyiz konusunda karar vermek gerekiyor.
    29:43Devlet ve Enformal Ağlar Arasındaki İlişki
    • Konuşmacı, devletin enformel iç yağı ortadan kaldırmaya çalıştığını ve tırnak içerisinde standardize etmeye meyan bir yapı olduğunu belirtiyor.
    • Devletin başarısızlığının devletle girdiğimiz ilişki üzerinden okunması sorunlu bulunuyor çünkü devleti hukukla özdeşleştirmek gibi bir risk gösteriyor.
    • James Scott'un "Singli States" kitabında, istatistik ve bilime başvurmak gibi biçimlerin devletin görme alanının dışına çıkan bir yerel bilgi ürettiği belirtiliyor.
    31:05Devleti Tanımak ve Direniş Pozisyonu
    • Enformal ağlarda devleti tanımanın dışında durarak bir direniş pozisyonu üretmek mümkün olabilir.
    • Devleti fazla tanımanın veya devlette angajmana girmenin istenilenin aksine sonuç doğurma riski var.
    • Konuşmacı, devletin yeteri kadar tanınmadığını düşünüyor ve devletin birçok işleme biçiminin olduğunu vurguluyor.
    31:49Devletin Farklı Boyutları
    • Devlet sadece merkezi devlet değil, eğitim alanında öğretmen de bir anlamda devletin taşıyıcısı olabilir.
    • Neoliberalizm eğitim alanında sadece yasalara değil, sınıfa girmek, müfredata bakmak, öğretmen-öğrenci ilişkilerine bakmak gibi ara seviyeleri de katarak incelenmesi gerekiyor.
    • Ezilenler, yoksullar ve işçiler devletin göremediği metis bilgisini kullanarak her gün yeni hayatta kalma stratejileri geliştiriyorlar.
    32:58Atık Kağıt İşçiliği Örneği
    • Atık kağıt işçiliği, başka istihdam olanakları olmadığı için zorunlu göçle kente gelen ve hayata tutunmak zorunda kalan kişiler tarafından geliştiriliyor.
    • Büyükşehir belediyesi, AB yönetmeliğine dayanarak sokakta atık kağıt işçilerine müdahale etmeye başlıyor.
    • İşçiler başka kaybedecek bir şeyim yok diyerek büyük bir öfkeyle mücadeleye girebiliyor, ancak bir noktada müzakere etmesi gerekecek.
    34:43Müzakere ve Strateji
    • Atık geri dönüşüm sektörüyle ilgili kararlar çıkacaksa, işçilerin söz söylemesi gerekiyor, aksi takdirde başkası onların yerine karar vermeye başlıyor.
    • Mücadele ve strateji geleceği görmeyi gerektiriyor; ileriye yönelik olarak en güçlü nasıl devam edilebileceği hesaplanmalı.
    • Özelleştirme mücadelelerinde parçalı kopuk bir şekilde kaybedildiği gibi, bu alandaki kişileri güçlendirmek için fırsatları nasıl kullanabileceğimiz üzerine düşünmek gerekiyor.
    37:10Türk Sağının Demokrasi İlişkisi
    • Mustafa'nın Fatih Harbiye romanı, Türk sağının kendini kurma mitosu olarak örnek gösteriliyor.
    • Türk sağında demokrasi bir trene benzetiliyor; doğru durakta binmek ve son durağa gelmeden inmek gerektiği vurgulanıyor.
    • Türk sağının demokrasiyle kurduğu ilişki çok araçsal bir ilişki olarak görülüyor ve bu ilişki neoliberalizmle, yeni muhafazakarlığın Türkiye'deki biçimi veya dünyadaki örnekleriyle bir araya getirilebilir.
    38:46Türk Sağ ve Muhafazakarlık
    • Türk sağın rolü sadece bir kabuktan ibaret olup, muhafazakarlık sadece bir görünümden ibaret değil.
    • Muhafazakarlık, batılı olmak yerine bir düşman yaratarak tekniklerini alırken içeriğini ve manevi tarafını kendisi kuruyor.
    • Klasik devlet teorisindeki sivil toplum-devlet ilişkisinde belirleyenin sadece sivil toplumu olduğu örneği, burada neoizmin doğrudan belirleyici olduğu bir yapıya uyarlanabilir.
    40:41Neoliberalizm ve Muhafazakarlık İlişkisi
    • Asıl güdenin ve motor olanın neoliberalizm olduğu düşünülüyor, muhafazakarlık ise neoliberalizmin bir işleticisi olarak görülüyor.
    • Adalet Kalkınma Partisi'nin kurucu ögesi Necmettin Erbakan ve arkadaşlarının birinci kuşak milli görüşlerine baktığımızda devletçilik anlayışı ve İsrail algısı çok farklıydı.
    • Milli görüş geleneği Türkiye'deki İslamcıları önüne kattı ve kovaladı, aynı şekilde milliyetçi hareket partilileri ve sosyalistleri de etkiledi.
    42:09Popülizm ve Dindarlık
    • Türkiye'de siyasetin en önemli akış kanalı popülizm olup, sonuca yönelik uygulanan politikalar bağlamında otoriterliğe bulaşık ikna etme biçimleri vardır.
    • Osmanlı dönemindeki Balkanlar'da, siyasal ve militer denge değiştiğinde aileler din değiştirebiliyordu.
    • Türkiye'deki dindarlık örüntülerini din ekseninde okuma çalışmaları, Türkiye'deki dindarlık ve milliyetçilik ilişkisini anlamak için yanlış bir yaklaşımdır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor