Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir üniversitenin sosyal sorumluluk kapsamında düzenlediği mimarlık semineri dizisinin açılış oturumunu içermektedir. Sunum, rektör yardımcısı, dekan ve Ahsen Özsoy adlı akademisyen tarafından gerçekleştirilmiştir.
- Seminer, deprem sonrası barınma süreçlerini (acil barınma, geçici barınma ve kalıcı barınma) ele almaktadır. Sunumda, farklı ülkelerdeki geçici konut örnekleri (Haiti, Katrina Kasırgası sonrası Fema konteynerleri, Shigeru Ban'ın karton mukavva yapıları, IKEA'nın Better Shelter projesi) tanıtılmakta ve Türkiye'deki depremler sonrası yaşanan konut sorunları incelenmektedir.
- Sunumda ayrıca, 1999 depremi sonrası kurulan konutların yaşanan sorunları (altyapı eksikliği, sosyal tesislerin yetersizliği, çevre uyumsuzluğu, engelli uygunluk sorunları) detaylı şekilde anlatılmakta ve toplu konut yerine katılımlı, küçük ölçekli yaklaşımların önemi vurgulanmaktadır. Villa Verde gibi ekonomik kısıtlı gruplar için mimari tasarım çözümleri de ele alınmaktadır.
- 00:02Üniversite'nin Sosyal Sorumluluk Girişimi
- Üniversite, sosyal sorumluluk kapsamında ve bilgi üretmek amacıyla yeni bir girişim başlatıyor.
- Bu girişim, üniversitenin ülke çapında hassas olduğunu göstermek ve tecrübeleri topluma aktarmak amacıyla planlanıyor.
- İlk seminer Sanat Tasarım Fakültesi tarafından düzenleniyor.
- 03:49Afet ve Konut İlişkisi
- Konut, çevremizdeki bina stoğunun yaklaşık yüzde altmış-yetmiş'ini oluşturuyor.
- Son altmış yılda meydana gelen doğal afetlerin yol açtığı hasarların yüzde altmışiki'sini depremler oluşturuyor.
- Deprem, mevcut konut yapısının zayıf ve yetersiz yönlerini ortaya çıkaran bir afet olarak değerlendiriliyor.
- 06:34Konut Tasarımında Önemli Kriterler
- Konutların en temel kriteri yıkılmayacak ve sağlam olmak.
- Vitruvius'un belirttiği gibi, konutlar sağlam, kullanışlı ve güzel olmalı.
- Tüm yapılı çevremiz ve içinde var olduğu kentler çok yönlü, kapsamlı ve bütünleşik planlama ve tasarlama ilkeleri ile gerçekleştirilmeli.
- 09:21Afet Sonrası Barınma Türleri
- Afet sonrası barınma, acil durum barınma, geçici barınma, geçici konut ve kalıcı konut olmak üzere farklı türlerden oluşuyor.
- Acil durum barınma, ilk yetmişiki saat içinde sığınma sağlayan, okul, belediye binası gibi güvenli toplanma alanlarını içeriyor.
- Geçici barınma, yardım kuruluşları tarafından temin edilen çadırlar veya kişilerin kendi çabalarıyla oluşturdukları basit barınaklar şeklinde gerçekleşiyor.
- 12:03Geçici Konutlar ve Deneyimler
- Geçici konutlar, esas konutlarını kaybeden ailelerin konutlarına dönünceye kadar kullandıkları barınaklar.
- Geçici konutlar, esas konutlarına dönemeyen aileler için uzun süre sağlıksız yaşam alanlarına dönüşebiliyor.
- Afet sonrası süreç, bir sonraki afetin öncesi olup, çalışmalar mevcut deneyimleri değerlendirerek geliştirilmeli.
- 17:06Farklı İklim ve Kalkınma Düzeylerinin Geçici Konutlar Üzerindeki Etkisi
- Farklı iklim bölgeleri, ülkelerin kalkınma düzeyleri ve yaşam kültürleri, yaşam alanlarının tasarımına yansıyan önemli faktörlerdir.
- Afet türü, toplumun kalkınma düzeyi, ekonomik yapısı, sosyal ilişkileri ve afetin doğası, geçici konutların tasarımına önemli etkileri vardır.
- Fema'nın Katrina kasırgası sonrası geliştirdiği hareketli konteyner (römork) geçici konut örneği, farklı ülkelerdeki farklı yaklaşımların bir örneğidir.
- 18:55Farklı Mimarların Geçici Konut Tasarımları
- Shigeru Ban, 1995 depreminin ardından Türkiye'ye gelerek karton mukavva rulolarla tapınak, konut ve kütüphane gibi farklı fonksiyonlarda binalar inşa etmiştir.
- Shigeru Ban'ın yaklaşımı, her malzemenin afetle ilişkisinde farklı davranışlar sergilemesi prensibine dayanmaktadır.
