Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türk Tesisat Mühendisleri Derneği (TTMD) tarafından düzenlenen çevrimiçi bir seminer sunumudur. Konuşmacı Mehmet Özkay, makine mühendisi ve GMD Mosky Mühendislik Limited Şirketi'nin kurucu ortağıdır. Sunumda ayrıca Orhan Bey, Serdal Dikici Emar Firması temsilcileri ve diğer uzmanlar da yer almaktadır.
- Seminer, deplasmanlı havalandırma sistemlerinin prensiplerini, uygulamalarını ve karışımlı sistemlerle karşılaştırmasını ele almaktadır. Sunum, sistemlerin fiziksel prensiplerinden başlayarak, ısıl konfor, türbülans, radyan asimetrisi gibi teknik konuları detaylandırmakta ve COVID-19 pandemisi bağlamında bu sistemlerin hijyenik avantajlarını incelemektedir.
- Sunumda ayrıca deplasmanlı sistemlerin avantajları (düşük türbülans, düşük hava hızları, daha iyi hava kalitesi, taze hava verimliliği) ve dezavantajları (ısıtma performansı, mimari tasarım zorlukları, yangın izolasyonu maliyeti) karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır. Havalimanı gibi büyük alanlarda uygulanan örnekler, bypass damper teknikleri, soğutma serpantinleri ve hijyen kontrolü konularında pratik bilgiler sunulmaktadır. Video, katılımcıların sorularına cevap verilerek sonlanmaktadır.
- 00:26Mühendislik Mesleğinin Önemi
- Mühendis, ofiste, evde ve yaşamın her alanında görünmez ama hissedilen biri olarak çalışır.
- Mühendislik, bilim ve doğa alanında tüm bilinenleri yine doğa ve insanlık için kullanmaktır.
- Tasarımda sadece estetiğin değil, sürdürülebilirlik, enerji verimliliği ve çevre duyarlılığı gibi kavramların da altını çizmek gerekir.
- 01:35Türk Tesisat Mühendisleri Derneği'nin Tanıtımı
- Türk Tesisat Mühendisleri Derneği (TTMD), 1992 yılında kurulmuş bir kuruluş olup, farklı disiplinlerden gelen profesyonellerin ortak amaçlar için toplandığı bir yerdir.
- TTMD, üyeler arasında iletişim ve tartışma ortamı yaratır, bilimsel ve teknolojik yayınlar yapar, üniversite-sanayi işbirliğine destek verir.
- TTMD, çevreci ve enerji verimli çözümlerin yaygınlaşmasını destekler, yurtdışındaki gelişmeleri izler ve sektörü yurt dışında temsil eder.
- 08:22Sunum Tanıtımı
- Türk Tesisat Mühendisleri Derneği'nin organize ettiği çevrimiçi sunumda, deplasmanlı havalandırma sistemleri prensipleri ve uygulama detayları ile ilgili bilgiler paylaşılacaktır.
- COVID-19 pandemi sürecinde etkilenen havalandırma teknikleri konusunda da görüşler paylaşılacaktır.
- Sunumda soru-cevap bölümü olacak ve katılımcılar sağ taraftaki questions bölümünden sorular sorabilirler.
- 09:54Sunumcunun Özgeçmişi
- Mehmet Özkay, 1970 doğumlu, 1994 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünü bitirmiştir.
- 1994-1996 yılları arasında Evi A.Ş., 1996-2000 yılları arasında MG Tesisat A.Ş. de tasarım mühendisi ve tasarım sorumlusu görevlerinde çalışmıştır.
- 2000 yılından itibaren kendi kurduğu Mosky Mühendislik şirketinde, 2008 yılından itibaren GMD Mosky Mühendislik Limited Şirketi'nde kurucu ortak olarak çalışmaktadır.
- 11:03Deplasmanlı Havalandırma Sistemleri
- Deplasmanlı havalandırma sistemi (Displacement Ventilation), yer değiştirmeli iklimlendirme sistemlerine denir.
- Bu sistem, kaldırma kuvveti ile hacmen aynı olmakla beraber yoğunluğu farklı olan iki kütlenin, ağır olanın hafif olanı yukarı kaldırması prensibiyle çalışır.
- Hava ısındıkça yoğunluğu düşer ve sıcak hava yükselir, bu fiziksel hareket doğal taşınımla ısı transferi mekanizmasını oluşturur.
- 16:06Dikey Hava Akımları ve Simülasyonlar
- Bilgisayar simülasyonları ve sonlu elemanlar yöntemleri ile akışkanlar dinamiği çalışmalarının sonuçları gösterilmektedir.
