• Buradasın

    Demokrasilerin ve Siyasi Partilerin Yaşadığı Kriz Üzerine Akademik Sohbet

    youtube.com/watch?v=inrLmj_b04g

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Mediascope özel yayınında gerçekleşen bir sohbet programıdır. Programda Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Prof. Hakan Yılmaz, CHP Bilim Yönetim Kültür Platformu üyesi Prof. Yücel Taşkın ve Princeton'dan bağlanan Yardımcı Doçent Yunus Sözen yer almaktadır.
    • Programın ana konusu "demokrasilerin ve siyasi partilerin yaşadığı kriz"dir. Konuşmacılar, küreselleşmenin etkileri, sağ popülist dalgalar, popülizmin ortaya çıkması nedenleri ve demokrasinin geleceği üzerine kapsamlı bir tartışma sunmaktadır. Sohbet, modern demokrasinin nasıl işlediğini açıklayarak, popülizmin demokrasi yapısını nasıl aşındırdığını ve geleceğin demokratik alternatiflerini ele almaktadır.
    • Programda ayrıca 1940'lı yıllardan 1980'lere kadar gelişen demokrasinin ekonomik altyapısı olan refah devleti modelinin neoliberalizm politikalarıyla nasıl tasfiye edildiği, 2008 küresel krizinin etkileri, yaşlı ve genç popülizm arasındaki farklar ve demokrasinin kurtarılması için iktisadi altyapının önemi gibi konular da tartışılmaktadır. Konuşmacılar, katılım demokrasisi ve yerel yönetimlerdeki katılımın önemi gibi çözüm önerileri sunarak videoyu umutlu bir sonla tamamlamaktadır.
    00:12Programın Tanıtımı
    • Mediascope özel yayınında siyaset bilimcileri, demokrasilerin ve siyasi partilerin yaşadığı kriz konusunu tartışmak için toplandı.
    • Programda Boğaziçi Üniversitesi'nden Prof. Hakan Yılmaz, CHP Bilim Yönetim Kültür Platformu üyesi Prof. Yücel Taşkın ve Princeton'dan bağlanan Yardımcı Doçent Yunus Sözen yer aldı.
    • Konuşmacılar, demokrasilerin gerileyişinde etkili olan ekonomik ve kültürel altyapıyı ele alacaklar.
    01:27Demokrasinin Ekonomik Altyapısı
    • İkinci Dünya Savaşı'ndan 1980'lilere kadar yaklaşık 40 yıllık bir dönemde demokrasi, ekonomik altyapıyla birlikte gelişti.
    • Demokrasinin özgürlük ve eşitlik fikirleri vardır; özgürlük fikri içinde haklar ve hürriyetler, eşitlik fikri içinde ise kanun önünde eşitlik ve yaratılan ekonomik servetten makul bir pay almak vardır.
    • Bu dönemde insanlar demokrasi derken hem özgürlüklerini yaşayabilecekleri hem de eşitliği tadabilecekleri bir sistemin içindeydi.
    03:28Neoliberalizmin Etkileri
    • 1980'lilerden itibaren refah devleti sistemi bazı aktörlerin gözüne batmaya başladı ve bu sistem kapitalizmin daha fazla ilerlemesi için engel olarak görülerek tasfiye edilmeye başladı.
    • Neoliberalizm, sosyal güvenlik mekanizmalarını tasfiye ederek kaynakları üretime ve yatırıma yönlendirmeye yönelik bir politika olarak ortaya çıktı.
    • Bu politika, demokrasi içindeki eşitlik duygusunu oluşturan ekonomi politiğini tasfiye etti ve nesiller bu eşitlik duygusunu artık demokrasi içerisinde bulamaz hale geldi.
    05:53Demokrasinin Geleceği
    • Demokrasinin özgürlük bacağı tutarken eşitlik bacağı kırıldığı için bir dengesizlik ve asimetri ortaya çıktı.
    • Eğer bu eşitlik bacağı tamir edilmezse (yani bir parça sola yatırılmazsa), demokrasi yapısal anlamda sürdürülebilir bir onarım göremez.
    • Dünyanın en çok okunan iktisatçıları bu konuda ciddi çalışmalar yapıyor ancak karar alıcılarda henüz bu problem teşhisinin bir yansıması görülmemektedir.
    09:00Küreselleşmenin Eleştirisi ve Demokratizm
    • Küreselleşmenin eleştirisi günümüzde sağda daha radikal, dönüştürücü ve öfkeli bir şekilde görülüyor, her yerde bir asabiyet ve öfke var.
    • Demokratizm kavramı liberal demokrat ve sosyal demokrat versiyonları arasında rekabet halindeydi, ancak bugün birbirlerine ne kadar benzedikleri ve muhtaç oldukları anlaşılıyor.
    • Demokratizmin iyimserliği "iyi-kötü, özgürlük ve eşitlik" anlamında her şeyin toparlanacağı ve daha da iyi olacağı fikriydi, ancak bu iyimserlik çağı sona erdi.
    10:55Sağ Popülist Dalganın Ortaya Çıkışı
    • Hakan Hoca'nın bahsettiği krizden son dönemde sağ popülist dalganın ortaya çıkmasına yol açtı.
    • Trump gibi liderler küreselleşmenin aşırılıklarının törpüleneceği ve iktisadi milliyetçiliğin vaat edildiği bir döneme girdik.
    • Küreselleşmenin alternatifinin içe kapanma ve izolasyonizm olduğu yanılgısı dünyaya çok bedel ödetecek, sağ popülist dalga vadettiği sorunları çözemeyeceği gibi belki başka bir alternatif ortaya çıkacak.
    15:02Kültürel ve Ekonomik Dilemma
    • Gelişmiş bir demokrasi ancak "post-materyalizm" dedikleri bir kültürel çerçevede mümkündür, bu da insanların hayatta kalma güdüsünü aşacak kadar zenginleşmesi ve kimlik, çevre, kadın haklarına ilgi duyması anlamına gelir.
    • 1970'li yıllardan itibaren Batı toplumları bu post-materyalist aşamaya girdi, ancak Soğuk Savaş bittiğinde bu özgürlük evresini sürdürmesi gereken "iki at" (liberal demokrasi ve sosyal demokrasi) öldü ve yerine neoliberalizm geldi.
    • Ekonomik altyapısının çökmesiyle orta sınıf aydınları ve alt sınıflar arasında bir koalisyon oluştu, bu da aşırıcı sağ popülist akımların yükselişine yol açtı.
    18:34Popülizmin Sebepleri
    • Soğuk Savaş sonrası neoliberalizm seviyesi yükseldiğinde, merkez sol ve merkez sağ partiler bir araya geldi ve kitleleri yalnız bıraktı.
    • İnsanlar temsiliyette bir kriz yaşadığını, kendilerini artık temsil edilmiyor halde hissettiğini yaygın bir şekilde ifade ediyor.
    • İngiltere'de UKIP gibi partilerin meclisteki temsilcilerini kaybetmesine rağmen, Brexit tartışmasını yönetebilecek siyasi gücü sağ popülist akımların sağladığı görülüyor.
    20:13Otoriterleşme ve Popülizm
    • Popülizmin ortaya çıkardığı koşullar ve otoriterleşmesi farklıdır, popülizmin siyasal rejimlere etkisi ortaya çıkardığı koşullardan farklı şekilde gelişebilir.
    • Liberal demokrasi endeksleri 2009-2010'dan itibaren düşüş gösteriyor, demokratik ülkelerde demokrasinin aşınması, yarı demokrasilerin yarı otoriterliğe dönüşmesi gibi faktörler ortaya çıkıyor.
    • 2007-2017 arasında yarı demokratik ve özgür ülkelerin sayısı ilk defa 10 yıllık dönem için düşerken, özgür olmayan ülkelerin sayısı yükseliyor.
