Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir jeolog ve inşaat mühendisi uzmanlarının deprem sonrası oluşan fayları ve inşaat hatalarını analiz ettiği eğitim içeriğidir. Konuşmacılardan biri Ercan olarak tanımlanmaktadır.
- Video, deprem sonrası oluşan fayların (sol yönlü hareketler) ve yerel zemin koşullarının inşaat yapılarına etkilerini ele almaktadır. İlk bölümde Hatay'daki deprem sonrası yıkılan binaların temel mühendisliği sorunları incelenirken, ikinci bölümde İstanbul'daki deprem riski, Marmara fayının tehdidi ve imar planlarının uygulanmaması gibi mühendislik sorunları tartışılmaktadır.
- Konuşmacılar, tarım arazilerinin inşaat için uygun olmadığı, zeminle uygun olmayan inşaat uygulamaları ve 1999 depremi sonrası yetkin mühendislik sisteminin kurulmaması nedeniyle yaşanan sorunları vurgulamaktadır. Ayrıca, mühendislik projelerinde mesleki faaliyet sigortası kapsamında maddi yükümlülüklerin artırılması ve denetimli mühendislik sisteminin hayata geçirilmesi gerektiği belirtilmektedir.
- Fay ve Deprem Etkileri
- Görüntüde görülen kırık, neotektonik kırık olarak adlandırılıyor ve sol yönlü hareket gösteriyor.
- Fay, en az beş metre oynatmış ve rayların aralıkları standartlarla karşılaştırılarak bu mesafe belirleniyor.
- Fay etkisi altında bazı rijit yapılar yıkılmamış, ağaçlar yer değiştirmiş ve yerel kayma, sıyrılma görülmüş.
- 01:21Levha Hareketleri
- Anadolu, Avrupa levhası üzerindeyken, Bilecik, Bursa ve Uludağ'daki güneydeki bölgeler Anadolu levhasında bulunuyor.
- Arabistan levhası, Adana, İskenderun ve Kıbrıs'a doğru ilerliyor.
- Japonya'da da benzer fay örnekleri görülebiliyor.
- 02:16Zemin Koşulları ve Yol Yapıları
- Yolların dolgu ve inşaat hatası olup olmadığı tam olarak anlaşılamıyor, ancak yerel bir fay tetiklediği çökelme olabilir.
- Yol, gevşek ve humuslu bir toprak üzerinde yapılmış, bu da çökmelerin oluşmasına neden olabilir.
- Elektrik direği gibi rijit yapılar fay etkisi altında sağlam kalmış, ancak yol yapıları iyi yapılmamış.
- 03:42Zeytinlik ve Fay Etkileri
- Zeytinliklerde yarıklar oluşmuş, bunların bir kısmı ikincil etkilerle çökmeler veya heyelanlar olabilir.
- Drone görüntüsünde fay doğrultusu ve çöküntüler görülebiliyor, parmaklar arasına açar gibi bir hareket var.
- Kireç taş ocaklarından kalker, dolomit ve kumtaşı gibi ardalanma gözüküyor, bu zemin yerleşime uygun değil.
- 04:55Temel Mühendisliği Sorunları
- Hatay'ın dağ köylerinde evler yıkılmamışken şehir merkezinde yıkılmış, bazı binaların temelinin yarısı bile yapılmamış.
- Radye temel, yaklaşık bir metre yüksekliğinde beton kütle, ancak zeminin taşıma gücünü kaybetmesinden dolayı rijit blok olarak dönmüş.
- Sıvılaşma, zeminin taşıma gücünü kaybetmesi anlamına geliyor ve bu durumda kazıklı temel yapılması gerekiyor.
- 06:24İnşaat Denetim Sorunları
- Üst yapı mühendislik anlamında kaliteli ve rijit yapılmış, cam bile kırılmamış, ancak temel zemine uygun yapılmamış.
- Ataköy'de fore kazık çakılacak zemin etidi yapılmış, ancak müteahhit 18 metre yerine 24 metre çakması gereken kazıkları 18 metre yapmış.
- İnşaat firmaları, zeminle alakalı mühendislerin ve jeologların tavsiyelerini bilmiyor, bu da yapıların depreme dayanıklılığını etkiliyor.
- 08:47Zemin Seçimi ve İnşaat İzinleri
- Kesme dalgaları (S dalgaları) değişik açılarda binaya yük bindiriyor, yüzey dalgaları da var.
- Tarım arazisi olarak kalan alanlarda inşaat yapılması tartışmalı, ancak her zemine inşaat yapılabilir.
- İskenderun'daki limanın su basması, doğru düzgün dolgu alanı yaratılmamasından kaynaklanan bir problem.
- 10:09Marmara Fayı ve İstanbul'un Zemin Uyumu
- Marmara fayı Çınarcık'tan gelip adaların önünden geçen, 65-70 kilometre uzunluğunda bir faydır.
- İstanbul'un zemin uyumu konusunda olumsuz örnekler görülmektedir.
- 10:42Mühendislik Tasarımında Güvenlik, Ekonomi ve Çevre
- Mühendislik problemlerinde güvenlik, ekonomi ve çevreye saygı birlikte değerlendirilmesi gereken üç bileşendir.
- Şehir bölge planlamacıları tarafından oluşturulan imar planları yerel yönetimlerin müdahale etmeden uygulayabilecekleri şekilde tasarlanmıştır.
- 11:46Sorumluluk ve Kültür
- Toplum olarak her konuda sorumlu olmak gerekir, belgelerde imzası olan herkes sorumludur.
- İmar raflarını verenler de sorumludur ve belki de anayasa'nın değiştirilemez maddelerden biri imar affı olmalı.
- Japon mühendislerin Türkiye'de sipariş verilen civatanın alaşımı koptu diye intihar etmesi gibi örnekler, mühendislik alanında sorumluluk kültürünün önemini göstermektedir.
- 13:22Mesleki Faaliyet Sigortası ve Çözüm Önerileri
- Projelendirme ve uygulama aşamasında görev alan mühendislerin mesleki faaliyet sigortası kapsamında maddi yükümlülüklerin altına girmeleri önerilmektedir.
- Sigorta şirketleri, projelerin imalatında veya uygulamasında ciddi firmalarla çalışmayı ve denetim yapmak zorunda kalırlar.
- Hukuki cezalar verilse de, maddi yükümlülüklerin ve toplumun genel problemi haline gelen felaketlerin telafisi yıllarca sürecektir.
- 14:56Yetkin Mühendislik ve Denetim Sistemi
- 1999 depremi sonrasında yetkin mühendislikle ilgili ciddi hazırlıklar yapılmış, ancak Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir.
- Denetimli mühendislik veya müşavir mühendislikle ilgili hayal edilen özel çözüm, 20 yıl önce başlamış olsaydı şu anda bu problemler yaşanmazdı.
- Temel sorun, bina yapılmaya başlanmadan önce denetim sisteminin kurulmaması veya varsa iyi işlememesidir.