- Çalışma ortamında bilgisayar, sıcak ekipman ve masanın karşısında oturan iki insanın vücut sıcaklıklarından kaynaklanan dikey hava akımlarının simülasyonu yapılmıştır.
- Ayakta duran bir insanın etrafında oluşan dikey hava hareketlerinin sıcaklık ve hız dağılımları incelenmiştir.
- 16:57CFD Analizleri ve İsim Transferi
- CFD analizleri, kompleks yapılar, mahalleler ve çalışma alanlarında doğal hava akımı analizlerinde önemli bir araçtır.
- Hava akımı ve kütle enerji transferi, ısı transferinin yürütücü mekanizmasıdır.
- İsim konfor denklemi, insan vücudu için önemli bir bilgidir çünkü vücut bir sıcaklık ve enerji-kütle dengesi içerisinde sağlıklı varlığını sürdürebilmektedir.
- 17:54Vücut Sıcaklığı ve Enerji Dengesi
- İnsan vücudunun çekirdek sıcaklığı 36,5-37 derece olup, deri yüzeyinde 30-34 dereceye tekabül eder.
- Metabolizmik aktivite, insan vücudunun organlarının sağlıklı hayatını sürdürebilmek için ürettiği iç enerjidir.
- Vücuttan atılan enerji, deri yoluyla, nefes yoluyla, ter yoluyla evaporyatif olarak ve kıyafet vasıtasıyla taşınım ve radyasyon yoluyla gerçekleşir.
- 20:01İsim Konfor Parametreleri
- ISO 7730 standartı, ısıl konforu A, B ve C kategorilerinde ifade eder.
- Kategori A, her halükarda mutsuz insan sayısının %6'dan daha az olduğu durumu gösterir.
- Kategori C ise %15'lik bir memnuniyetsizlik oranı sunar.
- 22:11Konfor Kriterleri
- Draft faktörü (türbülans) %10'un üzerine çıktığında konfor seviyesi düşer, %130'un üzerine çıktığında memnuniyetsizlik seviyesi %15'in üzerine çıkar.
- Sıcak veya soğuk yüzeylerden etkilenen delta değerlerinin 10-15 kelvin'in üzerine çıktığında konfor seviyesi düşer.
- Radyan asimetrisi, deplasmanlı sistem tasarımındaki önemli kriterlerden biridir ve 5 kelvin'in üzerine çıktığında konfor seviyesi düşer.
- 23:35Sıcaklık ve Kıyafet İlişkisi
- Grafikler, metabolizmik aktiviteye ve kıyafet seviyesine göre farklı sıcaklıklarda %6'nın altında mutsuz insan sağlamak için gereken sıcaklıkları gösterir.
- Bir birim kıyafeti (0,6 İCU) yaklaşık olarak gündelik hayatta kullanılan gömlek ve pantolona tekabül eder.
- Sakin istirahat ettiğimiz bir ortamda 50 watt/m² metabolizma aktivitesi ve 20°C ortam sıcaklığında, 65 watt/m² aktivite ve aynı kıyafetle 24°C ortam sıcaklığında konforlu oluruz.
- 26:22Sıcaklık Farkı ve Konfor Kalitesi
- Deplasmanlı sistem tasarımında üfleme sıcaklığıyla ortam konfor sıcaklığı arasındaki fark önemlidir.
- İki metre yükseklikte ayak ve baş sıcaklığı arasındaki fark 2 kelvinin altındaysa konfor kalitesi A kategorisindedir.
- Bu fark 3-4 kelvine çıktığında konfor kalitesi B ve C kategorilerine düşer, 4 dereceyi aştığında kişide termal stres yaratır.
- 28:12Deplasmanlı İklimlendirme Sistemlerinde Türbülans Seviyesi
- Türbülans seviyesi üfleme sıcaklığına ve hava hızına bağlı olarak A, B ve C class ortamlarda belirlenir.
- 24°C sıcaklıkta ve 203 m/s hava hızında üfleme C class ortamda %20 türbülans seviyesine tekabül eder.
- Hava hızı 2 m/s düşerse türbülans seviyesi %20'ye kabul görecektir ve A class ortamda 2 m/s hava hızı neredeyse üst sınırdır.
- 29:21Asimetrik Radyasyon ve Konfor
- Asimetrik radyasyon, ortam sıcaklığı ile yüzey sıcaklıkları arasındaki farktır.
- Sıcak tavan durumunda sıcaklık farkının 5 Kelvin üzerinde olması (örneğin ortam sıcaklığı 24°C iken tavan sıcaklığı 29°C) konfor sorununa neden olur.