    22:22Otoriterleşmenin Yeni Versiyonu
    • Otoriterleşmenin eskiden görülen versiyonları (askeri darbeler, yürütme darbeleri) artık daha az görülür hale geldi.
    • Günümüzdeki otoriterleşme, seçimle gelen güçlerin kendi önündeki engelleri kaldırması yoluyla gerçekleşiyor.
    • Yürütme, seçimlerin eşit koşullarda yapılamamasını sağlıyor, yargı engellerini kaldırıyor ve meclisin gücünü azaltıyor.
    23:46Demokrasi ve Otoriterleşme
    • Demokrasi, çok partili seçim, muhalefet özgürlükleri (ifade, örgütlenme, basın-yayın özgürlüğü) ve denge fren mekanizmaları üzerinden işliyor.
    • Yeni dönemdeki otoriterleşme, önce denge fren mekanizmalarını indirip sonra muhalefet özgürlüklerini aşındırarak ilerliyor.
    • Sağ popülizm, yürütmenin önündeki engelleri kaldırmak için ideal bir siyaset çerçevesi olabilir.
    25:37Popülizmin Temel Özellikleri
    • Popülizm, toplumun halk ve elitler olarak ikiye ayrıldığına dayanıyor ve halkın elitler tarafından geri bırakıldığını iddia ediyor.
    • Halk kavramı toplumdan topluma değişiyor; Amerika'da beyaz Protestan orta sınıf, Türkiye'de mütedeyyin Sünni muhafazakarlar gibi.
    • Popülizmin siyasal anlayışı, halkın iradesinin yönetime yansıması olarak görülüyor ve temsili demokrasi kurumları içinde seçim yoluyla gerçekleşiyor.
    27:10Popülizmin Demokrasiyi Aşındırma Yolu
    • Popülizm, halkın iradesini temsil edenlerin önündeki engelleri (denge fren mekanizmaları, muhalefet özgürlükleri) kaldırarak demokrasiyi aşındırıyor.
    • Bu süreçte halkın aslında güçsüzleştirilmesi ve yöneticilerin güçlenmesi gerçekleşiyor.
    • Sol popülizm, temsili demokrasiyi paramparça ederken yeni katılımcı mekanizmalar kurmaya çalışıyor (Venezuela, Bolivia gibi), sağ popülizm ise sadece liderin seçime emanet edilen gücünü kullanmasını sağlıyor.
    29:44Demokrasinin İşlemesi İçin Gerekli Kriterler
    • Modern demokrasi için önemli bir kural, yöneticilerin üst sınırları olması, yani belli şeyleri yapmamaları gerekiyor.
    • Peşişmiş demokrasilerde liderlerin alışkanlık haline gelen şeyler, örneğin iki dönemlik başkanlık sisteminde üçüncü dönem zorlamamak gibi.
    • Popülizm, modern demokrasinin kurumlarını farklı şekilde konfigüre ettiği için bu üst sınırları emanete hıyanet olarak görüyor ve bu da temsili demokrasileri aşındırıyor.
    32:09Küreselleşme Eleştirisi ve Sol Yaklaşımı
    • Konuşmacı, küreselleşmenin belli açılardan denetlenmesi gerektiğini düşünen bir yapıya sahip olduğunu ve sosyal demokrat bir küreselleşme nosyonu olduğunu belirtiyor.
    • Küreselleşmenin sermaye, emek ve fikir akışının mümkün olduğu kadar kolaylaştırıldığı ancak denetlenildiği bir dünyayı öne sürdüğünü ifade ediyor.
    • İçe kapanmacılığın üretken olmayan otoriter yapıları beslediğine dair bir inanca sahip olduğunu vurguluyor.
    33:54Popülistlerin Benzerlikleri ve Direnç
    • Sağ popülizmlerin kullandığı argümanların benzerliklerini ve bunlara yönelik ortaya çıkan muhalefette de benzeşmeler olduğunu belirtiyor.