- Ruanda'da daha basit çubuklar ve örtü elemanlarıyla gerçekleştirilen Shigeru Ban'ın başka bir örneğinde, ahşap kasalar, oturan zemin ve mukavva rulolar kullanılmıştır.
- 21:15IKEA'nın Better Shelter Projesi ve Diğer Prototip Önerileri
- IKEA'nın Better Shelter projesi, acil ihtiyaçlar için geliştirilen barınma ve ortak destek üniteleri tasarımıyla dikkat çekmektedir.
- Ahşap sistemli bir prototip önerisi, iklim, kültür ve ekonomik veriler gibi pek çok faktörün geçici konut tasarımlarında önemli olduğu gerçeğini vurgulamaktadır.
- Kızılağaç ve kız ile geliştirilmiş sade bir örnek daha, farklı malzeme seçeneklerini göstermektedir.
- 22:54Geçici Konutların Özellikleri ve Kullanım Süresi
- Geçici konutların en önemli kriterleri kolay sökülüp takılma, malzemenin kolay temini ve ekonomik olma özelliğidir.
- Geçici konutların planlanan süreden uzun süre kullanılması, özellikle kiracı ve düşük gelirli ailelerin kalıcı konutlara taşınmalarının zorluğu nedeniyledir.
- Marmara depremi sonrası yapılan geçici konut yerleşimleri, kullanım planlanandan uzun süre kullanılması nedeniyle ciddi problem bölgelerine dönüşmüş ve kullanıcıları zorla boşaltmak zorunda kalmışlardır.
- 25:47Sivil Toplumun Rolü ve Geçici-Kalıcı İlişkisi
- Ailelerini veya işlerini kaybedenlere destek olmak için sivil toplum kuruluşlarının katkısı, bu sorunların bir ölçüde aşılabilmesinde önemli rol oynamıştır.
- Afet sonrası kalıcı konutlar, normal konut meselesine bakışla farklı bir yaklaşım gerektirmektedir.
- Afet sonrası konut tasarımlarında kısa sürede tamamlanma mecburiyeti ve ekonomik kısıtlamalar, farklı teknikler ve daha ekonomik çözümler arayışına neden olmuştur.
- 29:29Türkiye'deki Deprem Örnekleri ve Konut Politikaları
- Türkiye'de 1966 Varto, 1971 Bingöl, 1972-1975 Lice, 1967 Pomur, 1977 Erzurum-Kars, 1992 Erzincan, 1995 Dinar gibi depremler yaşanmıştır.
- Gediz depremi sonrası yeni konutların yerleşimin 5 km dışında yapılması ve yeni yerleşimin halk tarafından benimsenmemesi, yerel yaşamın ihtiyaçlarına cevap verilmemesi sorunlarını ortaya çıkarmıştır.
- Erzurum-Kars depreminde 3000 konut tek plan tipiyle inşa edilmesi ve konutların geniş aileye uygun olmaması, yerel ihtiyaçlara uygun olmayan bir yaklaşıma işaret etmektedir.
- 33:38Marmara Depremi Sonrası Konut Politikaları
- Marmara depremi sonrası çok sayıda yerleşimde ve eş zamanlı olarak yaklaşık 40 bin konut birimi gerçekleştirilmiştir.
- Deprem sonrası konut ihtiyacı, Türkiye'nin göç ve hızlı nüfus artışı nedeniyle uzun yıllar ciddi bir mesele olarak ortaya çıkmıştır.
- Konut ihtiyacının karşılanmasında toplu konutlar tercih edilmesi ve tek tipleşmiş mekanlarda ailelerin yaşaması gerekmesi, deprem sonrası konut politikalarında önemli bir sorun olmuştur.
- 35:17Afet Sonrası Konut Uygulamaları ve Sorunları
- Orta ve alt gelir kesimi için afet sonrası konut uygulamaları önemli bir problem haline gelmiştir.
- Araştırmalar, tez çalışmaları ve konut-deprem yüksek lisans programı ile çok sayıda çalışma gerçekleştirilmiş ve bu konular derslerde tartışılmıştır.
- Afet sonrası konut mekanlarının kullanım sonrası değerlendirmeleri, kullanıcıların anketlerde belirttiği sorunları ortaya koymuştur.
- 38:12Afet Sonrası Konut Uygulamalarındaki Sorunlar
- Kullanıcılar altyapı ve sosyal tesislerin eksikliğini belirtmektedir.
- Konutların bitmiş olması yeterli değildir, hayatın diğer boyutlarının devam etmesi için şehir merkezine gidilmesi gerekmektedir.
- Bazı yerleşimlerde çevre sorunları nedeniyle boş kalan, köhneleşen ve suç noktaları haline dönüşen örnekler görülmektedir.
- 39:18Konut Kullanımı ve Değerlendirmeler
- Bazı ev sahipleri çevre ile uyum sağlayamadıkları için eski yerleşim alanlarına dönme isteğini belirtmektedir.