- Soğuk bir tavan yüzeyi ile ortam arasındaki sıcaklık farkı 14 Kelvin üzerine çıkarsa, tavanın soğuk olduğunu hissedersiniz.
- 32:10Deplasmanlı Sistemlerde Sıcaklık Farkı
- Sıcaklık farkı arttıkça az debiyle iklimlendirme görevi tamamlanabilir.
- Sıcaklık farkı arttıkça emiş yapılan noktada tavan sıcaklığı da yükselecek ve bu konforsuzluğa neden olabilir.
- Deplasmanlı sistemin ayak ucu ile en son emiş noktası arasında bir sıcaklık farkı oluşması gerekir ve bu dikey hava hareketinin itici gücüdür.
- 32:51Isı Kaynakları ve Hava Hareketi
- Dikey hava hareketi, insanlardan, ekipmanlardan gelen enerjinin uzaklaşmasını sağlayan ve nesne ile ortam arasındaki sıcaklık farkı ile alakalıdır.
- Kütle-enerji dengesi çözümünde, daha yüksek sıcaklıktaki nesne çevresindeki havayı ısıtarak onun yoğunluğunu düşürür ve hareketlenir.
- Farklı enerji kaynakları (insanlar, ekipmanlar, güneş radyasyonu) farklı hava hareketleri yaratabilir.
- 34:48Doğal Taşınım ve Deplasmanlı Sistemler
- Doğal taşınım doğası gereği çok düşük hava miktarlarıyla hareket gerçekleşir.
- İçerideki deplasmanlı iklimlendirme sistemleri ile zorlanmış iklimlendirme çözümleri bir arada kullanılması, doğal hava hareketini bozabilir.
- Sıcak ekipmanların yaratabildiği dikey hava hareketi çok narin ve hassastır.
- 35:41Güneş Radyasyonu ve Deplasmanlı İklimlendirme
- Güneş radyasyonu önce nesneleri ısıtarak, sonra ortama gecikmeyle yayılır.
- Deplasmanlı iklimlendirmede, üfleme hızı, sıcaklık farkı ve asimetrik radyasyon sınırları bir araya getirildiğinde birim metrekarede kaldırılabilecek ısıl yükte sınır vardır.
- Camlı mekanlarda güneş radyasyonu 40-60 W/m² etki yapabilir, bu nedenle deplasmanlı sistemlerde hibrit çözümler (döşemeden soğutma) tercih edilebilir.
- 39:10Deplasmanlı İklimlendirme Mekanizması
- Ortamda bir ısı kaynağı (insan) varken, yayılan enerji ile ısınan hava yoğunluğu azalır ve kaldırma kuvvetiyle yükselir.
- Soğuk hava, yukarı havalanan sıcak havanın yerini alır ve tekrar insan vücudundan enerji alarak dengeli bir süreç oluşur.
- Deplasmanlı iklimlendirme sisteminde emiş yukarıda kalmaya devam eder.
- 40:33Deplasmanlı İklimlendirme Sisteminin Çalışma Prensibi
- Deplasmanlı üfleme menfezi, ortam sıcaklığından daha düşük sıcaklıkta hava zemine serilmesi ve daha yüksek sıcaklıkta ısı kaynaklarıyla temas ederek doğal taşınım hareketi başlatmasıyla çalışır.
- Isıtma maksatlı yüksek sıcaklıkta hava üflemeye kalkışılırsa, yoğunluğu daha düşük olan sıcak hava hızlıca yükselir ve ısıtma görevini yerine getirmeden ortamı terk eder.
- Deplasmanlı iklimlendirme sistemi genellikle soğutma maksatlı veya izotermal (eş sıcaklık) şartlarda kullanılır.
- 42:43Deplasmanlı Sistemin Uygulamaları ve Etkinliği
- Deplasmanlı sistem, ısı kaynağı olan nesnenin yüzey sıcaklığı 35 derecenin altında tutulduğunda daha etkin çalışır çünkü sıcaklık düşüldükçe kaldırma kuvveti azalır.
- Yüksek hacimli alanlarda, zeminle tavan arasındaki sıcaklık farkı büyüdükçe deplasmanlı sistem daha efektif çalışır, ancak tavan yüzeyindeki sıcaklık kriteri unutulmamalıdır.
- Kirleticilerin kütlesi, düşey hava hareketinin yarattığı kaldırma kuvvetinden daha düşük olması gerekir.
- 45:01Deplasmanlı Sistemin Hava Kalitesi Avantajları
- Kaynaklardan çıkan ağır partiküllerin havada havanın kaldırma kuvvetinden daha ağır olduğu ortamda deplasmanlı iklimlendirme sistemi büyük avantaj sağlamaz.