    • Başkentlerde, kozmopolit şehirlerde, gençlerde ve prekarya unsurlarında bir direnç oluştuğunu ifade ediyor.
    • Küreselleşmenin akışkanlığı ile olumlu ilişki kurabilen, onu korku değil fırsat olarak gören insanların daha olumlu bakış açısını vurguluyor.
    35:00Yaşlı ve Genç Popülizmler
    • Yaşlı popülizmler ve genç popülizmler arasında farklar olduğunu, Amerika ve Fransa'daki popülizmin yaşlı olduğu, Hindistan ve Türkiye'deki popülizmin ise daha genç unsurları da katabildiği belirtiyor.
    • Dünyadaki bu süreçleri iyi okumak ve karşı mücadelelerden neler alınabileceğine bakmak gerektiğini vurguluyor.
    • Mücadelede sadece konuşarak değil, inandığımız şeyleri hayata geçirmeyi öğrenmemiz gerektiğini, alternatiflerin "küçük olan güzeldir" denklemine geleceğini öngörüyor.
    39:16Demokrasi ve Uzun Vadeli Çözümler
    • Demokrasiyi kurtarma konusunda uzun vadeli ve yapısal çözümün iktisadi altyapının kurulmasıyla geleceğini belirtiyor.
    • Ekonomiyi dönüştürmeksizin, küreselleşmeyi denetleyerek ve serbest bırakarak, iktisadi faaliyetlerde eşitliği gözeten yeni bir düzene doğru hareket etmenin gerekli olduğunu vurguluyor.
    • Sadece siyaset üzerinden düşünmenin sorunları teşhis etmekte ve çözmekte anahtar verdiğini, ancak uzun vadeli çözüm için yeterli olmadığını ifade ediyor.
    40:59Demokrasinin Katılım Eksikliği
    • 19. yüzyıldan beri tanımlanan demokrasi esas olarak katılım üzerine kurulduğunu, ancak katılım kısmında çok az gelişme olduğunu belirtiyor.
    • Anayasalar ve hakları koruyan kanunların haklar ve özgürlükler üzerine ağırlık biniyor, ancak vatandaşların yönetime ve kararlara nasıl katılacağı konusunda gelişmenin neredeyse olmadığı vurgusu yapılıyor.
    • Büyük birimlerde (Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye gibi) merkezi düzeyde ne olup bittiğini, insanların bilgilendirilmesi ve katılımını hayata geçirmek için gerekli enformasyon akışını kurmak konusunda son 150-200 yılda neredeyse hiç adım atılmadığını belirtiyor.
    42:39Teknoloji ve Siyasi Katılım
    • Son yirmi yılda yaşanan bilgi çağında internet teknolojisi bilgi ve katılım yaratma açısından etkili olmamış, sadece oyun ve eğlence için kullanılmış.
    • Eski Yunan'da olduğu gibi hak ve özgürlüklerin herkese garantilenmesi ve yeni teknolojilerden yararlanarak katılımın artırılması gerekiyor.
    • İnsanları bir oyun içine kattığınızda, delege edilmiş bir otoritenin yaptıklarından daha fazla sorumlu hale getirirsiniz.
    43:52Küçük Birimlerde Katılım
    • Anlayabileceğimiz ve katılabileceğimiz küçük birimlerde (iş yerleri, okullar, mahalleler) nispeten aktifleşmiş yurttaşlar bulunuyor.
    • İnsanların kapasitesi sınırlı olduğu için büyük bir ülkenin tüm sorunlarını anlayıp karar veremiyorlar, bu yüzden kararlar tesadüfen alınıyor.
    • Katılım meselesi ve rasyonel karar alma büyük sorunlar olarak karşımıza çıkıyor, insanlar kararları sonradan rasyonelleştiriyor ve sorumluluk almıyor.