- Kalıcı konutu ikinci ev veya depo olarak kullananlar veya kullanmayıp boş tutanlar fiziksel çevre ve yönetim problemleri yaratmaktadır.
- Plan şemalarından memnunluk olsa da, konutların arazi ile ilişkilerinde eğimli alanların seçilmesi ve sadece sağlamlık kriterine bakılması sorunlar yaratmaktadır.
- 42:46Alternatif Yaklaşımlar ve Örnekler
- Afet sonrası yeni yaşam alanlarının planlanmasında ve tasarımında farklı yaklaşımlara ihtiyaç vardır.
- Gelecekte o mekanı kullanacak ailelerin katılımıyla gerçekleştirilecek uygulamalar çok kıymetlidir.
- Tüm afet sonrası konut ihtiyacını toplu konut yaklaşımlarıyla karşılamak yerine, farklı yaklaşımlar da düşünülmelidir.
- 44:39Gölyaka İmece Evleri Projesi
- Gölyaka'da İmece Evleri Projesi, insanların yapımına katıldığı küçük ölçekli bir uygulamadır.
- Sivil toplum kuruluşları ve gönüllü mimarlar tarafından konut tipolojileri üretilmiş, aileler bu tipolojilerden seçim yapmıştır.
- Aileler kendi yaşayacakları mekanlara karar verme şansına sahip olmuş ve yapım sürecine katkıda bulunmuştur.
- 47:05Mavi Hilal Düzce Örneği
- Mavi Hilal'in Düzce'de gerçekleştirilen örnekte, dezavantajlı ailelerin yaşaması için bir yerleşme geliştirilmiştir.
- Planların geliştirilmesinde ve inşa sürecinde katılım sağlanmış, aşamalı bir gerçekleştirme süreci uygulanmıştır.
- Aileler fayans döşeyerek, beton karıştırarak ve sulayarak gelecekteki evlerini oluşturmuşlardır.
- 49:36Diğer Örnekler ve Uluslararası Yaklaşımlar
- İnsani yardım kuruluşları (UNCORE, Karitas) tarafından gerçekleştirilen deprem sonrası uygulamalar bulunmaktadır.
- Bir grup akademisyenin desteğiyle gerçekleştirilen Umut Evleri Projesi de katılımlı bir çalışmadır.
- Uluslararası örneklerde var olan yerleşmelerin restorasyonu ve Elemental grubunun Quintaroy projesi de alternatif yaklaşımlar olarak gösterilmiştir.
- 53:18Villa Verde Projesi ve Katılımcı Tasarım
- Ekonomik olarak kısıtlı gruplar için tasarlanmış Villa Verde projesi, mimari tasarım problemi olarak ekonomik sıkıntıya nasıl yanıt verilebileceğine odaklanmıştır.
- Proje, başlangıçta yarısını inşa etmek ve imkanlar düzeldiğinde hazır planlar doğrultusunda mekanı tamamlamak şeklinde planlanmıştır.
- Villa Verde, kullanıcıların kendilerinin eklemeleri gibi enformal tavra izin vermeyen, ancak var olan kurallar ve koşullar dizgesi içerisinde özgür bırakarak katılımını tarif eden bir projedir.
- 55:24Barınma Süreçleri ve Deprem Durumu
- Malatya'da 5,60 şiddetindeki deprem, önceki depremlerin etkileri nedeniyle yeni yıkımlara ve kayıplara sebep olmuştur.
- Barınma süreçleri dört aşamalı olarak incelenmiştir: acil barınma, geçici barınma ve kalıcı barınma süreçlerindeki dönüşüm.
- Acil barınma tercihen birkaç haftalık süredir, ancak maalesef birçok deprem zedeli birey acil barınmaya bile erişememektedir.
- 57:21Katılımcı Süreç ve Mimarlık Mesleğinin Rolü
- Katılımcı süreç, özellikle deprem bölgesindeki insanların ruh halleri açısından çok önemlidir.
- Büyük bir yara almış ve felaket yaşamış insanların bir şeylerin parçası olmak ve bir şeye katılım yapmak istediğini gözlemlemek mümkündür.
- Mimarlık mesleğinin değişen rolü, mimarlıkla birlikte yapılı çevreye şekil veren tüm alanlar için de önemlidir.
- 1:00:33Seminer Serisi ve Gelecek Programlar
- Serinin ikinci oturumu 2 Mart Perşembe günü saat 18:00'de, İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Prof. Dr. Azime Tezer tarafından "Afet Risklerinin Azaltılmasında Mekansal Planlamanın Önemi" konulu bir seminer verilecektir.
- Bölüm başkanı, serinin beş oturumla başlayacağını ve daha sonra diğer bölümlerle de devam edeceğini belirtmiştir.
- Serinin katkısı olan tüm kişilere teşekkür edilerek, konuşmaların üniversite ana sayfasında ve YouTube kanalında paylaşılabileceği belirtilmiştir.