- Havadaki aerosörler, mikroorganizmalar, sigara dumanı ve koku partiküllerinin hafif olduğu düşey hava hareketi ile ortamdan uzaklaştırılmasında çok etkili olabilir.
- Virüsler hem boyut olarak hem kütle olarak daha hafif olduğu için deplasmanlı iklimlendirme sisteminin havalandırma ve iklimlendirme için alternatif olabileceği düşünülmektedir.
- 47:19Virüslerin Havada Davranışı ve Deplasmanlı Sistem
- İnsanın ağzından çıkan virüs partikülleri ilk çıkış esnasında nem veya tükürük zerreciklerine tutunarak çıkıyor ve bu esnada havadan daha ağır olduğu için kısa mesafede yere düşüyor.
- Ortam nemi düşükse, tükürük zerrecikleri buharlaşarak içindeki virüsler serbest kalıyor ve aerosol moda geçerek saatlerce havada asılı kalabiliyor.
- Corona virüsünün 0,08-0,20 mikron arasında olduğu tespit edilmiş olup, bu boyuttaki nesneler tek başına kalma durumunda IR-sol sınıfına giriyor ve havada uzun süre asılı kalabiliyorlar.
- 49:30Deplasmanlı Sistemin Enerji Transferi Avantajları
- Deplasmanlı sistem, normal karışımlı iklimlendirme sistemlerine göre farklı bir hava derisi hesabına sahiptir.
- İnsan vücuttan ve yüksekliğin altında kalan nesnelerin yaydığı enerjinin bir kısmı OP-zone içinde, bir kısmı ise kullanılmayan bölgede transfer edilir.
- Aydınlatma yüklerinin yaklaşık %30'unu konfor bölgesi içinde, %13'ünü konfor bölgesi dışında ve güneş radyasyonunun %18,5'ini de bu tariflenmiş yükseklik içerisinde transfer eder.
- 51:23Deplasmanlı İklimlendirme Sistemleri
- Deplasmanlı iklimlendirmede, işgal edilmeyen alanda havaya transfer olan yüklerin hava debisi hesabında dikkate alınmayabilir.
- Oturan bir insan için bir metredeki sıcaklık farkı iki kelvin, ayakta duran bir insan için ise üç kelvin sınırında tutulur.
- Karışım havalı bir sistemde, ortam sıcaklığı 24 derece, üfleme sıcaklığı 15 derece olduğunda, Δt'yi 3'e düşürmek teorik olarak toplam hava debisini %20'e kadar düşürür.
- 53:04Deplasmanlı Sistemlerde Hava Sıcaklıkları
- Deplasmanlı sistemlerde, üfleme sıcaklığı 20 derece olan havanın, insan başından 2 metre yukarıda orta işgal altındaki alana terk ederken sıcaklığı 25 dereceye ulaşır.
- Karışımlı sistemlerde dönüş hava sıcaklığı 24-25 derece kabul edilirken, deplasmanlı sistemlerde dönüş hava sıcaklığı 28-30 dereceye çıkabilir.
- Üfleme sıcaklığıyla dönüş hava sıcaklığı arasındaki fark 9 kelvinlere tekabül eder ve bu fark, deplasmanlı iklimlendirme sistemindeki toplam hava debisinin daha düşük olabilmesi için faydalanılabilir.
- 55:35Örnek Çalışma
- 100 metrekarelik bir ofiste, insanlardan, ekipmanlardan, aydınlatmadan ve çevresel yüklerden gelen toplam ısıl yük 80 watt/m² olarak kabul edildi.
- Deplasmanlı çözümde, yüklerin %20'si 1800 watt'a karşılık geldi, karışımlı sistemde ise toplam yük 8000 watt oldu.
- Deplasmanlı sistemin hava debisi 2243 m³/saatken, karışımlı sistemin hava debisi 3116 m³/saat olarak hesaplandı, %30'luk bir hava debisi kısma şansı elde edildi.
- 58:19Psikometrik Analiz ve Uygulama
- Deplasmanlı sistemlerde üfleme sıcaklığı daha yüksek tutulur ve bu yüksek sıcaklığı elde etmenin iki farklı yöntemi vardır.
- Birinci yöntem, üfleme havasıyla serpantin çıkış havasıyla bypass damperleri ile karıştırılması, ikinci yöntem ise soğutma serpantin çıkışında yeniden ısıtma coil eklemektir.
- Üçüncü Havalimanı'nda bypass damperleri yöntemi tercih edilmiş, bu yöntem sayesinde işletme ve ilk yatırım maliyeti avantajları elde edilmiş, ancak nem seviyesinde %10'luk artış yaşanmıştır.
- 1:02:08Deplasmanlı İklimlendirme Sisteminin Verimliliği
- Aş Standart 62-1'de endüstriyel verimlilik tablosunda üfleme sıcaklığı ve ortam sıcaklığı dikkate alınıyor.
- Deplasmanlı üfleme (floor supply cool air) sistemi, zeminden soğuk hava üflenmesi durumunda tablodaki en yüksek verimliliğe sahip.
- Bu sistem, kişi başı veya metrekaredeki taze hava debisini 1,20 oranında azaltmaya imkan tanıyarak toplam enerji ve işletme giderlerinde büyük avantaj sağlıyor.
- 1:03:33Deplasmanlı İklimlendirme Sisteminin Avantajları
- Üstten üflemeli sistemlerde insanlardan çıkan kirleticiler ortama karışırken, deplasmanlı iklimlendirmede düşük sıcaklıktaki soğuk temiz havanın ortama verilmesiyle kirleticiler insanlar tarafından kullanılan bölgenin dışına atılıyor.
- Aş, tavandan soğuk hava üfleneceği kabulüyle belirlediği taze hava debilerini, zeminden soğuk hava üflenmesi durumunda 1,20 oranında azaltarak kullanabileceğimizi söylüyor.
- Pandemi sonrası, zemindeki kirleticilerin birikebilmemesi için yukarıdan üfleme yapılması ve deplasmanlı sistemin havadan hafif olan virüslerin ortamdan uzaklaştırılması için en doğru çözüm olduğu görüşleri var.
- 1:06:00Havalandırma Sistemlerinin Pandemi Sonrası Değerlendirmesi
- Berkeley Üniversitesi'nin laboratuvarlarında COVID özelinde virüsler ve test çalışmalarının başladığını, özellikle açık ofislerde kirleticilerin hava akımlarını nasıl yönlendirilmesiyle en efektif uzaklaştırıldığı konusunda çalışmalara başlandığını belirtiyor.
- Aş, bakım sistemlerin temizliği ve hijyenin sağlanması konusunun çok kritik olduğunu, havalandırma sistemindeki kanalların boyutlandırılmasında ulaşılabilirlik ve temizlenebilirlikin önemli olacağı vurgusunda.
- Galvaniz saçın yüzey pürüzlülüğü 0,05 ile 1 mikron arasında olduğundan, bu malzeme virüslerin barınabileceği çukurlarla dolu.
- 1:09:05Havalandırma Kanallarının Geleceği
- Paslanmaz çelik düzlük anlamında galvanizden düşük olmakla beraber virüslerin boyutunun üstünde bir sürülüğe sahip.
- Havalandırma sistemlerinin kanal kesitlerinin büyümesi, mimari olarak asma tavan veya şaftlardaki işgal ettiği alanların büyümesi, merkezi havalandırma yerine daha bölgesel, daha küçük iklimlendirme çözümlerinin üretilmesi gibi sonuçlarla karşılaşılabilir.
- Deplasmanlı sistemlerde menfez seçimini statifikasyon kotundan (askıya alınma kotu) yukarı yapmak gerekir ki hava tekrar soğuyarak aşağıya geri sirkülasyonu gerçekleşmesin.
- 1:12:04Sıcaklık ve Partikül Dağılımları
- Sıcaklık değişimi, havadaki partikül ve sıcaklık dağılımlarını etkiler.
- Proses planda, yüksek sıcaklıklı ekipmanların olduğu ortamda konsantrasyon yükü hızlıca ortamı terk eder, ancak sıcaklık düştükçe havada asılı kalma oranı artar.
- Ofis uygulamasında sıcaklık daha yavaş ve kararlı bir şekilde yükselirken, kirletici miktarı daha az olduğu için konsantrasyon değişikliği daha geç ve kararlıdır.
- 1:13:35Karışımlı ve Deplasmanlı Sistemlerin Karşılaştırılması
- Daha iyi partikül kontrolü, daha düşük taze hava gereksinimi ve konforlu ortam için deplasmanlı sistem önerilmektedir.
- Karışımlı sistemde ortam sıcaklığı homojen dağılmakta ve hava hızları daha yüksek olmasına rağmen hava kalitesi daha kötüdür.
- Deplasmanlı iklimlendirmede sıcaklık kademeli olarak yükselir, düşük sıcaklıkta hava hızı düşük olup, insan çevresindeki hava hareketi daha azdır.
- 1:15:16Virüslerin Havada Davranışı
- Virüslerin havada asılı kalıp kalmadığı konusunda netleşmemiş durumdadır.
- Yüz nanometrelik nesnelerde elektrostatik kuvvetler ve yüzey tutunma kuvvetleri yerçekimi kuvvetlerine göre daha etkin olmaya başlar.
- Virüslerin havada hareket etme becerisi artmakta ve aysel özelliğe geçmektedir.
- 1:16:07Deplasmanlı Sistemlerde Menfez Seçimi
- Düşük türbülanslı ve düşük hava hızlarıyla çalışan menfezler tercih edilmelidir.
- Düşük hava hızlarının dezavantajı, önlerine engel çıktığında istenen hava sıcaklığını yakalayamadığınız alanlar oluşmasıdır.
- Menfez seçiminde fiziksel engellerin tariflenmesi önemlidir ve menfezlerin farklı duvarlara yerleştirilmesi pratik bir çözüm olabilir.
- 1:17:11Hava Hızları ve Türbülans Seviyeleri
- Türbülans seviyelerinin %20'nin altında, hedeflenen %10'un altında kalması hedeflenir.
- Menfezlerin kullanıcıdan 3 metrenin üzerinde mesafede tutulmasıyla türbülans seviyeleri %15'in altına çekilebilir.
- Üfleme sıcaklığı düştükçe ve menfezin yüksekliği arttıkça soğuk havanın draft etkisi artar, bu da alt koldaki soğuk hava akımları ile konforsuzluk yaratır.
- 1:18:37Deplasmanda Menfez Türleri
- Standart deplasmanda menfez türleri köşe elemanlar, yarım daire, tam daire ve dikdörtgen geometrileridir.
- Özel imalat terzi işi yapılan menfezler de bulunmaktadır.
- Havalimanı gibi büyük alanlarda inşai kolonların önüne giydirilmiş perfore yüzeyler ve paslanmaz çelikle kaplanmış deplasman örneklere rastlanmaktadır.
- 1:19:52Deplasmanlı Sistemlerin Uygulamaları
- Yüksek ısı yayan ekipmanlara gelen soğuk hava, enerjisini hızlıca aktararak havanın yükselmesini sağlar ve üst koltan terkini sağlar.
- Bu uygulamalar lokal çalışanların konforu sağlamakta etkin bir yöntemdir.
- Havalimanlarında deplasmanlı üniteler mimari tasarımla birleştirilerek dekoratif kabuklar haline getirilebilir.
- 1:22:24Yangın İzolasyonu ve Güvenlik
- Döşemeler doğal olarak 2 saatlik yangın dayanımını ifade eder ve her geçişte yangın zorlu geçilir.
- Yangın geçişlerinde yangın damper ile önlem alınması gerekir.
- Deplasmanlı menfezlerin paslanmaz çelik olması ve darbeye dayanıklı olması için kalın profillerle üretilmesi maliyeti artırır.
- 1:23:10Ultraviyole Lambaları
- Coronavirüs havadan hafif ve sıcak hava akımıyla yükselebilen bir mikroorganizma ise, deplasmanlı sistemlerle birleştirilebilir.
- Ultraviyole lambaları üst kotta dezenfeksiyon amacıyla kullanılabilir.
- Ultraviyole lambaların sürekli kullanımları halinde orta-uzun vadede insan sağlığına vereceği zarar değerlendirilmelidir.
- 1:24:10Deplasmanlı Sistemle UV Lambaları Kombinasyonu
- Konuşmacı, deplasmanlı sistemle UV lambaları kombinasyonu fikrini aklına getirdiğini belirtiyor.
- Toplam radyasyona ve ultraviyole radyasyona maruz kalma süresinin önemli olduğu, değişim saatin arttırılması ve hava sirkülasyonunun artırılması gerektiği vurgulanıyor.
- Deplasmanlı sistem hava hızını azaltırken, kontamine olmuş havanın yükselmesi ve üst katta UV lambalarıyla dezenfeksiyonu fikri konuşmacının aklına gelmiş.
- 1:25:29Deplasmanlı Sistemlerin Avantajları ve Dezavantajları
- Deplasman sistemlerinin avantajları arasında yüksek tabanlı mahallede daha yüksek desi, daha düşük işletme giderleri, klima santralleri yatırımlarının küçültülmesi ve daha yüksek taze hava verimliliği bulunuyor.
- Üfleme sıcaklığı karışım havalı sistemlere göre daha yüksek olduğu için, Ankara gibi gece-gündüz sıcaklık farkının yüksek olduğu illerde daha uzun süreler serbest soğutma yapabilme avantajı sağlıyor.
- Düşük hava hızları sayesinde akustik performansı ve basınç kayıpları daha düşük sistemler hem konfor hem işletme gider anlamında avantajlı.
- 1:27:14Deplasmanlı Sistemlerin Dezavantajları
- Deplasmanlı sistemlerin ısıtma performansı dezavantajı düşük, ısıtma performansı düşük olduğu için hızlı ısıtma çözümü gerekiyor.
- Statik anlamda mimar olarak yerleşim zor, görsel olarak yer bulamayabilirler ve dayanıklı bir tasarıma ihtiyaç var.
- Yangın geçişleri nedeniyle damperlerin kullanımı ve yangın izolasyonu ciddi bir maliyet gerektiriyor.
- 1:28:46Pandemi Sürecinden Sonraki Havalandırma Sistemleri
- Pandemi sürecinden sonra havalandırma sistemlerinin tasarımında değişim saatinin artırılması ve üfleme sıcaklığının düşürülmesi öngörülüyor.
- Soğutma serpantinlerinin kuru çalışan serpantinler haline geleceğine dair bir avantaj öngörülüyor.
- Yapılarda merkezi taze hava hazırlama ünitelerinin oluşacağı, havanın neminin ve kontaminasyonun bu merkezlerde giderilip daha sonra kuru hava olarak klima santrallerine servis edileceği belirtiliyor.
- 1:30:04Deplasmanlı Sistemlerin Sınırları ve Çözümleri
- Özellikle alışveriş merkezleri, havalimanları ve ulaşım merkezleri gibi insanların hareketli olduğu mekanlarda konfor sınırları aşmanın yolları var.
- Döşemeden doğrudan uzaklaştırılmış soğutma sistemleri veya radyatif yüzeylerle çatı veya duvarlarda yapılacak uygulamalar, güneş radyasyonundan önemli bir yükün mekandan kaldırılmasını sağlayabilir.
- Mahalle bozucu hava akımlarından olumsuz etkilenen kapılar ve doğramalarında doğal havalandırma ile bağdaşan bir özellik yok, yüksek hava hareketleri prensiplerini bozuyor.
- 1:35:58Konfor Parametreleri ve Nem İlişkisi
- Konfor parametreleri kısmında gereklilik tartışılacak.
- Ayşe'ye göre bağıl nemin %10 artışı veya azalması, bir derecelik konforsuzluğa karşılık gelir.
- Üçüncü oyunda, ortam sıcaklığının 23 dereceden 24 dereceye çıkmasının hissedilmesinin önemi olmadığı düşünülerek 400 adet klima santralinin ikincil ısıtma serpantinlerinden tasarruf edilmiş, bu da ortam neminde %7 oranında artış sağlamıştır.
- 1:36:42Karışmamalı Sistemlerde Üfleme Sıcaklığı
- Karışmamalı sistemlerde üfleme sıcaklığı 15-16 derece olduğu için, önce havanın mutlak nem seviyesine kadar indirilmesi ve sonra kırmızı üfleme fan motoru ile ısınma sağlanır.
- Ortam sıcaklığı 24 derece iken, üfleme sıcaklığı 16 dereceye kadar yükseltilir ve dönüş fanı tarafından yarattığı ısınma etkisi ile havanın sıcaklığı yükselir.
- Karışım noktası, karışım oranında bulunur ve cihaz çiğ nokta sıcaklığı 11,5 derece kabul edilir.
- 1:37:47Üfleme Sıcaklığı Hesaplamaları
- Hesaplamalarda üfleme sıcaklığı 13,70 derece bulunurken, teorik olarak yükten gelen sıcaklık 15,44 derece olarak hesaplanmıştır.
- Deplasmanlı sistemde ihtiyaç duyulan üfleme sıcaklığı 26,64 derece civarındadır.
- Ortam sıcaklığı 23 derece kabul edildiğinde, üfleme sıcaklığı ortama girdiğinde yaklaşık 21 derece civarında olur.
- 1:38:39Soru-Cevap ve Kuru Çalışma
- Endüstriyel ortamda hatırı sayılır motor yüklerinin bulunduğu sahada uygulama yapılmış ve netice gayet güzel alınmıştır.
- Kuru çalışma, hijyen açısından soğutma serpantinlerin yüzeyindeki kondenizasyonun başa bela olacağı açıktır.
- 1:39:27Soğutma Serpantinlerinin Hijyeni Sorunu
- Soğutma serpantinlerinin önüne ve arkasına ultraviyole ışınları koymak veya antibakteriyel kaplamalarla işlemek gelecekte yapılacak olası çözümlerden biri olabilir.
- Kısa vadede, soğutma serpantinlerini kuru çalıştırarak (drive cooling) hijyen sorunlarını azaltmak mümkündür.
- Karışım havalı klima santrallerinde serpantinleri kuru çalıştıramamızın nedeni, dış havanın nemi 16 gramın üzerinde olduğunda hedeflenen %55 ortam şartını yakalayamamızdır.
- 1:41:06Merkezi Taze Hava Santrali Çözümü
- Hijyen problemini çözmek için merkezi taze hava santrali yaparak, tüm soğutma serpantinlerindeki ultraviyole veya hijyen sorunlarına çözüm getirmek mümkündür.
- Merkezi bir taze hava hazırlama ünitesinde havanın nemini 10 grama getirerek, geri kalan klima santrallerinin serpantinlerini kuru çalıştırabiliriz.
- Ankara gibi mutlak neminin ortam havasının mutlak neminin altında kalan bölgelerde bu çözüm doğal olarak uygulanmaktadır.
- 1:43:11Deplasmanlı Sistemlerin Isıtma Kullanımı
- Deplasmanlı sistemlerin ısıtma için kullanılması mümkün olup, değişken geometri menfezleri kullanılarak sistem modası değiştirilebilir.
- Menfezin altındaki bandı kapatarak üstteki üfleme alanı yok edip alttan yüksek devirde üfleme yapılabilir, böylece sistem ısıtma moduna çevrilir.
- Havalimanı gibi yerlerde cam cephelerin önünde deplasmanlı menfezler kullanılarak, kışın yüksek sıcaklıkta hava verilerek cam cephelerden soğuk hava akımlarının etkisi azaltılmıştır.
- 1:45:36Deplasmanlı Sistemlerde Sensible Heat Ratio
- Deplasmanlı iklimlendirme hesaplarında kullanılan katsayılar ASHRAE literatüründen alınmıştır.
- Deplasmanlı sistemlerde, laten yükün tamamı 2 metrelik konfor bölgesinde çözülmesi gerektiği kabul edilir.
- Konfor bölgesindeki sensible heat ratio, üst bölgedekine göre daha yüksek olur çünkü laten yükün tamamı konfor bölgesinde çözülür.
- 1:47:58Deplasmanlı Havalandırma Uygulamaları
- Deplasmanlı havalandırma uygulamaları tam havalı sistemlerde verimli bir şekilde uygulanabilir.
- Amerika'daki yaygın ofis uygulamalarında deplasmanlı uygulama bulunmaktadır, ancak menfez ve kullanıcı arasındaki mesafeler daha sık ve yakın olmalıdır.
- Yükseklik kritik bir faktördür; üç metrenin altında kalan yerlerde deplasmanlı sistem kullanılabilir, ancak yükseklik arttıkça konforsuzluk yaratır.
- 1:49:42Rehid Metotları ve Taze Hava Santralleri
- Rehid işleminde ısı kaynağı dönüş havası, ısı boruları veya atık ısı olabilir; atık ısıyı kullanmak en akıllıca seçenektir.
- Rehid işleminin hassas kontrolü ve sıcaklık denetiminin doğru yapılması gereklidir.
- Taze hava santrallerine her türlü ortamda virüsün gelme ihtimali vardır; egzoz atışının taze ve emişin arasındaki mesafe önemlidir.
- 1:51:01Virüsler ve Hijyenik Çözümler
- Virüs canlı bir varlık değildir ve kendi kendine üreme becerisi yoktur.
- Komik virüsü üzerine odaklanmak yerine, tüm olası mikroplara, virüslere ve bakterilere karşı hijyenik bir çözüm bulunması gerekir.
- Soğutma serpantini son derece iyi bir kuluçka ve olgunlaşma merkezine dönüşebilir; SARS virüsü Hong Kong'daki bir apartmanın pis su borularından patlamıştır.
- 1:52:42Gece Solar Yükler ve Hesap Metotları
- Gece solar yükler azaldığında üfleme sıcaklığı sabit tutulur, ancak konforsuzluk oluşabilir.
- Gece solar yükler azaldığında ortam sıcaklığı 20-23 derece arasında düşebilir.
- Rehvan ve Aşre hesap metotlarında hesaplanan dil miktarları birbirinden farklıdır; hangi metot kullanılacağı yükün karakteri ve mekanizmasına göre belirlenir.
- 1:55:15Yük Hesaplaması ve Normal Kavramı
- Yük hesaplamasında yönetmeye çalıştığınız ortamdan uzaklaştırmaya çalıştığınız yükün her bir komponentinin karakteri ve mekana olan etkisi önemlidir.
- Havalimanı gibi yükseklikteki alanlarda ısı yükü hesaplaması için emniyetli rakamlar kullanılmalıdır.
- Eski normalin bugünkü sorunların parçası olduğunu unutmamak ve normalleri gözden geçirerek tekrar uygulamak gerekir.