    45:15Brexit ve Demokratik Sorunlar
    • Brexit, küçük bir marjinal partinin asabiyet patlaması olarak görülüyor ve sonradan kimse sorumluluk almıyor.
    • Fransızlar 2006'da özenle hazırlanmış anayasayı reddettiler ve Avrupa Birliği anayasası kaldı.
    • Küreselleşmenin geri çevrilmesi kolay değil, dünya ekonomisi, teknoloji ve kültür artık birlikte bir yapı oluşturmuş.
    46:57Demokrasi ve Ütopya
    • Demokrasiyi küçültücü, katılımı mümkün hale getirici ve sorumluluğu artırıcı bir sürece girmemiz gerekiyor.
    • Bu bir ütopya olabilir, ancak nereye gitmemiz gerektiğine dair küçük işlerimizi bu doğrultuda yapmamız gerekiyor.
    • Gelecekte 50-100 yıl sonra nasıl bir dünya öngörülmesi gerektiği göz önünde bulundurulmalı.
    48:03Katılım ve Popülizm
    • Brexit örneğinde insanların yıllarca tartışılan önemli bir meselede sandığa gidip oy kullandıkları ve belki ilk defa düşündükleri görülüyor.
    • Avusturya'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, yetki kullanımı meselesiyle ilgili iki aday farklı yaklaşımlar sergiledi.
    • Popülizmle mücadele zor bir iş, çünkü popülizm sadece siyasal partilerin birbirine yaklaşmasından değil, yapısal ciddi sorunlardan da ortaya çıkıyor.
    52:31Popülizmin Kaynakları ve Mücadelesi
    • Popülizmin ortaya çıkmasının nedenleri arasında siyasal partilerin birbirine yaklaşması veya çok parçalanması ve zayıflaması bulunabilir.
    • Neoliberalizmin getirdiği ekonomik eşitlik fikrinin aşınması ve toplum fikri kafasında olan insanların azınlığa düşmesi de popülizmin kaynağı olabilir.
    • Popülizmle mücadelede en zor alan yarı demokrasiler olan Güney Amerika ülkeleri, Türkiye ve Hindistan gibi yerlerdir.
    54:05Popülizmle Mücadele Stratejileri
    • Popülizmle mücadelede ülkenin kurumsal durumu önemlidir; federal yapıda iktidar merkezde olsa bile çok fazla değişiklik olmaz.
    • Türkiye gibi üniter devletlerde ve denge fren mekanizmaları zayıf çalışan ülkelerde popülizme karşı mücadele daha zordur.
    • Popülizmle mücadele için mahkemeli katılım, canlı bir vatandaş siyaseti ve seçilmiş elitleri kontrol etmek gereklidir.
    55:25Katılımcı Demokrasi ve Seçimler
    • Muhalefetin iktidara geldiği alanlarda (ilçe belediyesi, küçük bölgeler) katılımcı demokrasi örnekleri göstermek önemlidir.
    • Örgütlenmeler ve seçimlere katılım popülizmle mücadelede yararlı olabilir.
    • Seçimler hem modern temsili demokrasinin temel koşulu hem de otoriter rejimlerin kullanabileceği bir mekanizmadır, bu nedenle seçimleri fazla kutsallaştırmadan katılımcı yönetim-yurttaş ilişkisine dönmek gerekir.
    57:11Demokrasinin Geleceği
    • Demokrasiyi Lincoln'ın "halkın halk için yönetimi" tanımına göre değerlendirmek önemlidir.
    • Demokrasinin girdiği kriz, halkın kurumları kendi için bir yönetim gibi görmemesinden kaynaklanabilir ve bunun düzeltilmesi uzun zaman alacaktır.
    • İnsanların kendini güvensiz hissettiği bir zamanda özgürlük ve demokrasi taleplerinin geri çekilmiş olduğu görülmese de, İran, Tunus, Çin ve Türkiye'de özgürlük taleplerinin hala var olduğu görülüyor.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor